مناسک حج (امام و رهبرى)
- پيشگفتار
- مقدمه
- شرايط وجوب حَجّةالاسلام
- نيابت در حج
- حج استحبابى
- اقسام عمره
- اقسام حج
- باب اول: اعمال عمره تمتع
- فصل اول: محل احرام عمره تمتع
- فصل دوم: واجبات احرام
- فصل سوم: مُحرّمات احرام
- فصل چهارم: طواف واجب و بعضى از احكام آن
- فصل پنجم: نماز طواف
- فصل ششم: سعى و بعض احكام آن
- فصل هفتم: تقصير و بعض احكام آن
- مسائل و استفتائات متفرقه تقصير و احكام بين عمره و حج تمتّعمسائل و استفتائات متفرقه تقصير و احكام بين عمره و حج تمتّع[894] م ـ در تقصير، كندن مو كافی نيست بلكه ميزان كوتاه كردن است به هر وسيله ای باشد و اكتفا به كوتاه كردن موی زير بغل و نحو آن مشكل است و احوط در تقصير، گرفتن ناخن يا چيدن ريش يا شارب يا موی سر است.
[895] س ـ آيا كسی كه تقصير او محكوم به بطلان است و بعد از آن محرمات احرام را به جا آورده و جاهل به مسأله بوده كفاره دارد يا خير؟
ج ـ با جهل كفاره ندارد مگر در صيد؛ به تفصيلی كه در كتب ذكر شده است.
[896] س ـ كسی كه بعد از سعی در عمره تمتّع تقصير كرد، بعد به شك افتاد كه آيا تقصيری كه كردم صحيح است يا نه، آيا اشكال دارد يا نه؟
ج ـ اگر در حال عمل عالم به مسأله و ملتفت بوده، اشكال ندارد.378
[897] س ـ يكی از خدمه كاروان‌ها به احرام عمره مفرده از ميقات محرم می شود و به مكّه می آيد و طواف و نماز آن و سپس سعی بين صفا و مروه را به همان عنوان به جا می آورد، ولی برای تقصير، گمان می كرد نتف؛ يعنی كندن مو كافی است و چند نخ مو را به عنوان تقصير كَنْد و به حساب خودش از احرام خارج شد، سپس برای عمره تمتّع كه وظيفه اش بود به ميقات رفت و محرم شد و به مكّه آمد و كليه اعمال؛ از طواف تا تقصير، را انجام داد، آيا اعمالش چگونه است و در آينده وظيفه اش چيست؟
ج ـ كندن مو در تقصير كافی نيست و عمره تمتّع او صحيح نيست مگر آن‌كه قبل از احرام برای آن، از احرام عمره مفرده با تقصير صحيح خارج شود.
[898] س ـ اگر كسی تقصير عمره مفرده را فراموش كرد، آيا می تواند در هر جايی تقصير كند يا نه؟ زيرا به ايران بازگشته است و آيا نيازی به طواف نساء مجدد هست؟
ج ـ تقصير را در هرجا می تواند انجام دهد، ولی بايد طواف نساء را اعاده كند و اگر خودش نمی تواند برود، نايب بگيرد.
[899] س ـ هرگاه سنی برای شيعه تقصير نمايد چه صورت دارد؟
ج ـ اشكال ندارد.
[900] س ـ شخصی در حج به عوض تقصير در عمره تمتّع يك مو از بدن كنده است و الآن كه متوجه شده است، آيا حج او اشكال دارد يا نه؟ و در صورتی كه مرتكب خلاف شده باشد تكليف چيست؟
ج ـ اگر حج را انجام داده، با عمل مزبور از احرام فعلاً خارج شده است و چنانچه حج واجب بوده احتياط آن است كه يك عمره مفرده به جا آورد و بعداً عمره و حج تمتّع را انجام دهد.379
[901] س ـ شخصی بعد از طواف و نماز طواف تقصير كرد و سپس سعی را به جا آورد و دوباره تقصير كرد، وظيفه اش چيست؟
ج ـ اگر جاهل يا ساهی بوده چيزی بر او نيست.
[902] س ـ كسانی كه اعمال حج را بر وقوفين مقدم می دارند، اگر بعد از سعی تقصير نمودند، آيا موجب مُحِلّ شدن و يا كفاره می گردد؟
ج ـ مُحلّ نمی شوند و اگر جاهل يا ساهی بوده اند كفاره ندارد.
[903] س ـ اگر كسی به جای تقصير حلق نمود، آيا كفايت می كند؟
ج ـ در عمره تمتّع كفايت نمی كند.380
[904] س ـ كسی كه بعد از انجام اعمال عمره، در منزل تقصير كرده است، وظيفه اش چيست؟
ج ـ مانع ندارد.
[905] س ـ حضرت عالی در مسأله دوم تقصير می فرماييد: اگر كسی تقصير را به ريا انجام دهد عمره اش باطل است، مقصود از بطلان عمره چيست؟ ديگر اينكه وظيفه او چه می شود؟
ج ـ مقصود اين است كه در تقصير ريا كند و بدون تدارك تقصير، برای حج محرم شود و حج انجام دهد، كه در اين صورت حكم كسی را دارد كه بدون تقصير وارد اعمال حج شده است381 و در هر صورت لازم است حج تمتّع را سال بعد به جا آورد.
□ [906] س ـ اگر كسی در اثنای سعی تقصير نمود، وظيفه او چيست؟
ج ـ بايد سعی را تمام كند و تقصير را اعاده كند، بلی اگر از روی نسيان يا جهل تقصير كرده، اعاده تقصير لازم نيست و اگر از اول سعی قصد هفت شَوط نداشته سعی اعاده دارد.
[907] س ـ اگر كسی از روی جهل، تقصير را ترك نمود چه حكمی دارد؟
ج ـ در اين مسأله جهل حكم عمد را دارد.
[908] س ـ در عمره مفرده اگر كسی تقصير را عمداً يا از روی جهل و نسيان ترك نمود و طواف نساء را انجام داد، چه وظيفه ای دارد؟
ج ـ بايد تقصير نمايد و طواف نساء را اعاده نمايد و فرقی بين صور عمد و سهو و علم و جهل نيست علی الأحوط.
[909] م ـ بعد از انجام عمره تمتّع و قبل از حج تمتّع نبايد عمره مفرده به جا آورده شود382 و اگر به جا آوردند صحت عمره مفرده محل اشكال است ولی برای عمره و حج تمتّع اشكالی ايجاد نمی شود.
[910] م ـ خدمه كاروان های حج اگر عمره مفرده به جا آورده باشند هر دفعه كه از مكّه خارج می شوند و به جده می روند و برمی گردند لازم نيست محرم شوند383 ولی اگر عمره تمتّع به جا آورده اند، بنا بر احتياط نبايد از مكّه خارج شوند مگر در صورت حاجت در حالی كه مُحرمند به احرام حج.384
[911] س ـ خدمه كاروان‌ها كه پس از انجام عمره تمتّع بايد به عرفات و منی بروند، برای ديدن چادرها و كارهای ديگر و برگردند به مكّه، وظيفه آنان چيست؟
ج ـ بنا بر احتياط واجب نمی توانند از مكّه خارج بشوند مگر در مورد ضرورت و در اين صورت بايد برای حج محرم شوند و بيرون بروند. بلی اگر احرام برای آنان حَرَجی باشد و رفتن به عرفات و منی بر آنان ضرورت دارد می توانند بدون احرام به آن‌جا بروند.385
[912] س ـ آيا بين عمره تمتّع و حج تمتّع ماشين كردن سر جايز است؟
ج ـ ماشين‌كردن مانع ندارد ولی نبايد سر را بتراشد و از ماشين‌كردنی كه مثل تراشيدن است بايد اجتناب شود علی الأحوط.
□ [913] س ـ بين عمره تمتّع و حج تمتّع كه جايز نيست سر بتراشد، آيا سر تراشيدن كفاره دارد يا خير؟
ج ـ كفاره ثابت نيست.
[914] س ـ زنی كه حيض بود و نمی دانست و اعمال عمره را كلاً به جا آورد، بفرماييد بايد دوباره به جا آورد يا كافی است؟
ج ـ اگر در وسعت وقت است بايد طواف و نماز را اعاده كند، ولی اگر وقت ندارد، در اينكه وظيفه مبدل شده يا نه، اشكال است و احتياط را مراعات نمايد.386
[915] س ـ همچنان كه تراشيدن سر بعد از عمره تمتّع و قبل از احرام حج حرام است، آيا تراشيدن صورت نيز همين حكم را داراست؟
ج ـ غير از حكم تراشيدن ريش در غير اين مورد، حكم خاصی ندارد.
[916] س ـ آيا غار حِرا جزو محدوده مكّه است؟ و بنا بر اين، آيا می توان قبل از وقوف به آن‌جا رفت387 و صدق خروج از مكّه نمی كند؟
ج ـ بايد از اهل محل تحقيق شود.
[917] س ـ كسی كه از كارمندان سازمان حج است و به ناچار بايد بعد از عمره تمتّع و قبل از حج از مكّه خارج و به عرفات برود، با توجه به اينكه حج او نيابتی است، آيا لطمه به حج او نمی زند؟
ج ـ ضرر به حج و نيابت نمی زند، ولی در صورت امكان بايد محرم شود به احرام حج و از مكّه خارج شود علی الأحوط.388
[918] س ـ بعضی از حجّاج منزلشان از مكّه خارج است، بعد از عمره تمتّع و قبل از احرام به حج تمتّع، خارج شدن آنان از مكّه چه حكمی دارد؟
ج ـ خروج از مكّه بعد از عمره تمتّع جايز نيست علی الأحوط، مگر در مورد ضرورت كه در اين صورت هم بايد محرم شوند به احرام حج و خارج شوند.389
[919] س ـ اخيراً خط كمربندی در اطراف مكّه از پای جبل النور و جبل ثور می گذرد، كه غار حِرا و غار ثور در اين دو جبل است، بين عمره و حج رفتن برای زيارت اين دو مكان مقدس، چه صورت دارد؟
ج ـ حكم كلی مسأله معلوم است و در مسأله قبل نيز بيان شد390 و تشخيص موضوع با خود مكلف است.
[920] س ـ خروج از مكّه برای كسی كه عمره تمتّع انجام داده، برای كار غير ضروری جايز است يا نه و ملاك ضرورت چيست؟
ج ـ بنا بر احتياط واجب جايز نيست و ضرورت عرفی است.391
378. در صورتی كه احتمال التفات در حال عمل را بدهد، اعتنا نكند.
379. اگر به علت ندانستن مسأله، به جای تقصير، موی خود را بكند و سپس حج به جا آورد، عمره‌اش باطل است و حجی كه به جا آورده، حج إفراد خواهد بود. در اين صورت اگر حج واجب بر عهده‌اش بوده، بنا بر احتياط واجب بايد بعد از انجام مناسك حج، عمره‌ی مفرده به جا آورد، و در سال بعد، عمره‌ی تمتّع و حج را اعاده كند. (مناسک حج، م367)
380. كفايت نمی كند و اگر اين كار را از روی علم و عمد كرده باشد، عمل حرام انجام داده و بايد يك گوسفند قربانی كند. (مناسک حج، م365)
381. و بنابر احتياط واجب «همانطور که در مسأله 891 گذشت» بعد از حج عمره مفرده انجام دهد. (مناسک حج، م 364 و 369)
382. بنا بر احتياط واجب. (مناسک حج، م 124)
383. اگر بعد از انجام عمره‌ي تمتع از شهر مكه بدون احرام خارج شود، اگر در همان ماهي كه عمره انجام داده به مكه برگردد، نياز به تجديد احرام براي ورود به شهر مكه ندارد، ولي اگر در ماه بعد از ماه انجام عمره به مكه برگردد، مثل اينكه عمره را در ذي‌القعده انجام دهد و خارج شود، و در ماه ذي‌الحجه به مكه برگردد، و يا در ذي القعده عمره انجام دهد و در ذي الحجه خارج شده و مجدداً برگردد واجب است با احرام جديد براي عمره جهت دخول مكه محرم شود، و عمرة تمتع وي كه متصل به حج مي‌شود همين عمره‌ي تمتع دوم خواهد بود. و اگر مجدداً محرم نشود و عمره دوّم را انجام ندهد حج تمتع وی صحيح نيست. (مناسک حج، م123)
384. خروج از مكه مكرمه بعد از عمره تمتّع و قبل از اعمال حج برای كسی كه مطمئن است كه میتواند برای انجام حج تمتّع به مكه برگردد جايز است. هر چند احتياط مستحب آن است كه از مكّه مكرمه خارج نشود مگر برای نياز و كار ضروری. كما اينكه در اين صورت بنابر احتياط بايد ابتدا در مكه برای حج محرم شود و بعد خارج شود. و اگر محرم شدن برای او مشقت داشته باشد، جايز است برای انجام كار خود بدون احرام خارج شود. و افرادی كه قصد عمل به اين احتياط را دارند و ناچار هستند يك يا چند مرتبه به مكه وارد و از آن خارج شوند مانند خدمه كاروان‌ها، می‌توانند برای ورود به مكّه مكرمه، اول عمره مفرده انجام دهند و عمره تمتّع را به تأخير بيندازند تا زمانی كه بتوانند در آن وقت عمره تمتّع را قبل از اعمال حج به جا آورند، در اين صورت بايد از ميقات برای عمره تمتّع محرم شوند و هنگامی كه از عمره تمتّع فارغ شدند از مكّه برای حج محرم شوند. (مناسک حج، م121)
385. به دو حاشيه مسأله قبل مراجعه شود.
386. اگر در موقع احرام پاك نبوده وظيفه تبديل شده و امّا اگر هنگام احرام پاك بوده تنها لازم است بعد از مراجعه از منی به مكّه طواف عمره تمتّع و نماز آن را ـ قبل از طواف و نماز و سعی حج و يا بعد از آن ـ قضا كند. (مناسک حج، م21)
387. به حاشيه مسأله 910 مراجعه شود.
388. به دو حاشيه مسأله 910 مراجعه شود.
389. به حاشيه مسأله 910 مراجعه شود.
390. به حاشيه مسأله 910 مراجعه شود.
391. به دو حاشيه مسأله 910 مراجعه شود. - تبدّل حج تمتع به افراد
- استفتائات تبدّل
-
-
- باب دوم: اعمال حج تمتع
کاربر گرامی؛ لطفا قبل از تکمیل فرم، موارد زیر را مطالعه کنید:
- جهت مکاتبه با دفتر، از قسمت ارسال نامه استفاده نمایید.
- به منظور استفتاء یا ارسال سوال شرعی، از قسمت ارسال سوال شرعی استفاده نمایید.
- جهت ارایه انتقاد و پیشنهاد به سایت دفتر، از قسمت ارتباط با پایگاه استفاده نمایید.
- از فرم زیر فقط برای ارایه نظرات در مورد محتوای همین صفحه استفاده نمایید.
- مسوولیت ارسال اشتباه بر عهده ارسال کننده آن است.