مناسک حج (امام و رهبرى)
- پيشگفتار
- مقدمه
- شرايط وجوب حَجّةالاسلام
- نيابت در حج
- حج استحبابى
- اقسام عمره
- اقسام حج
- باب اول: اعمال عمره تمتع
- فصل اول: محل احرام عمره تمتع
- فصل دوم: واجبات احرام
- فصل سوم: مُحرّمات احرام
- مسائل متفرقه محرّمات احرام
- استفتائات محرّمات احراماستفتائات محرّمات احرام□ [491] س ـ آيا كشتن مارمولك و از اين قبيل جانوران، درحال احرام اشكال دارد؟ج ـ از محرمات احرام محسوب نيست.
[492] س ـ اگر از روی علم و عمد در احرام حج، قبل از وقوف عرفه، با زوجه خود جماع نمايد مسلماً حج او باطل است، و قبل از وقوف مشعرالحرام هم بنابر اقوی باطل است و كفاره دارد و بعد از اتمام در سال آينده اعاده كند، آيا در صورت جهل چه وظيفه ای دارد؟
ج ـ در صورت جهل، عمل او صحيح است و كفاره هم ندارد.
[493] س ـ آيا شوهر پس از مُحل شدن می تواند زوجه مُحرِم خود را از روی التذاذ دست بزند؟
ج ـ بر مرد مزبور منعی نيست ولی اگر زن نيز لذت می برد، در فرض سؤال نبايد حاضر شود، علی الأحوط.
□ [494] س ـ فردی كه از احرام درآمده، زنش را كه محرم است می بوسد، اگر چه زن راضی نيست، آيا اين كار نسبت به مرد و زن چه حكمی دارد؟
ج ـ اگر زن اختيار نداشته، چيزی بر او نيست و بر مرد هم كفاره واجب نشده است.
[495] س ـ صابون و بعضی از شامپوها كه بويی دارد، آيا می شود برای بدن استعمال كرد يا خير؟ ضمناً خيلی بوی خوشی هم نيست.
ج ـ اگر صدق بوی خوش می كند، از آن اجتناب كنند227 و در غير اين صورت مانع ندارد.
[496] س ـ حمل قمقمه آب كه در محفظه دوخته نگهداری می شود، برای محرم چه صورت دارد؟
ج ـ احتياط آن است كه آن را به دوش نيندازد و دست گرفتن آن مانع ندارد.228
[497] س ـ در مورد نظركردن در آيينه، گاهی نگاه می كند كه خود را ببيند و گاهی برای ديدن ماشين وغيره و يا مثلاً برای علاج دردی، آيا برای محرم فرق می كند و يا يكسان است؟
ج ـ احوط، اجتناب است229 در همه موارد ذكر شده در سؤال.
[498] س ـ در حال احرام عده ای از همديگر عكس می گيرند و در دوربين عكاسی كه آيينه است و يا حالت شفاف و آينه مانندی دارد نظر می كنند، بفرماييد اشكال دارد يا خير؟
ج ـ اگر معلوم نيست230 كه در آينه نظر می شود، اشكال ندارد.
[499] س ـ آيا سوگند معمولی به حال احرام اشكال دارد، همانند سوگندهای روزمره مردم كوچه و بازار؟
ج ـ قسم به غير خدا از محرمات احرام نيست.
[500] س ـ بعضی به علت عرق‌سوز شدن بدن، احتياج به پمادی دارند كه چربی دارد، آيا مُحرِم می تواند از اين پماد به بدن خود بمالد يا خير؟
ج ـ نمی تواند مگر در مورد ضرورت، ولی كفاره ندارد ولو در غير مورد ضرورت مگر آن‌كه بوی خوش داشته باشد، كه كفاره آن يك گوسفند است، اگر چه از روی اضطرار باشد.231
[501] س ـ در موردی كه كنده شدن مو با كشيدن دست به سر و صورت كفاره دارد، آيا فرقی بين عمد و سهو و غفلت هست؟
ج ـ فرق نمی كند به شرط آن‌كه دست كشيدن عمدی باشد.
[502] س ـ اگر غير مُحرم از محرم ازاله مو كند يا يكی از كارهايی كه بر محرم حرام است و كفاره دارد انجام دهد، چه حكمی دارد؟
ج ـ اگر مُحرم به اختيار خود حاضر شود كه مثلاً مُحِلّی سر او را بتراشد حرام است و بايد كفاره بدهد، ولی چنانچه بدون اختيار او باشد كفاره ندارد، حتی بر مُحِلّ مزبور.
[503] س ـ محرم سرش تَر است، اگر بخواهد صبر كند تا خودش خشك شود و وضو بگيرد آفتاب طلوع می كند و نمازش قضا می شود، آيا وظيفه اش تيمم است؟
ج ـ اگر نمی تواند ولو با دست سر را خشك كند، احوط جمع بين وضو با اين232 حال و تيمم است.
[504] س ـ كسی كه موی مصنوعی دارد و با همين حال برای عمره و حج محرم شده و اعمال خود را انجام داده است آيا اشكال دارد؟
ج ـ ضرر به عمره و حج ندارد، ولی اگر مرد آن را بر سرش گذاشته است بايد كفاره بدهد.233
[505] س ـ با توجه به حرمت پوشيدن صورت برای زنان در حال احرام، آيا چانه هم جزو صورت محسوب می شود و بايد باز باشد يا اين كه اگر مقنعه ای بر سر گذاشته شود كه چانه را تا لب ها بپوشاند مانعی ندارد؟
ج ـ زير چانه جزو صورت محسوب نمی شود ولی پوشاندن به نحوی كه در سؤال ذكر شده اشكال دارد. 234
[506] س ـ آيا زن محرم می تواند صورت خود را با حوله پاك كند يا حكم سر مرد را دارد كه نمی تواند روی آن را بپوشاند؟
ج ـ احتياط، مراعات شود.235
[507] س ـ زن ها كه در حال احرام برای پوشيدن و در آوردن مقنعه، صورتشان پوشيده می شود، چه صورت دارد؟
ج ـ بايد سعی كنند پوشيده نشود، و اگر عامداً و از روی علم پوشيده نشود مانع ندارد.
[508] س ـ فرموده ايد كه محرم از منزل تا مسجدالحرام می تواند زير سقف برود، آيا كسانی كه در مسجدالحرام برای حج محرم می شوند می توانند در مكّه زير سقف باشند؟
ج ـ تا عرفاً در منزل و مكّه هستند و در حال سير برای خارج شدن از مكّه نيستند می توانند استظلال نمايند.236
[509] س ـ كسی كه از تنعيم محرم می شود، استظلال برای او چه حكمی دارد؟
ج ـ چون تنعيم جزو مكّه شده و مكّه منزل است، استظلال در فرض سؤال مانع ندارد. 237
[510] س ـ ميقات عمره مفرده در خود مكّه واقع شده است، آيا كسی كه در آن‌جا برای عمره مفرده احرام بست، می تواند در اتوبوس سقف دار سوار شود يا خير، با توجه به اين كه محل سكونت او مكّه است؟
ج ـ در فرض مذكور مانع ندارد.238
[511] س ـ افرادی از مسجد شجره محرم شدند و شبانه برای مكّه حركت نمودند ولی نزديك طلوع آفتاب در ماشين سقف دار به خواب رفتند و بعد از طلوع آفتاب بيدار شدند و ماشين را نگاه داشتند، آيا برای مدتی كه در حال سير در زير سقف بودند، كفاره دارد يا خير، و الآن كه ايستاده اند و می خواهند پياده شوند، چه حكمی دارد؟
ج ـ برای مدتی كه خواب بوده اند، يا ماشين ايستاده، كفاره واجب نيست، ولی اگر بعد از بيدار شدن و التفات و قبل از ايستادن ماشين، استظلال شده ولو اضطراراً، كفاره واجب است.
[512] س ـ در حال احرام وقتی ماشين های بی سقف حركت می كند و سفر انجام می شود، آيا پياده و سوار شدن از ماشين در حالی كه ايستاده است، در صورتی كه مستلزم گذشتن از زير سقف قسمت جلو ماشين است، چه حكمی دارد؟
ج ـ مانع ندارد.
[513] س ـ كسانی كه از مسجدالحرام برای حج محرم می شوند و از مسجدالحرام در ماشين سقف دار سوار می شوند و مثلاً در عزيزيه كه منزل ايشان است پياده می شوند، آيا سوار شدن در اتومبيل سقف دار از مسجدالحرام به منزل چه صورت دارد، و اگر پياده نشوند و از اول قصد عرفات داشته باشند حكم چيست؟
ج ـ در فرض اول مانع ندارد239 و در فرض دوم احتياط كنند.
[514] س ـ اين‌جانب يكی از خدمه كاروان حج هستم، امسال (1365) بعد از درك عرفات به اتفاق مدير كاروان و معاون و اين‌جانب و بانوان كاروان در يك اتوبوسی سربسته قرار گرفتيم و برای درك اضطراری به مشعرالحرام رفته و چون در مسير مزدلفه به مِنی به راه بندان برخورديم، لذا در هوای آفتابی در اتوبوس سربسته بودم، ناگاه به يادم آمد كه نبايد در زير طاق اتوبوس قرار بگيرم، چند دقيقه ای با علم به اينكه اتوبوس سرپوشيده است مانده و پس از توقف اتوبوس بر اثر راه بندان پياده شدم، و مابقی راه را تا محل چادر كاروان در منی پياده طی نمودم، لذا از محضر آن بزرگوار تقاضا دارم بفرماييد:
1 ـ آيا كفاره تعلق می گيرد يا نه؟
2 ـ در صورتی كه تعلق گرفته باشد بايد حتماً در منی ذبح گردد؟
3 ـ در حالی كه اكنون در تهران هستم آيا می توانم قربانی را در محل اقامتم ذبح نمايم؟
4 ـ در صورتی كه خدمه كاروان بودم و به دستور مدير گروه برای كمك نمودن به بانوان مسن برای رَمْی جمره عقبه عازم منی بودم و از خود استقلال نداشتم، آيا وجه اين گوسفند را چه كسی بايد بپردازد؟ ستاد حج، مدير گروه يا اين‌جانب؟
5 ـ چنانچه ستاد حج تقبل نموده باشد ذبح را، آيا از گردن اين‌جانب ساقط می گردد يا نه؟
ج ـ بايد قربانی كنيد و اگر چه بايد240 در منی ذبح نماييد، ليكن ذبح در محل خودتان هم برای كفاره كفايت می كند و می توانيد به مسؤولين در ستاد نيابت دهيد كه برای شما ذبح كنند و در اين صورت ذبح آن ها هم كافی است، ولی بدون نيابت صحيح نيست.
[515] س ـ آيا استظلال، مربوط به سايه حاصل از تابش عمودی خورشيد است يا حاصل از تابش مايل خورشيد را هم شامل می شود؟
ج ـ فرق نمی كند.
[516] س ـ آيا استظلال، مربوط به سايه بر سر می باشد يا اگر سايه فقط بر شانه بيفتد استظلال صدق می كند؟
ج صدق نمی كند.
[517] س ـ آيا استظلال فقط مربوط به سقف می باشد يا شامل سايه حاصل از ديوار ماشين هم می شود؟
ج ـ شامل نمی شود.
[518] س ـ آيا در عرفات هم مثل منی می شود زير چتر حركت كرد يا حكم عرفات غير از حكم منی است؟
ج ـ زير چتر حركت كردن در عرفات اشكال ندارد.241
[519] س ـ در شهر مكّه تونل هايی احداث كرده اند كه طولش بيش از 1500 قدم می باشد آيا بعد از احرام حج می شود داخل آن با اتومبيل سفر كرد، با علم به اينكه مسقف است؟
ج ـ مانع ندارد، بلی اگر خودش آن راه را اختيار كند و از زير آن سقف برود اشكال دارد.242
[520] س ـ آيا محرم به محض وصول به مكّه می تواند استظلال نمايد و يا بايستی به منزل برسد و بعد از اتخاذ منزل جايز است؟
ج ـ مكّه منزل است و با رسيدن به آن استظلال مانع ندارد.243
[521] س ـ اخيراً از حدود كشتارگاه تا نزديك جمرات، مسقفی را درست كرده اند، آيا عبور از اين راه برای محرمی كه هنوز منزل نكرده و از مشعر مستقيم به جمرات می رود جايز است يا نه؟
ج ـ مانع ندارد.
[522] س ـ آيا گرفتن ناخن توسط مُحرِم از غير مُحرم جايز است؟
ج ـ اشكال ندارد.
[523] س ـ آيا محرم می تواند ناخن محرم ديگر را به قصد تقصير بگيرد يا نه؟
ج ـ اشكال ندارد.
[524] س ـ كندن دندان كه بر محرم حرام است، مقصود دندان خودش می باشد يا شامل دندان غير هم می شود؟ و در تقدير حرمت در صورت خون آمدن است يا مطلقاً؟
ج ـ شامل دندان غير نمی شود، هرچند خون از آن بيرون آيد.
[525] س ـ آيا در حال احرام می توان دندانی را كه شديداً درد دارد و دكتر سفارش می كند كه آن را بكشيد، كشيد، گرچه باعث خونريزی شود؟
ج ـ اگر ضرورت دارد مانع ندارد، ولی كفاره دارد علی الأحوط.244
□ [526] س ـ هرگاه مُحرم سر خود را با چيز دوخته بپوشاند، آيا يك كفاره بايد بدهد يا دو كفاره؟
ج ـ بايد دو كفاره بدهد مگر در صورت جهل و نسيان.
[527] س ـ در بين مردم معروف است كه مُحرم نبايد به كسی دستور بدهد؛ مثلاً نبايد به كسی بگويد يك ليوان آب يا چای يا چيز ديگر به من بدهيد و بايد خودش بردارد، آيا اگر در حال احرام چنين درخواستی از دوست خود بكند گناه كرده است يا نه؟ و در صورت گناه آيا كفاره هم دارد يا نه؟
ج ـ اشكال ندارد.
[528] مستحبّات دخول حرم
1 ـ همين‌كه حاجی به حرم رسيد، پياده شده و به جهت دخول حرم، غسل نمايد.
2 ـ از برای تواضع و فروتنی نسبت به حضرت حق ـ جلّ و علا ـ پابرهنه شده و نعلين خود را در دست گرفته داخل حرم شود و اين عمل ثواب زيادی دارد.
3 ـ وقت دخول حرم اين دعا را بخواند:
«اَللّهُمّ إنّكَ قُلْتَ فِي كِتابِكَ وَقَوْلُكَ الْحَقّ: {وَأذّنْ فِی النّاسِ بِالْحَجّ يَأْتُوكَ رِجالاً وَعَلی كُلّ ضامِرٍ يَأْتينَ مِنْ كُلّ فَجّ عَميقٍ }. اَللّهُمّ إنّي اَرْجُو اَنْ اَكُونَ مِمّنْ اَجابَ دَعْوَتَكَ، وَقَدْ جِئْتُ مِنْ شُقّةٍ بَعيدةٍ وَفَجّ عَميقٍ سامِعاً لِنِدائِكَ وَمُستَجِيباً لَكَ مُطيعاً لِأمْرِكَ وَكُلّ ذلِكَ بِفَضْلِكَ عَليّ وَاِحْسانِكَ إِلَيّ فَلَكَ الْحَمْدُ عَلی ما وَفّقْتَنِي لَهُ أبْتَغِيْ بِذلِكَ الزّلْفَةَ عِنْدَكَ وَالْقُرْبَةَ إلَيْكَ وَالْمَنْزِلَةَ لَدَيْكَ وَالْمَغْفِرَةَ لِذُنُوبِي وَالتّوْبَةَ عَلَيّ مِنْها بِمَنّكَ، اَللّهُمّ صَلّ عَلی مُحَمّدٍ وَآلِ مُحَمّدٍ وَحَرّمْ بَدَنِي عَلَی النّارِ وَآمِنّي مِنْ عَذابِكَ وَعِقابِكَ بِرَحْمَتِكَ يَا أرْحَمَ الرّاحِمِينَ».
4 ـ وقت دخول حرم مقداری از علفِ (اذخر) گرفته آن را بجود.
227. استفاده مُحرم از صابون عطری و شامپوی معطّر بنا بر احتياط جايز نيست. (مناسک حج، م 202)
228. پوشيدن چيز دوخته كه به آن لباس گفته نمی شود مانند كمربند و هميان و بند ساعت و مانند آن اشكال ندارد. (مناسک حج، م 164)
229. نگاه‌كردن مُحرِم در آيينه، اگر برای زينت باشد حرام است و گر نه حرام نيست. (مناسک حج، م 208)
230. در حال احرام تصويربرداری با دوربين عكاسی يا فيلم‌برداری اشكال ندارد. (مناسک حج دست نويس، م212)
231. اگر بوی خوش داشته باشد، بنا بر احتياط مستحب، كفّاره آن گوسفند است. (مناسک حج، م224)
232. می تواند قسمت جلوی سر را تدريجاً خشك كند به‌طوری كه حوله تمام سر را نپوشاند و وضو بگيرد. (مناسک حج، م180)
233. بنا بر احتياط واجب يک گوسفند كفّاره بدهد. (مناسک حج، م 182)
234. به حاشيه مسأله 429 مراجعه شود.
235. اگر حوله را بر روی همه صورت بيندازد اشكال دارد و در غير اين صورت مانع ندارد. (مناسک حج، س60)
236. احوط آن است كه از قرار گرفتن زير سايه‌های متحرك مثل اتوبوس مسقف و چتر اجتناب كند. (مناسک حج، م192)
237. به حاشيه سؤال 508 مراجعه شود.
238. به حاشيه سؤال 508 مراجعه شود.
239. به حاشيه سؤال 508 مراجعه شود.
240. بنا بر احتياط واجب در منی ذبح كند. (مناسک حج، م 268)
241. به حاشيه سؤال 508 مراجعه شود.
242. عبور از زير سقفهای ثابت مانند پل و تونل اشكال ندارد. (مناسک حج، م 195)
243. به حاشيه سؤال 508 مراجعه شود.
244. به حاشيه مسأله 468 مراجعه شود. - مستحبات دخول مكّه معظّمه
- آداب دخول مسجدالحرام
-
- فصل چهارم: طواف واجب و بعضى از احكام آن
- فصل پنجم: نماز طواف
- فصل ششم: سعى و بعض احكام آن
- فصل هفتم: تقصير و بعض احكام آن
-
- باب دوم: اعمال حج تمتع
کاربر گرامی؛ لطفا قبل از تکمیل فرم، موارد زیر را مطالعه کنید:
- جهت مکاتبه با دفتر، از قسمت ارسال نامه استفاده نمایید.
- به منظور استفتاء یا ارسال سوال شرعی، از قسمت ارسال سوال شرعی استفاده نمایید.
- جهت ارایه انتقاد و پیشنهاد به سایت دفتر، از قسمت ارتباط با پایگاه استفاده نمایید.
- از فرم زیر فقط برای ارایه نظرات در مورد محتوای همین صفحه استفاده نمایید.
- مسوولیت ارسال اشتباه بر عهده ارسال کننده آن است.