پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

احکام وقف

    • فصل اول : احکام انشاء ، قبول و قبض وقف
      • 1- صیغه وقف
        چاپ  ;  PDF
         
        1- صیغه وقف

         

        عدم کفایت نیت در وقف                                                                                                 
        1. مستدعی است نظر فقهی خود را درباره زمینی که با پول شخصی خود خریداری نموده ام و کلیه اسناد آن به نام اینجانب ثبت می‌باشد که اندرونی آن جهت اسکان شخصی خود و بیرونی آن جهت تدریس و بحث که شبیه مدرسه و حسینیه باشد . آیا با چنین نیتی زمین مزبور وقف می‌شود یا به ملکیت شخصی خود باقی می‌ماند؟ ضمناً موقتاً دو اتاق از پول خود در آن ساخته‌ام.
        جواب: مجرد قصد احداث بنا در قسمتی از زمین جهت تدریس و بحث علمی در آن کافی برای حصول وقفیت آن نیست و تا وقف به وجه شرعی متحقق نشود زمین و بناء احداثی در آن باقی بر ملک مالک است.
         
        کفایت صیغه وقف به هر زبان                                                                               
        2. پدر بزرگ حقیر حدوداً هفتاد سال پیش باغ انگوری را وقف کرده‌اند و چند سال پیش از دنیا رفته‌اند و فعلاً این موقوفه در اختیار پدر من می‌باشد ، که به خاطر ضعف توان احیاء آن را ندارد و اگر همینطوری بماند خراب می‌شود و از بین می‌رود و دیگر کسی به اجاره آبادش نمی‌کند ، و مسئولیت نمی‌پذیرد آیا می‌توان این باغ را فروخت و پولش را به تشکیلات امام حسین(ع) بدهند یا نمی‌توانند بفروشند ، خواهشمندم حکم مسأله را بیان فرمائید.
        ضمناً متذکر می‌شوم که ایشان با زبان آذری وقف کرده اند و با صیغه مخصوص اداء نکرده اند بلکه گفته اند من این باغ را وقف کردم تا هر چقدر درآمد داشته باشد صرف مخارج امام حسین (ع) بشود.
        جواب: وقف قابل خرید و فروش نیست ، و هرگونه تصرف در وقف باید زیر نظر متولی شرعی موقوفه باشد، و اگر هنگام وقف شرط مباشرت نشده باشد و متولی مایل باشد می‌تواند وکیل بگیرد ، و در صورتی که متولی خاص نداشته باشد تولیت با حاکم شرع است ، و به هر زبانی وقف کرده باشد و تحویل متولی وقف داده باشد صحیح است و باید طبق آن عمل شود.
         
        کتابت وقف‌نامه توسط غیر                                                                                              
        3. به لحاظ اینکه اینجانب قصد حبس نمودن ملکی را داشته‌ام وقف نامه برایم نوشته‌اند، ولی نویسنده آن به طور وقف آن را تنظیم کرده و بنده را هم تولیت قرار داده و نوشته توسط من خانه قبض گردید خانه اکنون تحویل من است و من تصمیم داشتم آن را در وقت ثبت به طور حبس ثبت نمایم. آیا با توجه به اینکه نویسنده وقف نامه مرا از چگونگی این وقفنامه آگاه نکرده، و با توجه به اینکه من این وقفنامه را اصلی ندانسته و ثبت آن را اصلی می‌دانستم که در وقت ثبت آن را حبس ثبت نمودم آیا تکلیف چیست لطفاً مرقوم فرمائید.
        جواب: اگر قصد وقف نداشته اید وقف نشده است.
         
        انشاء وقف بصورت موقت و معلق
        4. آیا جایز است مکانی برای مدّت موقتی مثلا ده سال به عنوان مسجد وقف شود و بعد از انقضای این مدّت دوباره به ملکیّت واقف یا ورثه او برگردد؟
        جواب: این کار به عنوان وقف موقت صحیح نیست و عنوان مسجدیت هم با آن محقق نمی ‌شود ، ولی حبس آن مکان برای نمازگزاران به مدّت معین اشکال ندارد.
         
        5. شخصی کتابخانه خود را بر اولاد ذکورش وقف کرده است ، ولی هیچ یک از اولاد و نوه‌ های او موفق به تحصیل علوم دینیه نشده ‌اند و در نتیجه استفاده ‌ای از کتابخانه نمی ‌کنند و موریانه مقداری از کتابهای آن را از بین برده و بقیه هم در معرض تلف شدن هستند ، آیا جایز است آن را بفروشد؟
        جواب: اگر وقف کتابخانه بر اولاد او مشروط و معلّق به این امر باشد که آنها اشتغال به تحصیل علوم دینیه داشته باشند و داخل در سلک علمای دین شوند، این وقف به علت وجود تعلیق در آن از اصل باطل است و اگر وقف آنان کرده تا از آن استفاده کنند، ولی در حال حاضر کسی که بتواند از آن کتابخانه استفاده کند در بین آنها وجود ندارد و امیدی به تحقق این صلاحیت در آینده نیست ، در این صورت وقف مزبور صحیح است و جایز است که آنان کتابخانه را در معرض استفاده کسانی قرار دهند که قابلیت استفاده از آن را دارند و همچنین اگر کتابخانه برای استفاده کسانی وقف شده باشد که صلاحیت آن را دارند، و تولیت وقف با اولاد او باشد ، واجب است آن را در معرض استفاده افراد مذکور قرار دهند ، و به هر حال حق فروش آن را ندارند و بر متولّی شرعی واجب است به نحو مناسبی ، مانع آسیب دیدن و از بین رفتن موقوفه گردد.
         
        وقف ایقاع است نه عقد
        6. وقف عقد است یا ایقاع مثلاً اگر در وقف محصور، چیزی را به کسی وقف کنند او می‌تواند رد کند؟
        جواب: وقف ایقاع است ولی در صحّت وقف، قبض موقوف علیه شرط است، فلذا در فرض سؤال اگر شخص «ب» عین موقوفه را تحویل نگیرد، وقف محقق نمی‌شود.
      • 2- وقف معاطاتی
      • 3- شروط ضمن وقف
      • 4- قبض وقف
    • فصل دوم: احکام عین موقوفه
    • فصل سوم: احکام واقف
    • فصل چهارم: احکام موقوف علیه
    • فصل پنجم: احکام تولیت و نظارت
    • فصل ششم: احکام عواید و منافع موقوفه
    • فصل هفتم: احکام اثبات وقف
    • فصل هشتم: احکام اجاره موقوفه
    • فصل نهم: احکام فروش موقوفه
    • فصل دهم: احکام تغییر و تبدیل
    • فصل یازدهم: احکام مساجد
    • فصل دوازدهم: احکام قبرستان(آرامستان)
    • فصل سیزد هم: مفاد برخی از الفاظ مربوط به وقف
    • فصل چهاردهم: احکام اخوات وقف(حبس، وصیت، نذر)
    • فصل پانزدهم: استفتائات جدید احکام وقف
کاربر گرامی؛ لطفا قبل از تکمیل فرم، موارد زیر را مطالعه کنید:
  • جهت مکاتبه با دفتر، از قسمت ارسال نامه استفاده نمایید.
  • به منظور استفتاء یا ارسال سوال شرعی، از قسمت ارسال سوال شرعی استفاده نمایید.
  • جهت ارایه انتقاد و پیشنهاد به سایت دفتر، از قسمت ارتباط با پایگاه استفاده نمایید.
  • از فرم زیر فقط برای ارایه نظرات در مورد محتوای همین صفحه استفاده نمایید.
  • مسوولیت ارسال اشتباه بر عهده ارسال کننده آن است.
700 /