پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری
دریافت:

مناسک حج (امام و رهبری)

  • پيشگفتار
  • مقدمه‏
  • شرايط وجوب حَجّةالاسلام‏
  • نيابت در حج‏
  • حج استحبابى‏
  • اقسام عمره‏
  • اقسام حج‏
  • باب اول: اعمال عمره تمتع‏
    • فصل اول: محل احرام عمره تمتع‏
      • مسائل متفرقه ميقات‏
      • استفتائات ميقات‏
        چاپ  ;  PDF

           استفتائات ميقات
          [230] س ـ كسانی كه به علت عادت ماهانه نمی توانند داخل مسجد شجره مُحرم شوند بايد در خارج آن مُحرم شوند109 و در مُحاذی جُحفه تجديد احرام نمايند، با توجه به اين كه مُحاذی جُحفه نقطه مشخصی نيست، وظيفه چيست؟
        ج ـ می توانند به جُحفه بروند و در آن‌جا تجديد احرام كنند، و چنانچه حدود مُحاذات را تشخيص دهند و در تمام آن حد، با بقای نيت، تلبيه را تكرار كنند كفايت می كند.
          [231] س ـ جماعتی از راه طائف عازم مكّه بودند، قبل از رسيدن به قَرْن الْمَنازل، آنان را از راه وادی عقيق فرستادند و از راه قرن المنازل منع كردند و لذا در وادی عقيق مُحرم شدند، آيا احرام آنان چه صورت دارد؟
          ج ـ صحيح است.
          [232] س ـ در مناسك مرقوم است كه زن های حائض بايد عبوراً از مسجد شجره مُحرم شوند و اگر نمی توانند، در خارج مُحرم شوند110 و در مُحاذی جُحفه تجديد احرام كنند، چون اين كار مشكل است و محاذی جُحفه معلوم نيست، آيا حضرت امام اجازه می فرمايند كه اينگونه اشخاص در مدينه با نذر مُحرم شوند؟
          ج ـ چون احرام قبل از ميقات با نذر صحيح است، زن های حائض كه عذر شرعی از دخول مسجد دارند، می توانند در مدينه با نذر برای عمره محرم شوند. و در اين صورت لازم نيست به مسجد شجره بروند، ولی نذر زن بايد با اِذن شوهر باشد.111
          [233] س ـ زن حائضی كه از مدينه عازم مكّه بود، گمان می كرد كه در حال عبور در مسجد شجره می تواند محرم شود و وظيفه اش را انجام دهد، ولی وقتی كه به محوطه حياط مسجد رسيد، ديد به جهت ازدحام نمی تواند با عبور محرم شود، لذا از شوهرش كه حاضر بود اجازه نذر گرفت و چند قدمی از مسجد فاصله گرفت و با نذر محرم شد، آيا كفايت می كند يا خير؟
          ج ـ اگر احراز كند كه قبل از ميقات، با نذر محرم شده است مانع ندارد.
          [234] س ـ زن در حال حيض، به خيال اين كه می تواند در حال عبور، در مسجد شجره احرام ببندد وارد مسجد شد و بلافاصله احرام بست و تلبيه را هم گفت و چند قدمی هم به طرف دری كه می خواست خارج شود رفت، ولی چون ديد نمی شود عبور كرد برگشت و از همان دری كه وارد شده بود خارج شد، آيا احرامش چگونه است؟
          ج ـ صحيح است.
          [235] س ـ يك نفر از حجّاج به كلی شنوايی خود را از دست داده و زبان او هم لكنت دارد كه قادر بر تكلم صحيح نيست، مسؤولين و ساير حجّاج همراه، به اين موضوع توجه نداشته اند و اين آقا بدون نيت و تلبيه وارد مكّه شده است، تكليف او و همراهانش چيست؟
          ج ـ بايد به ميقات برگردد و با نيّت و تلبيه محرم شود، هرچند با بردن همراه باشد و اگر نمی تواند به ميقات برود بايد در خارج حرم محرم شود و اگر نمی تواند تلبيه را صحيح بگويد، ولو با تلقين،112 احوط آن است كه به هر نحو می تواند بگويد و ترجمه اش را نيز بگويد.
          [236] س ـ نظر به اين كه مسجد جُحفه و مسجد تنعيم اخيراً تخريب و بازسازی شده و وسعت يافته است، آيا حجّاج يا مُعْتَمِرين بايد حتماً در حدود مسجد قبلی محرم شوند و يا محرم شدن در تمام مسجد فعلی معتبر است؟
          ج ـ ميقات در جُحفه، خصوص مسجد نيست و از هر جای جُحفه می توانند محرم شوند و همچنين مسجد تنعيم خصوصيت ندارد و احرام از ادنی الحِلّ صحيح است هرچند در مسجد نباشد. بنا بر اين در صورت توسعه مسجد با صدق جُحفه در اول، و ادنی الحِلّ در دوم، احرام اشكال ندارد.
          [237] س ـ در مناسك فرموده ايد خدمه ای كه می خواهند به مكّه بروند و از مكّه خارج شوند، در صورت خارج شدن از مكّه، اگر فقط به جده می روند، برای ورود به مكّه در مرتبه دوم و سوم و بعد از آن احرام واجب نيست، ولی اگر به مدينه بروند و از آن‌جا بخواهند به مكّه بروند بايد در مسجد شجره محرم شوند برای عمره مفرده ديگر چنانچه ميسر است، نكته علمی فرق ميان
        جده و مدينه را بيان فرماييد؟
          ج ـ فارق، عبور از ميقات و عدم عبور است.113
          [238] س ـ كسی كه وسايلش در جُحفه مانده است، آيا می تواند برای آوردن وسايل خود، از احرام خارج گردد، در حالی كه برای عمره تمتّع محرم شده و وارد حرم گرديده است؟
          ج ـ می تواند قبل از خروج از احرام عمره، برود و وسايل خود را بياورد و اگر اعمال عمره تمتّع را انجام داده و مُحِلّ شده است، نمی تواند از مكّه خارج شود مگر در حال ضرورت، مُحْرماً به احرام حج علی ‌الأحوط.114
          [239] س ـ كسی از جدّه محرم شده و اعمال عمره تمتّع را انجام داده است، تكليف او چيست؟
        ج ـ اگر از رفتن به ميقات معذور نبوده115 و وقت برای انجام عمره تمتّع هست بايد به ميقات برود و محرم شود و عمره تمتّع را اعاده كند، و اگر رفتن به ميقات ممكن نيست به خارج حرم برود و از آن‌جا محرم شود.
          [240] س ـ آيا جايز است كسی كه به احرام عمره تمتّع در يكی از ميقات ها محرم شده است به طرف خلاف مكّه برود و بعد از چند روز بيايد مكّه؛ مثلاً از مسجد شجره به مدينه و بعد از همان راه يا راه ديگر به مكّه برود؟
          ج ـ مانع ندارد.
          [241] س ـ بعد از اتمام حج تمتّع، اگر شخص از مكّه خارج شود و بخواهد مراجعت كند آيا لازم است محرم شود يا خير؟
          ج ـ در صورتی كه از وقت احرام عمره تمتّع يك ماه نگذشته است116 لازم نيست محرم شود و می تواند بدون احرام وارد مكّه شود.
          [242] س ـ كسی كه عمره مفرده انجام داده است، آيا می تواند در فاصله كمتر از يك ماه، بدون احرام از ميقات تجاوز كند؟
          ج ـ احتياط آن است كه به قصد رجا117 برای عمره مفرده ديگر مُحرم شود و بدون احرام تجاوز نكند.118
          [243] س ـ كسی كه در جده و يا مدينه حالت روانی پيدا می كند، آيا لازم است مُحرِماً وارد مكّه شود يا بدون احرام نيز جايز است؟
          ج ـ مجنون تكليف ندارد و احرام بر او واجب نيست و اگر بدون احرام وارد مكّه شود اشكالی ندارد.
          [244] س ـ زن حائضی كه نمی توانست صبر كند تا پاك شود، نزديك مسجد شجره مُحرم شد و بنا داشت محاذی جُحفه احرام را تجديد كند، در ماشين خوابش برد و وارد مكّه شد، آيا احرام او درست است؟
          ج ـ در صورت امكان بايد برگردد و از جُحفه يا مُحاذی آن مُحرم شود علی ‌الأحوط،119 و اگر ممكن نيست از حرم خارج شود و از آن‌جا احرام ببندد.
          [245] س ـ اگر بعد از خروج از ميقات، در بين راه متوجه شود كه تلبيه را نگفته يا نيت نكرده و يا به جهت ديگر احرامش درست نيست، و چنانچه بخواهد از همان‌جا به ميقات برگردد ميسر نيست ولی اگر بيايد مكّه امكان دارد برگردد، آيا می تواند بيايد مكّه و به ميقات برگردد يا بايد از همان‌جا مُحرم شود؟
          ج ـ اگر می تواند به ميقات برگردد ولو از مكّه، نمی تواند برای عمل واجب از غير ميقات مُحرم شود، ولی برای دخول مكّه از ادنی الحِلّ به نيت عمره مفرده محرم شود و بعد از اعمال آن، به يكی از مواقيت معروف برود و برای عمره تمتّع احرام ببندد.
          [246] س ـ زن بدون اذن شوهرش نذر می كند و با نذر مُحرم می شود، آيا احرامش درست است و چنانچه با همان احرام اعمالش را به جا آورده باشد چگونه است؟
          ج ـ اگر قبل از ميقات مُحرم شده، احرام او صحيح نيست،120 اگر چه در صورتی كه بعد از تمام شدن حج فهميد عملش صحيح است، ولی اگر بعد از عمره متوجه شد، در صورتی صحيح است كه قابل جبران نباشد و در صورتی كه می تواند، بايد به ميقات برود و از آن‌جا مُحرم شود و اگر نمی تواند به ميقات برود، از خارج حرم احرام ببندد.
          [247] س ـ آيا نذر احرام قبل از ميقات برای نايب هم جايز است يا نه؟
          ج ـ اشكال ندارد.
        □ [248] س ـ هرگاه حائض يا جنب عصياناً وارد مسجد شجره شود و مانند ديگران توقف نمايد و مُحرم شود، آيا احرام او صحيح است يا نه؟
          ج ـ احرام صحيح است.
          [249] س ـ كسانی كه در مكّه اقامت پذيرفته اند، موقتاً نه دائماً، آيا ميقاتشان همان مواقيت خمسه معروفه است يا ادنی الحِلّ؟
          ج ـ اگر فريضه آن ها تبديل نشده، بايد از مواقيت معروفه محرم شوند و اگر تبديل شده ميقات آن ها مكّه است.
          [250] س ـ شخصی بدون احرام، عمداً يا جهلاً يا سهواً، وارد مكّه شده و بعداً از جهت گرانیِ بيش از حد كرايه يا ممنوعيت از طرف دولت، نتوانست به ميقات برگردد، وظيفه اش چيست؟
          ج ـ اگر ممكن نيست به ميقات برود، از ادنی الحِلّ بايد محرم شود مگر اين كه ترك احرام از ميقات بدون عذر باشد، كه در اين صورت نمی تواند حج به جا آورد و اگر مستطيع است121 سال بعد بايد حج انجام دهد و گرانی بيش از حدّ عذر نيست مگر موجب حَرَج باشد.

        109. به حاشيه مسأله 205 مراجعه شود.
        110. به حاشيه مسأله 205 مراجعه شود.
        111. در صحّت نذر زوجه برای احرام پيش از ميقات در صورتی كه شوهر او غايب باشد، اذن شوهر شرط نيست. ولی اگر حضور داشته باشد، احتياط واجب آن است كه از او اذن بگيرد. و اگر بدون اذن شوهر نذر كند، نذر او منعقد نمی‌شود. (مناسک حج، م105)
        112. به هر نحو که می‌تواند بگويد و احتياط آن است که علاوه بر گفتن خودش نايب هم بگيرد. (مناسک حج، م135)
        113. اگر در همان ماه انجام عمره يا حج دوباره وارد مکه شوند احرام جديد لازم نيست. (مناسک حج، م10)
        114. جايز است برای كسی كه اطمينان دارد با خارج شدن از مكه حج او فوت نمی شود، بعد از انجام عمره تمتّع و قبل از احرام حج از مكه بيرون رود اگر چه احتياط مستحب آن است كه فقط در مورد ضرورت و نياز خارج شود. و برای ورود به شهر مکه نياز به تجديد احرام عمره تمتّع ندارد مگر اينکه در غير ماهی که عمره تمتّع را انجام داده است برگردد که در اين صورت بايد از ميقات مجدداً برای عمره تمتّع محرم شود، و عمره تمتّع وی که متصل به حج می‌شود همين عمره تمتّع دوم خواهد بود و اگر عمره تمتع دوم را انجام ندهد حج تمتع وی صحيح نيست. (مناسک حج، م121و123)
        115. و يا بنابر احتياط واجب در صورت عذر نذر احرام از جدّه نکرده (مناسک حج، م 119)
        116. اگر در همان ماهی که اعمال حجّ را انجام داده است وارد شود احرام مجدد لازم نيست. (مناسک حج، م10)
        117. به حاشيه مسأله 173 مراجعه شود.
        118. اگر در همان ماهی که احرام و اعمال عمره را انجام داده است وارد مکه شود، ورود به مکه بدون احرام بلا مانع است؛ اما اگر احرام در ماهی و اعمال در ماه ديگر باشد، پس اگر احرام وی در ماه رجب بوده و اعمال را در ماه شعبان انجام داده، بنا بر احتياط واجب اگر در ماه شعبان مجدداً وارد مکه شود بايد احرام ببندد. و رعايت اين احتياط در ماه‌های ديگر هم خوب است. (مناسک حج، س27)
        119. واجب است. (مناسک حج، م104)
        120. نذر زن برای احرام بستن قبل از ميقات در غياب شوهرش، موقوف بر اذن او نيست ولی در صورت حضور شوهر احتياط واجب آن است كه از او اذن بگيرد و اگر بدون اذن شوهر نذر کند نذر او منعقد نمی شود.(مناسک حج، م105)
        121. يا حج بر او مستقر شده است. (مناسک حج، م118)

    • فصل دوم‏: واجبات احرام‏
    • فصل سوم‏: مُحرّمات احرام
    • فصل چهارم: طواف واجب و بعضى از احكام آن‏
    • فصل پنجم: نماز طواف‏
    • فصل ششم: سعى و بعض احكام آن‏
    • فصل هفتم: تقصير و بعض احكام آن‏
  • باب دوم: اعمال حج تمتع
کاربر گرامی؛ لطفا قبل از تکمیل فرم، موارد زیر را مطالعه کنید:
  • جهت مکاتبه با دفتر، از قسمت ارسال نامه استفاده نمایید.
  • به منظور استفتاء یا ارسال سوال شرعی، از قسمت ارسال سوال شرعی استفاده نمایید.
  • جهت ارایه انتقاد و پیشنهاد به سایت دفتر، از قسمت ارتباط با پایگاه استفاده نمایید.
  • از فرم زیر فقط برای ارایه نظرات در مورد محتوای همین صفحه استفاده نمایید.
  • مسوولیت ارسال اشتباه بر عهده ارسال کننده آن است.
700 /