2. شکهایی که اعتبار ندارد

1. شک بعدازمحل، مثل این که بعد از داخل شدن در رکوع، شک در حمد و سوره کند.

2. شک بعد از سلام.

3. شک بعد از گذشتن وقت نماز.

4. شک کثیر الشک یعنی کسی که زیاد شک می‌کند.

5. شک امام و مأموم.

6. شک در نمازهای مستحبی.

مسائل متفرقه

1.  اگر شخصی بعد از چند سال شک کند که نمازهایش صحیح بوده یا نه، به شک خود اعتنا نکند؛ (زیرا به شک بعد از عمل اعتنا نمی‌شود).
2. کثیرالشک باید بنابر انجام کاری بگذارد که در آن شک کرده است، مگر آن که موجب بطلان نماز شود که در این صورت بنابر عدم انجام آن می‌گذارد، بدون این که در این مورد فرقی بین رکعتها و افعال و اقوال نماز باشد (مثلاً اگر شک کند سجده یا رکوع به جا آورده یا نه، بنا بگذارد که به جا آورده است، هر چند از محل آن نگذشته است، اما اگر شک کند نماز صبح را دو رکعت خوانده یا سه رکعت بنا بگذارد که دو رکعت خوانده است).            
3. شک در اقوال و افعال نافله همان حکم شک در اقوال و افعال نماز فریضه را دارد یعنی اگر از محل آن تجاوز نکرده است به آن اعتنا می‌شود و اگر از محل انجام آن تجاوز کرده است به آن اعتنا نمی‌شود (مثلاً اگر شک در حمد یا رکوع کند، چنانچه از محل آن نگذشته است باید به جا آورد و اگر از محل آن گذشته است اعتنا نکند).        

شک های صحیح:

شک در عدد رکعتهای  نمازهای چهار رکعتی در 9 صورت صحیح است

1. شک میان دو و سه بعد از سر برداشتن از سجده‌ی دوم.

2. شک میان دو و چهار بعد از سر برداشتن از سجده‌ی دوم.

3. شک میان دو و سه و چهار بعد از سر برداشتن از سجده‌ی دوم.

4. شک میان چهار و پنج بعد از سر برداشتن از سجده‌ی دوم.

5. شک میان سه و چهار در هر جای نماز.

6. شک میان چهار و پنج در حال ایستاده.

7. شک میان سه و پنج در حال ایستاده.

8. شک میان سه و چهار و پنج در حال ایستاده.

9. شک میان پنج و شش در حال ایستاده.

دو نکته در ارتباط با شکیات نماز

تعداد رکعتهای نماز احتیاط(که برای شک در رکعتهای نماز به جا آورده می‌شود) به تعداد کمبود احتمالی در نماز است، بنابراین در شک بین دو و چهار، دو رکعت نماز احتیاط، واجب است، و در شک بین سه و چهار، یک رکعت نماز احتیاط ایستاده یا دو رکعت نشسته واجب است.

اگر کلمه‌یی از ذکرهای نماز یا آیات قرآنی یا دعاهای قنوت، سهواً غلط خوانده شود سجده‌ی سهو واجب نیست.     

تمرین

1. شکهای باطل چند تا است؟ نام ببرید.

2. شکهایی که نباید به آنها اعتنا کرد را ذکر نمایید.

3. با توجه به این که کثیر الشک نباید به شک خود اعتنا کند، اگر برای او در نماز شکی پیش آمد، وظیفه‌اش چیست؟

4. آیا در نماز نافله به شک در غیر از رکعت‌های آن، مثل شک در این که یک سجده انجام داده یا دو سجده، اعتنا می‌شود؟

5. شکهای صحیح کدامند.

6. برای مکلف، دانستن تعداد رکعتهای نماز احتیاط که یک رکعت است یا دو رکعت، چگونه ممکن است؟