۲. نماز استیجاری

۱. هیچ کس نمی‌تواند نماز قضای دیگری را که در حال حیات است به جا آورد، هر چند او از خواندن نماز قضا عاجز باشد، اما بعد از مردن مانعی ندارد، و شخص مکلف تا زنده است باید نمازهای واجبش را خودش، به هر نحو که می‌تواند انجام دهد و نماز نایب چه با اجرت و چه بدون اجرت برای او مجزی نیست.                                                                                               

۲. در نماز استیجاری ذکر خصوصیات میت لازم نیست، و رعایت ترتیب فقط بین نمازهای ظهر و عصر یک روز و مغرب و عشا یک روز شرط است، و هرگاه در عقد اجاره، کیفیت خاصی بر اجیر شرط نشده باشد (مثلاً نگفته باشند نماز را باید در مسجد یا فلان ساعت بخواند)  بر اجیر فقط لازم است نماز را با واجبات آن انجام دهد.

۳. نماز قضای پدر و مادر

۱. بر پسر بزرگ واجب است که نمازهایی که از پدر و بنابر احتیاط واجب از مادرش فوت شده بعد از مرگ آنها به جا آورد.           

۲. اگر پدر یا مادری اصلاً نماز نخوانده باشد بنابر احتیاط واجب در این صورت هم قضای نمازها بر پسر بزرگ واجب است.       

۳. منظور از پسر بزرگ، بزرگترین پسری که بعد از مرگ پدر و مادر در حال حیات است می‌باشد، بنابراین اگر پسر بزرگ ـ چه بالغ باشد یا غیر بالغ ـ قبل از پدر و مادر از دنیا برود قضای نماز پدر و مادر بر پسر بزرگی واجب است که هنگام وفات آنها زنده باشد.

۴. ملاک واجب بودن قضای نماز پدر و مادر این است که فرزند مذکر از دیگر اولاد ذکور میت ـ اگر میت اولاد ذکور داشته باشد ـ بزرگتر باشد، بنابراین اگر فرزند بزرگ میت، دختر و فرزند دوم او پسر باشد قضای نمازهای پدر و مادر بر پسر که فرزند دوم است واجب است.

۵. هرگاه شخص دیگری نمازهای پدر و مادر را قضا کند از پسر بزرگ ساقط می‌شود.

۶. بر پسر بزرگ واجب است آن مقدار از نمازهایی را که یقین دارد از پدر و مادرش فوت شده است قضا کند و اگر نمی‌داند که از پدر یا مادرش نماز قضا شده یا نه، چیزی بر او واجب نیست و تفحص و جستجو نیز لازم نمی‌باشد.                     

۷. بر پسر بزرگ واجب است که نمازهای پدر و مادرش را به هر صورتی که امکان دارد قضا کند و اگر از انجام آن عاجز باشد، تکلیفی بر ­عهده­ اش نیست.                                    

۸. کسی که خودش نماز قضا دارد و نماز قضای پدر و مادر نیز بر او واجب شده، در انجام هر یک مخیَّر است و به عبارت دیگر هر کدام را اول به جا آورد صحیح است.                                                                                             

۹. اگر پسر بزرگ پس از فوت پدر و مادر از دنیا برود بر دیگران تکلیفی نیست، بنابراین قضای نمازهای پدر و مادر بر پسر و یا برادر پسر بزرگ واجب نمی‌شود.

تمرین

۱. کافری پس از مدتی اسلام آورده است، آیا قضای نمازهایی که انجام نداده واجب است؟
۲. کسی که نماز قضا دارد، اگر نماز مستحبی بخواند، آیا به عنوان نماز قضای او محسوب می‌شود؟
۳. آیا در نماز استیجاری، ذکر خصوصیات میت شرط است؟
۴. اگر پدری اصلاً نماز نخوانده باشد آیا قضای همه‌ی نمازها بر پسر بزرگ او واجب است؟
۵. منظور از پسر بزرگ کیست؟
۶. اگر پسر بزرگ خودش نماز قضا دارد و نماز پدر و مادر نیز به آن اضافه گردد، کدامیک مقدم است؟