پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری
دریافت:

توضيح المسائل امام خمینی

    • تقليد
    • احكام طهارت
    • احكام نماز
      • اهميت نماز
      • نمازهاي واجب
      • نمازهاي واجب يوميه
      • اوقات نماز و احكام آن
      • نمازهاي مستحب
      • احكام قبله
      • بدن و لباس نمازگزار
      • مكان نماز گزار
      • اذان و اقامه
      • واجبات نماز
        • اقسام واجبات نماز
        • نيت
        • تكبيرة الاحرام
        • قيام - ايستادن
        • قرائت
        • ركوع
        • سجود
          چاپ  ;  PDF

           

          سجود

          ١٠٤٥ نمازگزار بايد در هر ركعت از نمازهای واجب و مستحب بعد از ركوع دو سجده كند و سجده آن است كه پيشانی و كف دو دست و سر دو زانو و سر دو انگشت بزرگ پاها را بر زمين بگذارد.

          ١٠٤٦ دو سجده روی هم يك ركن است كه اگر كسی در نماز واجب عمدا يا از روی فراموشی هر دو را ترك كند يا دو سجده ديگر به آنها اضافه نمايد، نمازش باطل است.

          ١٠٤٧ اگر عمدا يك سجده كم يا زياد كند نماز باطل می شود، و اگر سهوا يك سجده كم كند حكم آن بعدا گفته خواهد شد.

          ١٠٤٨ اگر پيشانی را عمدا يا سهوا به زمين نگذارد سجده نكرده است اگر چه جاهای ديگر به زمين برسد، ولی اگر پيشانی را به زمين بگذارد و سهوا جاهای ديگر را به زمين نرساند يا سهوا ذكر نگويد سجده صحيح است.

          ١٠٤٩ در سجده هر ذكری بگويد كافی است ولی احتياط واجب آن است كه مقدار ذكر از سه مرتبه «سبحان الله » يا يك مرتبه «سبحان ربی الاعلی و بحمده » كمتر نباشد و مستحب است «سبحان ربی الاعلی و بحمده » را سه يا پنچ يا هفت مرتبه بگويد.

          ١٠٥٠ در سجود بايد به مقدار ذكر واجب، بدن آرام باشد. و موقع گقتن ذكر مستحب هم اگر آن را به قصد ذكری كه برای سجده دستور داده اند بگويد، آرام بودن بدن لازم است.

          ١٠٥١ اگر پيش از آن كه پيشانی به زمين برسد و بدن آرام بگيرد، عمدا ذكر سجده را بگويد يا پيش از تمام شدن ذكر عمدا سر از سجده بردارد، نماز باطل است.

          ١٠٥٢ اگر پيش از آن كه پيشانی به زمين برسد و بدن آرام گيرد سهوا ذكر سجده را بگويد و پيش از آن كه سر از سجده بردارد، بفهمد اشتباه كرده بايد دوباره در حال آرام بودن ذكر را بگويد.

          ١٠٥٣ اگر بعد از آن كه سر از سجده برداشت، بفهمد كه پيش از آرام گرفتن بدن ذكر را گفته يا پيش از آن كه ذكر سجده تمام شود سر برداشته، نمازش صحيح است.

          ١٠٥٤ اگر موقعی كه ذكر سجده را می گويد يكی از هفت عضو را عمدا از زمين بردارد ، نماز باطل می شود ولی موقعی كه مشغول گفتن ذكر نيست اگر غير پيشانی جاهای ديگر را از زمين بردارد و دوباره بگذارد، اشكال ندارد.

          ١٠٥٥ اگر پيش از تمام شدن ذكر سجده سهوا پيشانی را از زمين بردارد نمی تواند دوباره به زمين بگذارد و بايد آن را يك سجده حساب كند، ولی اگر جاهای ديگر را سهوا از زمين بردارد بايد دو مرتبه به زمين بگذارد و ذكر را بگويد.

          ١٠٥٦ بعد از تمام شدن ذكر سجده اول بايد بنشيند تا بدن آرام گيرد و دوباره به سجده رود.

          ١٠٥٧ جای پيشانی نمازگزار بايد از جاهای زانوهايش پست تر و بلندتراز چهار انگشت بسته نباشد، بلكه احتياط واجب آن است كه جای پيشانی او از جای انگشتانش پست تر و بلندتر از چهار انگشت بسته نباشد.

          ١٠٥٨ در زمين سراشيب كه سراشيبی آن درست معلوم نيست احتياط واجب آن است كه جای پيشانی نمازگزار از جای انگشتهای پا و سر زانوهای او بيش از چهار انگشت بسته بلندتر نباشد.

          ١٠٥٩ اگر پيشانی را سهوا به چيزی بگذارد كه از جای انگشتهای پا و سر زانوهای او بلندتر از چهار انگشت بسته است چنانچه بلندی آن به قدری است كه نمی گويند در حال سجده است می تواند سر را بردارد و به چيزی كه بلندی آن به اندازه چهار انگشت بسته يا كمتر است بگذارد، و می تواند سر را به روی آن چه به اندازه چهار انگشت يا كمتر است بكشد، و اگر بلندی آن به قدری است كه می گويند در حال سجده است احتياط واجب آن است كه پيشانی را از روی آن به روی چيزی كه بلندی آن به انداره چهار انگشت بسته يا كمتر است بكشد، و اگر كشيدن پيشانی ممكن نيست بنابر احتياط واجب بايد پيشانی را بلند كند و بر موضعی كه بلندی زايدی ندارد بگذارد و نماز را تمام كند و دوباره بخواند.

          ١٠٦٠ بايد بين پيشانی و آنچه بر آن سجده می كند چيزی نباشد، پس اگر مهر به قدری چرك باشد كه پيشانی به خود مهر نرسد سجده باطل است، ولی اگر مثلا رنگ مهر تغيير كرده باشد، اشكال ندارد.

          ١٠٦١ در سجده بايد كف دست را بر زمين بگذارد ولی در حال ناچاری پشت دست هم مانعی ندارد، و اگر پشت دست ممكن نباشد بايد مچ دست را بگذارد، و چنانچه آن را هم نتواند بايد تا آرنج هر جا كه ميتواند بر زمين بگذارد و اگر آن هم ممكن نيست گذاشتن بازو كافی است.

          ١٠٦٢ در سجده بنابر احتياط واجب بايد سر دو انگشت بزرگ پاها را به زمين بگذارد و اگر انگشتهای ديگر پا يا روی پا را به زمين بگذارد يا به واسطه بلند بودن ناخن، سر شست به زمين نرسد نمازش باطل است.

          ١٠٦٣ كسی كه مقداری از شست پايش بريده بايد بقيه آن را به زمين بگذارد، واگر چيزی از آن نمانده يا اگر مانده خيلی كوتاه است بايد بقيه انگشتان را بگذارد و اگر هيچ انگشت ندارد بايد هر مقداری از پا باقی مانده به زمين بگذارد.

          ١٠٦٤ اگر به طور غير معمول سجده كند مثلا سينه و شكم را به زمين بچسباند بنابر احتياط مستحب بايد نماز را دوباره بخواند، ولی اگر پاها را دراز كند،اگرچه هفت عضوی كه گفته شد به زمين برسد بنابر احتياط واجب بايد نماز را دوباره بخواند.

          ١٠٦٥ مهر يا چيز ديگری كه بر آن سجده ميكند بايد پاك باشد ولی اگر مثلا مهر را روی فرش نجس بگذارد يا يك طرف مهر نجس باشد و پيشانی را به طرف پاك آن بگذارد اشكال ندارد.

          ١٠٦٦ اگر در پيشانی دمل و مانند آن باشد، چنانچه ممكن است بايد با جای سالم پيشانی سجده كند. و اگر ممكن نيست بايد زمين را گود كند و دمل را در گودال و جای سالم را به مقداری كه برای سجده كافی باشد بر زمين بگذارد.

          ١٠٦٧ اگر دمل يا زخم تمام پيشانی را گرفته باشد بايد به يكی از دو طرف پيشانی سجده كند و اگر ممكن نيست، به چانه و اگر به چانه هم ممكن نيست بايد به هر جای از صورت كه ممكن است سجده كند. و اگر به هيچ جای از صورت ممكن نيست، بايد با جلو سر سجده نمايد.

          ١٠٦٨ كسی كه نميتواند پيشانی را به زمين برساند بايد به قدری كه می تواند خم شود و مهر يا چيز ديگری را كه سجده بر آن صحيح است روی چيز بلندی گذاشته و طوری پيشانی را بر آن بگذارد كه بگويند سجده كرده است ولی بايد كف دستها و زانوها و انگشتان پا را به طور معمول به زمين بگذارد.

          ١٠٦٩ كسی كه هيچ نمی تواند خم شود بايد برای سجده بنشيند و با سر اشاره كند، و اگر نتواند بايد با چشمها اشاره نمايد و در هر دو صورت احتياط واجب آن است كه اگر می تواند بقدری مهر را بلند كند كه پيشانی را بر آن بگذارد و اگر نمی تواند احتياط مستحب آن است كه مهر را بلند كند و به پيشانی بگذاردو اگر با سر يا چشمها هم نمی تواند اشاره كند بايد در قلب نيت سجده كند و بنابر احتياط واجب با دست و مانند آن برای سجده اشاره نمايد.

          ١٠٧٠ كسی كه نمی تواند بنشيند بايد ايستاده نيت سجده كند و چنانچه می تواند برای سجده با سر اشاره كند، و اگر نمی تواند با چشمها اشاره نمايد، و اگر اين را هم نمی تواند در قلب يت سجده كند و بنابر احتياط واجب با دست و مانند آن برای سجده اشاره نمايد.

          ١٠٧١ اگر پيشانی بی اختيار از جای سجده بلند شود چنانچه ممكن باشد بايد نگذارد دوباره به جای سجده برسد و اين يك سجده حساب می شود چه ذكر سجده را گفته باشد يا نه و اگر نتواند سر را نگه دارد و بی اختيار دوباره به جای سجده برسد روی هم يك سجده حساب می شود و اگر ذكر نگفته باشد بايد بگويد.

          ١٠٧٢ جايی كه انسان بايد تقيه كند می تواند بر فرش و مانند آن سجده نمايد و لازم نيست برای نماز به جای ديگر برود.

          ١٠٧٣ اگر روی چيزی كه بدن روی آن آرام نمی گيرد سجده كند باطل است. ولی روی تشك پر يا چيز ديگری كه بعد از سر گذاشتن و مقداری پايين رفتن آرام می گيرد سجده كند، اشكال ندارد.

          ١٠٧٤ اگر انسان ناچار شود كه در زمين گل نماز بخواند، بنابر احتياط واجب بايد در حالی كه ايستاده است برای سجده با سر اشاره كند و تشهد را ايستاده بخواند.

          ١٠٧٥ در ركعت اول و ركعت سومی كه تشهد ندارد مثل ركعت سوم نماز ظهر و عصر و عشا اگر بعد از سجده دوم بدون آنكه مقداری بنشيند برای ركعت بعد برخيزد نمازش صحيح است، ولی بنابر احتياط واجب بايد بعد از سجده دوم قدری بی حركت بنشيند و بعد برخيزد.


        • چيزهايي كه سجده بر آنها صحيح است
        • مستحبات و مكروهات سجده
        • سجده واجب قرآن
        • تشهد
        • سلام نماز
        • ترتيب
        • موالات
      • قنوت
      • ترجمه نماز
      • تعقيب نماز
      • صلوات بر پيغمبر
      • مبطلات نماز
      • چيزهايي كه در نماز مكروه است
      • مواردى كه مى ‌‌شود نماز واجب را شكست
      • شكيات
      • نماز احتياط
      • سجده سهو
      • دستور سجده سهو
      • قضاى سجده و تشهد فراموش شده
      • كم و زياد كردن اجزاء و شرايط نماز
      • نماز مسافر
      • نماز قضاء
      • نماز جماعت
      • نماز آيات
      • نماز عيد فطر و قربان
      • اجير گرفتن براى نماز
    • احكام روزه
    • احكام خمس
    • احكام زكات
    • حج
    • احكام خريد و فروش
    • شركت
    • صلح
    • احكام اجاره
    • احکام جعاله
    • مزارعه
    • مساقات
    • احكام حجر وبلوغ
    • وكالت
    • قرض
    • حواله
    • رهن
    • ضامن شدن
    • كفالت
    • وديعه با امانت
    • عاريه
    • احكام نكاح يا ازدواج و زناشويي
    • احكام طلاق
    • غصب
    • مال پيدا شده
    • صيد و ذبح
    • خوردن و آشاميدن
    • نذر و عهد
    • قسم
    • وقف
    • وصيت
    • ارث يا ميراث
    • امر به معروف ونهي از منكر
    • دفاع
    • مسائل مستحدثه
    • استفتائات
کاربر گرامی؛ لطفا قبل از تکمیل فرم، موارد زیر را مطالعه کنید:
  • جهت مکاتبه با دفتر، از قسمت ارسال نامه استفاده نمایید.
  • به منظور استفتاء یا ارسال سوال شرعی، از قسمت ارسال سوال شرعی استفاده نمایید.
  • جهت ارایه انتقاد و پیشنهاد به سایت دفتر، از قسمت ارتباط با پایگاه استفاده نمایید.
  • از فرم زیر فقط برای ارایه نظرات در مورد محتوای همین صفحه استفاده نمایید.
  • مسوولیت ارسال اشتباه بر عهده ارسال کننده آن است.
700 /