پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

خطبه‌های نماز عید سعید فطر

خطبه‌ى اول‌
بسم‌الله الرحمن الرحیم   
الحمد للَّه ربّ العالمين. الحمد للَّه الّذى خلق السّموات و الأرض و جعل الظّلمات و النّور ثمّ الّذين كفروا بربّهم يعدلون. أحمده و أستعينه و أستغفره و أتوكّل عليه و أصلّى و أسلّم على حبيبه و نجيبه و خيرته فى خلقه حافظ سرّه و مبلّغ رسالاته حبيب قلوبنا أبى‌القاسم المصطفى محمّد و على اله الأطيبين الأطهرين المنتجبين الهداة المهديّين سيّما بقيّةاللَّه فى الأرضين. و صلّ على أئمّة المسلمين و حماة المستضعفين و هداة المؤمنين. اوصيكم عباداللَّه و نفسى بتقوى اللَّه.
عيد مبارك سعيد فطر را به همه‌ى امت اسلامى، به ملت عزيز ايران و به شما نمازگزاران مكرم و معظّم تبريك عرض ميكنم و همه را و خودم را توصيه ميكنم به رعايت تقواى الهى و پرهيزگارى و رعايت امر و نهى پروردگار در هر گفتار و كردار و پندار.
خداى متعال را سپاسگزاريم كه فرصت عطا كرد، عمر عنايت كرد، يك ماه رمضان ديگر و يك عيد فطر ديگر را شاهد هستيم. نعمت بزرگى است نعمت درك ماه ضيافت الهى. و ملت ما در واقع از اين ماه استفاده‌ى شايانى بردند؛ قدر دانستند اين ماه شريف و عزيز را. اين مجالس، اين محافل، اين تلاوتها، اين ذكرها، اين دعاها، اين برنامه‌هائى كه دلهاى بيشترْ جوان و روحهاى پاك و صاف آنان در آن شركت داشتند، دريچه‌هاى رحمت الهى را به روى ملت باز ميكند ان‌شاءاللَّه. قدر بايد دانست.
روح معنويت و دلدادگى به ارتباط با ذات مقدس احديت در مردم ما نهادينه است، عميق است، ريشه‌دار است. بعضى ممكن است دچار اشتباهاتى بشوند، در زندگى فردى خودشان خطاهائى بكنند، اما ماه رمضان اين فرصت را به آنها ميدهد كه به سوى خداى متعال برگردند، توجه كنند، متذكر شوند و انابه كنند. در همه‌ى انسانها اين روح ارتباط با معنويت هست؛ با زبان شاعرانه اين را بيان ميكنند:
خاك دل آن روز كه مى‌بيختند
شبنمى از عشق در او ريختند(1)
اين عشق، عشق مادى نيست، عشق هوس‌آلود نيست؛ اين، عشق به خداست؛ اين، عشق به ذات احديت است؛ اين، عشق به اصل وجود است كه در همه‌ى انسانها هست، نهادينه است؛ «فطرت اللَّه الّتى فطر النّاس عليها».(2) عوامل مادى، انگيزه‌هاى مادى، جاذبه‌هاى مادى، مانند خار و خاشاكى، زباله‌اى بر روى اين گوهر اندوده ميشود، وقتى ماه رمضان مى‌آيد، گويا نسيمى است كه اين زوائد را برطرف ميكند، آن گوهر، خود را نشان ميدهد و توجه به خداى متعال جان ميگيرد. لذا در اين ماه رمضان مثل اغلب ماه رمضانهاى گذشته شاهد بوديم همه‌ى مردم، انواع و اقسام سلائق، نوع رفتارهاى گوناگون، نوع لباسهاى گوناگون، در اين مجالس بخصوص در شبهاى مبارك قدر شركت كردند، بهره بردند، استفاده كردند، اشك ريختند.
دل چو به آن قطره غم‌اندود شد
بود كبابى كه نمك‌سود شد
ديده‌ى عاشق كه دهد اشك ناب‌
هست همان خون كه چكد از كباب(3)
اين اشكهايى كه از چشمها جارى ميشود، در حقيقت از دل بيدار و پاك است كه بيرون مى‌آيد و ميجوشد. مردم عزيز ما اين را بايد قدر بدانند. ذخيره‌اى به دست آورديد، محصولى اندوختيد در اين ماه مبارك، آن را حفظ كنيد؛ با قرآن انس پيدا كرديد. اين را حفظ كنيد؛ اين انس را حفظ كنيد. اين نماز جماعت اول وقت را، نماز در مسجد را، نمازِ با حال و حضور را براى خودتان در طول دوران سال نگه داريد و تا آنجايى كه ممكن است، نگذاريد اين عوامل مادى، اين خار و خاشاك، اين خاكسترهاى مادى روى اين گوهر بنشيند. ملتى كه اين خصوصيات را در خود حفظ كند و اين عروج معنوى و تكامل معنوى را در خود نگه دارد، اين ملت در همه‌ى ميدانها - در ميدان مادى، در ميدان معنوى، در عزت، در اقتدار، در ايجاد همه‌ى سرمايه‌هاى ملى - موفق خواهد شد. و ان‌شاءاللَّه اين براى ملت ما پيش خواهد آمد.
امروز هم روز عيد فطر است كه در روايت «علل»: «فيكون يوم عيد و يوم اجتماع و يوم فطر و يوم زكاة و يوم رغبة و يوم تضرّع»،(4) هم عيد است، هم روز اجتماع مردم است. امروز در سراسر دنياى اسلام مردم مسلمان عيد ميگيرند. اين متوجه شدن دلها به يك نقطه در يك زمان، فرصت بزرگى براى امت اسلامى است. «يوم زكاة و يوم رغبة»؛ روزى است كه به خداى متعال رغبت نشان ميدهيد. «و يوم تضرّع»؛ روزى است كه انسان به خدا تضرع ميكند. اين عيد، عيد توجه است؛ عيد معناست. اميدواريم كه خداوند متعال توفيق بدهد بتوانيد - همه‌مان بتوانيم - امروز را كه روز عيد است و روز مبارك جمعه است، از فيوضات الهى استفاده كنيم.

بسم‌اللَّه‌الرّحمن‌الرّحيم‌
قل هو اللَّه احد. اللَّه الصّمد. لم يلد و لم يولد و لم يكن له كفوا احد.(5)

خطبه‌ى دوم‌

بسم‌اللَّه‌الرّحمن‌الرّحيم‌
الحمد للَّه ربّ العالمين. و الصّلاة و السّلام على سيّدنا و نبيّنا ابى‌القاسم المصطفى محمّد و على اله الأطيبين الأطهرين المنتجبين الهداة المهديّين سيّما علىّ اميرالمؤمنين و الصّدّيقة الطّاهرة و الحسن و الحسين سيّدى الشّباب اهل الجنّة و علىّ‌بن‌الحسين و محمّدبن‌علىّ و جعفربن‌محمّد و موسى‌بن‌جعفر و علىّ‌بن‌موسى و محمّدبن‌علىّ و علىّ‌بن‌محمّد و الحسن‌بن‌علىّ و الخلف القائم المهدىّ صلوات اللَّه عليهم اجمعين. و صلّ على أئمّة المسلمين و حماة المستضعفين و هداة المؤمنين. اوصيكم و نفسى عباد اللَّه بتقوى اللَّه.
اولين مطلبى كه در خطبه‌ى دوم عرض ميكنم، تشكر از ملت عظيم‌الشأن ايران به مناسبت حركت پرشكوه روز قدس است. ملت ايران نشاط خود را، روحيه‌ى خود را، عزم و اراده‌ى خود را، موقع‌شناسى خود را در اين اجتماع عظيم نشان دادند. سى و يك سال از روزى كه امام بزرگوار ما اين روز را اعلام كرده‌اند ميگذرد، توقع دشمنان اين بود كه روزبه‌روز كمرنگ‌تر شود و به فراموشى برسد. خدا را شكر كه روزبه‌روز اين انگيزه، اين شعله‌ى فروزان در دل مردم و در عمل مردم برجسته‌تر شد. امسال در كشورهاى گوناگون: در آسيا، در خاورميانه، در آفريقا، در آمريكا، در اروپا، مسلمانها در نقاط مختلف عالم اين روز را گرامى داشتند و ملت بزرگ ايران، محور اصلى اين حركت عظيمِ امت اسلامى، اين روز را با شكوه تمام برگزار كرد و نشان داد كه در شرائطى كه اقتضائات بين‌المللى وجود دارد، وظائف خود را گرمتر و گيراتر، پرانگيزه‌تر و پرشورتر انجام ميدهد.
رژيم صهيونيستى قساوت خود را به اعلى درجه رساند. از اطراف و اكناف عالم هر چه صداى حمايت بلند شد، بى‌اعتنائى كرد، جنايت كرد. ملت مسلمان ايران در اين شرائط، روز قدس را از همه سال گويا گرمتر و گرامى‌تر داشتند. تلاشهاى مغرضانه‌ى آمريكا و غرب بر عليه جمهورى اسلامى، ملت ما را پرانگيزه‌تر كرد. در اين قضيه‌اى كه براى استكبار جهانى و سلطه‌گران جهانى، مسئله‌ى فلسطين يك مسئله‌اى است كه ميخواهند آن را به هر نحوى كه ممكن است به انزوا بكشانند، ملت ايران اين را در متن آورد. آفرين بر اين ملت بزرگ.
اميد و انگيزه موج ميزند در رفتار و گفتار مردم عزيز ما. من بازتاب اين اميد و اين انگيزه را، امسال در ملاقات با دانشجويان، در ملاقات با دانشگاهيان و نخبگان، در ملاقات با كارگزاران و مسئولان عمده‌ى كشور و نظام، در ملاقات با مديران ارشد، با كارآفرينان، در ملاقات با قشرهاى مختلف در ماه رمضان، در گفتار آنها مشاهده كردم؛ در منش آنها و سيماى آنها اين اميد و اين انگيزه را مشاهده كردم. ملتى كه يك چنين اميدى در او هست، اينجور به سمت آينده با نگاه خوشبينانه و با عزم و اراده نگاه ميكند، اين ملت مسلماً و قطعاً و يقيناً به قله‌ها دست پيدا خواهد كرد.
در قضاياى جهانى و منطقه‌اى، قضاياى زيادى هست كه براى امت اسلامى مهم است، ولى قضيه‌اى كه از همه فورى‌تر است، سيل پاكستان است. اسمش سيل است، اما در واقع يك بلاى عظيم، يك مصيبت بزرگ براى ملت پاكستان كه يكى از ملتهاى مؤمنِ امت اسلامى است و در همه‌ى قضاياى گوناگون اين ملت جزو پيشروها بوده است و پيشقدم بوده است در اظهار ديانت، در اظهار تعصب دينى و پايبندى دينى، به وجود آمده است. اين ملت امروز مبتلاست به يك مصيبت عظيم. اين رود سند از شمال تا جنوب پاكستان طغيان كرده است؛ از مرز چين در شمال پاكستان تا اقيانوس هند در جنوب پاكستان، سرتاسر اين خط طولانى يك سيل عظيم، يك طغيان آبى عظيم، يك طوفان عظيم، زندگى مردم را بكلى دگرگون كرده است. بيش از ده هزار روستا از بين رفته؛ تمام مزارع و باغستانها كه محل تغذيه‌ى اين ملت و اميد اين ملت به صادرات و كسب ثروت بوده است، بكلى نابود شده است؛ ده‌ها هزار مدرسه، مسجد، حسينيه در طول اين خط طولانى نابود شده و از بين رفته است. اين عرض رود سند - آنطور كه به من گزارش كردند - به طور متعارف در حدود دو كيلومتر، يك كيلومتر و نيم است كه در يك جاهائى كه با رودهاى ديگر متصل شده است، حدود نود كيلومتر آب‌گرفتگى ايجاد كرده است! مردم، چهارپايان، زندگى‌ها، خانه‌ها و اميدها از بين رفته‌اند. آن طورى كه تخمين زده‌اند، در حدود چهل الى پنجاه ميليارد دلار به خاطر اين سيل به پاكستان خسارت وارد شده! بيست ميليون از مردم آواره شده‌اند و چند هزار كشته شدند: بچه‌ها، كودكان، زنها، پيرمردان، از كارافتاده‌ها.
اين مردم امروز به آب احتياج دارند، به غذا احتياج دارند، به لباس احتياج دارند، به سرپناه احتياج دارند، به همه‌ى لوازم زندگى احتياج دارند. ماه رمضان را با اين حال، ملت پاكستان روزه گرفتند. روز عيد فطر است، روز اجتماع است، روز امت اسلامى است. مردم ما بايد همت كنند. دولت جمهورى اسلامى كمكهائى كرده است، بعضى از مردم كمكهائى كرده‌اند، لكن اينها كافى نيست، بيشتر بايد كمك كنيم. اين وظيفه‌ى همه‌ى ماست. برادران مؤمن ما، برادران مسلمان ما در آنجا دچار يك چنين مصيبت بزرگى شده‌اند. اين فقط خطاب به شما ملت ايران نيست، خطاب به همه‌ى دنياى اسلام است، خطاب به همه‌ى ملتهاست، خطاب به همه‌ى مسلمانهاى كشورهاى مسلمان است، خطاب به كنفرانس اسلامى است؛ همه بايد همت كنند، بايد كمك كنند. جمع شده‌اند، گفتند حالا يك ميليارد، دو ميليارد! كو اين نياز عظيم اين ملت؟! با اين چيزها تأمين نميشود. پاكستان ضربه‌ى سختى خورد. هر مقدارى كه ميتوانيم، بايد كمك كنيم. خداوند كمك كند كه بتوانيم، هر مقدارى كه ميتوانيم؛ اين مسئله‌ى مهمى است.
البته ما از بى‌ثباتى سياسى پاكستان نگرانى داريم. قدرتهاى متجاوز و سلطه‌طلب از اين وضعيت دارند استفاده ميكنند، فرصت‌طلبها دارند سوءاستفاده ميكنند. بعضى از دولتهاى متجاوز ميخواهند پاكستان را به پادگان نظامى خودشان تبديل كنند؛ اينها هم هست. اينها هم نگرانى‌هاى ديگرى است كه اميدواريم ملت رشيد پاكستان خودشان متوجه باشند. دولت پاكستان وظائفشان را ميدانند و ان‌شاءاللَّه خداوند كمكشان كند، بتوانند به بهترين وجهى خودشان را از اين مصيبت بيرون بكشند.
مسئله‌ى فلسطين، همچنان مسئله‌ى اول دنياى اسلام است. جنايات در غزه همچنان ادامه دارد. جنايات در كرانه‌ى غربى رود اردن همچنان ادامه دارد. رژيم صهيونيستى با كمال وقاحت و پرروئى ظلم و ستم خود را بر مردم مظلوم فلسطين ادامه ميدهد، آنوقت آنجا در واشنگتن جلسه‌ى كنفرانس صلح ميگذارند! صلح با كى؟! ميخواهند قضاياى فلسطين را، جنايات دشمنان ملت فلسطين را سرپوش بگذارند، با اين مذاكراتى كه اسمش را گذاشته‌اند «مذاكرات صلح»! غاصبى آمده است خانه‌ى يك ملت را غصب كرده است، به اين اكتفاء نكرده؛ از هر نوع امكانى براى سركوب اين ملت استفاده ميكند، اينها هم با كمال بى‌اعتنائى - دنياى غرب، آمريكا و ديگران - نشسته‌اند دارند تماشا ميكنند، متجاوز و ظالم و سركوبگر را تشويق هم ميكنند، آن وقت جلسه ميگذارند براى صلح! كدام صلح؟! چه صلحى؟! بين كى و كى؟ آن وقيحهاى ستمگرِ صهيونيست هم با كمال پرروئى در مقابل فلسطينى‌ها مى‌ايستند، ميگويند بايستى يهودى‌سازى را شما قبول كنيد. جنايت بزرگ آنها اين است كه ميخواهند يهودى‌سازى كنند. قدس شريف را، قبله‌ى مسلمانان را، فلسطين عزيز را، به عنوان يهودى‌سازى، مركز ظلم و ستم و توطئه‌ى خودشان قرار بدهند. اين مسئله‌ى اصلى ماست.
اميدواريم كه خداوند متعال به ملتهاى مسلمان توفيق بدهد، به دولتهاى مسلمان كمك كند كه بتوانند وظيفه‌ى خودشان را در مقابل اين حادثه‌ى تلخ، اين واقعه‌ى تلخ بشناسند. البته ملت فلسطين خوشبختانه با همه‌ى اين فشارها، با كمال قدرت و استقامت ايستاده است. آدم باورش نمى‌آيد؛ يك ملت اينقدر مقاوم! اينقدر با همت و با غيرت! اين فشارهاى عجيب و غريب آنها را نتوانسته است به عقب وادار كند، به عقب بنشاند. از بيست سال پيش و سى سال پيش، فلسطينى‌ها امروز قوى‌ترند، مصمم‌ترند، عازمترند؛ توانائى‌شان هم بحمداللَّه بيشتر است و بدون شك و ترديد فلسطينى‌ها خواهند توانست دست متجاوز را قطع كنند و بساط اين رژيم قلابى و دروغين را از سرزمين فلسطين جمع كنند.
پروردگارا! پروردگارا! عبادات اين ملت، زحمات اين ملت، تضرع و خشوع اين ملت در طول ماه رمضان و روز عيد فطر را به كرمت قبول كن. پروردگارا! درهاى رحمت و مغفرت را بر روى اين مردم باز كن. پروردگارا! گره‌ها و مشكلات از كار مردم بگشا. پروردگارا! روزبه‌روز حركت اين ملت به سمت پيشرفت و به سمت قله‌ها را آسانتر و سريعتر بگردان. پروردگارا! ما را بيامرز. پروردگارا! ما را از فيض رمضان، از فيض عيد فطر، از فيض تضرع و خشوع محروم مفرما. پروردگارا! اموات ما را مشحون از لطف و رحمت خود بگردان. پروردگارا! امت اسلامى را روزبه‌روز سرافرازتر بفرما.

بسم‌اللَّه‌الرّحمن‌الرّحيم‌
و العصر. انّ الانسان لفى خسر. الّا الّذين امنوا و عملوا الصّالحات و تواصوا بالحقّ و تواصوا بالصّبر.

والسّلام عليكم و رحمةاللَّه و بركاته‌

1) شيخ بهائى‌
2) روم: 30
3) شيخ بهائى‌
4) علل الشرائع، ج 1، ص 268
5) اخلاص: 3-1