بسم اللَّه الرّحمن الرّحيم

الحمدللَّه رب العالمين والصّلاة والسّلام على سيّدنا و نبيّنا ابى القاسم المصطفى محمّد و على اله الاطيبين الاطهرين المنتجبين سيّما بقيةاللَّه فى الارضين

خداوند متعال را سپاسگزاريم كه توفيق عنايت كرد يك بار ديگر اين جلسه ى معنوى و برادرانه و صميمى در اين حسينيه تشكيل بشود و ما بار ديگر برادران و خواهران دلسوز كشور و علاقه مند به انقلاب و خدمتگزارانى كه امروز يا ديروز مشغول خدمت بوده اند يا هستند، همه را در اين جمع مهربان و صميمى ملاحظه كنيم و زيارت كنيم.

اين جلسه در واقع يك نمادى است از وحدت مجموعه ى دست اندركاران و كارگزاران و خدمتگزاران نظام اسلامى و كشور عزيز ما. و اميدواريم كه محصول اين جلسه، هم روح خدمتگزارى بيشتر، هم شوق اخوت و برادرى و همدلى بيشتر در بين مجموعه هاى علاقه مند به كشور و انقلاب باشد.

اين آيه ى شريفه يا به تعبير بهتر اين جمله ى مبارك «استعينوا بالصّبر و الصّلوة» در قرآن - در سوره ى بقره - در دو جا تكرار شده است: يكى خطاب به اهل كتاب است كه ميفرمايد: «واستعينوا بالصّبر و الصّلوة و انّها لكبيرة الّا على الخاشعين»؛ يك جا هم خطاب به مؤمنين است كه ميفرمايد: «يا ايّها الّذين امنوا استعينوا بالصّبر و الصّلوة انّ اللَّه مع الصّابرين». اولاً پيداست كه اهميت اين دو عنصر؛ عنصر صبر و عنصر صلوة مورد توجه است و تأثير اينها در آن چيزى كه تشكيل جامعه ى اسلامى به خاطر رسيدن به آن است؛ اهداف والاى جامعه اسلامى. ثانياً ارتباط اين دو - صبر و صلوة - با يكديگر و ايستادگى و استقامت و ارتباط و اتصال قلبى و روحى با مبدأ آفرينش. اين دو تا با هم از مجموعه ى اين آيه - بخصوص اين بخش مربوط به «يا ايّها الّذين امنوا» - به دست مى آيد. قبل از اين آيه ى شريفه، آيه ى شريفه ى «فاذكرونى اذكركم و اشكروا لى و لا تكفرون» بحث ذكر و شكر است. بعد از اين آيه ى شريفه، مسئله ى جهاد است؛ «و لا تقولوا لمن يقتل فى سبيل اللَّه اموات بل احياء و لكن لا تشعرون». بعد از اين آيه، اين آيات معروف «و لنبلونّكم بشى ء من الخوف و الجوع و نقص من الاموال والانفس و الثمرات و بشّر الصابرين»، «الّذين اذا اصابتهم مصيبة قالوا انّا للَّه و انّا اليه راجعون» بعد «اولئك عليهم صلوات من ربّهم و رحمة» آمده كه ارتباط كامل بين اين دو عنصر، كاملاً از اين آيات مفهوم ميشود؛ به دست مى آيد. هم خودِ اين دو عنصر اهميت دارد، هم رابطه ى اينها. حالا من بعداً برميگردم به توضيحى درباره ى صبر و قدرى بيشتر بحث ميكنم.

اما ارتباط بين صبر و صلوة. البته صلوة را به مفهوم عام صلوة بگيريد؛ يعنى توجه، ذكر، خشوع؛ والّا صورت نماز در حالى كه خالى از ذكر باشد، مورد نظر نيست. لذا در آن آيه ى شريفه هم كه راجع به صلوة فرموده، بعد ميفرمايد: «و لذكر اللَّه اكبر». «انّ الصّلوة تنهى عن الفحشاء و المنكر». اين، يك خاصيت صلوة است؛ اما بزرگتر از نهى از فحشا و منكر، نفس ذكر خداست كه در صلوة وجود دارد.

اين صلوة يعنى آن ذكر، توجه، خشوع، ارتباط قلبى با خدا، در استحكام صبر تأثير دارد. حالا كه اهميت صبر - كه البته براى شما دوستان معلوم است - بر حسب آيه و روايت و مفاهيم اسلامى فهميده شد، آن وقت معلوم ميشود كه صلوة چقدر مهم است؛ ذكر خدا چقدر اهميت دارد و ميتواند اين عامل استقرار و ثبات را - كه همين صبر است - در دل ما، در روح ما، در زندگى ما، در افق انديشه ى ما هر چه مستحكمتر و جادارتر و جاگيرتر كند. لذا در قرآن هم ملاحظه كنيد «واصبر و ما صبرك الّا باللَّه» است. البته «واصبر» در قرآن زياد است كه اگر انسان بخواهد آيات را بخواند، هركدام يك دريائى از معرفت است. حالا اين آيه ى شريفه ى «واصبر و ما صبرك الّا باللَّه»؛ به كمك خداست كه تو ميتوانى صبر كنى، يعنى استقامت آن وقتى پايان ناپذير ميشود كه متصل باشد به منبع پايان ناپذير ذكر الهى. اگر صبر را - كه صبر به همان معناى پايدارى و ايستادگى و استقامت و عقبگرد نكردن است - وصل كنيم به آن پايگاه ذكر الهى، به آن منبع لايزال، اين صبر ديگر تمام نميشود. صبر كه تمام نشد، معنايش اين است كه اين سير انسان به سوى همه ى قله ها هيچ وقفه اى پيدا نخواهد كرد. اين قله ها كه ميگوئيم، قله هاى دنيا و آخرت، هر دو است: قله ى علم، قله ى ثروت، قله ى اقتدار سياسى، قله ى معنويت، قله ى تهذيب اخلاق، قله ى عروج به سمت عرش عالى انسانيت. هيچ كدام از اينها ديگر توقف پيدا نخواهد كرد؛ چون وقفه ها در حركت ما ناشى از بى صبرى است. دو لشكر مادى وقتى در مقابل هم صف آرائى ميكنند، آن كسى كه زودتر صبرش تمام بشود، شكست ميخورد؛ آن كسى كه ديرتر صبر و مقاومتش تمام بشود، پيروز خواهد شد؛ چون با لحظه اى مواجه خواهد شد كه طرف مقابل صبر خودش را از دست داده. اين مثال خيلى ظاهر و بارز عينى اش است؛ در همه ى ميدانها همين جور است.

در مواجهه ى با مشكلات، با موانع طبيعى، با همه ى موانعى كه سد راه انسان در همه ى حركتهاى كمال ميشوند، اگر صبر تمام نشود، آن مانع، تمام خواهد شد. اينى كه گفته ميشود اسلام پيروز است، يعنى اين. اينى كه ميفرمايد «و انّ جندنا لهم الغالبون» يعنى اين. جنداللَّه، حزب اللَّه، بنده ى خدا، عباداللَّه، اينها با ارتباط و اتصالشان با آن منبع لايزال، در مقابل همه ى مشكلاتى كه انسان ممكن است مغلوب آن مشكلات بشود، ايستادگى ميكنند. وقتى ايستادگى اين طرف وجود داشت، به طور طبيعى در آن طرف زوال وجود خواهد داشت؛ پس اين بر او غلبه پيدا خواهد كرد. البته اگر اسممان حزب اللَّه و جنداللَّه باشد، اما آن ارتباط و اتصال را نداشته باشيم، چنين تضمينى وجود ندارد. بنابراين ارتباط را بايد برقرار كرد. اين صلوة، اهميتش اينجاست؛ ذكر خدا اهميتش اينجاست؛ فرصت ماه رمضان اهميتش اينجاست. فرصت خودسازى، فرصت تقوا، فرصت سرشاركردن ذخيره ى يقين در دل كه در اين دعاهاى ماه رمضان هم - دعاى روزها، دعاهاى شبها - اين ازدياد يقين را مى بينيد كه تكرار ميشود. پس، اين فرصت را بايستى براى اين مقاصد مغتنم شمرد. وقتى اينها شد، آن وقت صبر جامعه ى اسلامى و امت اسلامى و بنده ى مسلمان همان چيزى خواهد شد كه ميتواند بر همه ى مشكلات غلبه پيدا كند. آن وقت هم در ميدان سياست، هم در ميدان اقتصاد، هم در ميدان اخلاق، هم در ميدان معنويت، اين جامعه پيش ميرود. اين واقعيتى كه هست، اين است. ما بايد به اين واقعيت خودمان را نزديك كنيم.

در باب صبر شنيده ايد، معروف است، روايات متعددى هم دارد كه صبر در سه عرصه است: صبر بر طاعت، صبر از معصيت، صبر در مصيبت. اين، روايات فراوانى دارد و شنيده ايد.

صبر بر طاعت يعنى وقتى كه يك كار لازم را، يك كار واجب را، يك امر عبادى را، اطاعت خدا را ميخواهيد انجام بدهيد، از طولانى شدن آن ملول و خسته نشويد؛ ميان راه رها نكنيد. حالا مثلاً در امور عبادى ظاهرى، شخصى، فرض كنيد كه فلان نماز مستحبى كه طولانى است، يا از فلان دعاى طولانى انسان خسته نشود؛ اين صبر بر اطاعت يعنى اين. از ادامه ى روزه ى ماه رمضان، از ادامه ى توجه به خدا در نمازهاى واجب و فرائض، از توجه به قرآن، انسان ملول نشود؛ خسته نشود. اين صبر بر طاعت است.

صبر از معصيت يعنى در مقابل معصيت، كف نفس كردن، باز همان استقامت، باز همان استحكام. در مقابل اطاعت، استحكام آن جور است؛ در مقابل معصيت استحكام به اين است كه انسان جذب نشود، اغوا نشود، تحت تأثير شهوات قرار نگيرد. يك جا شهوت جنسى است، يك جا پول است، يك جا مقام است، يك جا محبوبيت و شهرت است؛ اينها همه شهوات انسانى است. هر كسى يك جور شهوتى دارد. اينها انسان را به خودش جذب نكند در وقتى كه در راه رسيدن به آن، يك عمل حرامى وجود دارد. مثل بچه اى كه براى رسيدن به آن ظرف شيرينى مثلاً، حركت ميكند، ديگر وسط راهش پارچ آب هست، ليوان هست، ظرف چينى هست، متوجه نيست؛ ميزند، ميشكند. انسانى كه مجذوب گناه شد، اينجورى است. نگاه نميكند كه بر سر راهش چه هست. اين خطرناك است؛ چون انسان غافل هم هست. انسان در آن حال متنبه نيست، ملتفت نيست، غفلت دارد؛ از اين بى توجهىِ خودش غافل است. بچه ملتفت نيست كه «ملتفت نيست»؛ توجه ندارد كه به اين پارچ آب يا به اين ظرف چينى يا به اين گلدان قيمتى دارد بى توجهى ميكند. به نفس اين بى توجهى، بى توجه است. لذاست كه خيلى بايد چشممان را باز كنيم؛ احتياط كنيم كه دچار اين غفلت مضاعف نشويم. اين صبر از معصيت است.

صبر در مصيبت هم كه معنايش اين است كه حوادث تلخى براى انسان پيش مى آيد؛ فقدانها، فراغها، مرگ و ميرها، دست تنگى ها، بيمارى ها، دردها، رنجها و از اين قبيل حوادث تلخ. اين حوادث انسان را در هم نشكند، خيال نكند كه دنيا به آخر رسيده است. اين سه عرصه براى صبر است كه هر سه عرصه هم داراى اهميت است. اينكه فرمود: «اولئك عليهم صلوات من ربّهم»، در واقع خداى متعال براى همه ى اينها صابر را مورد صلوات و رحمت خود قرار داده است.

يك نكته اى كه در اينجا وجود دارد، اين است كه اين سه عرصه گاهى در مسائلِ صرفاً شخصى است، مثل همين مثالهائى كه به ذهن مى آيد و همه ميدانيم و عرض شد؛ گاهى در مسائل غير شخصى است؛ مسائل اجتماعى، مسائل عمومى، يا به تعبير ديگر، مسائلى كه سر و كار دارد با سرنوشت يك مجموعه؛ يك امت، يك ملت، يك كشور. فرض بفرمائيد آن اطاعتى كه انسان بايد بر آن پا بفشارد، اطاعتى است كه اگر آن را انجام بدهيم يا ندهيم، به سرنوشت يك كشور ارتباط پيدا ميكند. فرض بفرمائيد اطاعت جهاد فى سبيل اللَّه مثلاً، در دوران دفاع مقدس. رفتن به جبهه يك اطاعت بود ديگر. ايستادگى در امر دفاع از كشور و دفاع از نظام يك امر لازم و يك اطاعت بود. ايستادگى بر دفاع چيزى نبود كه فقط مربوط به شخص خود انسان باشد. هر رزمنده اى كه ميرفت، در واقع داشت سرنوشت كشور را با رفتن خود و ايستادگى خود رقم ميزد. يك وقت اطاعت اين جور است. يا فلان كار بزرگ را كه شما نماينده ى مجلسيد يا وزيريد يا مديريد يا نظامى هستيد يا در يك مؤسسه ى فرهنگى مشغول كاريد - هر كدامى در هرجا كه مشغول كار هستيد - و اقدام لازمى را بايد انجام بدهيد، اين اقدام، اطاعت است؛ اطاعت خداست؛ خدمت به بندگان است. اين يك جهتِ اطاعت به خدا، وظيفه ى در نظام اسلامى است. اين هم يك جهت ديگر اطاعت از خدا. مأمورين اين دستگاه، اين نظام الهى، كارهائى كه انجام ميدهند، وظائف الهى است كه دارند انجام ميدهند؛ از صدر تا ذيل. اگر چنانچه از اين كار شما خسته شديد - مأمور انتظامى هستيد، خسته شديد؛ مأمور اقتصادى هستيد، خسته شديد؛ مأمور امنيتى هستيد، خسته شديد؛ مأمور سياسى هستيد، خسته شديد - اين بى صبرى است. اين خلاف توصيه ى «واستعينوا بالصّبر و الصّلاة» است. به صبر استعانت كنيد و از صبر كمك بگيريد.

يا يك چيزى كه معصيت است. معصيتى كه تبعه ى آن، دنباله ى زشت و ناخوشايند آن فقط دامنگير شخص شما نميشود. «و اتّقوا فتنة لا تصيبنّ الّذين ظلموا منكم خاصّة». گاهى يك چيزهائى است كه انسان يك حركت خلافى را انجام ميدهد، يك حرف نابجائى را ميزند، يك اقدام نابجائى را ميكند، يك امضاى نابجائى را ميكند - ما مسئولين وضعمان اين جور است - كه تبعاتش دامنگير يك كشور يا يك جماعتى از كشور يا يك قشر ميشود. اين شد گناه. اينجا صبرِ از معصيت، معناى عظيمترى پيدا ميكند. اين صبر با آن صبرى كه شما مثلاً در مقابل يك رشوه قرار گرفته ايد، صبر ميكنيد و رشوه را نميگيريد، فرق ميكند. اين بسيار كار ممدوحى است، بسيار كار بزرگى است؛ اما يك صبر در مقابل يك گناه شخصى است. از اين بالاتر، صبر در مقابل گناهى است كه اين گناه فقط دامن شخص را نميگيرد، دامن مجموعه را ميگيرد. پس صبرِ از معصيت، چنين ميدانى دارد.

صبرِ بر مصيبت هم همين جور است. مصائب گاهى مصائب شخصى انسان است، گاهى مصائب عمومى است. الان فرض بفرمائيد مسئولين كشور با توطئه هاى گوناگون، با تهمتها، با بدگوئى ها، با اهانتها و افتراهاى صريح مواجهند؛ مى بينيد ديگر توى اين مجموعه ى عظيمِ ارتباطات بين المللى و اين خبرها و رسانه ها و نوشتارها و گفتارها، چقدر حرف زده ميشود. عليه اسلام جداگانه؛ يعنى عليه جمهورى اسلامى به خاطر اسلام، عليه جمهورى اسلامى به خاطر انقلاب؛ عليه جمهورى اسلامى به خاطر تك تك آرمانهاى نامطلوبِ از نظر استكبار؛ و عليه جمهورى اسلامى به خاطر بعضى از اشخاصى كه در جمهورى اسلامى هستند كه آنها نمى پسندندشان. يعنى عليه جمهورى اسلامى از طرق مختلف، به جهات مختلف اين تهاجمات هست. خوب، اينها مصيبت است، صبر كردنش هم آسان نيست. بعضى از سران و مسئولان دنيا كه ما آنها را از نزديك ديده ايم و از حالات بعضى شان شنيده ايم، هستند كه اينها گاهى يك زوايه ى بسيار بازى پيدا ميكنند از اهداف و خط مستقيمى كه به خيال خودشان ترسيم كردند؛ فقط به خاطر همين مسائل و ملاحظات بين المللى و اهانتهاى بين المللى. تحمل اينها برايشان سخت است. پس اين هم صبر در مصيبت.

بنابراين صبر را با همه ى اهميتى كه دارد در اين سه عرصه، يك بار در مسائل شخصى بايد ملاحظه كرد - كه مهم است و من و شما بيشتر از ديگران بايد به آن اهميت بدهيم - يك بار در عرصه ى مسائل اجتماعى و سياسى و عمومى و ملى و همگانى كه آن مخصوص من و شماست؛ يعنى مبتلا به آحاد مردم نيست؛ آنها اينجور چيزهائى ندارند؛ مال ماهاست؛ مال من است، مال شماى دولتى است، مال شماى قضائى است، مال شماى نماينده ى مجلس است، مال مسئولين است. در هر دو مرحله، در هر دو سطح بايستى اين سه عرصه را مورد نظر قرار داد و از صبر كمك گرفت؛ از صبر استعانت كرد. اين اصل مطلب.

آنچه در كنار اين مطلب عرض ميكنيم، اين است كه يكى از بى صبرى هائى كه ما گاهى اوقات از خودمان نشان ميدهيم يا شاهد هستيم كه بعضى نشان ميدهند، بى صبرى در مقابل حفظ آرمانها و اهداف انقلاب است. به نظر من اين از همه مهمتر است. جهتگيرى نظام اسلامى؛ بايستى بر آن پاى فشرد و بر سر آن پايدارى كرد. صبر، اينجا بيش از جاهاى ديگر معنا ميدهد.

ببينيد برادران و خواهران عزيز! شماها مسئولين و كارگزاران اين نظاميد. نخبگان سياسى و فرهنگى و اجتماعى اين نظام، يا جمعى از نخبگان، اينجا جمع هستيد؛ عمده ى مسئولين كشور الان اينجا جمع هستند. من و شما چرا در اين نظام مشغول كار شديم؟ آيا ما از اول به دنبال اين بوديم كه حكومتى تشكيل شود، دولتى به وجود بيايد، ما بشويم رئيس دولت، مسئول دولت، وزير دولت، وكيل دولت؟ مگر مقصود اين بوده؟ نه. اگر مقصود اين باشد، بايد عرض كنم زحماتى كه هر كدام از ما ميكشيم - اگر با اين نيت باشد - همه اش «هبائاً منثورا»ست؛ بى ارزش است؛ پيش خداى متعال اجرى ندارد؛ با زوال عمر زائل ميشود، بلكه با زوال مدت مسئوليت زائل ميشود. ما فرقمان با بقيه ى گروه هائى كه در كشورهاى مختلف مى آيند يك رژيمى را تغيير ميدهند، بر سر كار مى آيند و قدرت را به دست ميگيرند، اين است كه ما آمديم براى اينكه يك جامعه ى اسلامى به وجود بياوريم؛ ما آمديم تا حيات طيبه ى اسلامى را براى كشورمان و براى مردممان بازْتوليد كنيم؛ آن را تأمين كنيم. و اگر بخواهيم با يك نگاه وسيعتر نگاه كنيم، چون بازتوليدِ حيات طيبه ى اسلامى در كشور ما ميتواند و ميتوانست و ميتواند همچنان الگوئى براى دنياى اسلام شود، در واقع آمديم براى اينكه دنياى اسلام را متوجه به اين حقيقت و اين شجره ى طيبه بكنيم؛ ما براى اين آمديم. هدف، جز اين چيز ديگرى نبود، الان هم هدف جز اين چيز ديگرى نيست.

نظام اسلامى، نظامى است بر پايه ى مبانى اسلام. هر جا كه توانسته ايم وضع موجود و ساختار كنونى نظام خودمان را بر پايه ى اسلام قرار بدهيم، اين خوب است، مطلوب است؛ هر جا نتوانستيم، سعى ما بايد اين باشد كه آن را بر همان پايه و مبناى اسلامى قرار بدهيم؛ از او نبايد تخطى كنيم. اين هدف ماست.

راز دشمنى هاى استكبار هم همين است؛ براى خاطر اينكه اسلام، نظام اسلامى و حكومت اسلامى و جامعه ى اسلامى، با ظلم مخالف است؛ با استكبار مخالف است؛ با دست اندازى به زندگى مردم مخالف است؛ با تجاوز به ملتها مخالف است؛ با فرعونيت قدرتها مخالف است؛ با استبداد بين المللى - مثل استبداد داخلى كشورها - مخالف است. اين مخالفت هم فقط مخالفت قلبى نيست؛ نه، مخالفتى است كه در مقام عمل و هر جائى كه اقتضاء پيدا كند، بروز خواهد كرد؛ ظهور پيدا خواهد كرد. اين را ميدانند؛ اين از جمهورى اسلامى شناخته شده است. لذا آن كسانى كه اهل تجاوزند، آن كسانى كه اهل دست اندازى به منابع ثروت ديگرانند، اهل استكبارند، اهل فرعونيت در برخوردهاى سياسى خودشان هستند، با نظام جمهورى اسلامى قهراً مخالفند.

آن روز من در جمع آقايان محترمى گفتم، اينى كه گفته ميشود ما با قدرتهاى بزرگ يا با آمريكا تفاهم نداريم، اشتباه است. عدم تفاهمى در كار نيست؛ آنها كاملاً ما را ميشناسند، كما اينكه ما آنها را كاملاً ميشناسيم. ما طبيعت و خوى استكبار را ميشناسيم؛ ميدانيم كه آنها زير ظاهر مخملينى كه بر روى پنجه هاى خشن خود، بر روى چنگالهاى خونين خود كشيده اند، چيست؛ اين را ما ميدانيم، مى بينيم. ما به ادكلن و كراوات و ظاهر شيك آقايان هرگز فريب نخورده ايم؛ باطنشان را ديده ايم. خودشان هم باطنشان را نشان داده اند؛ در گوانتانامو، در ابوغريب، در عراق، در افغانستان، در اين بمبارانها، در اين زورگوئى ها، در اين دخالت كردنِ در همه چيز، در اين دسته بندى ها براى غارت ثروت حتّى از ملتهاى خودشان و نه از ملتهاى ديگر - ملتهاى ديگر كه هستند. آنها از ملت خودشان هم غارت ميكنند. كمپانى ها اينجورى اند ديگر - اينها را ما شناخته ايم، آنها هم ما را شناخته اند؛ آنها هم ميدانند آن جمهورى اسلامى اى كه با انقلاب آمد و امام آورد و سندهاى جمهورى اسلامى بر آن پافشارى ميكنند، يعنى جمهورى ضد ظلم، ضد استكبار، ضد زياده خواهى، ضد تجاوز، ضد كنز ثروت و همين چيزهائى كه در قرآن هست. آنها اين را ميدانند، به همين جهت مخالفند.

اين نظام ماست. حالا من و شما كه مسئول در اين نظام هستيم، مظهر واقعى و حقيقى صبر ما، صبر بر اين اصول و اين مبانى و اين پايه هاست. بايد از ميدان در نرويد. اينجور نباشد كه اگر چنانچه درباره ى قصاص اسلامى، درباره ى اقتصاد اسلامى، درباره ى شكل حكومت اسلامى، درباره ى قانون اساسى شما، هو و جنجال و هياهو در دنيا راه انداختند - كه امكانِ اين كار را هم دارند كه هياهو راه بيندازند - شما جا بزنيد؛ نه، بر مبانى خودتان پافشارى كنيد. مبانى شما، عبوديت خداست، خدمت به بندگان خداست، دشمنى با دشمنان خداست، دشمنى با دشمنان بندگان خداست؛ اينهاست شعارهاى ما. نظام جمهورى اسلامى نظامى است بر اين پايه ها؛ نظامى است عقلانى، نظامى است دانشى. عقلانيت بايد بر تمام اركان اين نظام از بالا تا پائين حاكم باشد؛ اما عقلانيت به معناى تسليم نيست؛ عقلانيت به معناى هزيمت نيست؛ عقلانيت براى پيش رفتن و در جهت يافتن راههائى براى هر چه موفق تر شدن در رسيدن به اين آرمانهاست.

بعضيها با نام عقلانيت، با نام اعتدال، با نام پرهيز از جنجال و دردسر بين المللى، ميخواهند از مبانى انقلاب و اصول انقلاب كم بگذارند! اين نميشود؛ اين نميشود. اين نشانه ى بى صبرى و نشانه ى خسته شدن است. گاهى اين خسته شدن را - كه خودشان خسته شده اند - به مردم نسبت ميدهند: مردم خسته شده اند! نه، نخير. مردم آن وقتى كه احساس كنند مسئولين كشور با سربلندى مسلمانى و عبوديت خودشان را اعلام ميكنند، خوشوقت ميشوند؛ خوشحال ميشوند. اين مردم، مسلمانند. حركت مردم هم به خاطر همين بود. اين مردم مگر همان مردمى نيستند كه انقلاب كردند؟ شعارهاى انقلاب چه بود؟ اين مردم مگر همان مردمى نيستند كه هشت سال اين جنگ مظلومانه را اداره كردند؟ همين مردم اداره كردند. مگر مردم ديگرى هستند؟ غير از آن مردمى كه توى اين كشور اين كارهاى بزرگ را انجام دادند، كدام مردم اين كارها را كردند؟ پريشب تلويزيون فرمايش امام را راجع به مرحوم آيةاللَّه طالقانى نقل ميكرد، كه ديدم واقعاً سر تا پاى بيانات امام، اول تا آخر، كلمه كلمه اش، نكته و حكمت است - رحمت و رضوان خدا بر او باد - ايشان در سخنرانى به مردم مطلبى به اين مضمون ميفرمود كه نگاه كنيد ببينيد مردم در تشييع جنازه ى آقاى طالقانى چه گفتند؟ گفتند اى نائب پيغمبر ما، جاى تو خالى. عزادارى آنها براى نائب پيغمبر است. مسئله ى نيابت پيغمبر مطرح است؛ عالم دين. اين نكته را امام از حرف مردم استفاده ميكند و به ما تحويل ميدهد. اين درست است. مردم، پايبند اسلامند. در كنار مردمدارى، در كنار مردمى بودن، براى مردم دل سوزاندن، براى مردم كار كردن، به آراء مردم اهميت گذاشتن، به احساسات و عواطف مردم اهميت دادن؛ اين است مردمى بودن. وقتى مردم ببينند شما كه مسئول جمهورى اسلامى هستيد، افتخار ميكنيد، اعتزاز ميكنيد به مسلمانى خودتان، به ضد استكبارى بودن خودتان، به ضد استبدادى بودن خودتان و از طرفى افتخار و اعتزاز ميكنيد به خدمتگزارى مردم؛ با مردم هستيد، با مردم انس پيدا ميكنيد، به مردم محبت ميكنيد، از مردم كمك ميخواهيد در مسائل گوناگون، خوب، مردم خرسند ميشوند؛ مردم اين مسئول را دوست ميدارند؛ خوششان مى آيد. ما وظيفه مان اين است. ما حق نداريم از شعارهاى انقلاب و شعارهاى اسلام عقب نشينى كنيم؛ اين، يك بى صبرى است. اين بى صبرى اى است كه نبايد اين را قبول كرد. پايبندى به اين شعارها برخلاف خواست دشمن، بر خلاف نظر دشمن، با حركت كشور به سوى پيشرفت به معناى حقيقى كلمه، هيچ منافاتى هم ندارد كه هميشه سعى ميكردند اينجور القاء كنند كه اگر اسلامى هستيد، پس ديگر پيشرفت و دست يافتن به مراحل بالاى رفاه مادى و پيشرفت علمى ممكن نيست؛ نخير، درست بعكس است؛ درست بعكس است. ما پيشرفتهايمان زياد بوده.

من گاهى متأسفانه مى بينم در بعضى از نوشتجات و نشريات و اظهارات، موفقيتهاى آشكار اين ملت زير سؤال ميرود. اينها نبايد اين كار را بكنند؛ اين بد است. اين، لگدزدن به مردم است؛ اين، خالى كردن تو دل مردم و مأيوس كردن مردم است به طور غلط و دروغ. كِى ميتواند منكر پيشرفتهاى شگفت آورِ علمى امروز ما بشود؟ و دليل اهميت اين پيشرفتها همين است كه اين پيشرفتها در بسيارى از موارد، كشورِ ما را جزوِ معدود كشورهاى دارنده ى اين پيشرفتها قرار داده. اين چيز كمى است؟ حدود يك ماه قبل در همين حسينيه نمايشگاهى تشكيل دادند و از بين صدها تازه ى علمى، پنجاه و يكى دوتا از تازه هاى علمى را آوردند اينجا. صاحبان علمى بعضى از طرحها - كه بعضى دولتى بودند، بعضى بخش خصوصى - گزارش دادند كه بعضى از اينها در كشور بى سابقه است و بعضى در دنيا بى سابقه است؛ شايد حدود دو تا يا سه تا از اينها در دنيا بى سابقه است. اين را بايد آدم انكار كند؟! سال گذشته بود يا اندكى قبل از يك سال - حالا درست من تاريخ يادم نيست - مجمعِ علمىِ بزرگى اينجا تشكيل شد درباره ى موضوع خاصى - من حالا ديگر نميخواهم جزئيات و خصوصيات آن را تكرار بكنم؛ يعنى آن مورد خاص خصوصيتى ندارد - كه از چندين كشور پيشرفته ى دنيا آمده بودند اينجا، پيشرفتهاى علمى و فناورى و تحقيقاتى ما را ديدند. وقتى مصاحبه هاى اينها را پخش كردند، اينها ميگفتند اگر ما نديده بوديم، باور نميكرديم كه ايران به يك چنين جائى دست پيدا كرده باشد؛ به اين نقطه دست پيدا كرده باشد. اين مال يك مورد و دو مورد نيست؛ اين مسئله ى فناورىِ هسته اى، يك نمونه است؛ من بارها گفته ام. اين، يك نمونه است. ما از اين قبيل نمونه، موارد متعددى داريم، كه اينها پيشرفتهاى علمى ماست. از لحاظ پيشرفتهاى آبادانى و عمرانى، پيشرفتهاى توسعه ى زندگى مردم، بالا رفتن سطح زندگى، چه چيزى مورد انكار ميتواند قرار بگيرد كه انسان مى بيند متأسفانه در بعضى از نوشتجات، بيخود و به بهانه ى ناچيزى، اين چيزها را زير سؤال ميبرند. اين حركتِ عظيم ملت ايران، حركت با ارزشى است. و ما بعد از حدود سى سال كه از شروع اين انقلاب ميگذرد و نزديك به بيست سال از رحلتِ امام بزرگوار ما - كه معلم اين انقلاب و بانى اين انقلاب بود - ميگذرد، مى بينيم مردم آن شعارها را همچنان سر دست خودشان بلند كردند و نگه داشتند و آن شعارها را تكرار ميكنند. و جوانهاى ما كه نه دوران امام را ديدند، نه امام را ديدند، نه دوره ى جنگ را درك كردند، در بيانشان، در هنرشان، در شعرشان، ستايشگر آن قله هاى عظيم هستند كه ملت ايران آنها را گذرانده است. اينها چيز كمى است؟ اينها را بايد انكار كرد؟

خوب، ميفرمايند شش دقيقه مانده است به وقت نماز. حالا كه وقت كم است، بحثها را كوتاه كنيم. من چند تا تذكر را كه بيشتر متوجه به مسئولين اجرائى است و البته به مسئولين قوه ى مقننه و قوه ى قضائيه هم هست - منتها مسئولين اجرائى بيشتر با مردم مواجه هستند - ميدهم.

يك مسئله اين است كه در اقدامهاى خودمان، تصميمهاى خودمان، رضايت مردم را كه در نظر ميگيريم، چيز خوبى هست؛ اما اينجور نباشد كه يك جائى رضايت مردم، خوشايند مردم را در نظر بگيريم، اما رضايت خدا را در نظر نگيريم. اگر يك جائى عملى را بايد انجام بدهيد كه اگر انجام داديد، خوشايند مردم نيست، ولى شرعاً واجب است، انجام بدهيد. يا يك كارى را بايد نكنيد؛ به حسب موازين شرعى و عقلائى و كارشناسى درست، اما مردم خوشايندشان اين است كه شما اين كار را بكنيد. اينجا بايد كدام را انتخاب كنيد؟ اينجا بايستى آن چيزى را كه تكليف هست، انتخاب كرد. رضايت مردم، قناعت مردم، خدمت به مردم، چيزِ بسيار باارزشى است؛ اما تا آن وقتى كه خوشايند مردم، معارضِ با تكليف نشود.

دوم، در تصميمهاى كلان - حالا آقاى رئيس جمهور محترم اشاره كردند به طرح تحول اقتصادى كه جزو تصميمهاى بزرگ و مورد قبول و اتفاق همه ى اهل نظر هست كليات اين كار، اگر اختلافى، نظرى هم هست، در كيفيت اجرا و در زمان اجرا و اين چيزهاست؛ والّا نسبت به كلياتش، همه ى اهل نظر، كسانى كه با ما تماس دارند و تماس داشتند و گزارشِ شفاهى و كتبى و غيره به ما دادند، متفوقند كه اين كار لازم است - بايد از افراط و تفريط صرف نظر كرد؛ دچار افراط و تفريط نبايد شد. نبايد از آن طرف انسان اقدام نكند، از ترس اينكه نشود، يا بد بشود؛ اين درست نيست. نبايد هم در اقدام بى محابا عمل كند، به صرف اينكه اين اقدام، اقدام درستى است. هر دو طرف را بايستى مورد ملاحظه قرار داد، كه من خرسند شدم از اينكه ايشان گفتند كه ما اين كار را طبق قانون انجام ميدهيم و با مجلس هماهنگيم. اينها خوب است. با تأنّى، با تروّى، با ملاحظه ى جوانب انجام بگيرد. همكارى سه قوه در عمل و گفتار؛ هر دو، هم در عمل با هم همكارى كنند، هم در زبان با هم همكارى كنند؛ بويژه در مسائل مهم. راجع به اصل 44 و اين چيزها هم ميخواستيم عرض بكنيم كه ديگر صداى اذان بلند شد.

والسّلام عليكم و رحمةاللَّه و بركاته