بسم اللَّه الرّحمن الرّحيم
خيلى متشكريم از برادران خدمتگزار در باب حج؛ چه برادرانى كه در بعثه مشغول خدمت هستند و بخصوص جناب آقاى رى شهرى و چه برادران و خواهرانى كه در سازمان حج مشغول تلاش و زحمتكشى هستند در بخشهاى مختلف؛ بخصوص جناب آقاى خاكسار كه شنيدم ترتيبات خوبى هم در زمينه هاى گوناگونِ انجام مراسم مناسك حج و عمره داده شده است.
اين يك نقطه ى بسيار مهمى است؛ يك هديه ى الهى است به امت مسلمان. اگرچه همه ى فرائض الهى و تكاليف در واقع هداياى الهى است به آحاد بشر؛ نماز هم يك هديه ى الهى است، روزه هم يك هديه ى الهى است، انفاقات هم همين طور، لكن حج يك خصوصيت بين المللى اسلامى دارد. يقيناً اين را ميشود يكى از معجزات اسلام شمرد، كه يك مركز واحدى تشكيل بشود و همه ى امت، خود را در برابر او و نسبت به او يكسان ببينند: «سواء العاكف فيه و الباد»؛ نسبت مسلمانان به اين خانه ى مقدس يكسان است؛ چه آنهائى كه در خودِ مكه ساكنند، چه آنهائى كه در اقصى نقاط دنياى اسلام زندگى ميكنند؛ مكه مال همه ى اينهاست و اينها با شوق و ذوق هر سال راه مى افتند و نميگذارند اين خانه ى متعلق به مسلمين، خانه اى كه خانه ى خداست و خانه ى مردم است - «انّ اوّل بيت وضع للنّاس للّذى ببكّة»؛ بيت اللَّه است، اما براى مردم وضع شده است و بنيان نهاده شده است - تنها بماند؛ لذا با شوق و ذوق از اطراف دنياى اسلام راه مى افتند براى اينكه خود را به اينجا برسانند؛ يك فرصتى است براى مسلمانها كه همديگر را بشناسند و با آراء يكديگر، افكار يكديگر، گرفتاريهاى يكديگر آشنا بشوند؛ خيلى نعمت عجيبى است اگر قدر بدانيد.
حج در امسال كه اعلان شد سال انسجام اسلامى است، يك رنگ و روى تازه اى پيدا ميكند. هميشه هنگام انسجام است و امت اسلام بايد دنبال اتحاد باشد؛ اما تعيين امسال با عنوان انسجام اسلامى مثل قله اى است در يك رشته كوه. علت هم واضح است؛ چون سياست دشمنان اسلام و مسلمين بر تفرقه قرار گرفته است؛ ميخواهند بين مسلمانها ايجاد اختلاف كنند. اين براى آنها از هر جنگ نظامى، از هر حركت سياسى، از هر چالش اقتصادى باصرفه تر است. متأسفانه زمينه ها هم فراهم شده است؛ مقداريش مربوط به تاريخ است، مقدارى هم مربوط به جهالتهاى ما در همين دوران خودِ ماست. حالا غير از اختلاف اقوام مختلف و ملتهاى مختلف، اختلاف مذاهب؛ شيعه و سنى - كه اگر مسئله ى شيعه و سنى نبود، ميرفتند سراغ مذاهب درونِ هر يك از اين دو فرقه؛ بين آن فِرق خاص و نحله هاى خاصِ تسنن يا تشيع و آنها را آتش افروزى ميكردند، كه حالا به آنها فعلاً كارى ندارند - چون خودِ مسأله ى شيعه و سنى، وسيله ى خوبى است براى ايجاد اختلاف بين آنها؛ اين را ما در همه جا داريم مى بينيم. در دنياى اسلام اهتمام آنها را مى بينيم. البته موفق نشدند؛ خدا را شكر. خواستند بعد از تشكيل دولت اسلام در يك كشور شيعى، اينجور وانمود كنند كه اختلاف بين فرق اسلامى و برادران مسلمان تشديد شده است، لكن موفق نشدند. علت هم اين بود كه دولت اسلامى، اسلامى برخورد كرد. ما در دنياى اسلام بيشترين دلسوزى را براى برادران خودمان در فلسطين كرديم كه از برادران اهل سنت مايند؛ در فلسطين كه شيعه اى وجود ندارد تقريباً. بيشترين پشتيبانى را از اتحاد شيعه و سنى در عراق، ما كرديم. در داخل كشور خودمان برادران شيعه و سنى در هر نقطه اى كه هستند، با الفت و مهربانى و تفاهم رفتار ميكنند. دولت اسلامى و جمهورى اسلامى نگذاشت كه استكبار بتواند به اهداف خود دست پيدا كند، ولى آنها دارند تلاش ميكنند. متأسفانه يك جاهائى هم مى بينيم كه به حادثه آفرينيهائى هم منتهى ميكنند. هوشيار بايد باشيد.
من توصيه ى مؤكد ميكنم در همه ى مراسم حج، مسئله ى انسجام اسلامى و باطل كردن كيد دشمن را مورد توجه قرار بدهيد. البته دولتها بايد احساس مسئوليت كنند. دولت ميزبان در كشور عربستان بايد احساس مسئوليت كند. البته مسئولين آن دولت، حرفشان، اظهارشان شبيه همين چيزى است كه ما از آنها توقع داريم، لكن بايد عملى شود و در ميدان عمل، در صحنه ى عمل، بايد معلوم شود كه به دنبال انگيزه هاى اختلاف نيستند و صاحبان اين انگيزه ها را هم تقويت نميكنند، بلكه جلوگيرى ميكنند. اين بايد در عمل اثبات بشود. اين يك نكته است كه نكته ى ايجاد الفت و اتحاد است.
و شما از اين طرف مراقب باشيد؛ بدانيد تحريك عواطف مذهبى برادران اهل سنت كار بسيار خطا و گناه است؛ اين را به عنوان يك اصل بپذيريد. يك نقاط اختلافى وجود دارد. تكيه ى بر روى اين نقاط، شعله ور كردن آتش تعصبات در اين نقاط اختلاف، اين درست همان چيزى است كه امروز سازمانهاى جاسوسى امريكا و اسرائيل دنبالش هستند؛ اين همان چيزى است كه آنها ميخواهند. بعضيها ناخواسته و بدون جيره و مواجب ميشوند مزدور آنها، همان كارى را كه او بايد پول بدهد و بدست بياورد، آن را بدون اينكه از او اجر و مزدى هم بگيرند، برايش دارند انجام ميدهند و خشم الهى و سخط الهى را براى خودشان فراهم ميكنند.
امروز دنياى اسلام احتياج به وحدت دارد. بايد يك صدا در دنياى اسلام بلند شود. اين است كه ميتواند جلو اين ستمِ بر مردم فلسطين را بگيرد؛ اين است كه ميتواند جلو دخالتهاى مستكبرانه ى امريكا در خاورميانه و در كشورهاى اسلامى را بگيرد. آنها دارند از همين شكافها استفاده ميكنند و ميخواهند آن را توسعه بدهند؛ براى اينكه بر سرنوشت كشورهاى اسلامى مسلط شوند. هركس در اين راه به آنها كمك كند، پيش خداى متعال محسوب با آنهاست. و اين مواخذه ى عجيبى دارد از سوى پروردگار عالم. خيلى بايد مراقب بود.
نكته ى دوم مسئله ى سازندگى حج است؛ هم سازندگى شخصى و اخلاقى و معنوى - كه روحانيون محترم، علماى محترم در داخل كاروانها ميتوانند خيلى نقش ايفا كنند و هم سازندگى ملى؛ يعنى خلقيات يك ملت مُلتئم، پخته، سنجيده، خردمند را در دوره ى حج، زمينه اش را براى حاجى فراهم كند.
اگر يك جوانى، يك مردى يا زنى در دوره ى حج انس با قرآن را ياد بگيرد، تأمل و تدبر در عبارات دعاها و مناجات با پروردگار را ياد بگيرد، اين ميشود سرمايه اى براى او در طول زندگى. حاجى اگر خود را مقيد كند كه در مدينه ى منوره يك ختم قرآن بخواند؛ در مكه ى مكرمه يك ختم قرآن بخواند - اينجا خانه ى قرآن است؛ محل نزول قرآن است - يا اگر نميتواند يك ختم قرآن بخواند، يك بخش عمده اى از قرآن را بخواند با تأمل، با تدبر؛ اگر عادت كند به تأمل و تدبر در قرآن در اين مدتى كه آنجاست - بتوانيد عادت بدهيد حاجى را به اينچنين سيره ها و رويه هاى ماندگار معنوى و روحى - اين براى او ميشود يك سرمايه. قرآن يك ذخيره ى تمام نشدنى است. انس با قرآن از هر واعظى، از هر رفيق ناصحى، از هر درسى براى انسان مفيدتر است. اگر حقيقتاً انسان با قرآن رابطه برقرار كند و قرآن را بخواند براى استناره و استفاده و استضائه ى قلبى و معنوى خود، اين براى او از هر واعظى بالاتر است. اگر انسان اين انس را بتواند پيدا بكند، خيلى دستاورد بزرگى است.
اعمال را با تدبر انجام دادن؛ اين طواف، اين سعى، اين وقوف، اين حالت خضوع و خشوع، اين رعايت محرمات و ممنوعات دوران احرام؛ هركدام از اينها يك درس است. اين را حجاج محترم ما و برادران و خواهران عزيز ما با وارد كردن انگيزه هاى كوچك دنيائى باطل نكنند؛ مثل همين خريدن جنسى از فلان مغازه. خود اين مبتلا شدن به مراجعه ى به مراكز فروش براى يك چيز كم اهميت، يك بلا و يك مشكل است و ملابساتى كه دارد، مشكل ديگر. وقت نماز بگذرد، جلو چشم مردم، تحقير و توهين حاجى ايرانى محسوب بشود و چيزهاى ديگرى كه حالا در خلال اين، در كنار اين، پيش مى آيد. اينى كه من هر سال اين را تأكيد ميكنم به دست اندركاران حج و توصيه ميكنم به برادران و خواهران حاجى، براى اين است. يك هوس كم اهميت و حقير، كل آن فضاى معنوى را ممكن است تحت تأثير قرار دهد. ما كه مردم را دعوت به زهد اباذرى كه نكرديم؛ ماها كه كوچكتر از آن هستيم كه فكر آنجور زهدى را بكنيم؛ ما دعوت ميكنيم خودمان را و مردم را به زياده روى نكردن در اين امور. ما زياده روى ميكنيم در مصرف كردن، در دل سپردن، در اهميت دادن، در دنبال كردن؛ اين زياده رويها ضرر مى زند به فضاى معنوى.
به هر حال به نظر من روحانيون محترم ميتوانند خيلى نقش ايفا كنند؛ هم با زبان، هم با عمل و رفتار و برخورد با مخاطبان. و همچنين مسؤولين محترم دست اندركار حج.
به هر حال خدمت بزرگى است و شما كارگزاران حج، حج براى شما نعمت مضاعف است؛ چون علاوه ى بر نعمت خودِ حج، نعمت خدمت به حجاج و كار براى حجاج هم براى شما وجود دارد.
ان شاءاللَّه خداوند از شما قبول كند و قلب مقدس ولى عصر از شما راضى باشد و دعاى آن بزرگوار شامل حال شما باشد.
والسّلام عليكم و رحمةاللَّه و بركاته
خيلى متشكريم از برادران خدمتگزار در باب حج؛ چه برادرانى كه در بعثه مشغول خدمت هستند و بخصوص جناب آقاى رى شهرى و چه برادران و خواهرانى كه در سازمان حج مشغول تلاش و زحمتكشى هستند در بخشهاى مختلف؛ بخصوص جناب آقاى خاكسار كه شنيدم ترتيبات خوبى هم در زمينه هاى گوناگونِ انجام مراسم مناسك حج و عمره داده شده است.
اين يك نقطه ى بسيار مهمى است؛ يك هديه ى الهى است به امت مسلمان. اگرچه همه ى فرائض الهى و تكاليف در واقع هداياى الهى است به آحاد بشر؛ نماز هم يك هديه ى الهى است، روزه هم يك هديه ى الهى است، انفاقات هم همين طور، لكن حج يك خصوصيت بين المللى اسلامى دارد. يقيناً اين را ميشود يكى از معجزات اسلام شمرد، كه يك مركز واحدى تشكيل بشود و همه ى امت، خود را در برابر او و نسبت به او يكسان ببينند: «سواء العاكف فيه و الباد»؛ نسبت مسلمانان به اين خانه ى مقدس يكسان است؛ چه آنهائى كه در خودِ مكه ساكنند، چه آنهائى كه در اقصى نقاط دنياى اسلام زندگى ميكنند؛ مكه مال همه ى اينهاست و اينها با شوق و ذوق هر سال راه مى افتند و نميگذارند اين خانه ى متعلق به مسلمين، خانه اى كه خانه ى خداست و خانه ى مردم است - «انّ اوّل بيت وضع للنّاس للّذى ببكّة»؛ بيت اللَّه است، اما براى مردم وضع شده است و بنيان نهاده شده است - تنها بماند؛ لذا با شوق و ذوق از اطراف دنياى اسلام راه مى افتند براى اينكه خود را به اينجا برسانند؛ يك فرصتى است براى مسلمانها كه همديگر را بشناسند و با آراء يكديگر، افكار يكديگر، گرفتاريهاى يكديگر آشنا بشوند؛ خيلى نعمت عجيبى است اگر قدر بدانيد.
حج در امسال كه اعلان شد سال انسجام اسلامى است، يك رنگ و روى تازه اى پيدا ميكند. هميشه هنگام انسجام است و امت اسلام بايد دنبال اتحاد باشد؛ اما تعيين امسال با عنوان انسجام اسلامى مثل قله اى است در يك رشته كوه. علت هم واضح است؛ چون سياست دشمنان اسلام و مسلمين بر تفرقه قرار گرفته است؛ ميخواهند بين مسلمانها ايجاد اختلاف كنند. اين براى آنها از هر جنگ نظامى، از هر حركت سياسى، از هر چالش اقتصادى باصرفه تر است. متأسفانه زمينه ها هم فراهم شده است؛ مقداريش مربوط به تاريخ است، مقدارى هم مربوط به جهالتهاى ما در همين دوران خودِ ماست. حالا غير از اختلاف اقوام مختلف و ملتهاى مختلف، اختلاف مذاهب؛ شيعه و سنى - كه اگر مسئله ى شيعه و سنى نبود، ميرفتند سراغ مذاهب درونِ هر يك از اين دو فرقه؛ بين آن فِرق خاص و نحله هاى خاصِ تسنن يا تشيع و آنها را آتش افروزى ميكردند، كه حالا به آنها فعلاً كارى ندارند - چون خودِ مسأله ى شيعه و سنى، وسيله ى خوبى است براى ايجاد اختلاف بين آنها؛ اين را ما در همه جا داريم مى بينيم. در دنياى اسلام اهتمام آنها را مى بينيم. البته موفق نشدند؛ خدا را شكر. خواستند بعد از تشكيل دولت اسلام در يك كشور شيعى، اينجور وانمود كنند كه اختلاف بين فرق اسلامى و برادران مسلمان تشديد شده است، لكن موفق نشدند. علت هم اين بود كه دولت اسلامى، اسلامى برخورد كرد. ما در دنياى اسلام بيشترين دلسوزى را براى برادران خودمان در فلسطين كرديم كه از برادران اهل سنت مايند؛ در فلسطين كه شيعه اى وجود ندارد تقريباً. بيشترين پشتيبانى را از اتحاد شيعه و سنى در عراق، ما كرديم. در داخل كشور خودمان برادران شيعه و سنى در هر نقطه اى كه هستند، با الفت و مهربانى و تفاهم رفتار ميكنند. دولت اسلامى و جمهورى اسلامى نگذاشت كه استكبار بتواند به اهداف خود دست پيدا كند، ولى آنها دارند تلاش ميكنند. متأسفانه يك جاهائى هم مى بينيم كه به حادثه آفرينيهائى هم منتهى ميكنند. هوشيار بايد باشيد.
من توصيه ى مؤكد ميكنم در همه ى مراسم حج، مسئله ى انسجام اسلامى و باطل كردن كيد دشمن را مورد توجه قرار بدهيد. البته دولتها بايد احساس مسئوليت كنند. دولت ميزبان در كشور عربستان بايد احساس مسئوليت كند. البته مسئولين آن دولت، حرفشان، اظهارشان شبيه همين چيزى است كه ما از آنها توقع داريم، لكن بايد عملى شود و در ميدان عمل، در صحنه ى عمل، بايد معلوم شود كه به دنبال انگيزه هاى اختلاف نيستند و صاحبان اين انگيزه ها را هم تقويت نميكنند، بلكه جلوگيرى ميكنند. اين بايد در عمل اثبات بشود. اين يك نكته است كه نكته ى ايجاد الفت و اتحاد است.
و شما از اين طرف مراقب باشيد؛ بدانيد تحريك عواطف مذهبى برادران اهل سنت كار بسيار خطا و گناه است؛ اين را به عنوان يك اصل بپذيريد. يك نقاط اختلافى وجود دارد. تكيه ى بر روى اين نقاط، شعله ور كردن آتش تعصبات در اين نقاط اختلاف، اين درست همان چيزى است كه امروز سازمانهاى جاسوسى امريكا و اسرائيل دنبالش هستند؛ اين همان چيزى است كه آنها ميخواهند. بعضيها ناخواسته و بدون جيره و مواجب ميشوند مزدور آنها، همان كارى را كه او بايد پول بدهد و بدست بياورد، آن را بدون اينكه از او اجر و مزدى هم بگيرند، برايش دارند انجام ميدهند و خشم الهى و سخط الهى را براى خودشان فراهم ميكنند.
امروز دنياى اسلام احتياج به وحدت دارد. بايد يك صدا در دنياى اسلام بلند شود. اين است كه ميتواند جلو اين ستمِ بر مردم فلسطين را بگيرد؛ اين است كه ميتواند جلو دخالتهاى مستكبرانه ى امريكا در خاورميانه و در كشورهاى اسلامى را بگيرد. آنها دارند از همين شكافها استفاده ميكنند و ميخواهند آن را توسعه بدهند؛ براى اينكه بر سرنوشت كشورهاى اسلامى مسلط شوند. هركس در اين راه به آنها كمك كند، پيش خداى متعال محسوب با آنهاست. و اين مواخذه ى عجيبى دارد از سوى پروردگار عالم. خيلى بايد مراقب بود.
نكته ى دوم مسئله ى سازندگى حج است؛ هم سازندگى شخصى و اخلاقى و معنوى - كه روحانيون محترم، علماى محترم در داخل كاروانها ميتوانند خيلى نقش ايفا كنند و هم سازندگى ملى؛ يعنى خلقيات يك ملت مُلتئم، پخته، سنجيده، خردمند را در دوره ى حج، زمينه اش را براى حاجى فراهم كند.
اگر يك جوانى، يك مردى يا زنى در دوره ى حج انس با قرآن را ياد بگيرد، تأمل و تدبر در عبارات دعاها و مناجات با پروردگار را ياد بگيرد، اين ميشود سرمايه اى براى او در طول زندگى. حاجى اگر خود را مقيد كند كه در مدينه ى منوره يك ختم قرآن بخواند؛ در مكه ى مكرمه يك ختم قرآن بخواند - اينجا خانه ى قرآن است؛ محل نزول قرآن است - يا اگر نميتواند يك ختم قرآن بخواند، يك بخش عمده اى از قرآن را بخواند با تأمل، با تدبر؛ اگر عادت كند به تأمل و تدبر در قرآن در اين مدتى كه آنجاست - بتوانيد عادت بدهيد حاجى را به اينچنين سيره ها و رويه هاى ماندگار معنوى و روحى - اين براى او ميشود يك سرمايه. قرآن يك ذخيره ى تمام نشدنى است. انس با قرآن از هر واعظى، از هر رفيق ناصحى، از هر درسى براى انسان مفيدتر است. اگر حقيقتاً انسان با قرآن رابطه برقرار كند و قرآن را بخواند براى استناره و استفاده و استضائه ى قلبى و معنوى خود، اين براى او از هر واعظى بالاتر است. اگر انسان اين انس را بتواند پيدا بكند، خيلى دستاورد بزرگى است.
اعمال را با تدبر انجام دادن؛ اين طواف، اين سعى، اين وقوف، اين حالت خضوع و خشوع، اين رعايت محرمات و ممنوعات دوران احرام؛ هركدام از اينها يك درس است. اين را حجاج محترم ما و برادران و خواهران عزيز ما با وارد كردن انگيزه هاى كوچك دنيائى باطل نكنند؛ مثل همين خريدن جنسى از فلان مغازه. خود اين مبتلا شدن به مراجعه ى به مراكز فروش براى يك چيز كم اهميت، يك بلا و يك مشكل است و ملابساتى كه دارد، مشكل ديگر. وقت نماز بگذرد، جلو چشم مردم، تحقير و توهين حاجى ايرانى محسوب بشود و چيزهاى ديگرى كه حالا در خلال اين، در كنار اين، پيش مى آيد. اينى كه من هر سال اين را تأكيد ميكنم به دست اندركاران حج و توصيه ميكنم به برادران و خواهران حاجى، براى اين است. يك هوس كم اهميت و حقير، كل آن فضاى معنوى را ممكن است تحت تأثير قرار دهد. ما كه مردم را دعوت به زهد اباذرى كه نكرديم؛ ماها كه كوچكتر از آن هستيم كه فكر آنجور زهدى را بكنيم؛ ما دعوت ميكنيم خودمان را و مردم را به زياده روى نكردن در اين امور. ما زياده روى ميكنيم در مصرف كردن، در دل سپردن، در اهميت دادن، در دنبال كردن؛ اين زياده رويها ضرر مى زند به فضاى معنوى.
به هر حال به نظر من روحانيون محترم ميتوانند خيلى نقش ايفا كنند؛ هم با زبان، هم با عمل و رفتار و برخورد با مخاطبان. و همچنين مسؤولين محترم دست اندركار حج.
به هر حال خدمت بزرگى است و شما كارگزاران حج، حج براى شما نعمت مضاعف است؛ چون علاوه ى بر نعمت خودِ حج، نعمت خدمت به حجاج و كار براى حجاج هم براى شما وجود دارد.
ان شاءاللَّه خداوند از شما قبول كند و قلب مقدس ولى عصر از شما راضى باشد و دعاى آن بزرگوار شامل حال شما باشد.
والسّلام عليكم و رحمةاللَّه و بركاته