حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در اجرای بند یک اصل 110 قانون اساسی سیاستهای کلی «علم و فناوري» را که پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام تعیین شده است، ابلاغ کردند.
متن سیاستهای کلی علم و فناوري که به رؤسای قوای سه گانه و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ شده، به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحيم
سياستهاي كلي علم و فناوري (نظام آموزش عالي، تحقيقات و فناوري)
1- جهاد مستمر علمي با هدف كسب مرجعيت علمي و فناوري در جهان با تأكيد بر:
1-1- توليد علم و توسعه نوآوري و نظريه پردازي.
2-1- ارتقاء جايگاه جهاني كشور در علم و فناوري و تبديل ايران به قطب علمي و فناوري جهان اسلام.
3-1- توسعه علوم پايه و تحقيقات بنيادي.
4-1- تحول و ارتقاء علوم انساني بويژه تعميق شناخت معارف ديني و مباني انقلاب اسلامي با: تقويت جايگاه و منزلت اين علوم، جذب افراد مستعد و با انگيزه، اصلاح و بازنگري در متون، برنامهها و روشهاي آموزشي و ارتقاء كمي و كيفي مراكز و فعاليتهاي پژوهشي مربوط.
5-1- دستيابي به علوم و فناوريهاي پيشرفته با سياستگذاري و برنامه ريزي ويژه.
2- بهينه سازي عملكرد و ساختار نظام آموزشي و تحقيقاتي كشور به منظور دستيابي به اهداف سند چشمانداز و شكوفايي علمي با تأكيد بر:
1-2- مديريت دانش و پژوهش و انسجام بخشي در سياستگذاري، برنامه ريزي و نظارت راهبردي در حوزه علم و فناوري و ارتقاء مستمر شاخصها و روزآمدسازي نقشه جامع علمي كشور با توجه به تحولات علمي و فني در منطقه و جهان.
2-2- اصلاح نظام پذيرش دانشجو و توجه ويژه به استعداد و علاقمندي دانشجويان در انتخاب رشته تحصيلي و افزايش ورود دانشجويان به دورههاي تحصيلات تكميلي.
3-2- ساماندهي و تقويت نظام هاي نظارت، ارزيابي، اعتبارسنجي و رتبه بندي در حوزههاي علم و فناوري.
4-2- ساماندهي نظام ملي آمار و اطلاعات علمي، پژوهشي و فناوري جامع و كارآمد.
5-2- حمايت از تأسيس و توسعه شهرك ها و پاركهاي علم و فناوري.
6-2- توزيع عادلانه فرصتها و امكانات تحصيل و تحقيق در آموزش عالي در سراسر كشور.
7-2- شناسايي نخبگان، پرورش استعدادهاي درخشان و حفظ و جذب سرمايههاي انساني.
8-2- افزايش بودجه تحقيق و پژوهش به حداقل 4% توليد ناخالص داخلي تا پايان سال 1404 با تأكيد بر مصرف بهينه منابع و ارتقاء بهرهوري.
3- حاكميت مباني، ارزشها، اخلاق و موازين اسلامي در نظام آموزش عالي، تحقيقات و فناوري و تحقق دانشگاه اسلامي با تأكيد بر:
1-3- اهتمام به نظام تعليم و تربيت اسلامي و اصل پرورش در كنار آموزش و پژوهش و ارتقاء سلامت روحي و معنوي دانش پژوهان و آگاهيها و نشاط سياسي آنان.
2-3- تربيت اساتيد و دانشجويان مؤمن به اسلام، برخوردار از مكارم اخلاقي، عامل به احكام اسلامي، متعهد به انقلاب اسلامي و علاقمند به اعتلاي كشور.
3-3- حفظ موازين اسلامي و ارزشهاي فرهنگي و اجتماعي در استفاده از علم و فناوري.
4- تقويت عزم ملي و افزايش درك اجتماعي نسبت به اهميت توسعه علم و فناوري:
1-4- تقويت و گسترش گفتمان توليد علم و جنبش نرمافزاري در كشور.
2-4- ارتقاء روحيه نشاط، اميد، خودباوري، نوآوري نظاممند، شجاعت علمي و كار جمعي و وجدان كاري.
3-4- تشكيل كرسيهاي نظريه پردازي و تقويت فرهنگ كسب و كار دانشبنيان و تبادل آراء و تضارب افكار، آزادانديشي علمي.
4-4- ارتقاء منزلت و بهبود معيشت استادان، محققان و دانشپژوهان و اشتغال دانش آموختگان.
5-4- احياء تاريخ علمي و فرهنگي مسلمانان و ايران و الگوسازي از مفاخر و چهرههاي موفق عرصه علم و فناوري.
6-4- گسترش حمايتهاي هدفمند مادي و معنوي از نخبگان و نوآوران و فعاليتهاي عرصه علم و فناوري.
5- ايجاد تحول در ارتباط ميان نظام آموزش عالي، تحقيقات و فناوري با ساير بخشها با تأكيد بر:
1-5- افزايش سهم علم و فناوري در اقتصاد و درآمد ملي، ازدياد توان ملي و ارتقاء كارآمدي.
2-5- حمايت مادي و معنوي از فرآيند تبديل ايده به محصول و افزايش سهم توليد محصولات و خدمات مبتني بر دانش پيشرفته و فناوري داخلي در توليد ناخالص داخلي با هدف دستيابي به سهم 50 درصد.
3-5- تحكيم و تعميق پيوند حوزه و دانشگاه و تقويت همكاريهاي مستمر راهبردي.
4-5- تنظيم رابطه متقابل تحصيل با اشتغال و متناسب سازي سطوح و رشتههاي تحصيلي با نقشه جامع علمي كشور و نيازهاي توليد و اشتغال.
5-5- تعيين اولويتها در آموزش و پژوهش با توجه به مزيتها، ظرفيتها و نيازهاي كشور و الزامات نيل به جايگاه اول علمي و فناوري در منطقه.
6-5- حمايت از مالكيت فكري و معنوي و تكميل زيرساختها و قوانين و مقررات مربوط.
7-5- افزايش نقش و مشاركت بخشهاي غيردولتي در حوزه علم و فناوري و ارتقاء سهم وقف و امور خيريه در اين حوزه.
8- 5- توسعه و تقويت شبكههاي ارتباطات ملي و فراملي ميان دانشگاهها، مراكز علمي، دانشمندان و پژوهشگران و بنگاههاي توسعه فناوري و نوآوري داخلي و خارجي و گسترش همكاريها در سطوح دولتي و نهادهاي مردمي با اولويت كشورهاي اسلامي.
6– گسترش همكاري و تعامل فعال، سازنده و الهام بخش در حوزه علم و فناوري با ساير كشورها و مراكز علمي و فني معتبر منطقهاي و جهاني بويژه جهان اسلام همراه با تحكيم استقلال كشور، با تأكيد بر:
1-6- توسعه صنايع و خدمات مبتني بر علوم و فناوريهاي جديد و حمايت از توليد و صادرات محصولات دانش بنيان و متكي بر فناوريهاي بومي بويژه در حوزه هاي داراي مزيت و ظرفيت، با اصلاح امر واردات و صادرات كشور.
2-6- اهتمام بر انتقال فناوري و كسب دانش طراحي و ساخت براي توليد محصولات در داخل كشور با استفاده از ظرفيت بازار ملي در مصرف كالاهاي وارداتي.
3-6- استفاده از ظرفيتهاي علمي و فني ايرانيان مقيم خارج و جذب متخصصان و محققان برجسته ساير كشورها بويژه كشورهاي اسلامي حسب نياز.
4-6- تبديل ايران به مركز ثبت مقالات علمي و جذب نتايج پژوهشهاي محققان، نخبگان علمي و نوآوران ساير كشورها بويژه جهان اسلام.
متن سیاستهای کلی علم و فناوري که به رؤسای قوای سه گانه و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ شده، به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحيم
سياستهاي كلي علم و فناوري (نظام آموزش عالي، تحقيقات و فناوري)
1- جهاد مستمر علمي با هدف كسب مرجعيت علمي و فناوري در جهان با تأكيد بر:
1-1- توليد علم و توسعه نوآوري و نظريه پردازي.
2-1- ارتقاء جايگاه جهاني كشور در علم و فناوري و تبديل ايران به قطب علمي و فناوري جهان اسلام.
3-1- توسعه علوم پايه و تحقيقات بنيادي.
4-1- تحول و ارتقاء علوم انساني بويژه تعميق شناخت معارف ديني و مباني انقلاب اسلامي با: تقويت جايگاه و منزلت اين علوم، جذب افراد مستعد و با انگيزه، اصلاح و بازنگري در متون، برنامهها و روشهاي آموزشي و ارتقاء كمي و كيفي مراكز و فعاليتهاي پژوهشي مربوط.
5-1- دستيابي به علوم و فناوريهاي پيشرفته با سياستگذاري و برنامه ريزي ويژه.
2- بهينه سازي عملكرد و ساختار نظام آموزشي و تحقيقاتي كشور به منظور دستيابي به اهداف سند چشمانداز و شكوفايي علمي با تأكيد بر:
1-2- مديريت دانش و پژوهش و انسجام بخشي در سياستگذاري، برنامه ريزي و نظارت راهبردي در حوزه علم و فناوري و ارتقاء مستمر شاخصها و روزآمدسازي نقشه جامع علمي كشور با توجه به تحولات علمي و فني در منطقه و جهان.
2-2- اصلاح نظام پذيرش دانشجو و توجه ويژه به استعداد و علاقمندي دانشجويان در انتخاب رشته تحصيلي و افزايش ورود دانشجويان به دورههاي تحصيلات تكميلي.
3-2- ساماندهي و تقويت نظام هاي نظارت، ارزيابي، اعتبارسنجي و رتبه بندي در حوزههاي علم و فناوري.
4-2- ساماندهي نظام ملي آمار و اطلاعات علمي، پژوهشي و فناوري جامع و كارآمد.
5-2- حمايت از تأسيس و توسعه شهرك ها و پاركهاي علم و فناوري.
6-2- توزيع عادلانه فرصتها و امكانات تحصيل و تحقيق در آموزش عالي در سراسر كشور.
7-2- شناسايي نخبگان، پرورش استعدادهاي درخشان و حفظ و جذب سرمايههاي انساني.
8-2- افزايش بودجه تحقيق و پژوهش به حداقل 4% توليد ناخالص داخلي تا پايان سال 1404 با تأكيد بر مصرف بهينه منابع و ارتقاء بهرهوري.
3- حاكميت مباني، ارزشها، اخلاق و موازين اسلامي در نظام آموزش عالي، تحقيقات و فناوري و تحقق دانشگاه اسلامي با تأكيد بر:
1-3- اهتمام به نظام تعليم و تربيت اسلامي و اصل پرورش در كنار آموزش و پژوهش و ارتقاء سلامت روحي و معنوي دانش پژوهان و آگاهيها و نشاط سياسي آنان.
2-3- تربيت اساتيد و دانشجويان مؤمن به اسلام، برخوردار از مكارم اخلاقي، عامل به احكام اسلامي، متعهد به انقلاب اسلامي و علاقمند به اعتلاي كشور.
3-3- حفظ موازين اسلامي و ارزشهاي فرهنگي و اجتماعي در استفاده از علم و فناوري.
4- تقويت عزم ملي و افزايش درك اجتماعي نسبت به اهميت توسعه علم و فناوري:
1-4- تقويت و گسترش گفتمان توليد علم و جنبش نرمافزاري در كشور.
2-4- ارتقاء روحيه نشاط، اميد، خودباوري، نوآوري نظاممند، شجاعت علمي و كار جمعي و وجدان كاري.
3-4- تشكيل كرسيهاي نظريه پردازي و تقويت فرهنگ كسب و كار دانشبنيان و تبادل آراء و تضارب افكار، آزادانديشي علمي.
4-4- ارتقاء منزلت و بهبود معيشت استادان، محققان و دانشپژوهان و اشتغال دانش آموختگان.
5-4- احياء تاريخ علمي و فرهنگي مسلمانان و ايران و الگوسازي از مفاخر و چهرههاي موفق عرصه علم و فناوري.
6-4- گسترش حمايتهاي هدفمند مادي و معنوي از نخبگان و نوآوران و فعاليتهاي عرصه علم و فناوري.
5- ايجاد تحول در ارتباط ميان نظام آموزش عالي، تحقيقات و فناوري با ساير بخشها با تأكيد بر:
1-5- افزايش سهم علم و فناوري در اقتصاد و درآمد ملي، ازدياد توان ملي و ارتقاء كارآمدي.
2-5- حمايت مادي و معنوي از فرآيند تبديل ايده به محصول و افزايش سهم توليد محصولات و خدمات مبتني بر دانش پيشرفته و فناوري داخلي در توليد ناخالص داخلي با هدف دستيابي به سهم 50 درصد.
3-5- تحكيم و تعميق پيوند حوزه و دانشگاه و تقويت همكاريهاي مستمر راهبردي.
4-5- تنظيم رابطه متقابل تحصيل با اشتغال و متناسب سازي سطوح و رشتههاي تحصيلي با نقشه جامع علمي كشور و نيازهاي توليد و اشتغال.
5-5- تعيين اولويتها در آموزش و پژوهش با توجه به مزيتها، ظرفيتها و نيازهاي كشور و الزامات نيل به جايگاه اول علمي و فناوري در منطقه.
6-5- حمايت از مالكيت فكري و معنوي و تكميل زيرساختها و قوانين و مقررات مربوط.
7-5- افزايش نقش و مشاركت بخشهاي غيردولتي در حوزه علم و فناوري و ارتقاء سهم وقف و امور خيريه در اين حوزه.
8- 5- توسعه و تقويت شبكههاي ارتباطات ملي و فراملي ميان دانشگاهها، مراكز علمي، دانشمندان و پژوهشگران و بنگاههاي توسعه فناوري و نوآوري داخلي و خارجي و گسترش همكاريها در سطوح دولتي و نهادهاي مردمي با اولويت كشورهاي اسلامي.
6– گسترش همكاري و تعامل فعال، سازنده و الهام بخش در حوزه علم و فناوري با ساير كشورها و مراكز علمي و فني معتبر منطقهاي و جهاني بويژه جهان اسلام همراه با تحكيم استقلال كشور، با تأكيد بر:
1-6- توسعه صنايع و خدمات مبتني بر علوم و فناوريهاي جديد و حمايت از توليد و صادرات محصولات دانش بنيان و متكي بر فناوريهاي بومي بويژه در حوزه هاي داراي مزيت و ظرفيت، با اصلاح امر واردات و صادرات كشور.
2-6- اهتمام بر انتقال فناوري و كسب دانش طراحي و ساخت براي توليد محصولات در داخل كشور با استفاده از ظرفيت بازار ملي در مصرف كالاهاي وارداتي.
3-6- استفاده از ظرفيتهاي علمي و فني ايرانيان مقيم خارج و جذب متخصصان و محققان برجسته ساير كشورها بويژه كشورهاي اسلامي حسب نياز.
4-6- تبديل ايران به مركز ثبت مقالات علمي و جذب نتايج پژوهشهاي محققان، نخبگان علمي و نوآوران ساير كشورها بويژه جهان اسلام.