پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری
دریافت:

رساله نماز و روزه

  • نماز
    • نمازهای واجب
    • نمازهای یومیه
    • وقت نماز صبح
    • وقت نماز ظهر و عصر
    • وقت نماز مغرب و عشاء
    • احکام اوقات نماز
    • ترتیب بین نمازها
    • نمازهای مستحب
    • قبله
    • پوشش در نماز
    • شرایط مکان نمازگزار
    • احکام مسجد
    • اذان و اقامه
    • واجبات نماز
      • 1. نیّت
      • 2. قیام
      • 3. تکبیرة الاحرام
      • 4. قرائت
      • 5. رکوع
        چاپ  ;  PDF

        5. رکوع


        مسأله 214) در هر رکعت بعد از قرائت باید رکوع کرد؛ یعنی به اندازه ای خم شد که بتوان دست را بر زانو گذاشت و اگر سر انگشت ها هم به زانو برسد، کافی است.

        مسأله 215) احتیاط واجب آن است که در حال رکوع، دست ها بر زانو گذاشته شود.

        مسأله 216) رکوع، از واجبات رکنی است که زیاد و کم شدن عمدی یا سهوی آن، نماز را باطل می کند. بنابراین اگر بعد از رسیدن به حد رکوع و آرام گرفتن بدن، سر بردارد و بار دیگر به قصد رکوع خم شود و یا رکوع را فراموش کند و در سجده دوم یا بعد از آن متوجه شود، نمازش باطل است.

        مسأله 217) زیاد شدن رکوع به جهت متابعت از امام (با شرایطی که در بحث نماز جماعت خواهد آمد) موجب بطلان نماز نیست. همچنین اگر در نماز مستحبی سهواً رکوع اضافه شود، نماز صحیح است.

        مسأله 218) خم شدن باید به قصد رکوع باشد، بنابراین اگر به قصد کار دیگری؛ مانند برداشتن چیزی خم شود، نمی تواند آن را رکوع حساب کند، بلکه باید بایستد و دوباره برای رکوع خم شود و به سبب این عمل، رکن زیاد نشده و نماز باطل نمی شود.

        مسأله 219) کسی که نمی تواند برای رکوع خم شود، اگر بتواند با تکیه بر چیزی خم شود، باید به همین صورت، رکوع کند و اگر با تکیه کردن هم نمی تواند رکوع کند، باید به هر مقداری که می تواند، خم شود و در این دو صورت نباید رکوع را در حال نشسته انجام دهد؛ هر چند که به صورت نشسته بتواند به اندازه رکوع خم شود. اما اگر اصلا نمی تواند از حال ایستاده برای رکوع خم شود، باید رکوع را نشسته انجام دهد و احتیاط آن است که نماز دیگری بخواند و رکوع آن را در حال ایستاده با اشاره انجام دهد و اگر نمی تواند رکوع را حتی به صورت نشسته به جا آورد، باید در حال ایستاده با اشاره سر، رکوع کند و اگر نمی تواند با سر اشاره کند، باید برای رکوع کردن، چشمانش را بسته و برای سر برداشتن از رکوع، آنها را باز کند.

        مسأله 220) کسی که در حال نشسته رکوع می کند، کافی است به قدری خم شود که صورتش مقابل زانوها برسد و گذاشتن دست بر زانو لازم نیست.

        مسأله 221) زیاد و کم کردن عمدی یا سهوی رکوعی که در حال نشسته یا با اشاره انجام می شود، موجب بطلان نماز است.

        مسأله 222) در رکوع باید ذکر گفته شود. ذکر واجب رکوع یکبار «سُبْحانَ رَبِّیَ الْعَظیْمِ وَ بِحَمْدِهِ» یا سه بار «سُبْحانَ اللهِ» است و اگر به جای آن، ذکر دیگری از قبیل «اَلْحَمْدُ لِلهِ» و «اَللّهُ اَکبَرُ» و مانند آن (غیر از ذکر مخصوص سجده) به همان مقدار گفته شود کافی است.

        مسأله 223) در تنگی وقت یا حال اضطرار و ناچاری، گفتن یک بار «سُبْحانَ اللهِ» کافی است.

        مسأله 224) در رکوع هنگامی که ذکر واجب را می گوید، باید بدن آرام باشد، بلکه حتی در هنگامی که ذکرهایی را به قصد استحباب آن در رکوع می گوید، مانند تکرار «سُبْحانَ رَبِّیَ الْعَظیمِ وَ بِحَمْدِهِ» و امثال آن، احتیاط واجب آن است که بدن را آرام نگه دارد.

        مسأله 225) اگر بخواهد کمی جلو یا عقب برود یا بدن را کمی به طرف راست یا چپ حرکت دهد، باید ذکری را که به خواندن آن مشغول است در حال حرکت قطع کند. اما گفتن ذکر به قصد ذکر مطلق، نه به قصد ذکر نماز، در حال حرکت اشکال ندارد.

        مسأله 226) حرکت اندک بدن یا انگشتان و مانند آن در حال گفتن ذکر رکوع اشکال ندارد.

        مسأله 227) اگر هنگام گفتن ذکر واجب رکوع، بدن بی اختیار حرکت کند به گونه ای که طمأنینه واجب از بین برود، باید پس از آرام گرفتن بدن، ذکر واجب را تکرار کرد.

        مسأله 228) کسی که می داند طمأنینه در حال ذکر رکوع واجب است اگر پیش از رسیدن به حدّ رکوع و آرام گرفتن بدن، عمداً ذکر رکوع را شروع کند، نمازش باطل است.

        مسأله 229) اگر پیش از رسیدن به حدّ رکوع و آرام گرفتن بدن، سهواً ذکر را بگوید باید بعد از رسیدن به حدّ رکوع، مجدداً آن را تکرار کند.

        مسأله 230) کسی که می داند طمأنینه در حال ذکر رکوع واجب است اگر پیش از تمام شدن ذکر واجب، عمداً سر از رکوع بردارد نمازش باطل است و اگر سهواً این کار را بکند، چنانچه پیش از خارج شدن از حدّ رکوع متوجه شود که ذکر را تمام نکرده، باید در همان حال آرام بگیرد و ذکر رکوع را بگوید و اگر هنگامی متوجه شود که از حال رکوع خارج شده، نمازش صحیح است.

        مسأله 231) کسی که به خاطر بیماری و مانند آن نمی تواند به اندازه گفتن سه «سُبْحانَ اللهِ» در حال رکوع بماند، کافی است که یک مرتبه «سُبْحانَ اللهِ» بگوید و اگر فقط یک لحظه می تواند در حال رکوع باشد، احتیاط واجب آن است که ذکر را در همان لحظه شروع کند و در حال سر برداشتن تمام کند.

        مسأله 232) نمازگزار باید بعد از تمام شدن ذکر رکوع بایستد و پس از آرام گرفتن بدن به سجده برود و اگر عمداً پیش از ایستادن، یا پیش از آرام گرفتن بدن به سجده برود، نمازش باطل است.

        مسأله 233) اگر رکوع را فراموش کند و پیش از آنکه به سجده برسد یادش بیاید، باید بایستد و از حالت ایستاده به رکوع برود و چنانچه به حالت خمیدگی به رکوع برگردد، کافی نیست و اگر به این رکوع اکتفاء کند، نمازش باطل است.

        مسأله 234) اگر در حال سجده اول یا بعد از آن و پیش از وارد شدن در سجده دوم یادش بیاید که رکوع نکرده است، باید برخیزد و پس از ایستادن، رکوع کند و پس از آن دو سجده را به جا آورد و نماز را تمام کند و بعد از نماز بنابر احتیاط مستحب دو سجده سهو برای سجده زیادی انجام دهد.

        مسأله 235) مستحب است پیش از رفتن به رکوع در حالی که ایستاده است تکبیر بگوید و اگر نمازگزار مرد است هنگام رکوع زانوها را به عقب بدهد و سر را پایین نیندازد و مساوی پشت خود نگهدارد، کف دست را به زانوها تکیه دهد و بین قدم های خود را نگاه کند و پیش از ذکر رکوع یا بعد از آن صلوات بفرستد، ذکر رکوع را تکرار کند، آن را به عدد فرد ختم کند، پس از آنکه از رکوع سربرداشت و ایستاد در حال آرامش بدن بگوید: «سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَهُ».

        مسأله 236) مستحب است زنان در حال رکوع، دست را بالاتر از زانوها بگذارند و زانوها را به عقب ندهند.

      • 6. سجود
      • 7. تشهد
      • 8. سلام
      • 9. ترتیب
      • 10. موالات
    • قنوت
    • تعقیب نماز
    • ترجمۀ نماز
    • مبطلات نماز (چیزهائی كه نماز را باطل می كند)
    • شكيّات نماز
    • سجده سهو
    • قضاى سجده و تشهد فراموش شده
    • نماز مسافر
    • نماز قضا
    • نماز استیجاری
    • نماز قضای پدر و مادر
    • نماز آيات
    • نماز عید فطر و قربان
    • نماز جماعت
    • نماز جمعه
  • روزه
کاربر گرامی؛ لطفا قبل از تکمیل فرم، موارد زیر را مطالعه کنید:
  • جهت مکاتبه با دفتر، از قسمت ارسال نامه استفاده نمایید.
  • به منظور استفتاء یا ارسال سوال شرعی، از قسمت ارسال سوال شرعی استفاده نمایید.
  • جهت ارایه انتقاد و پیشنهاد به سایت دفتر، از قسمت ارتباط با پایگاه استفاده نمایید.
  • از فرم زیر فقط برای ارایه نظرات در مورد محتوای همین صفحه استفاده نمایید.
  • مسوولیت ارسال اشتباه بر عهده ارسال کننده آن است.
700 /