1. قصد قربت

2. لفظ یا هر عملی‌‌که دلالت بر تملیک مجانی مال به طرف مقابل می‌‌کند.

3. تحویل دادن مال به طرف مقابل

1. بعد از تحویل صدقه به فقیر یا وکیل فقیر، برگشتن و انصراف از آن شرعاً ممکن نیست.

2. واسطه شدن برای رساندن صدقه به دیگری مستحب است. از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است:

مَنْ تَصَدَّقَ بِصَدَقَةٍ (عَنْ رَجُلٍ إِلَی مِسْکِینٍ)کَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِهِ وَ لَوْ تَدَاوَلَهَا أَرْبَعُونَ أَلْفَ إِنْسَانٍ ثُمَّ وَصَلَتْ إِلَی الْمِسْکِینِ کَانَ لَهُمْ أَجْرٌ کَامِلٌ وَ مَا عِنْدَ اللَّهِ خَیْرٌ وَ أَبْقَی- لِلَّذِینَ اتَّقَوْا وَ أَحْسَنُوا لَوْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ. [1]

کسی که صدقه شخصی را به نیازمندی برساند، مانند صدقه دهنده اجر دارد و اگر صدقه در دست چهل هزار نفر بچرخد و سپس به فقیر برسد، برای هر چهل هزار نفر اجر کامل است ... .

3. آنچه به فقیر صدقه داده‌‌ایم کراهت شدید دارد که با یکی از عقود (مثل بیع، مصالحه) به ملک خود درآوردیم؛ یعنی همان را مثلاً از فقیر بخریم.

4. ردّ سائل مکروه است؛ اگرچه گمان داشته باشیم بی‌‌نیاز است. لذا مقداری اگر چه اندک، به او بدهیم.

5. درخواست صدقه و کمک بدون احتیاج، کراهت زیادی دارد. بلکه در صورت احتیاج نیز مکروه است.

----------------------------

[1]. وسائل الشیعه، ج9، ص 426

در روایت از پیامبر اکرم(ص) آمده است:

صَدَقَةُ السِّرِّ تُطْفِی غَضَب الرَّبِ و تُطْفِئُ الْخَطِیئَةَ کَمَا یُطْفِئُ الْمَاءُ النَّارَ وَ تَدْفَعُ سَبْعِینَ بَاباً مِنَ الْبَلَاء.ِ[2]

صدقه مخفیانه خشم پروردگار را خاموش می‌کند و گناهان را از بین می‌برد؛ همان‌‌گونه که آب آتش را خاموش می‌کند و هفتاد باب بلا را دفع می‌کند.

1. مواردی که سرّی دادن تأکید نشده است:

الف) دفع تهمت: یعنی برای اینکه در معرض تهمت قرار نگیریم، علنی صدقه بدهیم.[3]

ب) بخواهیم دیگران یاد بگیرند و اقتدا کنند.

2. علنی دادن صدقه افضل است← در صدقات واجب، مثل خمس، زکات، فطریه.

3. در غیر موارد فوق ← صدقه مخفیانه و سرّی افضل است.

-------------------------------
[2].وسائل الشیعه، ج9، ص 398
[3]. مثلاً برای اینکه متهم نشویم انسان بخیل یا خسیسی هستیم، صدقه را علنی می‌‌دهیم.

1. بلوغ

2. عقل

3. عدم محجور بودن (سفیه یا ورشکسته نبودن)

1. در چه صورتی صدقه سرّی افضل است؟

2. در چه صورتی صدقه علنی افضل است؟

3. دو شرط فرد صدقه گیرنده را بیان کنید.

4. چهار شرط فرد صدقه دهنده را بیان کنید.

5. حکم ردّ سائل چیست؟ توضیح دهید.

6. درخواست صدقه چه حکمی دارد؟