10. شک در صحت محاسبه‌ خمس درآمد

  کسی که در صحت حساب خمس درآمد سالهای گذشته شک دارد به آن اعتنا نکند و پرداخت مجدد خمس بر او واجب نیست. بلی اگر در درآمد شک داشته باشد که آیا جزو درآمد سالهای قبل است که خمس آن پرداخت شده یا جزو درآمد امسال است که خمس آن داده نشده بر وی واجب است که احتیاطاً خمس آن را بپردازد، مگر این که احراز کند که خمس آن را قبلاً پرداخته است.

11. شک در پرداخت خمس

  کسی که شک دارد خمس چیزی را داده است یا نه، اگر مشکوک از چیزهایی باشد که خمس به آن تعلق گرفته واجب است یقین به پرداخت خمس پیدا نماید.

12. مصالحه

در مواردی که افراد نمی‌دانند خمس به درآمد آنها تعلق گرفته است یا نه، مثل این که یقین دارند خانه‌ی مسکونی خود را با درآمد کسب خریده‌اند ولی نمی‌دانند که آیا درآمد کسب رادر بین سال صرف خرید آن کرده‌اند یا پس از پایان سال پیش از پرداخت خمس، بنابر احتیاط واجب است با ولی امر خمس یا وکیل او مصالحه نمایند.

توجه
 خمس قطعی قابل مصالحه نیست. (مصالحه در موارد مشکوک صورت می‌پذیرد).

توجه

- فردی که مبلغی را به عنوان خمس مالی که متعلق خمس نبوده پرداخته است، اگر آن مبلغ در مصارف شرعی آن مصرف شده، بابت خمس مالی که فعلاً بدهکار است حساب نمی‌شود. بلی اگر آن مبلغ موجود باشد می‌تواند آن را مطالبه کند.

تمرین

1. نحوه‌ محاسبه‌ خمس سرمایه و پرداخت آن را ذکر نمایید.
2. اگر مالی که خمس ندارد از قبیل جایزه و مانند آن با سرمایه مخلوط شود، آیا در پایان سال خمسی جایز است که آن را از سرمایه استثنا کرد و سپس خمس بقیه‌ اموال را پرداخت؟
3. کسی که در صحت محاسبه‌ی خمس اموال گذشته‌ خود شک می‌کند وظیفه‌اش چیست؟
4. موارد مصالحه کدام است؟
5. در چه مواردی مهلت گیری انجام می‌گیرد؟
6. در چه مواردی برای پرداخت خمس مهلت داده می شود؟