دفن

  1. پس از پایان وظایف گذشته (غسل و حنوط و کفن و نماز) باید میت را در زمین دفن کنند و باید گودی قبر او به قدری باشد که بوی او بیرون نیاید و درندگان هم نتوانند بدن او را خارج سازند.
  2. میت را باید در قبر به پهلوی راست و طوری بخوابانند که صورت و سینه و شکم او رو به قبله قرار گیرد.    

چند نکته در ارتباط با دفن

• استخوان میت مسلمانی که غسل داده شده است نجس نیست و اگر هنگام دفن میت در قبر قدیمی استخوانی یافت شد، دفن مجدد آن زیر خاک واجب است.

• قبور مسلمانان را جایز است در چندین طبقه ساخت به شرطی که این کار سبب نبش قبر و هتک حرمت مسلمان نشود.

• پاشیدن آب بر قبر در روز دفن مستحب است و بعد از آن نیز به قصد رجا اشکال ندارد.

احکام نبش قبر

1.نبش قبر (یعنی شکافتن قبر) میت مسلمان جایز نیست؛ مگر در موارد خاصی از جمله:

1. 1. 1. میت در زمین غصبی که مالک آن راضی نیست، دفن شده باشد.
      2. کفن یا چیز دیگری که با میت دفن شده است، غصبی باشد و مالک آن راضی نباشد که در قبر بماند.
      3. میت بدون غسل یا کفن، دفن شده باشد یا روشن شود که غسل او باطل بوده است، یا به غیر دستور شرع کفن شده است، یا او را در قبر، رو به قبله نگذاشته باشند. در تمام این موارد در صورتی شکافتن قبر جایز است که بی حرمتی به میت نشود.
      4. برای ثابت شدن حقّی، بخواهند بدن میت را ببینند.
      5. میت در جایی که موجب بی‌احترامی به اوست (مثل قبرستان کفار یا محل زباله) دفن شده باشد.
      6. اگر استخوان­ های میّت تبدیل به خاک شود نبش قبر وی جایز است.

2.نبش قبر امامزاده‌ها، شهداء، علما و صلحا، اگرچه سال‌ها بر آن گذشته باشد، در صورتی که زیارتگاه باشد، حرام است. بلکه اگر زیارتگاه نیز نباشد، بنابر احتیاط واجب نباید آن را نبش کرد.

احکام شهید

  تکلیف غسل و کفن در حق شهید ساقط است.

توجه
منظور از شهید در این جا کسی است که در میدان جنگ به شهادت رسیده باشد، بنابراین اگر محورهای شهرهای مرزی، میدان جنگ بین دو گروه حق و گروه باطل و یاغی باشد، افرادی که از گروه حق در آنجا به شهادت می‌رسند حکم شهید را دارند، ولی افرادی که در غیر میدان جنگ کشته می‌شوند، هر چند اجر و ثواب شهید را دارند ولی حکم شهید در مورد آنها جاری نمی‌شود.

احکام اعدامی

 مسلمانی که حکم اعدام درباره‌ی او اجرا گردیده است حکم سایر مسلمانان را دارد، و همه‌ی احکام و آداب اسلامی میت در مورد او جاری است، مثل خواندن نماز میت، و مانند آن.

چند نکته در ارتباط با احکام درگذشتگان

• همجنس بودن با میت فقط در غسل دادن او شرط است، و در صورتی که غسل دادن میت به وسیله‌ همجنس او امکان دارد، غسل دادن به وسیله‌ غیر همجنس صحیح نیست و غسل میت باطل است، (مگر در مورد زن و شوهر که قبلاً گذشت غسل میّت زن به وسیله شوهرش و غسل میّت مرد به وسیله زنش جایز است) ولی در تکفین و تدفین، همجنس بودن شرط نیست.

• تصرفات مورد نیاز برای تجهیز میت از قبیل غسل و کفن و دفن، به مقدار متعارف، متوقف بر اذن ولی صغیر نیست، و اشکال از جهت وجود فرزندان صغیر ایجاد نمی‌شود. 

• شرکت در تشییع جنازه و حمل آن برای زنان اشکال ندارد.

تمرین

1. کیفیت نماز میت را ذکر نمایید؟
2. آیا کسی که واجد شرایط امامت در نماز جماعت نیست جایز است امامت نماز میت بر جنازه‌ یکی از مؤمنین را عهده‌دار شود؟
3. آیا جایز است قبرها را به صورت دو طبقه و بیشتر ساخت؟
4. منظور از شهیدی که تکلیف غسل و کفن در حق او ساقط است کیست؟
5. اگر مسلمانی بر اساس قانون و تأیید قوه‌ قضاییه به جرم حمل مواد مخدر به اعدام محکوم شود نماز میت بر او خوانده می‌شود؟
6. آیا در غسل و کفن و دفن اموات، مماثلث و همجنس بودن شرط است یا هر یک از زن و مرد می‌تواند امور میت دیگر را انجام دهد؟