14. احکام روزه‌ قضای پدر و مادر

  1. اگر پدر و نیز بنا به احتیاط واجب، مادر روزه‌های خود را به خاطر عذری غیر از سفر به جا نیاورده و با این که می‌توانسته آن را قضا کند، قضا نیز نکرده است بر پسر بزرگ آنان واجب است که پس از مرگ آنان، خودش یا به وسیله‌ی اجیر قضای آن روزه را به‌جا بیاورد، و اما آنچه به خاطر سفر به‌جا نیاورده‌اند واجب است حتی در صورتی که فرصت و امکان قضا را هم نیافته‌اند، آن را قضا کند.    
  2. روزه‌هایی را که پدر یا مادر عمداً به جا نیاورده‌اند بنا بر احتیاط واجب باید به وسیله‌ی پسر بزرگ ـ شخصاً یا با گرفتن اجیر ـ قضا شود.    
  3. در نماز و روزه قضای پدر و مادر، ترجیحی بین نماز و روزه نیست و هر یک را می‌توان بر دیگری مقدم داشت.   

15. احکام روزه‌ مسافر

1. کسی که در ماه رمضان مسافر است، چنانچه نمازش قصر باشد، نباید در سفر روزه بگیرد و اگر نماز را در سفر چهار رکعتی می خواند (مانند مسافری که در مکانی قصد ماندن ده روز را دارد یا مسافرت شغل اوست) واجب است روزه بگیرد.

2. هرگاه روزه‌دار بعد از ظهر مسافرت کند، باید روزة خود را نگه­دارد، اما اگر پیش از ظهر مسافرت کند در­صورتی­که از شب قبل قصد سفر کرده باشد روزه‌اش باطل است. ولی اگر در روز قصد سفر کرده است، بنابر احتیاط واجب باید روزه بگیرد و پس از ماه رمضان هم آن را قضا کند.                                                                                    

3. هرگاه مسافر پیش از ظهر وارد وطن شود یا به جایی برسد که قصد ده روز توقف دارد، چنانچه کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد باید روزه بگیرد و اگر انجام داده باید بعداً قضا کند، ولی اگر بعد از ظهر وارد شود نمی‌تواند روزه بگیرد. 

4. مسافرت در ماه رمضان هر چند برای فرار از روزه باشد جایز است. البته بهتر است به سفر نرود مگر این که سفر برای کار نیکو یا لازمی باشد.

یک نکته در ارتباط با روزه‌ و اعتکاف مسافر

مسافری که تصمیم به اعتکاف دارد؛ اگر قصد اقامت ده روزه کند یا نذر کرده باشد در سفر روزه بگیرد، جایز است در سفر معتکف شود ولی اگر قصد اقامت یا نذر روزه در سفر نکرده باشد، روزة او در سفر صحیح نیست و با عدم صحت روزه، اعتکاف صحیح نیست.

تمرین

1. اگر روزه‌دار قدری آب در دهان بگرداند و بی‌اختیار فرو رود روزه‌اش باطل می‌شود؟
2. کسی که از چند ماه رمضان روزه‌ی قضا داشته باشد چگونه باید روزه‌ها را قضا کند؟
3. دختر نه ساله‌یی که روزه بر او واجب شده و به دلیل دشواری، روزه‌اش را افطار کرده، آیا قضا بر او واجب است؟
4. حکم روزه‌ی قضای پدر و مادر را توضیح دهید.
5. اگر شخصی بخواهد قبل از زوال به محل اقامتش برسد ولی در راه به خاطر پیشامد حادثه‌یی نتواند در زمان معین به مقصد برسد، آیا روزه‌ی او اشکال دارد؟
6. آیا مسافرت عمدی در ماه رمضان به قصد افطار و فرار از روزه جایز است؟