گفتار دوم : موارد وجوب وصیت کردن

در صورت ظاهر شدن نشانه‌‌های مرگ، واجب است درباره امور زیر اقدام شود و در صورتی‌‌که امکان انجام آن نباشد،‌ وصیت نماید:

1. نماز و روزه‌‌های قضا شده: در صورتی‌‌که پسر دارد بر عهده پسر بزرگ اوست که نماز و روزه او را بعد از مرگ انجام دهد. لکن اگر می‌‌داند پسر بزرگ اشتباه انجام می‌‌دهد یا مورد اطمینان نیست، باید وصیت کند. همچنین است اگر اصلاً پسری ندارد که عهده‌‌دار این امور شود.

2. خمس و زکات و کفارات و سایر دیون: اگر اموالی از مردم نزد اوست، ولی نمی‌‌تواند بپردازد یا موقع دادن بدهی او نرسیده، چنانچه از خودش مال دارد، یا مال ندارد، ولی احتمال می‌‌دهد کسی به وصیت او عمل کرده و آنها را می‌‌پردازد، واجب است وصیت کند و بر وصیتش شاهد نیز بگیرد.

مسئله

اگر اموالی از مردم نزد اوست یا حقوق و وظایفی برعهده دارد، اما می‌‌داند یا اطمینان دارد که بازماندگانش آن اموال را به صاحبانشان برمی‌‌گردانند و حقوق و وظایف او را ادا می‌‌نمایند، در این صورت رساندن اموال به صاحبانش و نیز وصیت کردن به آنها واجب نیست؛ هرچند که بهتر و احوط است که وصیت کند.

3. اگر حج واجبی بر عهده‌‌اش است⁽⁵⁾ باید وصیت کند.

4. اگر فرزندانش نیاز به سرپرست دارند که بدون سرپرست، اموالشان یا خودشان از بین می‌‌روند، باید برای آنها قیّم مورد اعتمادی قرار دهد؛ یعنی وصیت کند آن شخص مورد اعتماد سرپرستی آنها را پس از مرگ وی به عهده بگیرد.