پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری
دریافت:

رساله آموزشی

  • جلد اول (عبادات)
  • جلد دوم (معاملات)
    • بخش اول: معاملات حرام (درس 34-7)
      • فصل اول: معاملات حرام، شی نجس (درس 2-1)
      • فصل دوم: معامله شيئی‌‌ كه در راه حرام صرف می شود (درس5-3)
      • فصل سوم: معامله شیئی كه منفعت مورد اعتنا ندارد(درس6)
      • فصل چهارم: معامله با عمل محرّم (درس 34-7)
        • درس7: معامله با عمل محرّم
        • درس8: گفتار چهارم: کم فروشی (تطفیف)
        • درس9: گفتار پنجم: تنجیم
        • درس10: گفتار ششم: کهانت
        • درس11: گفتار هفتم: سحر
        • درس12: گفتار هشتم: کسب درآمد با مضلّ
          • توضیحاتی در مورد ضلالت
            چاپ  ;  PDF

            1. ضلالت به معنای گمراه شدن در مقابل اهتدا (هدایت شدن) است. بنابراین کتاب ضلال کتابی است که نتیجة آن گمراه شدن است؛ حتی ممکن است کتابی باشد که مؤلّف به قصد اضلال آن را ننوشته باشد، اما کسی که آن را می‌‌خواند، گمراه ‌شود. همچنین فیلم ضلال، یعنی آن فیلمی که موجب گمراهی بیننده می‌‌شود؛ حال سازنده فیلم به هر نیتی که می‌‌خواهد آن را ساخته باشد؛ مثل کسی که در دفاع از روحانیت، چنان با بدسلیقگی فیلم بسازد که همه از روحانیّت بر‌گردند. این فیلم نیز از مصادیق ضلالت است. (مکاسب محرمه، ج175، ص5)
            2. ضلالتی که حاصل می‌‌شود، باید قطعی باشد. بنابراین اگر مسئله‌ای محل اختلاف است، نمی‌توان به ضلالت آن حکم کرد. (مکاسب محرمه، ج177، ص6)
            3. ضلالت فقط در حوزه اعتقادی نیست، بلکه شامل فهم فقهی و شریعت و همچنین سلوک عملی و اخلاقی نیز می‌‌شود؛ مثلاً اگر فیلمی عقیدة کسی را خراب نکند، امّا اخلاق او را فاسد ‌کند، ساخت، حفظ و پخش چنین فیلمی حرام است. (مکاسب محرمه، ج177، ص7)
            4. حفظ و نگهداری کتاب، فیلم و امثال آن، گاهی به این صورت است که آن را از تلف یا معیوب شدن حفظ می‌‌کند؛ مثل اینکه مطلب گمراه‌‌کننده‌‌ای که در نوار معمولی ضبط شده، آن را به نوار خام مادر منتقل کند تا ده‌‌ها سال بماند.
            گاهی هم نگه‌‌داری به این است که آن را اصلاح و تعمیر ‌‌کند؛ مثل اینکه اوراق کتابی را که موریانه خورده، ترمیم ‌‌کند یا آن را به نسخه‌‌ای که با دوام‌‌تر است، منتقل ‌‌کند. همچنین فرض کنید نوار پر از پارازیت را با وسایل امروزی اصلاح کند؛ درحالی‌‌که اگر پارازیت داشت، اصلاً گمراه کننده نبود؛ همه اینها از مصادیق حفظ و نگه‌‌داری است. (مکاسب محرمه، ج178، ص4)
            5. معنای حرمتِ حفظ، وجوب حفظ نکردن این اشیای ضالّه است و این حفظ نکردن، ملازم با إفناء (نابود کردن) است؛ زیرا نابود نکردن مرتبه‌‌ای از حفظ کردن است. البته مراتب حفظ مختلف است: گاهی در گاوصندوق حفظ می‌کنند و گاهی هم آن را از بین نمی‌‌برند؛ اگرچه در حفظ آن هم کوشا نیستند؛ این هم مرحله‌‌ای از حفظ است. بنابراین تا جایی‌‌که میسر است باید این اشیا را از بین برد. (مکاسب محرمه، ج 178، ص5)
            6. در وجوب افناء فرقی نمی‌‌کند آنچه موجب ضلالت است تنها همان نسخه در دست ما باشد یا نسخه‌‌های دیگری هم داشته باشد؛ زیرا معیار این است که بر خود این نسخه‌‌ای که نزد شخص است، ضلالتی مترتب ‌‌شود. (مکاسب محرمه، ج178، ص6)
            7. اضلال از گناهان کبیره است و فرقی نمی‌‌کند که با مباشرت انجام گیرد یا به سببیت یا منع نکردن از اضلال؛ مثل اینکه از زیرِ دست فردی کتاب، فیلم یا نمایش‌‌نامه گمراه‌‌کننده‌‌ای عبور کند و او مانع نشود و در اختیار مردم قرار گیرد؛ چنین فردی هم موجب اضلال مردم شده است. (مکاسب محرمه، ج171، ص5)

            اعتبار علم یا اطمینان یا احتمال عقلایی به وقوع ضلالت

            ‌‌حکم حرمت در موردی است که علم یا اطمینان به وقوع ضلالت باشد یا احتمال(1) قابل توجه عقلایی در امور مهم باشد. (در اموری‌‌که نزد عقلاء مهم است، عقلاء منتظر یقین نمی‌‌مانند و بر طبق احتمال قوی عمل می‌‌کنند). (مکاسب محرمه، ج177، ص4)


            [1]. احتمال قوی دارای مراتب است. قوّت و اهمیّت محتمل با درجة قوّت و شدّت احتمال، نسبت معکوسی دارد؛ یعنی هرچه محتمل مهم‌تر باشد، درجة احتمال معتبر نسبت به آن ضعیف‌تر هم باشد، منجّز خواهد بود. فرض کنید اگر مسئله مال مطرح باشد که افراد برایشان مهم است، اینجا احتمال شصت یا هفتاد درصد نزد عقلاء قابل اعتناء است. امّا اگر مسئله جان مطرح باشد که از مسئله مال مهم‌‌تر است، آنجا درجه احتمال معتبر پایین می‌آید؛ یعنی احتمال پنجاه درصد هم یا پنجاه و یک درصد هم قابل اعتناء خواهد بود. (مکاسب محرمه، ج177، ص4)

          • استثنائی از حکم حرمت
          • وظیفه حکومت اسلامی
        • درس13: گفتار نهم: رشو‌‌ه
        • درس14: مبحث دوم: هدیه
        • درس15: اجرت قاضی - معامله محاباتی
        • درس16: گفتار دهم: سب مؤمن
        • درس17: گفتار یازدهم: غیبت
        • درس18: مبحث دوم: شرايط تحقق غيبت يا حرمت آن
        • درس19: مبحث سوم: استماع غیبت
        • درس20: مبحث چهارم: مستثنیات حرمت غیبت
        • درس21: گفتار دوازدهم: کذب
        • درس22: ادامه کذب - نمامی
        • درس23: گفتار چهاردهم: قمار
        • درس24: گفتار پانزدهم: ‌‌غش
        • درس25: مبحث دوم: حکم معامله مغشوش
        • درس26: گفتار شانزدهم: ‌‌نجش
        • درس27: گفتار هفدهم: ‌‌غنا
        • درس28: مبحث دوم: حرمت غنا
        • درس29: مبحث سوم: احکام غنا
        • درس30: گفتار هجدهم: آلات لهو و موسیقی
        • درس31: گفتار نوزدهم: رقص
        • درس32: گفتار بیستم: کمک به ظالم
        • درس33: گفتار بیست‌‌و‌‌یکم: تصویر
        • درس34: گفتار بیست‌‌و‌‌دوم: ربا
    • بخش دوم: معاملات جایز (درس 82-35)
کاربر گرامی؛ لطفا قبل از تکمیل فرم، موارد زیر را مطالعه کنید:
  • جهت مکاتبه با دفتر، از قسمت ارسال نامه استفاده نمایید.
  • به منظور استفتاء یا ارسال سوال شرعی، از قسمت ارسال سوال شرعی استفاده نمایید.
  • جهت ارایه انتقاد و پیشنهاد به سایت دفتر، از قسمت ارتباط با پایگاه استفاده نمایید.
  • از فرم زیر فقط برای ارایه نظرات در مورد محتوای همین صفحه استفاده نمایید.
  • مسوولیت ارسال اشتباه بر عهده ارسال کننده آن است.
700 /