İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei Cumhurbaşkanı Ayetullah Seyyid İbrahim Reisi tarafından kurulan yeni kabine üyeleri ile görüşmesinde yönetimle ilgili alanlarda inkılapçı onarımın zaruretine vurgu yaparak, halkın güveni vaatlerin yerine getirilmesi ile onarılabileceğini vurguladı.
Ayetullah Hamanei yeni hükümetin üyelerini kabulde, ülkenin tam alanlarında vatandaşlara hizmet etme fırsatını değerlendirmelerini ve bu alanları inkılapçı, akılcı ve düşünceli bir şekilde onarmalarını önemli bir zaruret niteledi.
İktisadi meselelerin öncelikli meselelerden olduğunu kaydeden Ayetullah Hamanei, halkçı olmak, adaletle davranmak, fesatla mücadele, umudu ve halkın güvenini ihya etmek, işlerde dayanışma ve iktidarla hareket etme bağlamında önemli tavsiyelerde bulundu.
Ayetullah Hamanei ayrıca Amerika’yı diplomasi platformunda yırtıcı bir kurda benzeterek, Afganistan gelişmelerini üzücü niteledi.
Ayetullah Hamanei, İran İslam Cumhuriyeti her halükarda mazlum ve Müslüman Afganistan milletinin yanında olacağını, devletlerle ilişkiler ise onların İran’a karşı davranışlarına bağlı olduğunu vurguladı.
İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei konuşmasının başında kabine üyelerine hizmet fırsatını yakaladıkları için derin şükretmelerini tavsiye etti ve İslami Şura Meclisi’nin hızla ve zamanında önerilen bakanların salahiyetini incelemelerine de teşekkür ederek, yeni hükümetin kurulmasını millet ve ülke için mübarek bir başlangıç olmasını diledi.
Şehitler Recai ve Bahüner’i saygı ile anan Ayetullah Hamanei şöyle buyurdu:
Bu iki saygı değer insanın hizmet süresi kısa oldu, ancak bu kısa sürede bile büyük bir ihlas ve hizmet amacıyla meydana ayak bastıklarını ve halkçı ve cihatçı yöntemleri kullandıklarını ortaya koydular, ki bu da tüm yetkililer için büyük bir derstir.
Ülkenin şartları zor olduğunu belirten İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei buna karşın şu vurguyu yaptı:
Eğer gece gündüz demeden çabayı, yılmaz mücadeleyi Allah’a tevekkül ve tevessülle birleştirerek kendi sermayeniz yaparsanız, kesinlikle sorunların üstesinden gelebilirsiniz. Bundan önceki tüm yetkililere de söylediğim gibi, dört yıl hizmet fırsatı hızla sona erer ve bu yüzden halka ve İslam’a ait olan bu fırsatın hatta bir tek saati bile heba olmasına müsaade edilmemelidir. Gerçi sürekli çalışma ve emek harcama derken, ailelerinizi gözardı etmemelisiniz.
İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei konuşmasının devamında tüm iktisadi, imar, hizmet, dış politika, kültür ve eğitim gibi alanların yönetiminde inkılap rayı üzerinde hareket etmek ve inkılapçı hareketlilik yaratmanın önemine vurgu yaparak şöyle ekledi:
İnkılapçı olmak mutlaka akılcılık, düşünmek ve düşünce ile beraber olmalıdır, nitekim bu durum İslam Cumhuriyeti nizamının ta baştan yöntemi olmuştur.
Ayetullah Hamanei kabine üyelerine ilk önemli tavsiyesini açıklarken halkçı olma özelliğine işaret ederek şöyle buyurdu:
Halkın arasına gitmek ve onlarla aracısız konuşmak, halkçı olmanın çok iyi boyutlarından biridir ve sayın Reisi geçen gün Huzistan eyaletine yaptığı ziyareti ile bunu ortaya koydu.
İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei halkçı yaşam tarzı, teklifsiz davranış, eşraflıktan uzak durmak ve halka yukarıdan bakmaktan kaçınmanın halkçı olmanın diğer cilvelerinden olduğunu belirterek şöyle dedi:
Sorunları ve çözüm yollarını halkla paylaşmalı ve gerçekçi olmayan ve umutsuzluğa yol açan sözlerden kaçınarak halktan fikri ve pratik yardım talep edilmeli.
Hata yapınca halktan hızlı bir şekilde özür dilemek, faaliyetlerle ilgili raporları abartısız ve samimi bir şekilde halkla paylaşmak, Ayetullah Hamanei’nin halkçı olmanın cilvelerinden biri olduğunu vurguladı.
Cumhurbaşkanı ve kabine üyelerine Emirülmüminin Ali’nin -s- Malik Eşter’e yazdığı fermanı çok titiz bir şekilde okumalarını tavsiye eden Ayetullah Hamanei şöyle ekledi:
Bu tarihi fermanda çeşitli boyutlar beyan edilmiştir; zira İslam’a göre hakimiyetle halk arasındaki ilişki dostane ve kardeşçe olmalıdır.
İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei kabine üyelerine ikinci temel tavsiyesi olarak adalet meselesine işaretle ilahi dinlerin ve hükümetlerin temelini adaleti yerine getirmek oluşturduğunu belirterek bu konuda çok geride olduklarını ve bu yüzden çok çaba harcamaları gerektiğini kaydetti.
Ayetullah Hamanei şöyle dedi:
Hükümetin her kararı veya kararnamesi adaleti ilişikli olmalıdır. Alınan karar veya çıkarılan kararname toplumun mahrum kesimlerine ve adalete zarar vermemesine titizlikle özen gösterilmelidir.
Ayetullah Hamanei bazı yönetim anlayışları adaletle çeliştiğini belirterek şöyle ekledi:
Sübvansiyonlar tahsis edilirken veya benzeri durumlarda mahrum kesimlerin varlıklı kesimlerle aralarındaki mesafenin azalması göz önünde bulundurulmalı ve imkanlar en adil biçimde dağıtılmalıdır.
Fesat karşıtlığı ve fesatla titiz ve ciddi şekilde mücadele, İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei’nin Cumhurbaşkanı ve yeni kabine üyelerine bir başka önemli tavsiyesiydi. Ayetullah Hamanei şöyle dedi:
Fesat karşıtlığı adaletli olmanın tamamlayıcısıdır; zira fesat ve rant ve yakınların haksız yere bazı imkanlardan yararlanmaları gibi simgeleri adalet düşmanı olan önemli afetlerden sayılır.
Ayetullah Hamanei Cumhurbaşkanı Reisi’nin yargı kurumu başkanlığı döneminde fesatla mücadelesine işaretle şöyle ekledi:
Bu güzel çalışma halkın umudunu ve Reisi’nin sempatisini arttırdı; ancak unutmamak gerekir ki fesatla mücadele ve fesat karşıtlığının esas yeri yürütmedir ve ancak burada fesat zeminleri yok edilebilir ve eğer bazen gösterilen tüm özene rağmen bir vukuat olursa yargı kurumu olaya el koymalı ve gereken tepkiyi göstermelidir.
Hükümeti tüm devlet kurumlarında kişisel ve kamusal çıkarların çelişme meselesini halletmeye davet eden İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei şu vurguyu yaptı:
Fesat simgelerinden biri, 44. madde politikalarının uygulanmasında göze çarpan suçlardır; oysa bu politikaların doğru uygulanması ülke ekonomisini hakikaten ihya edebilirdi; ama maalesef doğru uygulanmadı ve uygulamada bazı fesat durumları ortaya çıkdı.
Ayetullah Hamanei gözetleme ve hizmet sistemleri hükümeti devlet erkanlarına gözetlemede ve fesatla mücadelede yardım edebilecek iyi araçlar olduğunu belirterek şöyle devam etti:
Biz defalarca bu sistemlerin hazırlanmasını ve birbirine bağlanmasını tavsiye ettik, fakat bu iş ilerlemedi.
İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei’nin bir sonraki önemli tavsiyesi, halkın itimadını ve umudunu ihya etmek gibi çok önemli bir konuyla ilgiliydi. Ayetullah Hamanei şöyle buyurdu:
Halkın itimadı, devletin en büyük sermayesidir, ama maalesef kısmen hasara uğramıştır. Bunu onarmanın yolu ise yetkililerin söz ve amellerinin aynı olmasıdır. Vaatlerde ve sözlerde çok dikkatli olmak gerekir. eğer bir vaatte bulunuyorsanız mutlaka yerine getirin, zira söz verip de yerine getirmemek halkın itimadını yok edecektir.
Ayetullah Hamanei bu bağlamda cumhurbaşkanı Reisi’nin Ahvaz ziyareti sırasında verdiği sözlere ve talimata işaretle bu sözlerin mutlaka yerine getirilmesi gerektiğini belirterek şöyle dedi:
Eğer herhangi bir sözü verip de bazı sorunlardan dolayı gerçekleştiremiyorsanız, bunu halka izah edin; onlardan özür dileyin ki güven duyguları zedelenmesin.
Yasalar, planlar ve programlar yeteri kadar fazla olduğunu ifade eden Ayetullah Hamanei, ülkenin sorunlarından biri bunların ciddi bir şekilde takip edilmemesinden ibaret olduğunu, bu yüzden verilen sözlerin zamanında yerine getirilmesi için takvim belirlemek gerektiğini vurguladı.
Hükümette bütünlük, iktidar ve hakimiyet bir başka önemli mesele olduğunu kaydeden İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei şöyle buyurdu:
Hükümette bütünlükten maksat, hükûmet içinden farklı sesler çıkmaması ve pratikte tüm devlet erkanları bir bütün olarak hareket etmesidir; zira hükümette bütünlük ve iktidarın yokluğu halk arasında işlerin kendi haline bırakıldığı imajını yaratır ve sonuçta programların ve politikaların ilerlemesine mani olur.
Ayetullah Hamanei hükümetin hakimiyetinden maksadı da hükümetin çeşitli sektörlerin hakkında titiz bilgisi olması şeklinde açıkladı ve Cumhurbaşkanı Reisi’nin yürütme erkinde değişim yaratma programlarına işaretle şöyle dedi:
Değişim ve ilerlemenin gereği kanunlara bağlı olmak, şeffaflık, mali disiplin, çıkar çelişkilerini engellemek ve alınan kararları ve çıkarılan kararnameleri uygulamakta ciddiyet sergilemektir.
Ayetullah Hamanei hükümeti gençleştirmeyi de değişimin olmazsa olmazlarından biri olduğunu belirterek şöyle ekledi:
Hükümetin gövdesinde ve orta katmanlarında gençleştirmeye gitmek ülkede çıkmaza girmiş olma duygusunu yok eder, ayrıca gelecek için becerikli ve deneyimli üst düzey yöneticilerin yetiştirilmesi bakımından değerli bir birikim olur.
İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei değişim meselesinde önemli noktalardan biri ise toplu akıl ve akılcılıktan yararlanmak olduğunu belirterek, değişim konusunda hükümetin dışında yer alan seçkin şahsiyetlerden siyasi konulara bakmaksızın yararlanmak gerektiğini vurguladı.
Ayetullah Hamanei bu tavsiyeleri pratik bir programa dönüştürülmesi ve böylece değişimi mümkün hale getirmek gerektiğini, yoksa sırf nasihat seviyesinde kalması ve not alınması hiç bir faydası olmayacağını ifade etti.
İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei konuşmasının bir sonraki bölümünde ülkede öncelikli işlerin satır başlarına işaret ederek şöyle devam etti:
Ülkenin en önemli önceliği en başta ekonomi ve ondan sonra kültür, medya ve bilimdir. Gerçi bu arada acil bir durum da vardır ki o da korona ve halkın sağlığıdır.
Önceki hükümette sağlık konusunda ve aşı ithalatında iyi çabalar sarf edildiğini belirten Ayetullah Hamanei, bu hastalığın tedavisi, önlenmesi, bakımı, taraması ve genel aşılama çalışması gibi durumlar çok önemli olduğunu belirterek, zaruri gören durumlardan biri güdümlü karantina uygulaması ve sınırların ciddi bir şekilde denetlenmesi ve virüsün yeni varyantlarının yurda bulaşmasının önlenmesi olduğunu kaydetti.
Korona virüs salgını ile mücadele tüm vatandaşların görevi olduğunu hatırlatan Ayetullah Hamanei şöyle devam etti:
Vatandaşlar maske kullanmak, sosyal mesafeyi korumak, mekanları havalandırmayı önemsemek ve elleri sürekli yıkamak üzere dört önemli sorumluluğu kabul etmeleri gerekir; nitekim bu kurallara uymak şimdiki ağır kayıpların hafiflemesinde etkili olacaktır.
İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei ülkenin temel önceliklerinden biri olarak ekonomi meselesinde yüksek enflasyon, bütçe açığı, halkın geçim sıkıntısı, milli paranın değer kaybına uğraması, halkın alım gücünün azalması, iş ortamlarıyla ilgili meseleler ve bankacılık sistemi önemli iktisadi sorunların arasında yer aldığını belirterek şöyle ekledi:
Bu sorunların her birinin çözümü için plan yapılmalı ve bir sonraki aşamada hükümetin ekonomi yetkilileri koordineli bir şekilde hareket etmeli, nitekim bu koordinasyon hükümetin bütünlüğünün mısdaklarından biri sayılır.
Ayetullah Hamanei şöyle devam etti:
Eğer sayın Cumhurbaşkanı birinci yardımcısını hükümetin ekonomi üyeleri arasında koordinasyon sorumlusu olarak belirlediyse, bu çok önemli bir karardır ve işlerin çok iyi gerçekleşmesi umulur; ancak arada bir görüş ayrılığı da olursa bunu halka yansıtmamak gerekir, zira bu durumda iktisadi çevre üzerinde etki yapacaktır.
İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei konut, çelik sanayii, otomotiv, enerji ve petrokimya gibi iktisadi motorların gözetilmesi ve harekete geçirilmesi çok zaruri olduğunu belirterek bu sektörlerin yetkilileri koordineli hareket etmeleri gerektiğini belirtti.
Bankacılık sistemini kontrol etme konusunda para yaratma ve nakit üretme meselelerine işaret eden Ayetullah Hamanei şöyle ekledi:
Ekonomi uzmanlarına göre para yaratma, üretimle orantılı olması gerekir ve eğer bu bu orantı yoksa, para yaratmanın önüne geçilmelidir; ancak eğer bu alanda doğru hareket edilirse sonucu enflasyonu önlemek, üretimi geliştirmek, istihdam alanlarını genişletmek ve milli para birimini takviye etmek olur.
İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei ekonomi alanında himmet, tedbir ve cihatçı çalışma anlayışının önemine vurgu yaparak iki önemli noktayı da şöyle hatırlattı:
Birincisi, iktisadi sorunları çözmek için geçici çözüm yollarının peşinden gitmeyin; temelli çözüm yolları arayın. İkincisi, iktisadi sorunların çözümünü yaptırımların bertaraf edilmesine havale etmeyin ve sorunların çözümü için planlarınızı yaptırımların devamı varsayımı ile geliştirin.
İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei konuşmasının devamında kültür ve medya meselesinin önemine vurgu ile ülkenin kültürel yapısında inkılapçı onarıma ihtiyaç duyan sıkıntılar söz konusu olduğunu belirterek şöyle dedi:
İnkılapçı hareket demek, havasız ve hesapsız hareket değil de köklü, akılcı, düşünceli ve düşünce ve hikmetten kaynaklanan hareket demektir.
Ayetullah Hamanei kültürün altyapısal rolüne işaretle, israf, körü körüne taklit ve lüks yaşam tarzı düşkünlüğü gibi birçok hatanın kökleri kültüre dayandığını, bu sapmaları kültürel araç gereçlerle ıslah etmek gerektiğini belirterek şöyle dedi:
Sinema, sinema gibi görsel ve duysal medya ve basın ve kitap gibi kültürel ve sanatsal araç ve gereçleri hakikaten ihya edin.
İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei kültür alanında gençlerden oluşan muazzam bir ordunun filizlenmiş olmasından duyduğu memnuniyeti dile getirerek, devletin kültür kurumları bu gençleri ve yenilikçi projelerini desteklemekle yükümlü olduğunu belirtti. Ayetullah Hamanei hükümetten genç yetenekleri keşfetmelerini ve yasaların çerçevesinde özgürlüklerini güvence altına almalarını, ama aynı zamanda kültür alanında her türlü ahlaki ve kültürel fesatla hiç kimsenin göz yaşına bakmaksızın mücadele etmelerini istedi.
Ayetullah Hamanei şöyle ekledi:
Düşmanın yumuşak savaşı ile esas mücadele yolu, kültür alanında doğru hareketleri desteklemek, teşvik etmek ve yanlış hareketlerin karşısında durmaktır; zira kültür ve medya salah ve fesat, hakla batıl arasında mücadele alanıdır; dünyada fesadı yaygınlaştıranlar ile kültürel savaş meydanıdır.
İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei konuşmasının bir başka bölümünde ise oldukça önemli ve etkili olan dış politika meselesine temas etti. Ayetullah Hamanei dış politika alanında çifte çaba ve hareketliliğin zaruretine vurgu yaparak şöyle dedi:
Diplomaside iktisadi boyut takviye edilmeli, nitekim birçok ülkede Cumhurbaşkanı iktisadi diplomasinin takipçisi olduğu gibi ülkenin iktisadi diplomasisi de bu bakışla takviye edilmeli.
Ayetullah Hamanei 15 komşu ülke ve yine bir iki istisna dışında dünyanın diğer birçok ülkesi ile dış ticareti geliştirmenin zaruri ve mümkün olduğunu belirterek şöyle ekledi:
Diplomasiyi nükleer meseleye bağlamamak ve bu meselenin etkisi altında bırakmamak gerekir; zira nükleer mesele ayrı bir meseledir ve ülkeye yakışacak uygun biçimde halledilmelidir.
İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei bu bağlamda şunu da ekledi:
Amerikalılar nükleer meselede utanmazlığı had safhaya ulaştırdılar. Bunlar herkesin gözü önünde Kapsamlı Ortak Eylem Planı KOEP nükleer anlaşmasından çekildikleri halde şimdi sanki İran İslam Cumhuriyeti bu anlaşmadan ve yükümlülüklerinden caymış gibi alacaklı konumundan konuşuyorlar. Oysa Amerika anlaşmadan çekildikten bir süre İran tarafından hiç bir şey yapılmadı ve ancak bir süre sonra ve karşı taraflara bildirilmenin ardından hepsi değil de, bazı yükümlülükler askıya alındı.
Ayetullah Hamanei anlaşmada sabotajlarda ve kötü davranışlarda Avrupa ülkelerinin payı Amerikalılardan daha az olmadığını belirterek şöyle ekledi:
Onlar da Amerika gibiler, fakat dil dökmekte ustalar ve konuşurken de sürekli alacaklılar; sanki müzakerelerle alay eden ve çiğneyen taraf İran’mış gibi.
İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei şöyle devam etti:
Amerika’nın şimdiki yönetimi önceki yönetimden farksızdır, zira nükleer meselede İran’dan talep ettiği şey aynıdır; farklı bir dille. Bu talep Trump’ın talep ettiği şeyin aynısıdır ve o dönemde hükûmet yetkilileri bu talebin akılcı olmadığını vurgulayarak kabul edilmesi mümkün olmadığını belirttiler.
Amerikalı yetkilileri diplomasi sahnesinin arkasında ve tebessümleri ve sözde haklı laflarının ardında yatan yırtıcı ve vahşi kurtlara benzeten Ayetullah Hamanei şöyle ekledi: Gerçi bazen de tilki gibi hilekardırlar, ki Afganistan’ın bugünkü durumu bunun bir örneğidir.
Afganistan İran’ın kardeşi, aynı dili konuşan, aynı dini ve aynı kültürü paylaşan bir ülke niteleyen İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei geçen Perşembe günü Kabil hava limanında yaşanan hadise gibi Afganistan halkının sorunlarından derin üzüntü duyduğunu belirterek şöyle dedi:
Bu sorunlar ve zorlukların hepsi Afganistan’ı 20 yıl işgal eden ve halkına her türlü zulmü yapan Amerikalıların işidir.
Düğün ve yas merasimlerinin bombardıman edilmesi, gençlerin katliamı, insanların sebepsiz yere hapse atılması ve uyuşturucu madde üretiminin on kata çıkması, Ayetullah Hamanei’nin işaret ettiği Amerikalıların Afganistan işgalinin bazı olumsuz sonuçları olarak işaret ettiği noktalardı.
Ayetullah Hamanei, Amerika Afganistan’ın kalkınması için tek bir adım bile atmadığını, bugünkü Afganistan 20 yıl önceki Afganistan’dan geride değilse bile, ileride olmadığını vurguladı.
İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei Amerikalıların fiyasko bir şekilde Afganistan’dan çekilmesi ve onlarla işbirliği yapan Afganları durumu Afganistan’dan daha beter olan bölgelere götürmelerine değinerek İran İslam Cumhuriyeti’nin tutumunu şöyle açıkladı:
Biz Afganistan milletinin taraftarıyız; zira devletler geçmişte olduğu gibi gelip geçer, ama geride sadece Afganistan milleti kalır. İran’ın devletlerle ilişkisi ise onların İran ile ilişkilerine bağlıdır. Yüce Allah’tan Afganistan halkının bu durumdan kurtulmasını niyaz ediyoruz.
Ayetullah Hamanei konuşmasının sonunda İran milleti ve yeni kabinenin başarısı için dua ederek şöyle ekledi:
Umarız söylediklerinize amel ederek halkı sorunlarından kurtarır ve onları kendinizden razı edersiniz.
İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei’nin konuşmasından önce Cumhurbaşkanı Reisi yaptığı konuşmada İslami Şura Meclisi’ne hükümetle önerilen bakanların salahiyetini incelemekte işbirliği yapmasına teşekkür etti. Reisi korona virüs salgını, halkın iktisadi ve geçim sorunları, hükümetin temel öncelikleri olduğunu belirterek genel aşılamayı hızlandırmak ve halkın ihtiyaç duyduğu ilaçları temin etmeye vurgu yaptı.
Hükümetin önünde büyük bütçe açığı gibi önemli iktisadi sorunlar bulunduğunu belirten Reisi, enflasyon sorununu halletmek ve halkın temel ihtiyaçlarını karşılamak da iktisadi alanda iki öncelik daha olduğunu ifade etti.
Geçmiş hükümetlerin deneyimlerine işaret eden Reisi, önceki hükümetlerin ecnebilere gönül bağlaması gibi durumlardan kaçınma zaruretine vurgu yaparak, zayıf yönlerini tespit etmek ve onlardan ibret almak gerektiğini, bu arada geçmiş hükümetlerin olumlu deneyimlerinden de yararlanacaklarını ifade etti.