İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei Salı günü ülkenin önde gelen 2500 kadar üretici, girişimci ve iktisadi aktivistleri ile görüşmesinde İslami nizamda milli servet ve kamu refahını geliştirmek ve dışarıya umut bağlamamanın önemine işaretle şöyle dedi:

En esaslı iş ve strateji, ülke ekonomisini yaptırımlardan korumak için iç üretimi geliştirmek ve takviye etmektir. Bendeniz bu meselenin arkasındayım ve ülkenin hakiki ilerleme yoluna tam destek veriyorum.

Ayetullah Hamanei üretici, girişimci ve iktisadi aktivistlerle görüşmesinin esas amacını bu esas kesimin kamuoyunda hak ettiği saygıyı görmesi niteledi ve üreticilerin bu görüşmede anlattıkları önemli, ölçülü ve göz önünde bulundurulması gereken noktalar olduğunu vurguladı.

Bu önemli oturumda keşke hükümetin çeşitli kurumlarının yetkilileri ve milletvekilleri de bulunsaydı, diyen İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei şöyle ekledi:

Bazıları üretimin geliştirilmesi hakkında başka türlü düşünüyor ve sorunların çözümü için başka yerlere bakıyor. Oysa bu kesim bugün şu üreticilerin sözlerini dinleseydi ve ülkenin içine hayat, aydınlık ve gücü intikal ettirmenin tek kapısı, üretici kesimin ülkeye açtıkları şu kapı olduğunu anlasaydı.

Ekonominin İslami nizamda önemli rolü bulunduğunu kaydeden Ayetullah Hamanei şöyle ekledi:  Toplumu zenginleştirmek, milli serveti arttırmak, kamu refahını geliştirmek ve umumi kaynakları adil bir şekilde dağıtmak İslam dininde bir değerdir ve bu bakış toplumda farklılıkların olmasına rağmen gerçekleşmesi, sınıflar arası çatlağı oluşturmayacaktır.

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei üreticileri, iç üretim, iktisadi gelişme ve kamu refahını yükseltme alanları gibi hayati alanların öncüleri ve en ön saflarında yer alan komutanlar niteleyerek şöyle devam etti:

Bu önemli meydan, gerçek bir savaşın meydanıdır.

Devletlerin ve büyük güçlerin arasında iktisadi savaş her daim devam ettiğini kaydeden Ayetullah Hamanei şöyle ekledi:

Amerika’nın şimdiki Başkanı Trump döneminde bu savaş Çin, Kore, Avrupa ve diğer bölgelerle günden güne genişledi ve İran karşısında da yaptırımların dayatılması ile en barbarca, kinci ve cinayet dolu bir şekilde devam etti.

Ayetullah Hamanei önümüzdeki bir iki yılda yaptırımların sona ereceği hayali batıl bir hayal olduğunu belirterek şöyle dedi: Küresel istikbarın meselelerini bildiğimize göre yaptırımlar daha çok devam edecektir. Dolaysıyla ülke ekonomisini kurtarmak için yaptırımların sona ermesini veya falanca kişinin işbaşında olması veya olmaması veya falanca ülkenin girişimi gibi durumları beklememeliyiz. Gerçi yaptırımları delmek iyi bir taktiktir, fakat esas iş ve strateji, ülkeyi yaptırımlardan koruma temeli üzerinde olmalıdır.

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei petrol gelirlerine hatta cari bütçeye bağımlı olmak, ülkeyi kırılgan hale getireceğini belirterek şöyle dedi:

Bu bağımlılık yaptırımların yüzünden biraz azalmış, fakat ben sevgili kardeşim ve dostum merhum Haşimi Rafsancani’nin otuz yıl önce hükümeti döneminde petrole olan bağımlılığı azaltmaya vurgu yaptım.

Ayetullah Hamanei milli kalkınma fonunu kurmanın amacı her yıl petrol gelirinden bir bölümünü devlet erkanlarının elinden almak olduğunu belirterek şöyle devam etti:

Ancak o günden beri tüm hükümetler ne zaman sorunla kaşılaşınca bana yalvararak bu fondan para talep ettiler  ve bu sürecin sonucunda maalesef kalkınma fonu etkisini yitirmeye başladı.

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei inkılabı iç üretim silahı ve iradesiyle donatmanın tüm sorunların çaresi olduğunu belirterek şöyle ekledi:

Mevcut sorunların tek çözüm yolu, iç üretimi geliştirmeyi ve takviye etmeyi büyük ciddiyetle sürdürmek ve doğru kararlar ve yerinde uygulamalarla engelleri bertaraf etmektir, nitekim bu  yolda ilerlemenin olumlu tesirleri daha da belirgin hale gelmiştir.

İç üretimi gözetlemek ülkenin şartlanmadan uzaklaştıracağını belirten Ayetullah Hamanei, sorunları çözümleme sürecini başkalarının kararına düğümlemek ülke için en kötü sorun olacağını vurguladı.

Son yıllarda bu durumun yaşanmasından esef duyduğunu belirten Ayetullah Hamanei şöyle dedi:

Son yıllarda “Bakalım altı ay sonra ne olacak”, “Bercam ne olacak” ve şimdi de “Fransa cumhurbaşkanının inisiyatifine umut bağlamak” hiç bir sorunu çözmedi, çözmeyecek de ve bu anlayış bir kenara bırakılmalıdır. Gerçi kırmızı çizgilerin aşılmadığı işleri yapmalarının bir sakıncası yoktur, fakat iktisadi meselelerin çözümünü bu tür umutlarla düğümlememeli ve kamuoyunu şartlandırmamaları gerekir.

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei ülkenin iç kapasitelerini sınırsız niteleyerek şu hatırlatmada bulundu:

Bir iktisadi aktivist bugünkü gibi şikayette bulunuyorsa ve kaygılıysa, gerçekte ülkede ilerleme kapasitesini hatırlatarak bu yoldaki engelleri ortadan kaldırmak gerektiği gerçeğini söylemek istiyor.

Ayetullah Hamanei şöyle ekledi:

İnşaallah sadece bir bölümü kullanılan eşsiz kapasiteleri kullanmak ve iktisadi aktivistlerin faaliyetlerinin bereketi ile yaptırımları da tehdit olmaktan çıkarıp fırsata dönüştüreceğiz.

Ayetullah Hamanei ayrıca eğer İran milleti ve iktisadi aktivistler ve düşünürler iç imkanlara dayanarak yaptırımları etkisiz hale getirebilirse, yaptırımları dayatanlar da yaptırımlardan el çekeceğini, zira en başta kendileri zararlı çıkacağını anlayacaklarını vurguladı.

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei konuşmasının devamında karşı taraf yaptırım politikasından el çekse bile İran iç imkanlarına dayanmaktan el çekmemesi gerektiğini belirterek şöyle dedi:

Bazıları karşı tarafın yolu açılırsa, ülke ekonomisini dışa bakış yönüne çevirmek istemekte, oysa bu bakış yanlıştır. İç imkanlara dayanma politikası, yaptırımlar kaldırılsa bile bu politikaya zarar vermeyeceği kadar güçlü olması gerekir.

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei konuşmasının bir başka bölümünde de genç insan gücünü veya uzmanların tabiri ile nüfus penceresini ülkenin en önemli meziyetlerinden biri olduğunu belirterek şöyle dedi:

Biz bugün bu fırsatın içindeyiz, fakat bu fırsattan ancak gelecek 20 yılda yararlanabiliriz ve eğer bu 20 yılda gaflet edersek, ülke yaşlanacaktır ve artık bu genç güç işe yaramaz.

Ayetullah Hamanei ayrıca nüfusun artışı ve sürdürülebilir servetin üretilmesine vurgu yaparak şöyle devam etti:

Eğer defalarca çocuk yapmaya vurgu yapılıyorsa, sebebi budur, zira bu konudan gaflet edilirse, ki maalesef bir dönem öyle oldu, ülke 20 yıl sonra geri dönüşü olmayan bir yola girmiş olur.

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei konuşmasının devamında iktisadi aktivistlere, halka, akademisyenlere, STK’lara, medya ve devlet erkanlarına önemli tavsiyelerde bulundu.

Ayetullah Hamanei ilkin iktisadi aktivistlere hitaben şöyle buyurdu:

Çerçevesi belirlenen özelleştirme ile ilgili 44. maddenin muhatapları sizlersiniz. Bu politika sizler için hem hak ve hem yükümlülük yaratıyor.

44. maddenin siyasetleri zamanında ekonomi uzmanlarınca onaylandığını hatırlatan Ayetullah Hameni şöyle ekledi: Gerçi bu politikaların uygulanmasında doğru hareket edilmedi, zira bazı fabrikalar fırsatçılara verildi ki bu da özel sektörü takviye etmediği gibi bu seyrek sayıda fırsatçının yanlış uygulamaları yüzünden şartları özel sektörün çok sayıda dürüst aktivistleri için olumsuz hale getirdi.

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei tavsiyesini şöyle sürdürdü:

Özel sektörün aktivistleri 44. maddede yer alan politikaların kapasitelerinden yararlanarak bir yol haritası ve icra programı belirlemeleri ve bilim, tasarım ve mühendislik üretmekten ürün ve pazarlama üretimine kadar uzanan uzmanlık zinciri oluşturmalıdır.

44. maddede yer alan politikaların anlamı özel sektörün kamu sektörünün yerine geçmesi olmadığını belirten Ayetullah Hamanei şöyle ekledi:

Bu iki sektör birbirini engellememeli, bilakis birbirine yardımcı olmalı. Örneğin özel sektör bir işi yapabiliyorsa, kamu sektörü ve devlet erkanları özel sektörü kendilerine rakip bilerek o işe kalkışmamalı ve eğer o işle ilgileniyorlarsa, o işi bırakmalıdır. Gerçi kamu sektörü da tamamen iktisadi faaliyetlerinden el çekmemeli, zira bazı işleri kamu sektörü veya devlet erkanlarından başkası yapamaz.

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei bu çerçevede ülke ekonomisinde kooperatifleri ideal bir fenomen niteleyerek şöyle dedi:

Kooperatiflerde az bir sermaye ile geniş iş alanları oluşturabiliriz ve eğer açılan iş alanları bir şebeke çerçevesinde birbirine bağlanırsa, ülke ekonomisine büyük bereketleri olur. Kooperatif Bakanı bu konuyu ciddiyetle takip etmelidir.

Yerli ürünleri tüketmek, kooperatifler ve borsa gibi üretken sermayelere katılmak, cihatçı ve kooperatif iş kültürünü yaygınlaştırmak, İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei’nin vatandaşlara tavsiyesiydi.

Vatandaşların arasında özellikle sel ve deprem gibi doğal afetlerin sırasında kooperatif ve yardımlaşma psikolojisini geliştirmeye vurgu yapan Ayetullah Hamanei, bu psikolojiden tüm alanlarda yararlanmak gerektiğini belirterek şöyle dedi:

Vatandaşlar iç üretimi desteklemeli ve eğer bu alanda yanlış bir davranış varsa onu tenkit etmeli, fakat bunu tüm yerli ürünlerin hesabına yazmamalı.

Ayetullah Hamanei yerli ürünleri yabancı marka il satışa çıkarmanın yanlış işlerden biri olduğunu belirterek, bu anlayışın düzeltilmesi gerektiğini vurguladı.

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei bilim adamları ve akademisyenlerin görev ve sorumluluğu iktisadi sorunlarını çözmek ve üretim sektörü ile bilim ve deneyimlerini paylaşmak ve iş birliği yapmak olduğunu belirterek şöyle dedi:

Bilginlerin, yaratıcı ve yenilikçi insan gücünü günün ihtiyaçlarına yetiştirmek ve ayrıca ülkenin bankacılık alanı ve bütçe konusunda var olan sorunları çözmek üzere bilimsel çalışma yürütmektir.

Devlet erkanları da üniversitelerin bilimsel kapasitelerinden yararlanmaları gerektiğine vurgu yapan Ayetullah Hamanei şöyle ekledi:

Cari yılın ilk dört ayında ülkenin bütçe sisteminin düzeltilmesi için fırsat verildi, fakat maalesef bu iş yapılmadı, sebebi de bu işte var olan bilimsel düğümlerdir ve bu düğümler ancak bilginler ve akademisyenlerce çözümlenebilir.

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei devlet kurumlarına da bazı tavsiyelerde bulunarak şöyle dedi:

Devlet kurumları büyük bir ciddiyetle iş ve çalışma ortamlarını iyileştirmeli ve fuzuli yasaları bertaraf etmeli ve yanlış uygulamaları düzeltmeli ve sonuçta ülkede üretim için uygun şartları oluşturmalıdır. Para, mali, bankacılık, gümrük, bütçe ve sosyal güvenlikle ilgili yasalar üretimin lehine değişmeli ve şartlar ithalat ve rantçılığa zorlaştırılmalı.

Yasaların düzeltilmesi İslami Şura Meclisinin görevi olduğunu belirten Ayetullah Hamanei, bazı yasalar değiştiğini ve mecliste de onaylandığını, fakat halâ uygulanmadığını ifade etti.

Üretim sektörünün en önemli meseleleri gümrük ve bankacılık alanlarıyla ilgili olduğunu kaydeden İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei meclis ve hükümete bu sorunların giderilmesi için ciddi çaba sarf etmelerini tavsiye etti. Bazı üreticilerin bazı hataları işleme ihtimaline temas eden Ayetullah Hamanei, tüm hataların aynı seviyede olmadığını ve en ufak hatada gözetim kurumları üreticilerin başına yıkılmamaları gerektiğini, gerçi ihanetin hesabı bu tür hatalardan ayrı olduğunu kaydetti.

Yargı erki başkanının kapanma eşiğine gelen çok sayıda üretici işletmenin kapanmasını engelledikleri yönünde bir rapor sunduğunu hatırlatan Ayetullah Hamanei bu hareketi iyi bir hareket niteledi.

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei’nin devlet kurumlarına bir başka tavsiyesi, para ve mali politikalarda istikrarın sağlanması yönünde oldu. Ayetullah Hamanei başka ülkelerde ticari ve iktisadi ilişkilerin deneyimlerine işaret ederek şöyle devam etti:

Deneyimler bize yabancı ülkelerin hiç bir zaman başta petrol, petro kimya ve otomotiv sektörleri olmak üzere hiç bir sektörde temel teknolojilerini intikal ettirmek istemediklerini gösteriyor. Ancak hiç bir yardım almaksızın kök hürce gibi komplike bir teknolojiye veya uranyumu zenginleştirme seviyesini yüzde 3.5’tan yüzde 20’lere yükselten titiz düşünceler, petrol kuyularından daha fazla kazanç elde edebilecekleri teknolojilere de kavuşacaktır. Dolaysıyla içerideki eşsiz kapasiteleri kullanmak gerekir.

Petrol ve otomotiv sektörlerinde İran’la iş birliği yapan yabancı firmaların yaptırımlar dayatılır dayatılmaz hemen ülkeyi terk ettiklerini hatırlatan Ayetullah Hamanei, o sırada bazıları bu durumdan üzüldüğünü, oysa tam aksine üzülmemek ve yerine sevinmek gerektiğini vurguladı.

İran’da otomobillerin yedek parçası, petrol sanayii, beyaz eşya ve benzeri alanlarda faaliyet yürüten firmalara işaret eden Ayetullah Hamanei şöyle dedi: Bu firmaların yeteneklerinden yararlanmalı ve hepsinin katılımı ile daimi bir fuar kurulmalıdır.

Askeri kurumların teknik ve teknolojik yetenekleri sivil kurumlara intikal ettirilmeleri önemli bir zaruret olduğunu kaydeden Ayetullah Hamanei şöyle ekledi: Yıllar önce İsrailli bir General İranlılardan nefret ettiğini, fakat askeri ilerlemeleri önünde eğildiğini söylemişti. Gerçi şimdi o güne göre daha önemli ve daha ilginç kazanımlarımız vardır ki iki bin km menziline rağmen isabette hata payı en çok bir kaç metre olan balistik füzelerimiz bunlardan sadece biridir.

Ayetullah Hamanei şöyle devam etti:

Askeri kurumların bu tür onur verici sonuçlara vesile olan teknik ve teknolojik  yetenekleri otomotiv, petrol, uzay ve diğer alanlarda kullanılmalıdır.

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei konuşmasının bir başka bölümünde ihracata ve ülkenin yatırımcılarının başka ülkelerde faaliyet yürütmelerine destek çok önemli olduğunu belirterek şöyle dedi:

Diplomasi kapasitemizi kullanarak komşularımız ve başka ülkelerde iyi iktisadi ilişkiler kurabiliriz.

Yetkilileri uluslararası çevrelerde yerli ürünleri kullanmalarını tavsiye eden Ayetullah Hamanei, yetkililerin İranlı sözleri ve kavramları ve değerleri yaygınlaştırmaları gerektiğini, fakat bazıları bunun tam tersini yaptığını ifade etti.

Ayetullah Hamanei şöyle ekledi:

Bizim geçmiş yıllarda işbaşında olan bazı yetkililerden şikayetimiz, Avrupalılarla oturumlarında bundan yüz yıl önce yaşamış Avrupalı bir düşünürün sözlerini tekrarlamalarıydı. Bu söz Avrupalılar için ne yeni ne de değerli sözdür, oysa bizim yeni sözlerimizi duymamışlardır ve bu sözleri beyan etmek gerekir.

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei konuşmasının devamında özel sektör ve kooperatiflerin petrol ve doğalgaz alanlarına geniş çapta katılmaları zaruri olduğunu belirterek şöyle dedi:

Meclisin geçenlerde petrol ve doğalgaz sektörlerinin yan sanayileri ile ilgili çıkardığı kanun gibi bazı kanunlar nasıl uygulanacağını açıklayan genelgelerin aşamasına takılıp kalıyor, oysa bu tür işler bir an önce yapılmalı ve üretim hızlandırılmalıdır.

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei ayrıca medyadan üreticilerin başarılarına geniş çapta yer vermelerini isteyerek şöyle dedi:

Medya eğer yürek yakarak bazı sorunları yansıtıyorsa, bunun hiç bir sakıncası yoktur, böylece yetkililer de sorunların nerelerde olduğunu öğrenir; ancak bunun yanında üretim sektörünün çeşitli alanlarda başarıları da başta gençler olmak üzere halka anlatılmalıdır ve yine üretim alanında faaliyet yürütmek isteyenlerin kapasiteleri tanıtılmalı ve iktisadi aktivistlerin mantıklı talepleri yetkililere iletilmelidir.

Ayetullah Hamanei ayrıca yerli ve yabancı ürünlerin reklam tarifeleri de farklı olması gerektiğini belirterek, bu alanda yerli üreticilerin ürünlerinin reklamını yapacakları şekilde hareket etmek gerektiğini vurguladı.

İslam İnkılabı Lideri Ayetullah Hamanei konuşmasının sonunda son günlerde yaşanan güvenlik hadiselerinde de düşmanları geri püskürtmeyi başardıklarını belirtti.

Ayetullah Hamanei, hem dostlar ve hem düşmanlar, İran İslam Cumhuriyeti bundan önce düşmanları askeri ve siyasi alanlarda dize getirdiğini ve şimdi de güvenlik alanında son günlerde İran’da çıkardıkları hadiselerde düşmanı geri püskürttüklerini vurguladı.

Ayetullah Hamanei, İran şimdiki iktisadi kalkınma hareketinde de aydın ufuklara doğru ilerlemeye devam edeceğini ifade etti.

Üretimi geliştirme yılında düzenlenen bu görüşmenin başında bazı girişimciler ve ekonomi alanında ve milli üretim düzeyinde faaliyet yürüten bazı aktivistler söz alarak görüş ve kaygılarını beyan ettiler.

Konuşmacıların üzerinde durduğu en önemli konuların bazıları şöyle:

• İktisadi politikaların uygulanmasında bir bileşen olarak kooperatif kültürüne inanma zarureti,
• Kamu ihtiyaçlarını karşılamak üzere kooperatif dağıtım şebekesini kurmak,
• Kooperatif sektörünün milli ekonomide yüzde 25’lik paya kavuşması için çaba sarf etmek,
• Petrol sektörüne bağlı sanayiinin göz kamaştıran ilerlemesi ve ihtiyaç duyulan teçhizatın yüzde 85 kadarını içeride yapması,
• Ülkenin genel politikalarında alınan kararlara özel sektörü de ortak etmek,
• Üretim ve ihracatı yavaşlatan yasaları ve genelgeleri düzeltmek,
• Pasifliği ile ihracatın hızını azaltan veya durduran yetkilileri sorgulamak,
• Ülkenin sanayi stratejisinin hazırlanması ve ihracat hedefi olan ülkelerde milli nişanları geliştirmek,
• Seçkin gençlerin yurt dışına çıkışını önlemek üzere temel sanayi olan elektronik sanayiine öze yatırım yapmak,
• Ülkenin yaptırımların zararlarından uzaklaştırmak ve başka sanayilerin gelişmesine zemin oluşturmak,
• Beyaz eşya üreticilerin 3 yıl boyunca ihtiyaç duydukları dövizi temin etmek,
• Borsanın beyaz eşya ithalatına destek vermesi ve mali imkanlardan yararlanmak,
• Ayakkabı sektörünü Batı Asya’da ihracat platformuna dönüştürmek,
• Deniz ürünlerini geliştirmek üzere 5 bin km sahile bir fırsat olarak bakmak,
• Biyo teknolojik ilaç alanında İran’ın seçkin kurumunu iyi değerlendirmek,
• Altın ve mücevher sektöründe bölgede ihracatta ikinci sıraya yükselmek için hedef belirlemek,
• Devlet erkanlarından petrol arama çıkarma yönündeki büyük projelerine destek talep etmek,
• Ülke genelinde yerli güçleri kullanarak el sanatlarını geliştirmekle sürdürülebilir istihdam alanları oluşturmak.