بسم‌اللَّه‌الرّحمن‌الرّحيم
مراسم مربوط به مسئله‌ى درخت و گياه و گل، به طور طبيعى يك طراوتى دارد و خوشبختانه احساس ميشود كه در كشور ميل به سمت اهتمام به مسئله‌ى گل و گياه و وضعيت بوستانها و استفاده‌ى از اين جهت در سالم‌سازى محيط زيست، تقويت ميشود؛ ما از اين خرسنديم. بخصوص آن چيزى كه بنده را تشويق كرد كه امروز در اين جلسه با حضور شما دوستان شركت كنم، اين بود كه اينجا متعلق به بخش كم‌برخوردارترِ از شهر تهران است؛ بخش محروم تهران. وجود يك چنين بوستانى، يك چنين امكانى در اين بخش از تهران، به نظر فرصت بسيار خوب و مغتنمى است. خرسنديم كه بحمداللَّه در نهايت بين مسئولين امر - يعنى كسانى كه اين مجموعه متعلق به آنها بود، و كسانى كه امروز از آن بهره‌بردارى ميكنند؛ يعنى شهردارى و نيروهاى مسلح - توافق برقرار شد و اينجا ان‌شاءاللَّه سرانجامِ خوبى خواهد يافت.
مسئله‌ى گياه و بوستان و درخت و اين چيزها جزو مسائل اصلى است؛ اينها را جزو مسائل فرعى نبايد به حساب آورد. درست است كه در شمارش مسائل اساسى كشور، چشمها و نگاه‌ها به سمت اقتصاد، به سمت فرهنگ، به سمت مسائل پولى، به سمت مسائل سياسى كشانده ميشود - معمولاً اينجور است - ليكن اگر با دقت نگاه كنيم، مسائلى كه مربوط به زيست انسانى است، بيشتر از آنها اهميت دارد. سياست براى چيست؟ اقتصاد براى چيست؟ خدمات گوناگون شهرى و كشورى براى چيست؟ اصلاً پيشرفت كشور براى چيست؟ پيشرفت براى اين است كه انسانها زندگى سالم و مطلوبى داشته باشند. اگر محيط زيست تخريب شد، همه‌ى اينها باطل خواهد شد.اهميت محيط زيست اينجاست. واقعاً اگر ما به مسئله‌ى آب، خاك، هوا و آن چيزهائى كه منتهى ميشود به اين چيزها - مثل مراتع، مثل منابع طبيعى، مثل جنگلها، مثل وضع شهرسازى - نپردازيم، زندگى مردم شيرين نخواهد شد. صنعت و پيشرفت صنعتى و درآمدهاى فزاينده‌ى كشور و افتخارات گوناگون علمى، متن زندگى و واقعيت زندگى را شيرين نميكند؛ همه‌ى اينها بايد مقدمه باشد براى اينكه مردم زندگى سالم و شيرين و مطلوب داشته باشند. از جمله‌ى چيزهائى كه مساس مستقيم دارد، مسئله‌ى محيط زيست است، محيط زندگى انسانهاست، مسئله‌ى آب و هواست. آن وقت ريشه‌هاى آن، بنيانهاى آن، كه خاك است و جنگل است و درخت است و بقيه‌ى چيزها، اهميت درجه‌ى يك پيدا ميكند.
من خواهش ميكنم مسئولينى كه در بخشهاى مختلف هستند، به اين نكته توجه كنند كه نگاه به مسئله‌ى آب و هوا، نگاه به مسئله‌ى غبار، نگاه به مسئله‌ى دود، نگاه به مسئله‌ى هواى سالم، نگاه به مسئله‌ى آب سالم، نگاه به محيط زيست سالم، نگاه به مسئله‌ى جنگلها، نگاه‌هاى اصلى است؛ اينها را در متن برنامه‌ها، در مجارى همه‌ى برنامه‌هاى زندگى بگنجانند.
بعضى از اين گزارشهائى كه داده شد، گزارشهائى است كه بايد در بين مسئولين داده شود، در دولت بايد داده شود، در مجلس بايد مطرح شود، در محاسبات بيايد.
بنابراين من بر روى مسئله‌ى محيط زيست - كه حالا مسئله‌ى بوستان، يك نمونه از كارى است كه مربوط به محيط زيست است - تكيه ميكنم. مسئله‌ى محيط زيست خيلى مهم است. مسئله‌ى منابع طبيعى بسيار مهم است. منابع طبيعى ثروتهاى ملى‌اند؛ مال اين دولت و آن دولت و اين وزير و آن وزير كه نيستند؛ اينها مال ملتهاست؛ آن هم نه ملتها در يك نسل؛ ثروتى است متعلق به ملتها در طول تاريخشان؛ از اينها بايد استفاده كنند. روى مسئله‌ى تخريب جنگلها حساس باشيد. فشار به جنگلها زياد است. جنگلها را بايد حفظ كرد. منابع طبيعى و مراتع را بايد حفظ كرد.
حالا آقايان مسئولين دولتى اينجا حضور دارند؛ من جداً از اين طرح باغشهرها نگرانم. آقاى رئيس جمهور هم چند بار با من مطرح كردند، به ايشان هم گفتم. من نميدانم چه پيش مى‌آيد، سوءاستفاده‌چى‌ها چه كار خواهند كرد. با اين ديد نگاه كنيد كه راه را باز نكنيد. يك عده‌اى سوءاستفاده‌چى‌اند. هرجا كه براى يك كار عام‌المنفعه‌اى در نظر گرفته ميشود - همين آمارهائى كه آقاى شهردار محترم دادند - من ميدانم و مطمئنم كه يك عده‌اى نشسته‌اند و كمين گرفته‌اند ببينند چطور ميتوانند اين طعمه را بربايند. جنگلهاى اطراف شهر هست، زمينهاى جنگلى و مناطق جنگلى هست - كه خب، اينها با زحمت زياد و در طول ساليان زياد به وجود آمده - نگاهشان به اينهاست.
من گاهى به ارتفاعات ميروم، از آنجا نگاه ميكنم، مى‌بينم چه اتفاقى دارد مى‌افتد. بارها هم به شهردارهاى مختلف اين مطلب را گفتم. البته فقط كار شهردارى نيست؛ مجموعه‌هاى مرتبط با شهرسازى، مجموعه‌هاى مرتبط با مراتع، همه بايد همكارى كنند. نگذاريد تهران بيش از اين بزرگ شود، نگذاريد به زمينهاى جنوب البرز اينقدر تعرض شود؛ جلوى اينها را بگيريد. يك عده‌اى هستند كه فقط دنبال پولند، مسئله‌شان مسئله‌ى پول است؛ ديگر نگاه نميكنند كه حالا اين جائى كه آنها دارند براى پول تخريب ميكنند، تصرف ميكنند، به چه قيمتى براى كشور، براى مردم، براى شهر تهران تمام خواهد شد؛ هيچ برايشان اهميت ندارد. آن كسى كه ديدبان و پاسبان و پاسدار اين منافع ملى است، شماها هستيد؛ نبايد بگذاريد.
طرحهاى فضاى سبزِ اينجا - حالا آقاى شهردار محترم گفتند، قبلاً هم من گزارشش را ديدم - نزديك سيصد هكتار زمين است؛ اين خيلى مهم است. ايشان ميگويند ميخواهيم دويست و بيست هكتارش را فضاى سبز درست كنيم. شما بايد مواظب آن بقيه باشيد. هشتاد هكتار زمين وسط شهر، چيز كمى نيست. اينجا زمينهائى است كه متر مترش محاسبه دارد. شما اينجا هشتاد هكتار زمين داريد؛ مراقب باشيد كه چه اتفاقى بناست براى اين زمينها بيفتد. شماها بحمداللَّه خودتان پاكيد، اهل هيچگونه استفاده‌ى سوء نيستيد؛ اما اينجور نيست كه تمام محيط زندگى، خالى از آدمهاى سوءاستفاده‌جو باشد. مراقب باشيد طرحهائى كه ميخواهيد اينجا اجرا كنيد، از بيرون محيطِ شماها برايش طراحى نشده باشد؛ با بعضى از توجيه‌هاى گوناگون، توجيه‌هاى اقتصادى، تأسيس مركز تجارى. همين طور بقيه‌ى جاها. حالا اينجا بزرگترين است، اينجا مهمترين است، اما تهران باز هم مراكز ديگر دارد؛ مراكزى كه ميتوان در آنها فضاى سبز درست كرد، ميتوان فضاى تنفسى براى تهران درست كرد، ميتوان ريه‌هاى تهران را تقويت كرد. حقيقتاً ريه‌هاى تهران ضعيف است.
تهران شهر بزرگى است و جمعيت زيادى دارد. با همه‌ى زحمتهائى كه شما كشيديد، فضاى سبز در اين شهر، خيلى كمتر از آن مقدارى است كه بايد باشد. البته امروز با دوره‌ى پيش از انقلاب طرفِ نسبت نيست - من خب، آن وقت مى‌آمدم تهران، تهران را ميديدم؛ شهر كثيفِ شلوغِ هميشه بدهواى آلوده، بوستانها هم خيلى محدود، امكانات هم خيلى كم؛ امروز بحمداللَّه آنجورى نيست؛ تهران، تهران ديگرى است - ليكن در عين حال هنوز فضاى سبز تهران كم است. شما از بالا كه اينجا را نگاه ميكنيد، مى‌بينيد تهران يك شهر متراكمى است. بيش از اينها بايستى اينجا باز شود و اين شهر فضاى تنفسى پيدا كند. مراقب باشيد جاهائى كه در مناطق گوناگون شهر در اختيارتان هست، اينها در خدمت فضاى سبز قرار بگيرد.
يك عددى را ذكر كردند كه اين مقدار هكتار به بيت‌المال برگشته. من به ذهنم آمد كه خب، اين مقدار از چه مقدار است. نسبت مهم است. اينجاها رقمِ مطلق اهميتى ندارد. بايد ديد نسبت اين مقدارى كه برگشته، از آن مقدارى كه برنگشته، چيست؛ اين است كه به ما خواهد فهماند كه ما پيشرفت كرديم يا نه. بايد جورى باشد كه پيشرفت كنيم.
به هر حال بوستانها - همان طور كه عرض كرديم - ريه‌هاى تنفسى شهرند. اين كار، بسيار كار خوبى است. من هر سال يك دو سه تا درخت ميكاشتم، ليكن در مراسمِ اينجورى شركت نميكردم؛ اما امسال چون كار بزرگى است كه دارد انجام ميگيرد، بخصوص همان طورى كه گفتم، در جنوب شهر تهران است، در اين مراسم شركت كردم. اينجا نياز فراوان است، اينجا تراكم خيلى زياد است - تراكم جمعيت و تراكم ساختمان - امكانات هم كم است. بنابراين، اين كار، بخصوص براى اين بخش تهران يك چيز لازمى بود و من شركت كردم. ان‌شاءاللَّه موفق باشيد اين كار را پيش ببريد.
آقاى شهردار محترم به من گفتند كه ما تا خرداد سال آينده شصت هكتار اين را تحويل ميدهيم. ان‌شاءاللَّه همه‌تان منتظر باشيد، سوم خرداد بيائيد اينجا شصت هكتار تحويل بگيريد!
اين بخش فرهنگى هم كه اشاره كرديد، بسيار بخش مهمى است. مسئله‌ى فرهنگ را خيلى جدى بگيريد. فرهنگ، روح است. همه‌ى اينهائى كه گفتيم، جسم زندگى است. اين جسم زندگى يك روحى دارد؛ آن روح، فرهنگ است. اگر چنانچه فرهنگ با جهت دينى و جهت الهى باشد، طبعاً همان چيزى خواهد شد كه مورد نظر اسلام و انسانهاى پاكيزه و معصوم است.
من براى همه‌ى شماها دعا ميكنم؛ براى مسئولين، كاركنان، كمك‌كاران، كسانى كه همت ميگمارند، كسانى كه تصميم ميگيرند، كسانى كه تصميم ميسازند. خداوند ان‌شاءاللَّه كمكتان كند و همه‌ى شماها را موفق و مؤيد بدارد.
والسّلام عليكم و رحمةاللَّه
مراسم مربوط به مسئله‌ى درخت و گياه و گل، به طور طبيعى يك طراوتى دارد و خوشبختانه احساس ميشود كه در كشور ميل به سمت اهتمام به مسئله‌ى گل و گياه و وضعيت بوستانها و استفاده‌ى از اين جهت در سالم‌سازى محيط زيست، تقويت ميشود؛ ما از اين خرسنديم. بخصوص آن چيزى كه بنده را تشويق كرد كه امروز در اين جلسه با حضور شما دوستان شركت كنم، اين بود كه اينجا متعلق به بخش كم‌برخوردارترِ از شهر تهران است؛ بخش محروم تهران. وجود يك چنين بوستانى، يك چنين امكانى در اين بخش از تهران، به نظر فرصت بسيار خوب و مغتنمى است. خرسنديم كه بحمداللَّه در نهايت بين مسئولين امر - يعنى كسانى كه اين مجموعه متعلق به آنها بود، و كسانى كه امروز از آن بهره‌بردارى ميكنند؛ يعنى شهردارى و نيروهاى مسلح - توافق برقرار شد و اينجا ان‌شاءاللَّه سرانجامِ خوبى خواهد يافت.
مسئله‌ى گياه و بوستان و درخت و اين چيزها جزو مسائل اصلى است؛ اينها را جزو مسائل فرعى نبايد به حساب آورد. درست است كه در شمارش مسائل اساسى كشور، چشمها و نگاه‌ها به سمت اقتصاد، به سمت فرهنگ، به سمت مسائل پولى، به سمت مسائل سياسى كشانده ميشود - معمولاً اينجور است - ليكن اگر با دقت نگاه كنيم، مسائلى كه مربوط به زيست انسانى است، بيشتر از آنها اهميت دارد. سياست براى چيست؟ اقتصاد براى چيست؟ خدمات گوناگون شهرى و كشورى براى چيست؟ اصلاً پيشرفت كشور براى چيست؟ پيشرفت براى اين است كه انسانها زندگى سالم و مطلوبى داشته باشند. اگر محيط زيست تخريب شد، همه‌ى اينها باطل خواهد شد.اهميت محيط زيست اينجاست. واقعاً اگر ما به مسئله‌ى آب، خاك، هوا و آن چيزهائى كه منتهى ميشود به اين چيزها - مثل مراتع، مثل منابع طبيعى، مثل جنگلها، مثل وضع شهرسازى - نپردازيم، زندگى مردم شيرين نخواهد شد. صنعت و پيشرفت صنعتى و درآمدهاى فزاينده‌ى كشور و افتخارات گوناگون علمى، متن زندگى و واقعيت زندگى را شيرين نميكند؛ همه‌ى اينها بايد مقدمه باشد براى اينكه مردم زندگى سالم و شيرين و مطلوب داشته باشند. از جمله‌ى چيزهائى كه مساس مستقيم دارد، مسئله‌ى محيط زيست است، محيط زندگى انسانهاست، مسئله‌ى آب و هواست. آن وقت ريشه‌هاى آن، بنيانهاى آن، كه خاك است و جنگل است و درخت است و بقيه‌ى چيزها، اهميت درجه‌ى يك پيدا ميكند.
من خواهش ميكنم مسئولينى كه در بخشهاى مختلف هستند، به اين نكته توجه كنند كه نگاه به مسئله‌ى آب و هوا، نگاه به مسئله‌ى غبار، نگاه به مسئله‌ى دود، نگاه به مسئله‌ى هواى سالم، نگاه به مسئله‌ى آب سالم، نگاه به محيط زيست سالم، نگاه به مسئله‌ى جنگلها، نگاه‌هاى اصلى است؛ اينها را در متن برنامه‌ها، در مجارى همه‌ى برنامه‌هاى زندگى بگنجانند.
بعضى از اين گزارشهائى كه داده شد، گزارشهائى است كه بايد در بين مسئولين داده شود، در دولت بايد داده شود، در مجلس بايد مطرح شود، در محاسبات بيايد.
بنابراين من بر روى مسئله‌ى محيط زيست - كه حالا مسئله‌ى بوستان، يك نمونه از كارى است كه مربوط به محيط زيست است - تكيه ميكنم. مسئله‌ى محيط زيست خيلى مهم است. مسئله‌ى منابع طبيعى بسيار مهم است. منابع طبيعى ثروتهاى ملى‌اند؛ مال اين دولت و آن دولت و اين وزير و آن وزير كه نيستند؛ اينها مال ملتهاست؛ آن هم نه ملتها در يك نسل؛ ثروتى است متعلق به ملتها در طول تاريخشان؛ از اينها بايد استفاده كنند. روى مسئله‌ى تخريب جنگلها حساس باشيد. فشار به جنگلها زياد است. جنگلها را بايد حفظ كرد. منابع طبيعى و مراتع را بايد حفظ كرد.
حالا آقايان مسئولين دولتى اينجا حضور دارند؛ من جداً از اين طرح باغشهرها نگرانم. آقاى رئيس جمهور هم چند بار با من مطرح كردند، به ايشان هم گفتم. من نميدانم چه پيش مى‌آيد، سوءاستفاده‌چى‌ها چه كار خواهند كرد. با اين ديد نگاه كنيد كه راه را باز نكنيد. يك عده‌اى سوءاستفاده‌چى‌اند. هرجا كه براى يك كار عام‌المنفعه‌اى در نظر گرفته ميشود - همين آمارهائى كه آقاى شهردار محترم دادند - من ميدانم و مطمئنم كه يك عده‌اى نشسته‌اند و كمين گرفته‌اند ببينند چطور ميتوانند اين طعمه را بربايند. جنگلهاى اطراف شهر هست، زمينهاى جنگلى و مناطق جنگلى هست - كه خب، اينها با زحمت زياد و در طول ساليان زياد به وجود آمده - نگاهشان به اينهاست.
من گاهى به ارتفاعات ميروم، از آنجا نگاه ميكنم، مى‌بينم چه اتفاقى دارد مى‌افتد. بارها هم به شهردارهاى مختلف اين مطلب را گفتم. البته فقط كار شهردارى نيست؛ مجموعه‌هاى مرتبط با شهرسازى، مجموعه‌هاى مرتبط با مراتع، همه بايد همكارى كنند. نگذاريد تهران بيش از اين بزرگ شود، نگذاريد به زمينهاى جنوب البرز اينقدر تعرض شود؛ جلوى اينها را بگيريد. يك عده‌اى هستند كه فقط دنبال پولند، مسئله‌شان مسئله‌ى پول است؛ ديگر نگاه نميكنند كه حالا اين جائى كه آنها دارند براى پول تخريب ميكنند، تصرف ميكنند، به چه قيمتى براى كشور، براى مردم، براى شهر تهران تمام خواهد شد؛ هيچ برايشان اهميت ندارد. آن كسى كه ديدبان و پاسبان و پاسدار اين منافع ملى است، شماها هستيد؛ نبايد بگذاريد.
طرحهاى فضاى سبزِ اينجا - حالا آقاى شهردار محترم گفتند، قبلاً هم من گزارشش را ديدم - نزديك سيصد هكتار زمين است؛ اين خيلى مهم است. ايشان ميگويند ميخواهيم دويست و بيست هكتارش را فضاى سبز درست كنيم. شما بايد مواظب آن بقيه باشيد. هشتاد هكتار زمين وسط شهر، چيز كمى نيست. اينجا زمينهائى است كه متر مترش محاسبه دارد. شما اينجا هشتاد هكتار زمين داريد؛ مراقب باشيد كه چه اتفاقى بناست براى اين زمينها بيفتد. شماها بحمداللَّه خودتان پاكيد، اهل هيچگونه استفاده‌ى سوء نيستيد؛ اما اينجور نيست كه تمام محيط زندگى، خالى از آدمهاى سوءاستفاده‌جو باشد. مراقب باشيد طرحهائى كه ميخواهيد اينجا اجرا كنيد، از بيرون محيطِ شماها برايش طراحى نشده باشد؛ با بعضى از توجيه‌هاى گوناگون، توجيه‌هاى اقتصادى، تأسيس مركز تجارى. همين طور بقيه‌ى جاها. حالا اينجا بزرگترين است، اينجا مهمترين است، اما تهران باز هم مراكز ديگر دارد؛ مراكزى كه ميتوان در آنها فضاى سبز درست كرد، ميتوان فضاى تنفسى براى تهران درست كرد، ميتوان ريه‌هاى تهران را تقويت كرد. حقيقتاً ريه‌هاى تهران ضعيف است.
تهران شهر بزرگى است و جمعيت زيادى دارد. با همه‌ى زحمتهائى كه شما كشيديد، فضاى سبز در اين شهر، خيلى كمتر از آن مقدارى است كه بايد باشد. البته امروز با دوره‌ى پيش از انقلاب طرفِ نسبت نيست - من خب، آن وقت مى‌آمدم تهران، تهران را ميديدم؛ شهر كثيفِ شلوغِ هميشه بدهواى آلوده، بوستانها هم خيلى محدود، امكانات هم خيلى كم؛ امروز بحمداللَّه آنجورى نيست؛ تهران، تهران ديگرى است - ليكن در عين حال هنوز فضاى سبز تهران كم است. شما از بالا كه اينجا را نگاه ميكنيد، مى‌بينيد تهران يك شهر متراكمى است. بيش از اينها بايستى اينجا باز شود و اين شهر فضاى تنفسى پيدا كند. مراقب باشيد جاهائى كه در مناطق گوناگون شهر در اختيارتان هست، اينها در خدمت فضاى سبز قرار بگيرد.
يك عددى را ذكر كردند كه اين مقدار هكتار به بيت‌المال برگشته. من به ذهنم آمد كه خب، اين مقدار از چه مقدار است. نسبت مهم است. اينجاها رقمِ مطلق اهميتى ندارد. بايد ديد نسبت اين مقدارى كه برگشته، از آن مقدارى كه برنگشته، چيست؛ اين است كه به ما خواهد فهماند كه ما پيشرفت كرديم يا نه. بايد جورى باشد كه پيشرفت كنيم.
به هر حال بوستانها - همان طور كه عرض كرديم - ريه‌هاى تنفسى شهرند. اين كار، بسيار كار خوبى است. من هر سال يك دو سه تا درخت ميكاشتم، ليكن در مراسمِ اينجورى شركت نميكردم؛ اما امسال چون كار بزرگى است كه دارد انجام ميگيرد، بخصوص همان طورى كه گفتم، در جنوب شهر تهران است، در اين مراسم شركت كردم. اينجا نياز فراوان است، اينجا تراكم خيلى زياد است - تراكم جمعيت و تراكم ساختمان - امكانات هم كم است. بنابراين، اين كار، بخصوص براى اين بخش تهران يك چيز لازمى بود و من شركت كردم. ان‌شاءاللَّه موفق باشيد اين كار را پيش ببريد.
آقاى شهردار محترم به من گفتند كه ما تا خرداد سال آينده شصت هكتار اين را تحويل ميدهيم. ان‌شاءاللَّه همه‌تان منتظر باشيد، سوم خرداد بيائيد اينجا شصت هكتار تحويل بگيريد!
اين بخش فرهنگى هم كه اشاره كرديد، بسيار بخش مهمى است. مسئله‌ى فرهنگ را خيلى جدى بگيريد. فرهنگ، روح است. همه‌ى اينهائى كه گفتيم، جسم زندگى است. اين جسم زندگى يك روحى دارد؛ آن روح، فرهنگ است. اگر چنانچه فرهنگ با جهت دينى و جهت الهى باشد، طبعاً همان چيزى خواهد شد كه مورد نظر اسلام و انسانهاى پاكيزه و معصوم است.
من براى همه‌ى شماها دعا ميكنم؛ براى مسئولين، كاركنان، كمك‌كاران، كسانى كه همت ميگمارند، كسانى كه تصميم ميگيرند، كسانى كه تصميم ميسازند. خداوند ان‌شاءاللَّه كمكتان كند و همه‌ى شماها را موفق و مؤيد بدارد.
والسّلام عليكم و رحمةاللَّه