بسم اللَّه الرّحمن الرّحيم

الحمد للَّه ربّ العالمين. الحمد للَّه الّذى خلق السّموات و الأرض و جعل الظّلمات و النّور ثمّ الذّين كفروا بربّهم يعدلون.نحمده و نستعينه و نؤمن به و نتوكّل عليه و نصلّى و نسلّم على حبيبه و نجيبه و خيرته فى خلقه سيّدنا أبى القاسم المصطفى محمّد و على اله الأطيبين الأطهرين المنتجبين سيّما بقيةاللَّه فى الأرضين.

و صلّ على أئمّة المسلمين و حماة المستضعفين و هداة المؤمنين.

عيد سعيد فطر را به همه ى شما برادران و خواهران عزيز نمازگزار تبريك عرض ميكنم. و همچنين به همه ى ملت بزرگ ايران و به همه ى ملتهاى مسلمان و امت عظيم اسلامى در سراسر جهان.

روز عيد فطر داراى دو خصوصيت ممتاز است كه خصوصيت اول آن عبارت است از اين حالت طهارت و نزاهت و نظافتى كه در دل و جان انسانهاى مؤمن به وجود آمده است؛ در اثر رياضتهاى شرعى و الهى ماه مبارك رمضان كه روزه يكى از اين رياضتهاست كه انسان با اختيار خود، با اراده ى خود، ترك لذات مادى را در طول ساعات طولانى انجام ميدهد و بر هوسها و خواهشهاى نفسانى در طول ايام روزه دارى فائق مى آيد. علاوه ى بر اين، انس با قرآن، تلاوت كلام پروردگار، آشنائى با معارف و مفاهيم قرآنى؛ علاوه ى بر آن، اين حالت ذكر و دعا و تضرع و توجه و انسى كه انسان با خداى متعال در روزها و شبهاى ماه رمضان بخصوص شبهاى مبارك قدر پيدا ميكند، همه ى اينها، يك نورانيتى به دل ميدهد؛ يك نظافت و نزاهتى به جان انسان ميبخشد كه البته در اين اعمال بسيار مهم ماه رمضان درسهاى بزرگى هم براى ما وجود دارد كه از اين درسها هم بايد استفاده كنيم.

يك درس اين است كه اراده ى انسانِ خداجو ميتواند بر همه ى خواهشها و هوسها و لذات مادى كه نفس انسان را به آن فرا ميخواند، غلبه كند. اين يك نكته ى بسيار مهمى براى ماست. گاهى انسان به خود تلقين ميكند كه من نميتوانم بر هواى نفس فائق بيايم. روزه ى ماه رمضان به انسان ثابت ميكند كه انسان ميتواند؛ آن وقتى كه اراده بكند، عزم راسخى به كار ببندد، ميتواند بر هوسها فائق بيايد و پيروز بشود. جلوه هاى اغواگر، عادات زشت و ناپسند را كه در ما وجود دارد، ميتوان با اراده ى قوى، با توكل به خداى متعال مقهور كرد و خود را از آنها نجات بخشيد. اين اراده ى قوى - كه براى ما تأثير اين اراده يك درس بزرگى است - ميتواند ما را چه از عادات شخصى ناپسند خودمان و چه از عادات اجتماعى و خصال بومى خودمان كه مايه ى عقب افتادگى ما در زمينه هاى مادى و معنوى است، جدا كند. درس غلبه ى اراده ى راسخ بر همه ى موانع.

علاوه بر اين، در ماه رمضان روحيه ى كمك به انسانها، روحيه ى تعاون در ميان مردم رواج پيدا ميكند. خودخواهى هاى انسان به نفع ديگرخواهى ها مغلوب ميشود. شما ببينيد خوشبختانه در اين سالهاى اخير و همين امسال، چقدر افراد، بدون نام و نشان، مساجد، حتّى خيابانها را در مناطقى، مركز ضيافت از بندگان خدا قرار دادند. افطارى ترتيب دادند و مردم را بر سر سفره ى افطار خودشان دعوت كردند؛ بدون اينكه تعارفات معمولى وجود داشته باشد؛ بدون اينكه ملاحظات و رودربايستى هائى كه در مهمانيهاى شخصى هست، وجود داشته باشد. اين حالت تعاون، اين حالت خيرخواهى براى مردم، بسيار چيزهاى ارزشمندى است كه به طهارت نفسانى انسان منتهى ميشود. چقدر در اين ماه كمك به نيازمندان شد؛ حتّى در ماه رمضان اهداء خون شد. وقتى كه مسئولان اعلام كردند كه به خون تازه براى بيماران احتياج دارند، افراد زيادى در ماه رمضان خون خودشان را اهداء كردند. اين همان حالت غلبه دادن ديگرخواهى بر خودخواهى است؛ غلبه دادن منافع ديگران بر منافع خود است كه البته خود همين به ميزان زيادى معلول روحيه ى معنوى ماه رمضان است كه بحمداللَّه امسال هم مثل سالهاى گذشته بود، بلكه آن طورى كه شنيديم و خبرهاى موثق و گزارشهاى مستند خبر ميداد، امسال فضاى عمومى كشور لبالب بود از ذكر و دعا و تضرع؛ بخصوص در شبهاى قدر و در آن ساعات متبرك، همه ى افراد، مخصوصاً جوانها به محافل دعا و توجه و تذكر؛ از قشرهاى مختلف، با انواع سلائق گوناگون اجتماعى و فردى و سياسى و غيره رونق بخشيدند؛ همه آمدند دستها را به دعا بلند كردند و دلهايشان را با خدا آشنا كردند. خود اين توجه و توسل و اين توفيقى كه انسان پيدا ميكند، لطف الهى است؛ خود اين توجه پروردگار است كه در همين دعاى وداع ماه مبارك رمضان، امام سجاد (عليه السّلام) ميفرمايد: «تشكر من شكرك و أنت ألهمته شكرك»؛ تو بودى كه شكرگزارى را به دل شاكران الهام كردى. «و تكافئ من حمدك و انت علّمته حمدك»؛ تو بودى كه توفيق دادى، تعليم دادى كه بتواند حمد تو را به جا بياورد. به قول شاعر:

گفت آن اللَّه تو لبيك ماست

وان نياز و درد و سوزت پيك ماست

در حقيقت همين كه تو يا اللَّه ميگوئى، همين كه انسان با خداى متعال انس پيدا ميكند، با خدا حرف ميزند، اين لطف الهى است و توفيقى است كه خدا به انسان داده است. خود اين يا اللَّه متضمن اجابت پروردگار است. اين لذت معنوى را شما، بخصوص شما جوانها چشيديد؛ اين لذت معنوى را با آن دلهاى پاك و نورانى و بى آلايش يا كم آلايش خودتان چشيديد. اين لذت را از دست ندهيد، آن را رها نكنيد. از ظرفيت نمازهاى پنجگانه، تلاوت قرآن، مساجد، دعاهاى وارد، صحيفه ى سجاديه و غير آن استفاده كنيد، براى اينكه اين طهارت و نورانيت ادامه پيدا كند. اين يك خصوصيت برجسته ى روز عيد فطر است كه اين نورانيت ناشى از ماه رمضان را شما با خود حمل ميكنيد.

خصوصيت دوم هم در همين نماز شما متجلى است. روز عيد فطر تجسم و نمايش انسجام حقيقى و قلبى ملت است؛ وحدت ملت، اعتصام دسته جمعى به حبل اللَّه، از چيزهائى است كه بسيار باارزش است. اين را بايستى به عنوان يك درس رمضانى براى خودمان حفظ كنيم كه اين هم محصول همان معانى معنوى ماه رمضان است. بخصوص كه ماه رمضان ما مسلمانها - بخصوص ما ملت ايران به بركت امام بزرگوارمان - شامل روز قدس است كه روز قدس يكى از آن جلوه هاى حقيقى اتحاد و انسجام دنياى اسلام است. و امسال روز قدس، راهپيمائى عظيم ملت ايران، چشمهاى ملتهاى مسلمان را از اكناف عالم به خود متوجه كرد. ملت ايران يك صدا فرياد زدند و از ملت مظلوم فلسطين حمايت كردند. و من لازم ميدانم از ملت ايران عزيزمان، از آحاد مردم به خاطر اين حركت عظيمى كه در روز قدس امسال انجام دادند، تشكر كنم.

برادران و خواهران عزيز نمازگزار و همه ى ملت ايران! بركات ماه رمضان را درباره ى خودمان، درباره ى كسانمان، درباره ى جامعه ى اسلامى، تا آنجائى كه ميتوانيم ادامه بدهيم و اين ذخيره ى الهى را كه نعمت بزرگ خداست، حفظ كنيم.

بسم اللَّه الرّحمن الرّحيم

والعصر. انّ الانسان لفى خسر. الّا الّذين امنوا و عملوا الصّالحات و تواصوا بالحقّ و تواصوا بالصّبر.

خطبه ى دوم

بسم اللَّه الرّحمن الرّحيم

الحمد للَّه ربّ العالمين و الصّلاة و السّلام على سيّدنا و نبيّنا ابى القاسم المصطفى محمّد و على اله الأطيبين الأطهرين سيّما علىّ اميرالمؤمنين و الصّدّيقة الطّاهرة سيّدة نساء العالمين و الحسن و الحسين سبطى الرّحمة و امامى الهدى و علىّ بن الحسين و محمّدبن علىّ و جعفربن محمّد و موسى بن جعفر و علىّ بن موسى و محمّدبن علىّ و علىّ بن محمّد و الحسن بن علىّ و الخلف القائم المهدىّ صلوات اللَّه و سلامه عليهم اجمعين و صلّ على أئمّة المسلمين و حماة المستضعفين و هداة المؤمنين. اوصيكم عباد اللَّه بتقوى اللَّه.

تقواى الهى را در آنچه كه ميگوئيم و ميشنويم و عمل ميكنيم، در همه ى حالات، بايستى از خداى متعال توفيق رعايت آن را بخواهيم و مراعات كنيم.

يك مطلب درباره ى روز قدسِ امسال است كه اين حركت عظيم در دنياى اسلام روز به روز جا افتاده تر شده است و گسترش بيشترى پيدا كرده است. امسال دنياى اسلام شاهد تظاهرات بخشهائى از اغلب ملتهاى مسلمان بود؛ از شرق دنياى اسلام يعنى از اندونزى، تا غرب دنياى اسلام يعنى آفريقا و نيجريه. در كشورهاى مسلمان هرجا به آحاد مردم اجازه داده شد كه بتوانند نيت و اراده ى خود را در روز قدس نشان دهند، مجموعه هائى از مردم آمدند و نشان دادند كه نسبت به مسئله ى قدس چه احساساتى دارند. حتّى مسلمانانى كه در اروپا زندگى ميكردند، اقليتهائى كه زير فشارهاى عصبيت دولتها و مؤسسات اروپائى قرار دارند، آنها هم روز قدس را گرامى داشتند. اين نشانه ى اين است كه مسئله ى فلسطين على رغم آنچه كه غاصبان فلسطين و حاميان آنها ميخواستند، روز به روز در دنياى اسلام زنده تر ميشود. آنها نيتشان اين بود كه نام فلسطين را از خاطره ى ملتهاى مسلمان پاك كنند. اراده ى آنها اين بود، هدف آنها اين بود كه نقشه ى فلسطين و ملتى به نام فلسطين را بكلى از جغرافياى دنياى اسلام حذف و محو كنند. همه ى تلاش خودشان را هم در طول اين شصت سالِ تمام كه از اين فاجعه ى بزرگ ميگذرد، بر اين كار متمركز كردند؛ اما آنچه واقع شده است، عكس آن چيزى است كه آنها ميخواستند و دنبال آن بودند. امروز دنياى اسلام نسبت به مسئله ى فلسطين بسيار حساستر و بسيار پرانگيزه تر است. علت اين است كه دنياى اسلام بيدار شده است. اگر اين بيدارى در سال 1948 ميلادى - يعنى 1327 هجرى شمسى - كه فلسطين به طور رسمى غصب شد و در اختيار صهيونيستها قرار گرفت، وجود ميداشت، قطعاً واقعيتها جور ديگرى ميبود و اين حادثه ى تلخ دنياى اسلام و اين جراحت عميق بر پيكر امت اسلامى واقع نميشد. امروز مسلمانها بيدارند، متوجه اند، روز به روز هم به توفيق پروردگار بيدارتر خواهند شد. و من لازم است عرض بكنم يكى از مهمترين عوامل اين حمايت و گسترش جهانى، ايستادگى و مقاومت ملت شجاع فلسطين است. ما به ملت فلسطين درود ميفرستيم. اين ملت حقاً و انصافاً اثبات كرده است كه لايق نام مسلمانى و لايق نام يك ملت زنده است. ما از همين جا در مقابل شما جمعيت مسلمان به مردم فلسطين و به دولت قانونى فلسطين و به برادر مجاهدمان آقاى هنيه ميگوئيم: بدانيد كه ملت ايران شما را تنها نگذاشته است و تنها نخواهد گذاشت.

در نقطه ى مقابل، دشمن صهيونيست هم از لحاظ روحيه، هم از لحاظ واقعيت ساخت و وجود خارجى خود، روز به روز ضعيفتر شده است. امروز بزرگان صهيونيست اعتراف ميكنند كه رو به ضعف و انهزام و شكستند و مسلماً دنياى اسلام آن روز را خواهد ديد و اميدواريم همين نسل كنونىِ مردم فلسطين ببينند آن روزى را كه فلسطين در اختيار مردم فلسطين، ملت فلسطين و صاحبان خانه قرار گرفته است و آنها بتوانند آنجا به اراده ى خودشان و آنچنانى كه شايسته ى آنهاست، زندگى كنند.

نكته ى دومى كه لازم است عرض بكنم، اين است كه امروز دنياى اسلام با تهاجم سياسى و فرهنگى و تبليغاتىِ همه جانبه ى دشمنان اسلام مواجه است. اين نكته را بايد در همه ى جهان اسلام، همه ى آحاد مردم، بخصوص نخبگان، بخصوص روشنفكران، علماى دين، افراد برجسته ى سياسى غفلت نكنند. امروز تهاجم عليه اسلام و مقدسات مسلمانان همه جانبه است و اين نه به خاطر اين است كه دشمن قوى شده است، به خاطر اين است كه دشمن در مقابل حركت عظيم اسلامى احساس ضعف ميكند؛ لذا به انواع جنگهاى روانى، تهاجمات گوناگون، ترساندن ملتها و كشورهاى مسلمان از يكديگر، تبليغات عليه يكديگر متوسل ميشود. راه اين است كه دنياى اسلام وحدت خود را حفظ كند. من بار ديگر براى صدمين بار، هزارمين بار، از زبان ملت ايران خطاب به همه ى برادران مسلمان در اكناف عالم عرض ميكنم: اتحاد خودتان را حفظ كنيد، مبادا بازيچه ى دست دشمنان مشتركى بشويد كه به عنوان قوميت عرب و عجم، به عنوان مذهب شيعه و سنى، به عناوين گوناگون ديگر، بين شما اختلاف بيندازند. آنها نه دوست شيعه هستند، نه دوست سنى؛ آنها دشمن اسلامند. براى اينكه اسلام را تضعيف بكنند، يكى از راه هايشان همين است كه اينها را به جان هم بيندازند؛ كشورها را از همديگر بترسانند. اينجا كه علَم اسلام برافراشته شده است، سعى كنند كشورها و دولتها را از نظام اسلامى، از جمهورى اسلامى با انواع دروغها و فريبها بترسانند. ما همه با هم برادريم. ملت ايران در راه پيشرفت و تعالى اسلامى قدم برميدارد و به توفيق پروردگار با سرعت پيش ميرود و اين را متعلق به همه ى دنياى اسلام ميداند؛ شرف خود را، شرف دنياى اسلام؛ پيشرفت خود را، پيشرفت امت اسلامى به حساب مى آورد.

يك جمله هم به برادران خودمان، برادران عزيز در سطح كشور عرض بكنيم. اين توصيه ى به اتحاد و اتفاق كه مخاطب آن همه ى دنياى اسلامند، در داخل كشور هم مخاطبان خودش را دارد. اتحاد و اتفاق را ملت عزيز ايران حفظ كنند. تا امروز آنچه به دست آورده ايد، به بركت اتحاد و اتفاق به دست آورده ايد. اتحاد و اتفاق معنايش اين نيست كه همه داراى يك سليقه و يك مذاق باشند؛ اتحاد و اتفاق اين است كه سليقه هاى گوناگون در كنار هم بنشينند، دست در دست هم بدهند، منافع ملى را بر اهواء شخصى مقدم بدارند، خودخواهى ها را - كه ماه رمضان، ماه سركوب اين خودخواهى ها بود - وارد عرصه هاى گوناگون سياسى و اجتماعى و تعاملات گوناگون نكنند. اين روزها روزهائى است كه ملت مسلمان ايران حركتهاى بزرگى را دارد تجربه ميكند؛ كارهاى مهمى را انجام ميدهد كه در سطح جهان اين كارها مورد ستايش افراد باانصاف و صاحبنظر قرار ميگيرد.

بحمداللَّه در آستانه ى دهه ى چهارم پيروزى انقلاب، ملت ايران با نشاط، با آمادگى، جوانها با انگيزه ى كامل - آن نسل زنده ى پرشور انقلابىِ امروز - در ميدان هستند، آماده اند براى كار كردن. مى بينيد نتائج كار كردنها را؛ در زمينه ى علم، در زمينه ى فناورى، در زمينه ى فعاليتهاى گوناگون اجتماعى، در زمينه ى نشاط سياسى؛ اينها خيلى مغتنم است. براى اينكه اين دستاوردها براى ملت ايران حفظ بشود، لازم است همه ى آحاد مردم، بخصوص نخبگان سياسى، نخبگان اجتماعى و شخصيتهاى مطرح توجه بكنند كه حفظ وحدت از همه ى چيزهائى كه به نظر انسان در محدوده هاى گروهى و جماعتى مهم بيايد، مهمتر است. بايد وحدت را حفظ كرد. خداوند متعال ميفرمايد: «تلك الدّار الاخرة نجعلها للّذين لايريدون علوّا فى الارض و لا فسادا و العاقبة للمتّقين»؛(1) فرجام نيك كار، متعلق است به كسانى كه متقى باشند و خودشان را از ممنوعهاى الهى بر حذر بدارند؛ خودخواهى ها را كنار بگذارند، در راه خدا، براى خدا، در جهت مصالح ملى، در جهت اعلاى كلمه ى اسلام تلاش كنند.

پروردگارا! همه ى ما - گوينده و شنونده - را به آنچه كه گفتيم، موفق بدار. پروردگارا! روح مطهر امام بزرگوار و ارواح طيبه ى شهيدان را با اوليائت محشور كن. پروردگارا! ملت ما را روزبه روز سربلندتر و پيروزتر بگردان.

بسم اللَّه الرّحمن الرّحيم

انّا اعطيناك الكوثر. فصلّ لربّك و انحر. انّ شانئك هو الابتر.

والسّلام عليكم و رحمةاللَّه و بركاته

1)  قصص: 83