بسم الله الرّحمن الرّحیم(۱)
و الحمد لله ربّ العالمین و الصّلاة و السّلام علی سیّدنا و نبیّنا ابی‌القاسم المصطفی محمّد و علی آله الطّیّبین الطّاهرین المعصومین و صحبه المنتجبین و من تبعهم باحسان الی یوم الدّین.
مبارک باشد بر امّت اسلامی، بر ملّت ایران، بر جمع حاضر، بر میهمانان و برادرانِ مسلمان سفرای کشورهای اسلامی، این عید سعید و فطرِ مبارک.
حقیقتاً امروز دنیای اسلام احتیاج دارد به نقاطی که آنها را به هم وصل میکند و متّصل میکند و از آنها یک واحد فعّال و کارآمد میسازد. عید فطر یکی از آنها است. در دعائی که ما در قنوت نماز عید فطر میخوانیم که «وَ لِمُحَمَّدٍ صَلَّی اللَهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ [ذُخراً] وَ شَرَفاً وَ [کَرامَتاً وَ] مَزیداً،(۲) این جمله‌ی «مزید» جمله‌ی پُرمغز و پُرمعنایی است؛ یعنی این عید فطر موجب این است که عزّت اسلام، عزّت رسول مکرّم روزبه‌روز افزایش پیدا کند؛ دین او، راه و روشی که او در مقابل بشریّت قرار داد، روزبه‌روز گسترش پیدا کند، افزایش پیدا کند. عید فطر یک چنین خصوصیّتی دارد. کِی این اتّفاق خواهد افتاد؟ آن عید فطری که مردم در آن در کنار یکدیگر قرار نگیرند، تضرّع نکنند، با خدا حرف نزنند، اجتماع تشکیل ندهند، این خصوصیّت را ندارد. عید فطر را ما میسازیم، ما [آن را] به عنوان شرف و مزید و برکت برای اسلام و مسلمین قرار میدهیم؛ با رفتار خودمان، با حرکاتی که انجام میدهیم. اگر در امّت اسلامی اتّحاد وجود داشته باشد، همّت وجود داشته باشد، بصیرت وجود داشته باشد، عید فطر حقیقتاً مزید خواهد بود.
امروز حوادث گوناگون عالم پی‌درپی با سرعت سرسام‌آوری اتّفاق می‌افتد؛ چه در منطقه‌ی ما، چه در دیگر مناطق دنیا. این سرعت حوادث اقتضا میکند که همه‌ی کسانی هم که خودشان را در حوادث عالم دخیل میدانند یا متأثّر از این حوادث میدانند، با سرعت، با دقّت این حوادث را دنبال کنند و جایگاه خودشان را مشخّص کنند؛ امروز این وظیفه در مقابل دولتهای اسلامی است. دولتهای اسلامی به ملّتهای خودشان، به دوستان خودشان، به دشمنان خودشان، به حوادثی که در پیش روی آنها و در انتظار آنها است، با دقّت فکر کنند.
دنیای اسلام دنیای بزرگی است. ما مسلمانها، هم جمعیّت زیادی هستیم، هم در جغرافیای دنیا در نقطه‌ی حسّاسی هستیم، هم از لحاظ ثروت طبیعی دنیا جزو کشورها و مجموعه‌های ثروتمند دنیا هستیم؛ اگر دنیای اسلام بخواهد از این موقعیّتهای حسّاس استفاده کند، احتیاج دارد به یک اقدام اساسی و آن، اتّحاد است؛ اتّحاد دنیای اسلام.
اتّحاد به معنای این نیست که دولتها یکی بشوند؛ معنایش این نیست که در همه‌ی گرایشهای سیاسی مثل هم فکر کنند. معنای اتّحاد دنیای اسلام این است که در درجه‌ی اوّل منافع مشترک را بشناسند؛ در درجه‌ی اوّل بدانند منافع مشترکشان چیست. منافعمان را آن‌چنان تعریف نکنیم که مستلزم اختلاف و دعوا و نزاع بین خودمان باشد. خانواده‌ی دنیای اسلام یک خانواده است، یک مجموعه است؛ دولتهای اسلامی بایستی به این فکر کنند و در این راه حرکت کنند. جمهوری اسلامی دست خود را به سمت همه‌ی دولتهای اسلامی دراز کرده، خود را با آنها برادر میداند ــ همچنان که آقای رئیس‌جمهور الان بیان کردند ــ خود را با آنها در یک جبهه‌ی کلّی و اساسی میداند. با هم همکاری کنیم، با هم همفکری کنیم، اتّحاد دنیای اسلام را حفظ کنیم؛ در آن صورت قدرتهای متجاوز، قدرتهای ستمگر، قدرتهای زورگو نخواهند توانست به دنیای اسلام تعرّض کنند، زور بگویند، باج‌طلبی کنند. امروز متأسّفانه باج‌خواهی و باج‌طلبی یک کار رایجی بین قدرتها شده. قدرتهای بزرگ در مقابل کشورها و دولتها و ملّتهای ضعیف از آنها باج میطلبند، صریح هم این را بیان میکنند. نگذاریم دنیای اسلام مواجه با باج‌طلبی آمریکا و امثال آمریکا بشود.
از حقوق مظلومان دفاع کنیم. امروز بخشی از دنیای اسلام بشدّت مجروح است؛ فلسطین مجروح است، لبنان مجروح است. جنایتهایی که در این منطقه انجام میگیرد، بعضی بی‌سابقه است؛ ما به یاد نداریم در تاریخی که یا مشاهده کرده‌ایم یا خوانده‌ایم، که در کمتر از دو سال حدود بیست هزار کودک را در یک درگیری نظامی از بین ببرند! اینها شوخی نیست؛ اینها را دنیای اسلام ببیند، بشناسد، بفهمد، از رنج مردم فلسطین احساس رنج کند و خودش را موظّف بداند. [اگر] دنیای اسلام دست به دست هم بدهند، میتوانند؛ احتیاج به جنگ و کار نظامی هم ندارد، همین‌قدر که اتّحاد و اتّفاق باشد، همدلی باشد، هم‌زبانی بین دولتهای اسلامی باشد، دیگران حساب کار خودشان را میکنند.
امیدواریم خداوند متعال این عید فطر را بر همه‌ی امّت اسلامی مبارک کند و این همّت را، این انگیزه را، این حرکت را به مسئولان کشورهای اسلامی بدهد که بتوانند به معنای واقعی کلمه امّت اسلامی را تشکیل بدهند.
والسّلام علیکم و رحمة‌الله و برکاته
۱) در ابتدای این دیدار، آقای دکتر مسعود پزشکیان (رئیس‌جمهور) مطالبی بیان کرد.
۲) اقبال‌الاعمال، ج ۱، ص ۲۸۹