بسم اللَّه الرّحمن الرّحيم
به همه برادران و خواهران عزيز خوشامد عرض مى كنم و ولادت باسعادت حضرت عسكرى - امام يازدهم- عليه الصّلاةوالسّلام را به همه شما تبريك مى گويم و اميدوارم كه حضرت بقيةاللَّه ارواحنافداه به مناسبت اين ولادت مسعود، به ملت ايران عيدى عنايت كند.
جمع شما، مجموعه قابل توجّهى از دست اندركاران اقتصاد كشور است. مسأله اقتصاد - كه ما مكرّراً بر روى آن تكيه كرده ايم - امروز بيش از دوره بيست و دو ساله گذشته حائز اهميت است. از يك طرف به خاطر امكاناتى كه امروز وجود دارد - جنگ نداريم؛ آرامش و استقرار سياسى در كشور برقرار است؛ ذخاير ارزى كشور بحمداللَّه معتنابه است؛ نيروى كار به قدر نياز كشور وجود دارد و مسؤولان كشور تجربه هاى فراوانى دارند؛ چون انواع و اقسام روشهاى مختلف اقتصادى را به صورت آزمون و خطا در اين چند سال تجربه كرده اند - اگر مجموعه اى از مسؤولان، از اين گونه امكانات يك دولت استفاده نكند، جفا كرده است. از طرف ديگر وضع نامساعد اقتصادى مى تواند براى كشور يك تهديد جدّى محسوب شود و دشمن از اين استفاده مى كند. ما در بخشهاى گوناگون، توفيقات فراوانى به دست آورده ايم. در اين بيست ودو سال، كشور ما حجم تلاش مثبت و سازنده بيش از صد سالِ معمولى خود را شاهد بوده است؛ ليكن دشمنان انقلاب و نظام اسلامى، براى اين كه افكار عمومى را اغوا كنند، همه آن نقاط مثبت را ناديده مى گيرند و چون بيكارى و تورّم و ركود تورّمى و مشكلات گوناگون اقتصادى در كشور وجود دارد؛ اينها را به رخ مى كشند و سعى مى كنند با اين شيطنت، نظام اسلامى را ناكارآمد جلوه دهند. اين هم بايد يك عامل و انگيزه مهم براى دست اندركاران اقتصاد كشور -بخصوص مسؤولان و مديران دولتى - باشد. پس مسأله اقتصاد از اين جهت هم مهم است.
ما اگر بخواهيم در اين زمينه جمله كوتاهى عرض كنيم، اين است كه ايران اسلامى مى تواند شكوفايى متناسب اقتصادى را به وجود آورد. ما به اين كار قادريم؛ اما شرايطى دارد. مطالبى كه آقايانِ مسؤولان و مديران گفتند، بخشى از شرايط لازم است كه بايد مورد توجّه قرار گيرد. اين كه كسانى خيال كنند نمى شود كار كرد، نمى شود پيش رفت، نمى شود گره ها را باز كرد؛ اين خطاىِ در ديد و ضعف نفس است. ما با مديريّت دلسوز و كارآمد، بااحساس تعهّد و به كار گرفتن ابتكارها و استعدادهاى انسانى، مى توانيم همه بن بستها را باز كنيم. ما در اين زمينه چيزى كم نداريم. من مكرّر عرض كرده ام كه هر جا مديريّتهاى متعهّد، مؤمن و دلسوز بر سركار بودند و با عقل و درايت و ايمان و تعهّد نسبت به مردم و نظام اسلامى كار كردند، ما توفيق پيدا كرديم. شما به عرصه كشور نگاه كنيد؛ ما در زمينه بخشى از پيچيده ترين صنايع - كه يك روز صنعتگران اين كشور حتّى فكرش را نمى كردند- به خاطر مديريّتهاى كارآمد، به حدّ مطلوب رسيديم. بسيارى از بيگانگان، دشمنان و رقيبان حتّى حاضر نيستند اين واقعيت را باور كنند؛ ولى بالاخره باور مى كنند؛ چون آثارش را در گوشه كنار مى بينند. ما در بخشهاى صنعت دفاعى از كجا به كجا رسيده ايم؟ در دوران جنگ، ما در توليد ساده ترين مهمّات اين كشور مشكل داشتيم؛ اما امروز بخشى از ابزارهاى بسيار پيچيده - كه خيلى از كشورهايى كه نسبت به ما سابقه بيشترى در صنعت دارند، از آن محرومند - به وسيله همين جوانان متعهّد و مديران دلسوز، در بخشهاى دفاعى ما ساخته مى شود. توانايى صنعتى، قابل انحصار نيست. اگر در جايى استعداد و ظرفيتى وجود دارد، به كل بخش صنعت قابل تعميم است. در بخشهاى توليدىِ ديگر نيز همين طور است. ما دهها سد در اين كشور ساختيم. بنده به ياد مى آورم كه اوايل انقلاب در يكى از سدها نشت آب وجود داشت. آن روز بعضى افراد جمع شدند و گفتند: همان مهندسهايى كه اين سد را ساخته اند، بايد بگوييم از فلان كشور اروپايى بيايند و جلوِ نشت آب را از اين سد بگيرند. اما همين جوانان و نيروهاى مؤمن و متعهّد و همين مديران دلسوز ما در اين چند سال، دهها سد ساخته اند. امروز بزرگترين سدّ منطقه را - كه سدّ كرخه است - بچه هاى سپاه پاسداران انقلاب اسلامى ساخته اند. چهار، پنج سال قبل از اين، هنگامى كه سدّ كرخه را مى ساختند، من رفتم از آن بازديد كردم؛ ديدم روى كوه روبه روى سد با خط درشت - كه از چند كيلومترى خوانده مى شد - اين فرمايش امام را نوشته اند كه «ما مى توانيم». بله، مى توانيم. هم در بخش بازرگانى و ساير بخشهاى خدمات، هم در بخش صنعت و معدن و هم در بخش كشاورزى، بايد مديريّت دلسوز و متعهّد زمام كار را در دست گيرد. سياستهاى كلّىِ اعلام شده در اين بخشها هيچ ابهامى ندارد. من نمى دانم مسؤولان بخشهاى گوناگون صنعت آيا اين سياستها را مورد توجّه قرار داده اند و مطالعه مى كنند يا نه؟ برنامه ها اگر طبق اين سياستها تدوين و با مديريّت اجرا شود، ما به طور محسوس شاهد گشايش كارها و راهها خواهيم بود. در بخش كشاورزى و دامدارى - كه يكى از بخشهاى مهمّ ماست - اساس توجّه بايد به اين باشد كه ما در محصولات اصلىِ مصرفى كشور، به خودكفايى برسيم؛ همچنانى كه در يك وقت اين كار تجربه شد و جهاد سازندگى در چند سال گذشته، كشور را از واردات مواد لبنى بى نياز كرد. مردم ما ناچار بودند پنير و بقيه مواد لبنى وارد شده از خارج را مصرف كنند؛ اما امروز احتياجى ندارند؛ چون خودكفايى پيدا شد و ما امروز صادر هم مى كنيم. اخيراً مسؤولان بخش كشاورزى به بنده اطّلاع دادند كه قادرند كشور را در زمينه موارد مصرفىِ اصلى كشور به خودكفايى برسانند؛ يعنى ما گندم و برنج و روغن نباتى و ذرّت وارد نكنيم. ما اين توانايى را داريم؛ اما همّت و تعهّد و ايمان و اعتقاد به نظام اسلامى و ترس از مؤاخذه الهى در مدير لازم است تا اين كارها بشود. اگر مديران اين چيزها را در خود رعايت كنند، آن موفقيّت حاصل خواهد شد.
ما بايد به جايگاه بخش صنعت در كشور توجّه كنيم؛ چون - همان طور كه اشاره كردند و درست هم هست - پيشقراول توسعه اقتصادى كشور، بخش صنعت است. بخش صنعت را بايد با تدبير، مديريّت و امكان دادن و ميدان دادن به سرمايه هاى مردم - كه بتوانند در بخش صنعت سرمايه گذارى كنند - پيش برد. ما اين را در سياستها هم آورده ايم. اين اقدام بايد به دور از هرگونه حركتِ امتيازجويانه و امتيازخواهانه باشد؛ چه براى بخش دولتى و چه براى عناصرى كه از امتياز استفاده مى كنند. ما قويّاً معتقديم كه فساد مالى و اقتصادى در تشكيلات مسؤولانِ موظّف و در ميان آنها، به بدنه اقتصادى كشور سرايت مى كند؛ لذا بايد جلوِ آن گرفته شود. اين مبارزه اى كه ما در پيام اخير، مسؤولان قواى سه گانه را به آن دعوت كرديم، بايد جدّى گرفته شود. اين وسيله اى براى احساس امنيّت و اطمينان سرمايه گذارِ سالم است؛ سرمايه گذارى كه قصد سوء استفاده ندارد؛ قصد استفاده دارد. البته هر كس كه سرمايه گذارى مى كند، براى سود سرمايه گذارى مى كند؛ اشكالى هم ندارد؛ سود مشروع است. بايد بين سود مشروع و نا مشروع فاصله ايجاد كرد. بايد جلوِ سودهاى نامشروع - كه عمدتاً به خاطر عدم تعهّد و دلسوزى و همچنين لغزشهاى گوناگون از سوى بعضى از مسؤولان و مديران است - گرفته شود و با پديده قاچاق - به معناى حقيقى كلمه - مبارزه گردد. من اخيراً به مسؤولان محترم اين نكته را گفته ام، به رئيس جمهور محترم هم آن را مؤكّداً گفتم كه پديده قاچاق و قاچاق فروشى، ضربه به اقتصاد و هويّت ملى كشور و همه برنامه ريزيهاست. اين از لحاظ شرعى، يك عمل ممنوع و حرام قطعى است؛ چون موجب افساد است. جاى مقابله با فساد قاچاق، فقط مرزها نيست. جنس قاچاق را بايد دنبال كرد، تا آنجايى كه در معرض فروش قرار داده مى شود. جنس قاچاق، توليد داخلى را تضعيف، اشتغال ناسالم را ترويج و اشتغال سالم را محدود مى كند. بخش بازرگانى و بخش توليد و صنعت مى توانند به هم كمك كنند. بازرگانى كشور مى تواند در خدمت ترويج توليدات داخلى قرار گيرد. ما بحمداللَّه در بخشهاى مختلف اقتصادى و در اصناف مختلف، انسانهاى مؤمن، خدوم، علاقه مند و دلسوز زياد داريم؛ چرا بايد به اين انگيزه هاى پاك و مطهّر بدبين بود؟ همين اصناف و بازار كسانى بودند كه در دوران اختناق به اين نهضت كمك كردند. امام فرمود، اصناف بازوى قدرتمندِ نهضتند. همين طور هم بود؛ اينها تلاش و مجاهدت كردند. تاجر و كاسب بازارى سرمايه خودش را در معرض تطاول مأموران بى انصاف رژيم سفّاك گذشته قرار داد، براى اين كه به مرجع تقليد و به دين خود و نهضت اسلامى كمك كند. اينها را نبايد فراموش كرد. در ماههاى قبل از پيروزى انقلاب، صنعتگران و كارگران كشور بزرگترين ضربه را بر پيكر رژيمِ پوسيده سفّاك پهلوى وارد كردند. اينها را نبايد فراموش كرد. در دوران جنگ، كارگران و بسيارى از صنعتگران ما، با فداكارى توانستند حركت صنعتى را در كشور از توقّف و ركود و مرگ نجات دهند. مردم، مؤمن و متعهّدند. مسؤولان بايد با همان روحيه تعهد، علاقه مندى به مصالح مردم، توجه به مصالح عاليه انقلاب و پاكدامنى و پاكدستى، اين حركت عظيم را ادامه دهند.
اميدواريم دولتى كه بر سر كار خواهد آمد، با همكارى مجلس، به اقتصاد سالم كشور، اهميت حقيقى دهد. اينها به نشستن و بررسىِ علمى كردن و راهكارها را پيدا كردن احتياج دارد. با گفتن نمى شود؛ بايد اقدام و پيگيرى كند و موانع توليد بهينه و تكميل چرخه صنعتى و موانع صادرات و سرمايه گذاريهاى داخلى كشور را بشناسد و آنها را بر طرف كند. اگر امكان جذب سرمايه هاى خارجى در كشور فراهم مى شود، به معناى حقيقى كلمه منافع ملت و هويّت ملى را در نظر بگيرد و مصالح كشور را قربانى نكند. اين طور نباشد كه يك جهت را مورد توجه قرار دهيم و جهات ديگر را فراموش كنيم. جذب سرمايه هاى خارجى بايد به شكلى باشد كه اقتصاد كشور از آن سود ببرد، نه زيان. ما بعضى از رشدها و شكوفاييهاى بادكنكى را در برخى از كشورهاى شرق آسيا ديديم. نخست وزير مالزى در تهران به من گفت كه ما در مدّت چند روز، از يك كشور ثروتمند به يك كشور فقير تبديل شديم! اين خوب است؟! يعنى سرنوشت اقتصاد كشور در دست يك تاجر فرنگى باشد كه اگر اراده كرد، بتواند كشورى را با ميلياردها دلار گردش سرمايه اى، در ظرف چند روز به خاك سياه بنشاند و فلج كند! او وقتى اين مطلب را به من مى گفت، چهره اش پُر از غم و افسردگى بود. ما اين رشدهاى بادكنكى را پيشرفت اقتصادى نمى دانيم. كشور به سرمايه هاى انسانى و طبيعى و هويّت ذاتى متّكى است و مستوجب رشد و شكوفايى واقعىِ اقتصادى است؛ اما نه آن گونه كه بانك جهانى و صندوق بين المللى پول براى ما نسخه بنويسند و ما هم طبق همان نسخه، اقتصاد خودمان را تدوين كنيم؛ نه. ما برنامه و سياست داريم و - همان طور كه گفتم - ما مى توانيم. اگر كسى بگويد ما جز با تسليم در مقابل اين برنامه ها، نمى توانيم حركت اقتصادى كنيم، قضاوت خوش بينانه در مورد او اين است كه بگوييم كشور و ملت و سرمايه هاى داخلى را نشناخته است؛ البته قضاوتهاى بدبينانه هم مى شود كرد. مسؤولان كشور و شما برادران و خواهرانى كه در بخشهاى مختلف مشغول هستيد، با اميد و توكّل به پروردگار، با اعتماد به مبانى فكرى و عملى اسلامى و با همّت والا و عالى، تلاش خود را شروع كنيد و ان شاءاللَّه به فضل الهى اين كشور شاهد رشد و شكوفايى در همه عرصه ها خواهد بود؛ مشروط بر اين كه مسؤولان وظايف خود را انجام دهند.
بنده، هم به مسؤولان اقتصادى دولت و هم به مجلس شوراى اسلامى توصيه مؤكّد مى كنم كه از مسائل حاشيه اى، درجه دو و غيرضرورى و غيرفورى كم كنند و به مسائل اصلى بپردازند. براى خود، سرگرمى و مشغوليّت درست نكنند؛ به آن چيزى كه امروز نياز كشور و مردم است و خداى متعال از ما سؤال خواهد كرد، بپردازند. اين وظيفه ى همه است و مطمئناً بايد آن را دنبال كنند. ما هم وظيفه داريم كه اين را از مسؤولان بخواهيم و خواهيم خواست. كسانى كه در اين راه بتوانند توفيق كسب كنند، پيش مردم روسفيد خواهند بود؛ والّا بدون ترديد مردم از آنها مؤاخذه خواهند كرد. اميدواريم كه ان شاءاللَّه خداوند متعال به مسؤولان و دولت محترم و مجلس شوراى اسلامى و بقيه كسانى كه مى توانند در اين زمينه ها وظايف بزرگى را انجام دهند، توفيق عنايت كند؛ به خاطر تلاشهايى كه كردند، به آنها اجر بدهد و راه را براى تلاشهاى بعدى آنها هموار فرمايد.
والسّلام عليكم و رحمةاللَّه و بركاته