پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ (احکام سفر)

ارتباط با پایگاه
قصد داشتم یک ماه در محلّی بمانم، ولی در ده روز اول و دوم، سه بار و هر بار به مدت چهار ساعت به شکلی که رفت و برگشت سی کیلومتر می باشد، از محل اقامت خارج می شوم، آیا روزه ام صحیح است؟
در فرض مذکور که مجموع رفت و برگشت 30 کیلومتر است، روزه صحیح است.
اگر شخصی برای هدف مباحی به سفر برود، سپس معلوم شود که هدف در واقع سفر حرام بوده است، مثل اینکه فرد برای خرید منزلی که به اعتقاد او مباح بوده مسافرت برود، سپس معلوم شود منزل مذکور غصبی است، آیا نمازهایی که شکسته خوانده، صحیح است؟
در فرض سوال، سفر معصیت نیست و با وجود شرایط، احکام مسافر را دارد.
اگر کسی یقین یا اطمینان پیدا کند که به حدّ ترخّص رسیده و نماز را شکسته به‌ جا آورد و در خارج وقت معلوم شود که به حدّ ترخّص نرسیده بود، حکم نماز او چیست؟
نماز باطل است و قضا دارد.
آیا کسی که سه یا چهار ماه بین وطن و محل کار، رفت و آمد دارد، ولی شنبه ها سر کار می آید و چهارشنبه ها بر می گردد، حکم کثیر السفر را دارد؟
در فرض سؤال، کثیر السفر شغلی محسوب شده و در سفرهای کاری، نماز تمام و روزه صحیح است.
من اخیراً در مجموعه ای استخدام شدم و از شروط استخدام، گذراندن دوره آموزشی در حین خدمت است؛ این دوره در شهر دیگری با مسافت 100 کیلومتر اجرا می شود که هفته ای یک یا دوبار برای این دوره باید به آن شهر بروم و مدت دوره حدوداً 7 هفته است؛
حکم نماز ما در آن شهر چگونه است؟
در مورد سؤال، نماز شما شکسته است.
سفر برای رفتن به عروسی که در آن موسیقی و رقص حرام هست، آیا سفر حرام محسوب می شود و در پی آن باید نماز را تمام خواند؟
اگر به قصد شرکت در بخش های حرام مراسم باشد، سفر، معصیت و نماز، تمام است؛ ولی اگر صرفاً برای شرکت در مراسم عروسی باشد هر چند می داند در آن جا معصیت هم واقع می شود، نماز، شکسته است و سفر، حرام نیست.
ملاک کثیر السفر چیست؟
مجرد کثرت سفر موضوع حکم شرعی نیست؛ بلکه کسی که سفر، شغل یا مقدمه شغل اوست، اگر بنای بر استمرار سفر داشته باشد، به مقداری که عرفاً سفر لازمه شغلش محسوب شود، مثل این که قصد داشته باشد در طول هشت یا نه ماه یا یک سال آینده، هفته ای یک روز برای شغلش به سفر رود، نمازش در سفرهای شغلی تمام و روزه اش صحیح است و چنان چه در وطن یا غیر وطن با نیت یا بدون نیت، ده روز بماند، در اولین سفری که بعد از این اقامه عشره انجام می دهد، نمازش قصر است و در کلمات فقها (رضوان الله علیهم) مراد از کسی که شغل او مسافرت است، کسی است که قوام کار او به سفر است.
زنی که تابع شوهر است و می داند همسرش برای مدت طولانی در شهری ساکن می شود، آیا اختیار دارد که آنجا را وطن خود قرار ندهد؟
در فرض اطمینان به ماندن خود ولو به خاطر متابعت از همسر، حکم وطن بار می شود.
وطن کسی که تهران است، ولی به خاطر شغل به شهر دیگر نقل مکان نموده است، اگر در طول یک یا دو سال، هر ده روز یک بار به وطن اصلی می رود، نماز و روزه در مسیر رفت و برگشت چه حکمی دارد؟
در مسیر رفت و برگشت به تهران نماز تمام و روزه صحیح است.
اینجانب از محل کار که وطن من هم هست، هفته ای یک بار به وطن اصلی خودم مسافرت می کنم. نماز در بین راه چگونه است؟
چنانچه فاصله بین محل کار و وطن اصلی کمتر از مسافت شرعی باشد، نماز تمام است؛ ولی اگر بیشتر از مسافت شرعی باشد، چنانچه عرفاً شغل شما مسافرت است، (مثلاً تا یک سال، هر ده روز یک سفر شغلی دارید) نماز در سفرهای شغلی در بین راه تمام است؛ ولی در سفرهای غیر شغلی نماز شکسته است. ضمناً چنانچه ده روز در جایی بمانید در اولین سفر شغلی بعد از ده روز، نماز شکسته و از سفر دوم تمام است.
شخصی امام جماعت بوده و تصور می کرده در سفرهای شغلی حتی اگر استمرار و کثرت نداشته باشد، باید نماز را تمام خواند و بر این اساس نمازش را تمام می خوانده و به دیگران نیز این فتوای اشتباه را منعکس کرده و آنها نیز نماز را تمام می خوانده اند؛ آیا این شخص و افراد تابع ایشان باید نمازهای خود را قضا نمایند؟
اگر بر خلاف وظیفه نماز را تمام خوانده اند، بنا بر احتیاط واجب باید نمازها را اعاده یا قضا کنند. ضمناً این شخص باید به کسانی که حکم را اشتباه گفته، حکم صحیح را بگوید.
در استفتائات جدید آقا آمده: اقامت ده روز برای کسیکه از طلوع تا غروب وارد شهر میشه، ۲۴۰ساعت (معادل ده شبانه روز) و برای کسیکه مابین غروب تا طلوع وارد میشه باید تا غروب روز دهم بماند. حال، مورد دوم بیشتر از ۲۴۰ ساعت می شود یا کمتر؟ در واقع مبدأ محاسبه ده روز کی میشه؟
در فرض دوم غالباً کمتر از 240 ساعت می شود و مبدأ محاسبه آن اول طلوع آفتاب است.
با توجه به این که مسافت شرعی، طبق نظر رهبری معظم 41 کیلومتر اعلام شده است، بنده با تفحص و جستجو از اینترنت به ظن رسیدم که مقصد من بیش از 20/5 کیلومتر است، اما بعداً با سخن اهالی مقصد برایم شک حاصل شد و از کیلومتر ماشین حساب کردم کمتر از مسافت شرعی شد؛ الآن تکلیف نمازهای شکسته‌ای که خوانده‌ام چیست؟
در فرض سؤال نمازهایی را که شکسته خوانده‌اید باید به صورت تمام در وقت، اعاده و در خارج وقت، قضا کنید.؛ لازم به ذکر است ملاک محاسبه مسافت شرعی فاصله بین آخر شهر مبدأ و ابتدای شهر مقصد است و هرگاه علم یا اطمینان داشته باشید یا به وسیله بیّنه شرعی (دو نفر عادل) ثابت شود که مسافت حداقل هشت فرسخ است، باید نماز را شکسته بخوانید در غیر این صورت نماز را باید تمام بخوانید.
آیا نشستن ببن دو سجده در نماز‌های مستحبی واجب است؟
اگر از عمد ننشیند و فقط سر را مقداری از مهر بلند کند و دوباره به سجده برود، نمازش درست است؟
جلوس بین دو سجده ولو در نماز مستحبی لازم است و اگر عمداً ترک شود، نماز مستحبی باطل می شود.
بنده با قصد اینکه ده روز در تهران بمانم تا نماز و روزه هایم کامل باشد به تهران سفر کردم. در اثنای سفر و قبل از رسیدن به مقصد، خودرو بنده دارای اشکال شد؛ هنوز نماز چهار رکعتی روز اول را نخوانده بودم که تصمیم هایی در ذهنم آمد که برای تعمیر خودرو آیا به اهواز برگردم یا خیر، و مرتباً بعد از این سوالات ذهنی به نتیجه رسیدم که خیر بمانم تا نماز و روزه ام کامل باشد. آیا اینگونه سوالات ذهنی به معنای تردید است؟ یا تردید باید قطعیت پیدا کرده باشد؟
الآن با توجه به اینکه دو روز گذشته و در این دو روز نماز و روزه کامل گرفته ام، استفتائی دیدم مبنی بر اینکه:
"چنانچه قصد ده روز بعد از اولین نماز چهار رکعتی دچار انصراف یا تردید شود نمازها و روزه ها کامل است."
لطفا راهنمایی بفرمایید:
۱. آیا موردی که عرض کردم بمعنای تردید است؟
۲. در ادامه اقامتم اگر بعد از ۵ روز بخواهم برگردم باید نماز و روزه ام کامل باشد؟
۳‌. اگر تردید حساب می شده، آیا برای اینکه نماز روزه هایم کامل باشد می توانم باز هم به قصد اولیه ی ده روزه ام برگردم تا نماز و روزه ام کامل باشد؟
ج1) اگر به هر حال تصمیم گرفتید ده روز بمانید قصد دهه محقق می شود و صرف تردیدهای قبل از آن خللی به قصد ده روز نمی زند.
ج2) اگر بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی به هر دلیل منصرف شوید، زودتر برگشتن حتی در روز پنجم اشکالی ندارد.
ج3) به طور کلی اگر از زمانی که تصمیم به اقامت ده روز می گیرید و این قصد واقعی باشد یعنی واقعاً تصمیم داشته باشید از آن لحظه ده روز بمانید، قصد ده روز محقق می شود و صرف احتمالات ضعیف که مورد اعتنای عقلا نیست، ضرری به قصد اقامت نمی زند.