پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ (روزه)

ارتباط با پایگاه
اجیر گرفتن برای انجام قضای روزه های فرد زنده که توانایی گرفتن روزه را ندارد، آیا صحیح است؟
اجیر گرفتن برای انجام قضای روزه های فردی که زنده است صحیح نیست؛ هرچند خود فرد به هیچ وجه توانایی روزه گرفتن نداشته باشد.
فرموده اید: «کسی روزه مستحبی گرفته است، اگر مومنی او را به غذا دعوت کند شرعاً پسندیده است دعوت او را قبول کرده و در اثنای روز افطار نماید» حال در این خصوص دو سوال مطرح است:
الف) آیا در ایام خاصی که روزه گرفتن ثواب ویژه دارد (مثل 27 رجب) اگر روزه دار توسط مومنی دعوت به اطعام شود باز هم اجابت دعوت او و افطار مستحب است و موجب درک فضیلت خاص آن روز می شود؟
ب) کسی که می داند هر روز به طور معمول توسط مومن دعوت به اطعام می شود، اگر روزه بگیرد و مورد دعوت واقع شود باز هم افطار مستحب است؟
بله؛ اجابت دعوت مومن و افطار روزه شرعاً پسندیده است و اگر قصد جدی بر روزه داشته باشد میان صور فوق فرقی نیست.
شخصی در ماه مبارک رمضان به خاطر خوف از ضرر روزه نگرفته و تا ماه رمضان آینده این خوف ادامه پیدا می کند به همین خاطر روزه را قضا نمی کند و کفاره آن را می دهد. لیکن بعدا معلوم می شود روزه برای او ضرر نداشته و او خیال می کرده ضرر دارد آیا باید روزه ها را قضا کند؟
هر چند بعید نیست که قضا نداشته باشد؛ اما بنابر احتیاط واجب قضا کند.
در مورد اشخاصی که به جهت کارشان ناچار به افطار هستند، آیا از اول صبح می توانند افطار کنند؟
تا زمانی که روزه، حرجی نشده است انسان نمی تواند روزه را افطار کند و باید عنوان حرج حاصل شود تا مجوز افطار داشته باشد.
تفاوت افق منطقه ما تا اصفهان حدود 20 دقیقه می باشد با توجه به اینکه منطقه ما در شرق اصفهان قرار ندارد و به طور قطع در جنوب آن قرار داریم، بفرمایید: رؤیت هلال در اصفهان برای ما کافی است و عید بنمائیم یا خیر و در صورت دوم اگر کسی عید کرد و افطار نمود، قضا و کفاره دارد یا خیر؟
اکر اختلاف دو محل بقدری باشد که ممکن است هلال در افق یکی از آن دو محل غیر قابل رؤیت و در افق محل دیگر قابل رؤیت باشد، رؤیت هلال در محلی که آفتاب در آنجا دیرتر غروب می کند برای محلی که آفتاب زودتر غروب می کند کافی نیست، و اگر کسی بدون حجّت شرعی بر ثبوت اول ماه روزه را عمداً افطار کرده باشد، علاوه بر قضاء، کفاره هم دارد.
از جمله وسایلی که در مطالعات نجوم و اخترشناسی از آن استفاده می شود دوربین هایی مرسوم به CCD می باشد؛ در این دوربین یک تراشه کامپیوتری حساس به نور تعبیه شده است که طریق اتصال دوربین CCD به تلسکوپ همانند دوربین عکاسی معمولی برای مدت زمان معینی، نور به تراشه کامپیوتری تابنده می شود سپس با اتصال CCD به کامپیوتر و بازخوانی اطلاعات ضبط شده بر روی تراشه توسط کامپیوتر، تصویر مورد نظر بر روی صفحه مانیتور کامپیوتر مشاهده خواهد شد. چنانچه از این وسیله در رؤیت هلال ماه استفاده شود، در صورتیکه روشنی هلال ماه کمترین برتری نسبت به نور زمینه آسمان داشته باشد دوربین CCD قادر خواهد بود، با تشدید این برتری تصویر هلال را بر روی کامپیوتر نمایان سازد. آیا رؤیت تصویر هلال ماه بر روی کامپیوتر با استفاده از CCD در حکم رؤیت آن با چشم خواهد بود یا خیر؟
برای ثبوت اول ماه باید ماه بطریق عادی و متعارف (هر چند با چشم مسلح) قابل رؤیت باشد و اگر این طور قابل رؤیت نیست، رؤیت با وسائل مزبور کفایت نمی کند.
در هنگام همزمانی ماه مبارک رمضان با فصل پاییز و زمستان و شرایط خاص جوی چگونه می توان به رؤیت هلال از طریق چشم غیر مسلح اکتفا کرد؟ آیا به لحاظ شرعی مانعی بر سر راه اثبات این امر از طریق علوم جدید وجود دارد؟
شرط ثبوت هلال رؤیت با چشم غیر مسلح نیست؛ بلکه رؤیت با چشم مسلح نیز کافی است، کما اینکه از طریق علوم جدید اگر اطمینان حاصل شود کافی است.
وقتی حلول ماه در تهران برای شما رؤیت می شود و به اثبات می رسد برای کسانی که ساکن عراق هستند حلول ماه قابل قبول است؟
ثبوت هلال در ایران ملازم با ثبوت هلال در کشوری مثل عراق است.
در خصوص افق شرعی برای کسی که مقلد مقام معظم رهبری می باشد ولی در سرزمینی زندگی می کند که به لحاظ افق شرعی با افق شرعی ایران اختلاف زیادی دارد، مسأله رؤیت هلال ماه و روز اول ماه رمضان یا شوال برای چنین شخصی چه حکمی پیدا می کند؟ آیا باید به حکم شرعی مرجعی که هم افق با بنده است اقتدا کنم؟ آیا حکمی را که رهبری مثلاً در خصوص اول ماه صادر می فرمایند برای بنده که هم افق با ایران نیستم نیز لازم الاجراء می باشد؟
حکم اول ماه برای بلادی که بین رؤیت هلال در ایران و امکان رؤیت در آن بلاد ملازمه نیست ساری نیست؛ بلکه در آن بلاد باید به حکم حاکم شرعی همان بلاد عمل نمایند.
اگر ماه در کشورهای شرقی رؤیت شود، آیا برای کشورهای غربی، خود بخود ثابت می شود یا خیر؟ و حدود آن چیست؟
معیار در هم افق، ملازمه ی بین دو بلد در امکان رؤیت هلال است، بنا بر این اگر میزان فوق محقق باشد رؤیت در بلاد شرقی برای ثبوت در بلاد غربی کافی است
اینکه گفته می شود مجتهد باید در مورد رؤیت هلال حکم دهد تا برای همگان لازم الاجرا باشد منظور چیست؟ و چه کسانی را شامل می شود؟
منظور از اظهار نظر و رأی راجع به اول ماه است و صرف ثبوت ماه نزد وی حکم نیست، و منظور از حاکم مجتهد جامع الشرایط و در درجه اول ولی أمر مسلمین است.
کانادا در عرض جغرافیایی انگلیس قرار دارد. آیا از نظر رؤیت هلال، هم افق با انگلیس است؟
صرف هم عرض بودن کافی نیست، بلکه میزان، ملازمه بین رؤیت در یک بلد با امکان رؤیت در بلد دیگر است.
آیا برای آنان که حکم حاکم را قبول دارند ولی چشم مسلح را قبول ندارند، حکم حاکمی که بر مبنای پذیرش چشم مسلح در رؤیت هلال باشد، نافذ است؟
بلی؛ حکم نافذ است
اگر قائل به اثبات اول ماه به حکم حاکم شدیم، آیا تحقق آن نیاز به الفاظ خاصی است؟
اگر در مقام ابراز نظر گفته شود "فردا عید است." کفایت می کند و نیاز به الفاظ خاصی نیست.
فرد بیماری که نمی تواند روزه بگیرد و بیماری وی مزمن و ادامه‌ دار است و از صحت و سلامتی خود در آینده کاملاً مأیوس است، آیا می‌تواند پس از ماه مبارک کفاره سی روزه خود را پرداخت نماید یا باید تا آمدن ماه رمضان آینده صبر کند؟
باید تا آمدن ماه مبارک رمضان آینده صبر کند.