پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ

ارتباط با پایگاه
برای آموزش به پادگان رفته بودم، ولی اصلاً یادم نبود که آنجا مسافر محسوب می‌شوم و باید نماز را شکسته بخوانم و همه نمازها را کامل خواندم؛ حکم این نمازها چیست؟ آیا باید قضا کنم؟
در فرض سؤال، اگر داخل وقت متوجه شوید باید نمازها را اعاده کنید ولی اگر بعد از وقت متوجه شوید نمازهای خوانده شده، قضا ندارد.
اگر بعد از ذبح گوسفندی، معلوم شود که باردار بوده و طی ذبح، بچه‌ای که داخل شکمش بوده است مرده است، خوردن گوشت آن گوسفند و بچه اش چه حکمی دارد؟
خوردن گوشت گوسفند اشکال ندارد؛ ضمناً توجه داشته باشید که بعد از ذبح شرعی گاو و گوسفند اگر بچه زنده‌ای از شکم حیوان، بیرون آورده شود، فقط با ذبح شرعی پاک و حلال می‌شود، اما اگر بچه مرده‌ای از شکم حیوان ذبح شده بیرون آورده شود، چنانچه مادرش ذبح شرعی شده باشد و خلقت آن بچه کامل باشد و مو یا پشم بر بدنش روییده باشد پاک و حلال است وگرنه میته محسوب می شود.
در برخی کتب آمده است، نزدیکی در شب‌های اول ماه، وسط ماه و سه شنبه شب (شب چهارشنبه) برای فرزندآوری خوب نیست؛ از نظر شرعی این امر دارای چه حکمی است؟
نزدیکی در ایام مذکور کراهت دارد و ترک آن بهتر است، هرچند حرام نیست.
محل سجده نمازگزار تا چه مقدار بلند باشد، سجده او صحیح است؟ اگر مثلاً نمازگزار بر روی تشکچه‌ای نماز می‌خواند که خود تشکچه مقداری ارتفاع دارد و مهر بر روی آن است، مقدار بلندی مهر از روی فرش و زمین محاسبه می‌شود یا از روی تشکچه؟
به طور کلی در حال سجده باید جای پیشانی از جای زانوها و سرانگشتان پا، بالاتر یا پایین ­تر از چهار انگشت بسته نباشد.
1- صحن و حیاط مسجد جزء مسجد نیست؛ آیا می توانیم فرش مسجد را برای نماز و مراسم به صحن مسجد منتقل کنیم؟ انتقال فرش مسجد به حسینیه چطور؟
2- برای مراسم اهل بیت و نیمه شعبان گاهی اوقات صندلی‌های مسجد را به کوچه جنب مسجد منتقل می‌کنند؛ آیا این کار جایز است؟ (صندلی ها مال مسجد است نه وقف مسجد)
ج1و2) امول مذکور تابع کیفیت وقف و قصد اهدا کنندگان است؛ اگر برای استفاده در مراسم مربوط به مسجد وقف یا اهدا شده است، در صورتی که مراسم مربوط به مسجد باشد، اشکال ندارد؛ اما اگر برای خصوص استفاده در شبستان مسجد وقف یا اهدا شده باشد، استفاده در بیرون از مسجد جایز نیست.
1. آیا می‌شود در وصیتنامه نوشت که مثلاً من فلان زمین را به فلان دختر هبه کردم؟ (آن زمین تا موقع مرگ دست خود فرد باشد و فقط در وصیت نامه ذکر کند که هبه شده است.)
2. آیا در این صورت این زمین هبه شده جزو ارث به حساب می‌آید و در تقسیم اموال تقسیم می‌شود یا دیگر جزو ارث به حساب نمی‌آید و تقسیم نمی‌شود؟
ج1و2) اگر در زمان زنده بودن، زمین تحویل دختر نشده باشد، هبه و بخشش صحیح نیست و این زمین جزء ارث محسوب می شود. البته اگر وصیت کنید که «بعد از فوت من، زمین مال فلان دختر باشد» یا «زمین را به او هبه کنید»، در صورتی که مقدار وصیت کمتر یا به اندازه یک سوم تمام اموال باشد، وصیت نافذ است و از ارث محسوب نمی‌شود؛ ولی اگر بیشتر از ثلث باشد در مقدار مازاد بر ثلث، منوط به رضایت ورثه است. البته اگر ورثه قبل از فوت وصیت کننده، وصیت مذکور را قبول کرده باشند، باز هم جزء ارث محسوب نمی‌شود، هر چند وصیت بیش از یک سوم باشد.
اگر هنگام نماز، بچه مهر را بردارد، تکلیف چیست؟ بدون مهر نماز بخوانم یا نماز را بشکنم؟
موارد مختلف است.
اگر امکان تهیه چیزی که سجده بر آن صحیح است باشد مثل این که خاک یا سنگ یا... در دسترس او است، لازم است بردارد و سجده را انجام دهد؛ ولی اگر امکان تهیه چیزی که سجده بر آن صحیح است نباشد:
1- چنانچه وقت نماز وسعت داشته باشد. باید نماز را رها کرده و بعد از تهیه آنچه سجده بر آن صحیح است، دوباره نماز بخواند.
2- چنانچه وقت نماز تنگ باشد. اگر لباس او از جنس پنبه یا کتان است یا چیزی از جنس پنبه و کتان دارد باید بر آن سجده کند، و احتیاط (واجب) آن است که تا سجده بر لباسی که از پنبه و کتان، ممکن است بر غیر آن یعنی غیر لباسی که از این جنس باشد سجده نکند و اگر ندارد بنابر احتیاط واجب بر پشت دست خود سجده کند.
با عنایت به زلزله پیش آمده در منطقه ما و اعلام مرکز لرزه نگاری، آیا نماز آیات واجب است؟
چنانچه مرکز لرزه ‌نگاری، وقوع لرزش‌‌های خفیف زمین را در منطقه‌ای اعلام کند، که فقط با دستگاه­ قابل تشخیص است و افرادی که در ‌آنجا زندگی می‌ کنند اصلاً آن‌ها را احساس نکنند، نماز آیات واجب نمی‌شود.
نماز آیاتی را که در وقت خود نخوانده‌ایم، (سهواً یا عمداً) آیا بعداً باید به نیت قضاء خواند یا اداء یا ما فی الذمة؟
ترک عمدی نماز آیات گناه است و مکلف باید توبه و استغفار کند ولی در هر دو صورت (ترک عمدی و یا سهوی) از جهت قضا مختلف است؛ در زلزله و... (که مدت زمان وقوعش کم است) بنا بر احتیاط مکلف باید فوراً نماز آیات را بخواند؛ و اگر تأخیر بیاندازد، باید آن را تا آخر عمر بدون نیت اداء و قضا (قصد ما فی الذمه) به جا آورد. ولی نسبت به خورشید و ماه گرفتگی اگر مکلف نماز آیات را به قدری تأخیر بیندازد که خورشید یا ماه شروع به باز شدن کند، باید نماز را به قصد قربت، بدون نیّت ادا یا قضا (به قصد ما فی الذمه) به جا آورد؛ ولی اگر نماز را تا باز شدن کامل آن به تأخیر اندازد، باید نماز را به نیّت قضا بخواند البته باید توجه داشت کسی که هنگام گرفتن ماه یا خورشید اصلاً مطلع نشود و بعد از باز شدن آن بفهمد، درصورتی که گرفتگی کامل بوده، باید قضای نماز آیات را بخواند ولی اگر فقط مقداری از آن گرفته بوده، قضا بر او واجب نیست و چنانچه مطلع شده ولی از روی فراموشی نماز را نخوانده است باید قضای آن را بخواند، هر چند تمام آن نگرفته باشد.
اگر پدری قبل از فوت، اموال خود را به شکل دلخواه بین فرزندان خود (پسر و دختر) به صورت مساوی یا هر شیوه دلخواه در قالب وصیت مکتوب و غیر مکتوب بدون هیچ سند قانونی، تقسیم نماید عمل کردن یا عمل نکردن به آن وصیت چه حکمی دارد؟
اگر قصدش این بوده که ارث به شیوه‌ای غیر از آنچه در شرع مشخص شده است، تقسیم شود، صحیح نیست، ولی اگر مقصود این بوده که مثلاً به دخترها هم به اندازه پسرها از اموالش بدهد، در صورتی که مقدار اضافه‌ای که به دخترها می‌رسد بیش از ثلث اموال میت نباشد، وصیت نافذ است و اگر بیش از ثلث اموال اوست، نسبت به مقدار افزون بر ثلث، نیاز به اجازه سایر ورثه است؛ در هر صورت فرقی بین وصیت مکتوب و وصیت شفاهی نیست.
شاخه درخت میوه منزل مردم که از روی دیوار به خارج خانه‌اش در مسیر جاده آمده است، آیا می‌توان برای خوردن، استفاده کرد؟
اگر فردی در مسیر خود به درخت میوه‌ای در جادّه برخورد کند و یا شاخه‌های درخت از باغی بیرون آمده باشد، می‌تواند از میوه‌های آن استفاده کند مشروط به این که:
اولاً به قصد استفاده از میوه به آن مسیر نرفته باشد.
ثانیاً به درخت آسیب نرسانده و شاخه‌های آن را نشکند.
ثالثاً همانجا میوه را خورده و همراه با خود نبرد.
اگر یک نفر عادل، کر بودن آب را اطلاع دهد، آن آب چه حکمی دارد؟
اگر اطمینان به حرف او پیدا کنید، کُر محسوب می شود، در غیر این صورت با خبر دادن یک نفر، کُر بودن اثبات نمی شود.
آیا در غسل باید موهای بلند سر هم شست؟ اگر جنس موی فرد به گونه‌ای باشد که به هم گره می‌خورد، آیا گره خوردگی مانع محسوب می‌شود؟
در غسل بنابر احتیاط واجب، باید موهای بلند شسته شود. اگر گره خوردن مو مانع رسیدن آب و شسته شدن مو نباشد، اشکالی ندارد و تشخیص آن با خود مکلف است.
آیا در عقد معاوضه، با تفاوت قیمت فاحش و غبن یکی از طرفین و عدم توازن قیمت دو عوض، موجب بطلان معامله است؟
اگر معامله (در غیر مکیل و موزون و) با توافق و رضایت طرفین بوده، صحیح است؛ هر چند در صورت تفاوت قابل توجه قیمت و جهل از اختلاف قیمت، برای مغبون خیار غبن ثابت است و می‌تواند معامله را فسخ کند یا به معاوضه راضی باشد.
کسی که با درخواست یا رضایت خودش برای عمل جراحی، بی‌هوش شده است و برای یک یا چند نماز در بی‌هوشی بوده، آیا قضای نمازها بر او واجب است؟
اگر مکلف در تمام وقت نماز بی‌هوش باشد، قضای آن واجب نیست؛ مگر این که بی‌هوشی به اختیار خودش بوده باشد که بنابر احتیاط واجب باید نماز را قضا کند.