پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ (خمس)

ارتباط با پایگاه
آیا هزینه طول درمان، خمس دارد؟ (هزینه ای که پزشک به خاطر استعلاج، استراحت داده و بیمه، پول استراحت را مثلاً روزی بیست تومان تا یک یا دو ماه می پردازد.) اداره بیمه این ماه پول را داده و ماه بعد، سال خمسی من است. آیا باید خمسش را بدهم؟
اگر پول‌های پرداخت شده بر اساس قرارداد بین گیرنده آن وجوه با بیمه باشد و یا اگر کارفرما حق بیمه را پرداخته و پرداخت کارفرما بر اساس شرط بین گیرنده و او (کارفرما) باشد، در این صورت حکم درآمد داشته و چنانچه از سال خمسی اضافه بیاید مشمول خمس است.
من در یک شرکت خصوصی بازرگانی کار می کنم، که در زمینه صادرات و خرید و فروش سنگ، فعالیت دارد. از نظر خمس، چون پول‎های شرکت در گردش است و نزدیک به یک تا دو میلیون بیشتر در حساب باقی نمی ماند؛ آیا خمس به کل سرمایه در گردش اموال شرکت، تعلق می گیرد یا فقط به این مقدار تعلق می گیرد؟ آیا مسئول هیأت اداری، می تواند خمس آن را بپردازد؟
درآمدی که صَرف سرمایه گذاری در شرکتی شده است، خمس دارد و هر یک از اعضا نسبت به سهم خود از مجموع دارایی شرکت، باید خمس بدهد و انجام این کار توسط مسئول هیأت اداری، متوقف بر کسب اجازه و وکالت از سهام‌داران شرکت است.
آیا لوازم سیسمونی مشمول خمس می شود؟
اگر در حدّ شان باشد، جزء مؤونه است و خمس ندارد.
اگر شخص سیدی خرجی خود را بالفعل ندارد، آیا می تواند سهم سادات بگیرد؟
در صورتی که شخص سید قادر به تأمین نیازهای متعارف سالانه نباشد، می تواند سهم ساداتی که از طرف ولی امر خمس اجازه داده شده است را دریافت کند.
اگر سال خمسی موجر نزدیک باشد، آیا وی می تواند از مستأجر بخواهد بر خلاف رویه هر ماهه، دو روز مبلغ وجه الاجاره را دیرتر بدهد تا موعد سال خمسی موجر بگذرد و خمس به آن تعلق نگیرد؟
چنین درخواستی موجب عدم تعلق خمس نمی شود.
بلیط هواپیمایی را برای مشهد تهیه کردم ولی قبل از رفتن به مشهد، سال خمسی ام فرا رسید. آیا باید خمس آن را پرداخت کنم؟
اگر زمان مسافرت به صورتی باشد که عرفاً لازم است بلیط آن زودتر تهیه شود، خمس ندارد.
ماشینی که برای کار کردن، مورد استفاده قرار می‎گیرد، هنگام محاسبه خمس، آیا قیمت خرید ملاک است یا قیمت فعلی؟
در فرض سؤال، خمس ارزش ماشین در اولین سال خمسی، بر ذمه شخص است و در صورت تأخیر در پرداخت، باید خمس را با لحاظ تنزّل ارزش پول پرداخت کرد و در فرض جهل به مقدار تورم بایستی با حاکم شرع مصالحه شود.
پرداخت رد مظالم و جهیزیه به فقیر شرعی، آیا جزو مخارج سال محسوب می شود و خمس ندارد؟
به طور کلی پرداخت رد مظالمی که بر انسان لازم شده و انفاقی که مطابق شأن باشد، جزو هزینه های سال محسوب شده و خمس ندارد.
کتاب هایی که چند جلدی هستند ولی به صورت تکی هم می توان خریداری کرد، چنانچه با هم خریداری شوند در حالی که تنها به یکی از آنها نیاز داریم و در آینده جلد دیگر را می خوانیم، آیا خمس بر آن تعلق می گیرد؟
کتابهایی که تا پایان سال خمسی مورد احتیاج عرفی شما باشد، مشمول خمس نیست و مازاد بر آن را که از درآمدتان خریده اید، سر سال خمسی، مشمول خمس است.
شخصی مغازه یا زمینی می خرد تا در آن کسب و کار یا زراعت کند، لذا نیت او کسب درآمد از طریق افزایش قیمت ملک نیست و این خرید ملک با پولی انجام شده که خمسش نیز پرداخت شده است، آیا با توجه به افزایش متداول قیمت املاک، هر سال به افزایش قیمت آن ملک خمس تعلق می گیرد؟
تا زمانی که مغازه و یا زمین را نفروخته، افزایش قیمت آن خمس ندارد و هر گاه آن را فروخت، افزایش قیمت آن پس از کسر مقدار تورم، جزء درآمد سال فروش است و چنانچه تا پایان آن سال خمسی، صرف زندگی نشود و باقی بماند، باید خمس آن را بپردازد.
خمس سال گذشته ام را از پول وامی که در آن زمان گرفته بودم پرداخت کردم، در حالی که در آن زمان هنوز قسطی از آن وام را پرداخت نکرده بودم؛ سپس در سال خمسی جاری که الان نزدیک به پایان آن هستم تعدادی از اقساط آن وام را پرداخت کردم، آیا این پولی که برای اقساط وام در سال جاری داده ام از مؤونه ام محسوب می شود و یا اینکه باید خمس آن را پرداخت کنم؟
اقساط وامی که برای پرداخت خمس سال گذشته هزینه شده است، از مؤونه محسوب نمی شود و اگر از درآمد پرداخت شده، باید خمس آن پرداخت شود.
آیا به اشیایی که بصورت کلکسیونی جمع آوری می شوند، مانند سکه، اسکناس، تمبر و غیره خمس تعلق می گیرد؟
در صورتی که خرید و نگهداری و استفاده از آنها خارج از شأن نباشد و به قصد تجارت، خریداری و نگهداری نشده باشد، خمس ندارد.
نماھای منفصل گاو، شتر و گوسفند (روغن، پشم و...) اگر برای نیاز سال آینده نگه داشته شود، آیا مشمول خمس می گردد؟
اگر تا چند روز بعد از سال خمسی مصرف نشود، خمس دارد.
مستند "چند روز" ذکر نشده است!
۲۳ آبان سر سال خمسی من است؛ قبل از این تاریخ، مبلغی بعنوان حق التدریس به حساب من واریز شده بود ولی بی اطلاع بودم و بعد از سال خمسی متوجه شدم؛ اگر بخواهم این مبلغ را بابت بدهی (که مربوط به قبل از ۲۳ است) پرداخت کنم، آیا به آن خمس تعلق می گیرد یا نه؟
اگر با حقوق یاد شده تا چهار، پنج روز بعد از سال خمسی این بدهی را بپردازید، خمس ندارد در غیر این صورت متعلق خمس است؛ البته اگر بدهی بابت وامی است که برای مخارج زندگی گرفته اید و زمانی آن را خرج کرده اید که اولین درآمد سال جدید به حساب شما واریز شده بوده، این پول جایگزین همان پول خرج شده می شود و خمس ندارد.
1. دارویی که پزشک تجویز کرده و بخشی از آنها مصرف شده و یا اصلاً مصرف نشده است و یا صابون و شامپویی که مقداری از آن مصرف شده است، آیا مشمول خمس است؟
2. لوازم آرایشی و یا لباس اضافه ای که بیش از نیاز، برای همسر تهیه شده است، آیا خمس دارد؟
ج1) اگر اقلام مصرفی یاد شده با درآمد بین سال تهیه شده است، و مقدار باقی مانده ارزش مالی دارد، خمس تعلق می گیرد؛ البته اگر خرید داروها جهت استفاده از آن در مواقع نیاز باشد و در معرض احتیاج هم باشد، خمس ندارد.
ج2) اگر قبل از سال خمسی به همسر بخشیده و به او تحویل داده است و به مقداری باشد که عرفاً مناسب شأن هدیه دهنده و افراد مانند او بوده و بخشش، صوری نباشد، خمس ندارد.