وطن عبارت است از محلی که انسان در آن سکونت و استقرار داشته و محل زندگی­ اش است. که دارای اقسامی است.
أ. وطن اصلی: جایی است که انسان در ابتدای زندگی در آنجا رشد و نمو کرده و دوران کودکی و نوجوانی را در آنجا بزرگ شده است.
ب. وطن اتخاذی: جایی است که انسان به عنوان وطن انتخاب کرده و محل سکونت قرار داده است. خواه از وطن اصلی إعراض کرده یا نکرده باشد. لازم به ذکر است اگر انسان قصد دارد در جایی حدود ده سال بماند بعید نیست عرفاً برای صدق وطن اتخاذی کافی باشد. اما جایی را که انسان برای مدت یکی دو سال برای زندگی انتخاب می کند، عرفاً وطن نیست ولی چون در آنجا مسافر بر او صدق نمی‌کند، حتی بدون قصد اقامت ده روز، نمازش تمام است.

وطن شوهر، حکم وطن برای همسرش را ندارد، اما اگر زن به تبع شوهر جایی را به عنوان وطن انتخاب کرده و محل سکونت قرار دهد وطن او محسوب می شود. بنا بر این اگر انسان قصد دارد در جایی حدود ده سال بماند، بعید نیست عرفاً در صدق وطنیت کافی باشد.
لازم به ذکر است جایی را که انسان برای مدت یکی دو سال برای زندگی انتخاب می کند، چون در آنجا عنوان مسافر بر او صدق نمی‌کند، حتی بدون قصد اقامت ده روز، نمازش تمام است.

ملاک محاسبه­ ی مسافت شرعی، فاصله­ ی بین آخر شهر مبدأ و ابتدای شهر مقصد می ­باشد؛ خواه اطراف شهر، روستا باشد یا نباشد.

اگر مسیر اوّل و دوّم، مسافت شرعی* باشد و به واسطۀ مسافرت های هفتگیِ شغلی، نماز در آنها تمام است، در مسیر سوّم نیز، اگر شغلی باشد ـ هر چند گاهی اوقات رفت و آمد کنید ـ نماز در آن تمام است و اگر سفر شغلی نباشد، نماز شکسته است.
------------------------------
*مسافت شرعی یعنی چهل و یک کیلومتر، هر چند به صورت رفت و برگشت، آن هم اگر مسیر رفت آن از بیست و نیم کیلومتر کمتر نباشد.

با شروع به سفر (اگر هنگام بازگشت، مسافت هشت فرسخ باشد) نمازش قصر است.

ج1) در فرض سؤال سفر، حرام و نماز تمام است.
ج2) وفای به نذر واجب است و اگر به قصد تخلف از نذر سفر کند، نماز تمام است، در غیر این صورت نماز قصر است.

اگر به مسافتی کمتر از چهار فرسخ بروید، در صورتی که قصد داشته باشید به مدتی خارج شوید که عرفاً با ماندن ده روز در یکجا منافات نداشته باشد مانند این که بخواهید در این مدت، دو سه بار و هر بار حداکثر به مدت نصف روز خارج شوید، به قصد اقامت شما خللی وارد نمی شود و نماز تمام است؛ ولی خروج هر روز به مقدار یاد شده در سؤال محل اشکال است؛ البته اگر تا قبل از خواندن اولین نماز چهار رکعتی قصد خروج به مقدار یاد شده را نداشته اید، با خواندن یک نماز چهار رکعتی قصد اقامت محقق شده و پس از آن خروج به مقدار یاد شده به قصد اقامت ضرر نمی زند و نماز تمام است.

تا زمانی که انسان در فرض سؤال به سفر جدیدی نرود، همان قصد اول کفایت می کند و قصد جدید نیاز نیست.

ملاک تشخیص حدّ ترخص، آن است که از آخرین خانۀ شهر به اندازه ای دور شود که صدای اذان متعارف شهر را بدون بلندگو نشنود؛ خواه دیوارهای شهر را ببیند یا نه.
مسافت اعلامی از سوی مرکز موضوع شناسی برای حدّ ترخص، 1350 متر، از آخرین نقطه شهر می باشد.

در فرض سوال که در این سی روز به مسافت شرعی رفته است چنانچه هنوز مردد است و یا قصد ماندن کمتر از ده روز را دارد، نمازش در محل مذکور قصر است.

به طور کلی، کسی که سفر شغل اوست، اگر به سفر غیر شغلی برود، هر چند به محل شغلش باشد، نمازش قصر است؛ اما چنانچه برای کاری غیر از شغل به محل شغلش سفر کند، ولی تصمیم بگیرد که به خاطر شغل در آنجا بماند، در مدتی که آنجا توقف می کند تا به سر کار برود، بعد از آن و در برگشت، نمازش تمام است، گرچه احتیاط آن است که در مدتی که آنجا توقف می کند تا به سر کار برود نماز را هم تمام و هم قصر بخواند.

داشتن دو یا سه وطن بالفعل اشکال ندارد؛ به این صورت که در هر یک، خانه و زندگی داشته و در طول سال چند ماه در آن مکانها زندگی می کند. اما داشتن بیش از سه وطن بالفعل، محل اشکال است.

حکم تخییر در حائر حسینی(علیه السلام) به زیر گنبد (تحت القبّه) و جایی که نزد قبر امام حسین (علیه السلام) صدق می کند، اختصاص دارد و بنابر احتیاط شامل رواق ها و صحن مطهر نمی شود.

در مکانی که بر انسان مسافر صدق نکند، نماز تمام و و روزه صحیح است و این قضیه عرفی است و علی الظاهر یکی دو سال کافی است.

اگر زمان ادای قرض نرسیده و یا قرض دهنده برای پرداخت قرض به شما مهلت بدهد، اشکالی ندارد و در صورتی که زمان ادای آن رسیده و بتوانید بدهی خود را بدهید و طلبکار هم مطالبه می کند، اول باید قرض خود را پرداخت نمائید. در هر حال اگر سفر به قصد ترک ادای دین نباشد نماز در این سفر، شکسته است.