پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ (احکام سفر)

ارتباط با پایگاه
آیا حکم ذیل صحیح است؟
"اگر سفر شغلی یا کثرت سفر در حد مسافت شرعی، مختص به وقت معینی از سال باشد، احکام کثیر السفر در اوقات دیگر سال، که فرد در معرض سفر شغلی یا کثرت سفر نیست، بار نمی شود؛ بنابراین در سفرهای اتفاقی و متفرقی که در اوقات دیگر سال دارد، نمازش شکسته است."
برای تحقق سفر شغلی سه شرط لازم است:
1. قصد انجام سفر شغلی؛
2. شروع سفر شغلی؛
3. قصد استمرار سفر شغلی
لذا اگر عرفاً، این سفرها، استمرار همان سفرهای قبلی محسوب گردد نماز در آنها تمام است؛ البته اگر در بین این سفرها ده روز تمام فاصله شده باشد، در اولین سفر شغلی نماز او قصر خواهد بود. بنا بر این اشخاصی که اشتغال به شغلی دارند که در سال یک بار به مدت مثلاً یک ماه طول می‌ کشد مانند کاروان داران حج، چنانچه بنا دارد همه ساله به این کار اشتغال داشته باشد، نمازش حتی در اولین سفر تمام است؛ هم چنین کسی که در بخشی از سال، سفر شغلی دارد و قصد و عزم او استمرار و انجام آن در هر سال است، مانند رانندگی در یک یا دو ماه از تابستان، سفرش حکم سفر شغلی را دارد و از سفر اول نمازش تمام است.
کسی که قصد هشت فرسخ دارد، پس از گذشت حد ترخص، اگر مثلاً روزی سه کیلومتر برود یا ده کیلومتر برود، آیا در هر دو حال، باید نماز را شکسته بخواند؟
در هر دو مورد، باید نماز را شکسته بخواند.
آیا هر ضرری سبب حرام شدن سفر و تمام خواندن نماز مسافر می شود یا باید ضرر موجب مرگ یا نقص عضو شود تا سفر حرام شود؟
اطمینان و یا احتمال عقلائی نسبت به وجود ضرر قابل توجه ، موجب حرمت سفر می گردد که البته لازم نیست شدت ضرر محتمل به اندازه مرگ و یا قطع عضو باشد بلکه اجتناب از ضررهای قابل توجه کمتر از این هم واجب می باشد.
آیا صِرفاً نهی یا عدم رضایت پدر یا مادر از سفر، سبب حرمت سفر و کامل شدن نماز است؟
صِرف آن، موجب حرام شدن سفر نیست؛ مگر این که سفر، مصداق اذیت نمودن آن‌ها از نوع اظهار انزجار و راندن و طرد کردن آن‌ها باشد.
1. اگر یک عادل یا شخص موثقی، خبر دهد که سفر انسان هشت فرسخ است، چگونه باید نماز بخواند؟
2. اگر دو بینه خلاف یکدیگر بگویند، تکلیف چیست؟
ج1) بنا بر احتیاط واجب نماز را هم تمام و هم شکسته بخواند.
ج2) اگر هر دو بینه شهادت حسی بدهند، هر دو ساقط است و باید تمام بخواند و احتیاط مستحب در جمع است.
کسی که سفر او، سفر معصیت است_مثل اینکه برای انجام کار حرامی به حد مسافت شرعی مسافرت می کند_ اگر در بین راه از قصد معصیت برگردد، خواه باقیمانده راه به تنهایی یا مجموع رفت و برگشت از آنجا هشت فرسخ باشد یا نباشد، نماز چه حکمی دارد؟
اگر باقیمانده راه، هشت فرسخ باشد یا چهار فرسخ باشد و بخواهد برود و برگردد، باید نماز را شکسته بخواند، در غیر این صورت نماز تمام است.
افرادی که صحرانشین بوده و در بیابان ها گردش می کنند و هر جا آب و خوراک برای خود و اطرافیان و چهارپایانشان پیدا کنند، می مانند و بعد از چندی به جای دیگر می روند، نماز آنها چه حکمی دارد؟
در فرض سوال، نماز صحرانشین ها، تمام است.
اگر فرد به قصد تفریح و گردش به حد مسافت شرعی برود، حکم سفر او و نماز هایش را بیان فرمایید.
در فرض سؤال سفر اشکال ندارد و اگر از اول قصدِ مسافتِ شرعی داشته، نمازش شکسته است.
کسی که در سفر در اختیار دیگری است، اگر بداند یا گمان داشته باشد که پیش از رسیدن به چهار فرسخ از او جدا می شود و سفر نمی کند، نماز وی چه حکمی دارد؟
در فرض سوال، نماز او تمام است.
مسافری که سفرش را به حد مسافت شرعی، وابسته به امر دیگری کند، مثل کسی که از شهر بیرون می‌رود و مثلاً قصدش این است که اگر رفیق پیدا کند، سفر هشت فرسخی برود، نماز چه حکمی دارد؟
باید نمازش را تمام بخواند، مگر این که بداند آن امر محقق می شود، مثل این که می داند رفیق برای سفر پیدا می شود که در این صورت اگر از حد ترخص بگذرد، نمازش شکسته است.
کسی که می خواهد پیش از هشت فرسخ از وطنش بگذرد و در آن توقف کند یا ده روز در محلی بماند و یا مردد است که از وطنش بگذرد یا ده روز در محلی بماند، اگر از ماندن ده روز یا گذشتن از وطن منصرف شود، حکم نمازش چگونه است؟
اگر باقیمانده ی راه، هشت فرسخ باشد یا چهار فرسخ باشد و بخواهد برود و برگردد، باید نماز را شکسته بخواند.
فردی که هفته ای یک بار به عنوان خادم افتخاری حرم امام رضا (علیه السلام) به مشهد مقدس سفر می کند، آیا این سفر، سفر شغلی محسوب می شود؟ وضعیت نماز و روزه اش چگونه است؟
در فرض سوال، خادم افتخاری شغل محسوب نمی شود؛ بنابراین نماز شکسته می باشد و روزه صحیح نیست.
کسی که قصد رفتن به محل معینی را داشته و یقین یا اطمینان دارد، سفری که می خواهد برود، هشت فرسخ نیست یا شک دارد که هشت فرسخ هست یا نه، چنانچه در بین راه بفهمد که سفر او هشت فرسخ بوده، اگر چه کمی از راه باقی باشد، وظیفه اش در وقت و در خارج وقت، در حالی که نماز را کامل خوانده است، چیست؟
باید نماز را شکسته بخواند؛ و اگر کامل خوانده، باید در وقت، به صورت شکسته، إعاده و در خارج وقت، قضا کند.
نماز مسافری که بعد از اتمام مسافرت به داخل محدوده حد ترخص رسیده ولی به وطن خود نرسیده چه حکمی دارد؟
در فرض سؤال نمازش کامل است. هر چند احتیاط مستحب این است که در هنگام بازگشت، تا زمانی که به شهر داخل نشده است، نماز را به صورت جمع بین قصر و تمام بخواند.
اگر کسی از اول سفر قصد حرام ندارد، ولی در وسط راه، قصد سفر حرام می کند؛ (در وسط و پایان راه) نمازش چه حکمی دارد؟
واجب است از زمانی که قصد استمرار سفر به‌ خاطر معصیت کرده، نمازش را تمام بخواند.