با توجه به اینکه در زمان حاکمیت و اقتدار حکومت اسلامی می توان مراتب دیگر امر به معروف و نهی از منکر را که بعد از مرحله امر و نهی زبانی هستند، به نیروهای امنیتی داخلی (پلیس) و قوه قضائیه واگذار کرد، به خصوص در مواردی که برای جلوگیری از ارتکاب معصیت چاره ای جز اعمال قدرت از طریق تصرف در اموال کسی که فعل حرام انجام می دهد یا تعزیر و حبس او و مانند آن نیست، در چنین زمانی با حاکمیت و اقتدار چنین حکومت اسلامی، واجب است مکلفین در امر به معروف و نهی از منکر به امر و نهی زبانی اکتفا کنند و در صورت نیاز به توسل به زور، موضوع را به مسئولین ذیربط در نیروی انتظامی و قوه قضائیه، ارجاع دهند.

در صورتی که زن غافل است، موضوع نهی از منکر نیست؛ اگرچه نگاه عمدی به موی زن مسلمان توسط نامحرم جایز نیست.

اگر انسان شک دارد یا می‌داند که فرد گنه کار، اصرار بر گناه خود ندارد وظیفه‌ای نسبت به نهی از آن معصیت ندارد؛ اما اگر معلوم نیست توبه کرده است یا نه، واجب است او را - با رعایت شرایط - امر به توبه نماید.

مراد از اصرار بر گناه، یعنی این که انسان بداند، شخص معصیت‌کار، بنا دارد که معصیت خود را ولو یک بار دیگر تکرار کند. بنا بر این، اگر انسان بداند یا احتمال صحیح بدهد که گناه را ادامه نمی دهد و تکرار نمی‌کند، نهی از منکر، واجب نیست.

در هر حال امر به معروف و نهی از منکر، با وجود شرایط آن، هنگام ترک معروف یا انجام معصیت، یا بعد از آن - در صورتی که قصد تکرار داشته باشد - واجب است. اما قبل از عمل، اگر به قصد رسیدن به حرام، شروع به مقدمات آن نماید (که معمولا با آن مقدمات به حرام می رسد)، یا از حال شخص - از روی علم یا اطمینان و یا از دلیل معتبر - ظاهر شود که او می خواهد معصیتی را مرتکب گردد که تا به حال آن را انجام نداده است، نهی او واجب است.