پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ (خمس)

ارتباط با پایگاه
با توجه به نظر مبارک حضرت امام راحل (قدس سره) و نظر مبارک حضرتعالی و بعضی فقهای دیگر که امر وجوهات راجع به ولی امر مسلمین است، پرداخت وجوهات به غیر ولی امر چه حکمی دارد؟ آیا موجب برائت ذمه می شود؟
مقلدین هر یک از مراجع محترم تقلید (دامت برکاتهم) اگر در پرداخت سهمین مبارکین به استناد فتوای مرجع تقلید خودشان عمل کنند موجب برائت ذمه می شود.
آیا می‌توان وجوهات شرعیه را به ولی فقیه پرداخت نمود و برئ الذمه شد؟
می‌توانید بپردازید.
در مصرف خمس آیا مقلدین شما می‌توانند قسمت سهم سادات را خود به سید فقیر بدهند؟ یا باید همه خمس یعنی سهم سادات و سهم امام را به نماینده جنابعالی تحویل دهند تا او به مصارف شرعیه برساند؟
در این باره فرقی بین سهم سادات و سهم مبارک امام علیه السلام نیست.
در صورتی که شخصی در سال مالی خود، خمس اضافه پرداخت کرده است، آیا می تواند در سال های بعد آن مبلغ را بابت خمس حساب نماید؟
اگر پول پرداختی بابت خمس اضافی در دست گیرنده در سال بعد موجود نباشد، نمی تواند آن را بابت بدهی خمس سال آینده حساب نماید.
کسی که سال خمس اش نزدیک است و یکباره پول هنگفتی که مورد نیاز است به دست می آورد (از محل بیمه و رهن منزل) آیا برای این پول می تواند یک سال خمسی جدا در نظر بگیرد یا باید در همان سال خمسی که نزدیک است، خمسش را بدهد؟
بالمجموع درآمد همان سال خمسی روی هم حساب می شود و در زائد بر مؤنه خمس دارد، ولی پول بابت رهن منزل اگر منزل خود را اجاره داده و از مستأجر پول به اسم رهن گرفته، آن پول در واقع قرض است که تا اقساط آن را نپرداخته، خمس ندارد.
اگر وسیله ای مازاد بر احتیاج (تا سال خمسی) شد، آیا دختر باید پدر را برای دادن خمس خبر کند؟ اگر خبر نکرده و الان مقدار را نداند تکلیف او چیست؟
اگر در شأن او و متداول باشد، خمس ندارد.
اگر بدون غواصی و ماهیگیری مرواریدی برای انسان حاصل شود، آیا باید خمس آن را بپردازد؟
اگر بدون فرو رفتن در آب، با وسیله ای جواهر را از داخل آب بیرون آورد، در صورتی­ که پس از کم کردن مخارج، قیمتش به 18 نخود طلا برسد، بنابراحتیاط واجب باید خمس آن پرداخت شود. اما اگر جواهری، خودش از آب بیرون آمده باشد و انسان آن را از روی آب یا کنار دریا بر­دارد یا به طور اتفاقی بدون انکه شغلش این باشد مروراید بدست آورد، خمس ندارد؛ و چنانچه این کار، شغل او باشد، از درآمد او حساب می‌ شود لذا اگر به تنهایی یا با درآمدهای دیگر او از مخارج سالش اضافه آید، خمس دارد.
اقلام مصرفی مخمس (معادل 8,000,000 تومان) را در ابتدای سال جدید بعد از حصول اولین درآمد مصرف نموده ایم؛ در پایان سال جدید 10,000,000 تومان اقلام مصرفی اضافه آمده است که مبلغ 8,000,000 تومان بابت مصرف اقلام مخمس ابتدای سال کسر می کنیم و خمس مابقی (2,000,000تومان) را پرداخت می کنیم؛ برای سال بعد چنانچه اقلام مخمس امسال و معادل جایگزین شده ی سال قبل، پس از حصول اولین در آمد مصرف شود، مقدار مخمس کسر شده از در آمد پایان سال چه مقدار است؟ (1,600,000 یا 9,600,000 تومان)
در فرض سؤال، 9600000 تومان کسر می شود.
چند سال پیش با پول مخمس خودرویی خریدم که سرمایه کارم باشد، (اجاره به شرکت) باتوجه به افزایش قیمت در این سال‌ها، اگر بخواهم آن را بفروشم و با پول آن مجدداً خودرو یا وسیله جدیدی بخرم، آیا باید خمس آن را پرداخت کنم.
در فرض سوال بعد از فروش ابتدا مقدار اولیه که مخمس بوده با محاسبه تورم از مبلغ فروش کسر می شود و مقدار باقی مانده جزو درآمد سال فروش است که اگر تا سر سال خمسی یا چند روز بعد از آن صرف در مؤنه نشود متعلق خمس است.
اگر دختر ۱۵ ساله که کسب درآمدی ندارد، پولی را والدین ایشان برایش در بانک سپرده گذاری کرده باشند، آیا به اصل پول و سود آن خمس تعلق می گیرد؟ اگر اصل پول مال والدین باشد، چطور؟ اگر اصل پول هدیه والدین به دختر باشد، چطور؟ هم به اصل هم به سود؟
چنانچه اصل پول از درآمد بین سال بوده و خمسش داده نشده و متعلق به پدر باشد ( تحویل دختر نشده باشد) و فقط سود را به دختر هدیه دهد، خمس اصل پول بر عهدۀ پدر است و سود ـ نه برای پدر و نه برای دختر ـ خمس ندارد.
چنانچه پدر اصل پول را قبل از سال خمسی به دختر هدیه داده باشد (اگر هبه برای فرار از خمس نبوده و مطابق شان باشد و تحویل دختر شده باشد)، اصل پول خمس ندارد، اما خمس سود آن ـ که متعلق به دختر است ـ با شرایط، بر عهدۀ دختر است.
اگر فردی سر سال خمسی، در خصوص طلبی که از افرادی داشته، قابل وصول بودن آن را بررسی نکرده باشد و یا فراموش کند که چه طلبی دارد و یا اینکه نیت کند که این پول را ببخشد و یا تصور کند که شاید بدهکار بدهی خود را فراموش کرده و مکلف به او یادآوری نکند و مواردی از این دست؛ اما پس از سال خمسی، بدهکار/ بدهکاران این بدهی را به مکلف پرداخت کنند. در حالت کلی اگر مکلف این پولی که پس از سال خمسی دریافت می کند را فوراً خمسش را بدهد، تکلیف ادا می شود؟
اگر طلب بابت قرضی است که از درآمد سال داده بوده است، در هر حال باید پس از دریافت خمس آن را پرداخت کند و اگر طلب بابت اجرت عملی است که انجام داده و هنوز دریافت نکرده است، در صورتی که در سر رسید سال خمسی قابل وصول بوده است، باید خمس آن را بپردازد وگرنه جزء درآمد سال وصول است.
حدود ۷ میلیون برنج و... برای زندگی و خانه ام خریدم، ولی هنوز پولش را نداده ام. خود برنج ها که می دانم خمس ندارد، چون پولش را نداده ام. ولی آیا الان که سال خمسی ام شده، می توانم این مبلغ (۷ میلیون) را از درآمدم کم کنم و هر چه ماند خمسش را بدهم؟ یا کم نمیشه؟ (یک کیسه اش رو خوردیم و مصرف شده و ۳ کیسه مونده.)
به مقدار برنج باقی مانده تا زمانی که پول آن پرداخت نشده، خمس تعلق نمی گیرد ولی پول مقدار برنجی را که بعد از حصول اولین درآمد سال مصرف کرده اید، می توانید از درآمد سال کسر کنید.
مقداری پول برای خرید ابزار کسب و کار پس انداز کرده‌ام. اگر بخواهم خمس آن را پرداخت نمایم، توانایی خرید ندارم؛ تکلیف بنده چیست؟
به طور کلی پس انداز درآمد ــ به هر نیت ــ مشمول خمس است؛ اما اگر قبل از سررسید سال خمسی، ابزار کار را بخرید، چنانچه مجموع سرمایۀ شما به حدی باشد که اگر خمس آن را بپردازید، درآمد حاصل از سرمایۀ باقی مانده برای مخارج زندگی کافی نیست، سرمایۀ شما خمس ندارد.
اگر بعد از پرداخت خمس مغازه و مکان تجاری، تغییراتی در آن داده شود، مثلاً نمای بیرون یا داخل سنگ مرمر شده و یا دکوراسیون تغییر کند و موجب افزایش قیمت مغازه ‌گردد، آیا ترقّی قیمت مشول خمس است؟
افزایش قیمت ناشی از صرف درآمد در جهات مذکور، مشمول خمس است.
اگر مالی که خمس آن داده شده یا مالی مثل هدیه که خمس ندارد را در مایحتاج زندگی مصرف کنیم، آیا سر سال خمسی می توانیم به همان مقدار از درآمد بین سال، کسر نموده و خمس بقیه درآمد را بپردازیم؟
در صورتی که هزینه کردن در مایحتاج و ضروریات زندگی، بعد از وصول درآمد باشد، اشکال ندارد.