پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ (تکلیف و تقلید)

ارتباط با پایگاه
اگر حکمی را به شخصی اشتباه بگویم آیا اصلاح حکم بر من واجب است؟
در صورت امکان باید اشتباه را برطرف کنید.
اگر انسان شک کند که فتوای مرجعش عوض شده، آیا تحقیق یا احتیاط لازم است؟
تا انسان یقین نکند که فتوای مرجع تقلیدش عوض شده است، می تواند به فتوایی که از راههای معتبر به او رسیده است عمل کند و جستجو و احتیاط لازم نیست.
اگر انسان دچار مسئله ای شود که حکم آن را نمی داند وظیفه اش چیست؟ آیا باید احتیاط کند و آیا جستجو بر او واجب است یا خیر؟
اگر برای انسان مسأله‌ای پیش آید که حکم آن را نمی‌داند، می‌تواند صبر کند تا فتوای مجتهد اعلم را به دست آورد، یا در صورت امکان به احتیاط عمل نماید و اگر احتیاط ممکن نیست چنانچه از انجام عمل، محذوری لازم نیاید، می‌تواند عمل را به جا آورد و در صورتی که پس از آن معلوم شود که مخالف نظر مجتهد بوده، دوباره انجام دهد.
بنده از ابتدای تکلیف تا به امروز به وظایف دینی خود عمل نکرده ام، حال می خواهم آنها را جبران کنم اما در زمان شروع تکلیف که دوم راهنمایی یا در دوران ابتدایی بوده ام، شک دارم؛ بنده باید تکالیفم را از چه زمانی محاسبه کنم؟
از هر زمان که یقین به بلوغ خود دارید، مکلف بوده و باید عبادات ترک شده خود را قضا کنید و نسبت به ماقبل آن که شک دارید، تکلیفی برعهده شما نیست.
پسر من ۱۳ سال دارد. آثار بلوغ از جمله موی زیر بغل در او مشهود است و گاهی در خواب، محتلم می شود؛ تکلیف والدین در این موارد چیست؟
در فرض مذکور، پسر بالغ است و در صورت محتلم شدن، غسل جنابت بر او واجب است و والدین باید از طرق مناسب، احکام شرع را برای او بیان کنند.
با توجه به این که در موارد احتیاط واجب می‌توان به مرجع دیگری رجوع نمود؛ آیا فقط اعلمیت در همان فرع فقهی ملاک است یا اعلمیت مطلق؟ که در فرض دوم، برایم اعلمیت مطلق کسی ثابت نیست، پس وظیفه من چیست؟
بنا بر احتیاط باید رجوع کنید به فتوای مجتهد واجد شرائطی که پس از مرجع شما، نسبت به دیگر مجتهدان - هر چند تنها در همان باب فقهی - اعلم است.
در مورد انتخاب مرجع تقلید آیا شرط اعلمیت مهم ترین شرط است؟ اگر مرجع "الف" از "ب" اعلم باشد ولی زهد و تقوای مرجع "ب" بیش از "الف" باشد، کدام مرجع را باید انتخاب نمود؟
در فرض مذکور بنابر احتیاط واجب باید از اعلم تقلید نمود.
کسی که از شما تقلید می کند، ‌آیا می تواند در احکامی که از شما تقلید نکرده (مبتلابه نبوده) و در آن مسأله احتیاط واجب هم ندارید، به مرجع دیگری رجوع نماید؟ مثلأ شخصی که سابقه تشرّف به حج را ندارد، می تواند در احکام حج به مرجع دیگری رجوع نماید؟
عدول از مجتهد زنده، به مجتهد زنده دیگر بنا بر احتیاط واجب جایز نیست مگر این که اعلم یا محتمل الاعلمیه باشد.
بنده ابتدا از مجتهدی تقلید می کردم. بعد از مدتی بدون دانستن شرایط لازم، مرجع تقلید خود را تغییر دادم و پس از آگاهی دوباره به تحقیق از دو نفر عادل پرداختم و اعلمیت مرجع دوم برایم قطعی شد. حال حکم اعمالی که در هنگام تغییر مرجع _ بدون رعایت شرایط لازم _ داشتم چیست؟
اگر عمل شما موافق احتیاط یا منطبق بر نظر مرجع تقلیدی بوده که وظیفه داشتید از ایشان تقلید کنید، عمل انجام شده صحیح است.
شخص که به هیچ صورت نسبت به اصول دین به یقین نرسیده، آیا باز هم بر او واجب است تا آخر عمر در تحصیل یقین کوشش نماید؟ یا صرف تلاش و مطالعه محدود کفایت می کند و تحصیل یقین بر او واجب نمی باشد؟
باید تلاش کند تا به اطمینان برسد.
یکی از دوستان من به تازگی به سنّ تکلیف رسیده و به احتمال زیاد، خودش نمی‌داند که بالغ شده است؛ آیا امر به معروف، بر من واجب است؟
اگر حکم را می داند اما توجّه به موضوع بالغ شدنش ندارد، اطلاع دادن، بر شما واجب نیست؛ در غیر اینصورت باید ایشان را ارشاد کنید.
آیا معانی الفاظی چون این کار "صورت شرعی ندارد" یا "جایز نیست" یا "اجازه داده نمی شود" یا "مشروعیت ندارد" یا "خلاف موازین شرع است" و مواردی از این دست که در احکام فقهی می آید، صراحتاً به معنی حرام بودن می باشد؟
تعابیر مذکور در مقام عمل تفاوتی ندارند و باید مکلف آن کار را ترک کند.
چنین خوانده ام که در انتخاب مرجع تقلید باید نظر دو مجتهدشناس عادل را ملاک انتخاب قرار داد؛ آیا ائمه جماعات مساجد می توانند همان مجتهدشناسان عادل باشند؟ با این توضیح که بنده این ائمه جماعات را به طور خاص نمی شناسم. آیا به اعتبار این که ایشان روحانی هستند و مردم پشت سر ایشان نماز می خوانند، می توانم نظر ایشان را معیار انتخاب مرجع تقلید قرار دهم؟
امام جماعت بودن به تنهایی کافی نیست، بلکه باید احراز کنید و مطمئن شوید که پیش نماز مذکور علاوه بر عدالت، مجتهد شناس هم هست.
آیا اعلم بودن مرجع تقلید فقط در زمینه های علمی و فقهی است یا در زمینه های سیاسی و موضع گیری های اجتماعی نیز هست؟
ملاک اعلمیت آن است که مرجع نسبت به سایر مراجع، قدرت بیشتری بر شناخت حکم الهی داشته باشد و بهتر بتواند احکام شرعی را از ادلّه، استنباط کند و همچنین نسبت به اوضاع زمان خود به مقداری که در تشخیص موضوعات احکام و ابراز نظر فقهی مؤثر است، آگاه تر باشد.
1) جهت انجام نماز و روزه قضای پدر باید طبق نظر مرجع تقلید پدر عمل نمود، یا مرجع تقلید فرزند؟
2) اگر هر یک از مراجع تقلید انتخاب شوند، اشکال ندارد؟
3) اگر پدر مرجع تقلید نداشته باشد چطور؟
ج1-3) وظیفه فرزند یا کسی که نماز و روزه را به جا می آورد، عمل طبق نظر مرجع تقلید خودش است.