پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ

ارتباط با پایگاه
من ده یازده ساله که بودم وقتی از مدرسه آمده و نماز ظهر و عصرم را می‌خواندم، به سرعت می‌خواندم و برای سریع‌تر شدن، به جای دو سجده، دو بار پیشانی خودم را به مهر می‌زدم. آیا نمازهای من باطل هستند؟
اگر جاهل قاصر *بوده و با اعتقاد به صحّت، به صورت مذکور می‌خوانده اید، نماز صحیح است ولی چنانچه جاهل مقصّر بوده اید، بنا بر احتیاط واجب نماز باطل است.
----------------
*جاهل قاصر کسی است که اصلاً متوجه جهل خود نیست و یا توجه به جهلش دارد، ولی راهی برای برطرف کردن جهل خود ندارد و جاهل مقصر به کسی گفته می شود که متوجه جهل خود بوده و راه های رفع جهالت خود را هم می داند، ولی در آموختن احکام کوتاهی می کند.
اگر فرد بین سه و چهار شک کند و موقعی که یک رکعت نماز احتیاط ایستاده را می‌خواند، یادش بیاید نماز را سه رکعت خوانده، وظیفه او چیست؟
نماز احتیاط را ادامه می‌دهد و صحیح است، هر چند احتیاط مستحب است که نمازش را اعاده کند.
در مسئله ۹۲۵ رساله نماز و روزه آمده است :«همچنین اگر عذر دیگری غیر از بیماری در ماه رمضان داشته باشد و پس از ماه رمضان برطرف شود ولی تا ماه رمضان بعد بر اثر بیماری نتواند روزه بگیرد، باید آن روزه‌‌ها را قضا کند.» سؤال این است که آیا مراد این است که بعد ماه رمضان آن عذر برطرف شده ولی کل سال را بیمار هم بوده؟ یا در بازه ای کلاً عذری نداشته و سپس بیماری عارض شده؟ به عبارت دیگر مثلاً شخصی به خاطر عذری غیر بیماری (مثل مسافرت) روزه اش قضا شده، بعد ماه مبارک مدتی کلاً بدون عذر بوده و قصد داشته مثلا رجب بگیرد، اتفاقا رجب و شعبان عذری مثل بیماری پیش آمده تکلیف چیست؟ برخی مراجع تفصیل داده اند بین اینکه در این بازه تا تنگ شدن وقت کوتاهی در نگرفتن کرده یا نه؟ اصلا ملاک کوتاهی چیست؟ فردی بخواهد صبر کند تا ماه رجب روزه ها را بگیرد آیا کوتاهی است؟
در فرض سؤال وجوب قضا ارتباطی با کوتاهی مکلف ندارد و در هر دو صورت مذکور باید قضای روزه فوت شده را به جا آورد. البته در جایی که می توانسته روزه را قضا کند ولی آن را قضا نکرده (ولو به خاطر ثواب روزه ماه رجب) علاوه بر قضای روزه، کفاره تأخیر هم واجب می شود.
1. در بین مردم افرادی هستند که از روی جهل مرکب و تحت تأثیر اطلاعات غلط فضای مجازی ادعا می کنند که دین اسلام را قبول ندارند و این دین، دین اعراب است؛ خدا و پیامبر و قرآن را قبول ندارند و ...
آیا این افراد در حکم مرتد هستند؟
2. تکلیف همسر و ازدواجشان چیست؟ آیا همسر باید از چنین شخصی جدا شود و طلاق بگیرد؟
ج1) اگر مسلمانی به صورت جدی بگوید اسلام را قبول ندارم، مرتد است.
ج2) اگر یکی از زوجین مرتد شود، یا هر دو دفعتاً با هم قبل از دخول مرتد شوند، ازدواج در همان حال به هم می خورد؛ چه ارتداد فطری باشد یا ملّی* و همچنین است بعد از دخول اگر ارتداد از زوج و فطری باشد، و اما اگر ارتدادش ملی باشد یا ارتداد از زوجه باشد مطلقاً (چه فطری باشد یا ملی) فسخ آن بر انقضای عده توقف دارد؛ پس اگر قبل از انقضای عده، مرد به اسلام رجوع کند یا زن به اسلام رجوع نماید زوجه اش می باشد وگرنه کشف می شود که از وقت ارتداد از او جدا شده است. ضمناً در مواردی که به خاطر ارتداد زوجیت باطل می شود، نیاز به طلاق نیست و باید فوراً از هم جدا شوند.

* مرتد فطری: کسی‌‌ است که هنگام انعقاد نطفه‌ او، پدر یا مادرش مسلمان بوده‌اند و خودش نیز مسلمان بوده و سپس مرتد شده است.
مرتد ملّی: کسی‌‌ است که هنگام انعقاد نطفه‌ او، پدر و مادرش کافر بوده‌اند و خود نیز پس از بلوغ اظهار کفر نموده، بعد مسلمان شده و سپس مرتد شده است.
از کسی ۵ میلیون قرض کردیم و به فقرا دادیم؛ آیا عید فطر اگر از صاحب وجه (فطریه) اجازه بگیریم، می توانیم با فطریه ها بدهی مان را بپردازیم؟ آیا نیاز به اجازه صاحب وجه هست؟
اگر مقروض فقیر باشید، با اجازۀ او می توانید فطریه را بابت بدهی او به قرض دهنده بپردازید.
اگر دختر ۱۵ ساله که کسب درآمدی ندارد، پولی را والدین ایشان برایش در بانک سپرده گذاری کرده باشند، آیا به اصل پول و سود آن خمس تعلق می گیرد؟ اگر اصل پول مال والدین باشد، چطور؟ اگر اصل پول هدیه والدین به دختر باشد، چطور؟ هم به اصل هم به سود؟
چنانچه اصل پول از درآمد بین سال بوده و خمسش داده نشده و متعلق به پدر باشد ( تحویل دختر نشده باشد) و فقط سود را به دختر هدیه دهد، خمس اصل پول بر عهدۀ پدر است و سود ـ نه برای پدر و نه برای دختر ـ خمس ندارد.
چنانچه پدر اصل پول را قبل از سال خمسی به دختر هدیه داده باشد (اگر هبه برای فرار از خمس نبوده و مطابق شان باشد و تحویل دختر شده باشد)، اصل پول خمس ندارد، اما خمس سود آن ـ که متعلق به دختر است ـ با شرایط، بر عهدۀ دختر است.
آیا اگر زن بعد از عقد، بدون اجازه شوهر، قرارداد کاری که منافات با حق شوهر دارد ببندد، آیا واجب است به آن عمل کند؟
آیا باید قرارداد را فسخ کرده یا استعفا دهد ؟
اگر زن بخواهد بعد از عقد نکاح قرارداد کاری که منافی حق شوهر است ببندد باید با اجازه شوهر باشد و اگر او اجازه ندهد، قرارداد باطل است، مگر این که زن ضمن عقد نکاح شرط کرده باشد که برای کار، بیرون برود یا عقد نکاح مبنی بر این شرط خوانده شده باشد که در این صورت باید به شرط عمل شود.
قَهْقَهه زدن در نماز که مقدماتش بدون اختیار بوده، در وسعت وقت نماز و تنگی وقت چه حکمی دارد؟
در فرض سوال، نماز را باطل می‌کند، و فرقی بین وسعت وقت و تنگی آن نیست.
من یک فرد جوانم که با خانواده زندگی می کنم و امرار معاشی برای خودم ندارم. از آنجایی که چند کفاره روزه به گردن من هست و بیشتر از یک سال از ادا نکردن قضای روزه های من می گذرد. با وجود نداشتن درآمد مستقل، آیا کفاره روزه، چه کفارات عمدی و چه قضای روزه ها در یک سال از من ساقط می شود؟
اگر کفاره عذری باشد باید هر زمان ممکن شد پرداخت کنید ولی اگر کفاره افطار عمدی روزه ماه رمضان باشد و هیچ یک از سه وظیفه‌ ای را که مخیر میان آنها هستید، نتوانید انجام دهید، باید به هر تعداد فقیر که قادرید، غذا بدهید و احتیاط آن است که استغفار نیز بکنید و اگر به هیچ وجه قادر بر دادن غذا به فقرا نیستید، کافی است که استغفار کنید، یعنی با دل و زبان بگویید: استغفرالله (از خداوند بخشایش می‌طلبم). در هر صورت قضای روزه ها بر شما واجب است و اگر بدون عذر روزه ها را قضا نکرده اید برای هر روز یک مد طعام (تقریبا 750 گرم گندم، نان، آرد یا برنج و مانند آن) به عنوان کفاره تأخیر باید به فقیر بدهید.
بنده 8 هکتار زمین کشاورزی دارم و گندم کاشته ام. با توجه به بارش خوب باران، آبیاری ما به شیوه باران و با موتور آب از نهر انجام شد (تقریباً نصف آب باران و نصف آبیاری با موتور آب از نهر)؛
1. می خواستم ببینم با توجه به شیوه آبیاری مذکور تکلیف زکات ما به چه شکل می شود؟ و چطور زکات رو حساب کنیم؟ (نکته: ما نیاز به دوبار آبیاری داریم که یکبار با موتور انجام دادیم و یکبار بارون خوبی زد و ما رو از آبیاری بی نیاز کرد. هر چند بارانهای متوالی و خوب، کیفیت و کمیت گندم را بیشتر و بهتر می کند.) آیا این افزایش کیفیت و کمیت به دلیل بارانهای زیاد هم اثری در بحث زکات دارد؟
2. آیا همه خرجهایی که انجام شده مثل قیمت بذر و کود شیمیایی و آبیاری و کارگر و... از بحث زکات کسر می شود؟
3. آیا به جای گندم می شود معادل ریالی آن را پرداخت کنیم؟
4. زکات رو به چه کسانی باید بدیم؟
ج1) اگر هر دو مساوی باشد به طوری که آبیاری محصول به هر دو آبیاری نسبت داده شود، زکات نصف محصول یک دهم و نصف دیگر نصف یک دهم (یک بیستم) است.
ج2) هزینه هایی که بابت محصول پرداخت کرده اید، از محصول کسر می شود.
ج3) اشکالی ندارد.
4) زکات در هفت مورد مصرف می شود: اول: فقیر، و آن کسی که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد و کسی که صنعت یا ملک یا سرمایه ای دارد که می تواند مخارج سال خود را بگذراند فقیر نیست. دوم: مسکین، و آن کسی است که از فقیر سخت تر می گذراند. سوم: کسی که از طرف امام علیه السلام یا نایب امام مأمور است که زکات را جمع و نگهداری نماید و به حساب آن رسیدگی کند و آن را به امام علیه السلام یا نایب امام یا فقرا برساند. چهارم: کافرهایی که اگر زکات به آنان بدهند به دین اسلام مایل می شوند یا در جنگ به مسلمانان کمک می کنند. پنجم: بدهکاری که نمی تواند قرض خود را بدهد. ششم: فی سبیل الله یعنی کاری که مانند ساختن مسجد منفعت عمومی دینی دارد، یا مثل ساختن پل و اصلاح راه که نفعش به عموم مسلمانان می رسد و آنچه برای اسلام نفع داشته باشد به هر نحو که باشد. هفتم: ابن السبیل، یعنی مسافری که در سفر درمانده شده.
حکم لعن و دشنام به کفار، چه کفار اهل کتاب و چه غیر آن چیست؟
سبّ کافر مرجوح است؛ مگر در ‌‌جایی‌‌ که لازم باشد کفار، هجو شوند.
غنای زن برای شوهر یا مرد برای همسر خود اشکال دارد؟
گوش دادن به غنای حرام (که عبارت است از ترجیع صدا به نحوی که مضلّ عن سبیل اللّه باشد)، مطلقاً حرام است، حتّی غنای زن برای شوهرش و بالعکس.
اگر برای کاری اجیر شدیم و مبلغی برای دستمزد قرار دادیم. آیا می توانیم فرد دیگری را خودمان به قیمت کمتر اجیر کنیم و کار را به او بسپاربم؟ ضمناً خود اجیر از قرار داد بیشتر من و کمتر بودن اجرت خودش مطلع و راضی است.
جایز نیست؛ مگر این که با شما شرط مباشرت (انجام کار توسط شخص خودتان) نشده باشد و انصرافی هم به انجام عمل توسط خود شما وجود نداشته باشد که در اینصورت می توانید بخشی از کار را خودتان انجام دهید و مقداری را به فرد دیگری به مبلغ کمتر بسپارید.
حداقل میزان رد مظالم چقدر می باشد؟ و در چه صورت پرداخت رد مظالم واجب است؟
به طور کلی مظالم به بدهی هایی گفته می شود که بر عهده انسان است و صاحب آن ها را نمی‌شناسید یا به هیچ وجه به آنها ـ حتی ورثه ـ دسترسی ندارید، که در این صورت باید به اندازه حداقلی که یقین دارید همراه با تورم آن به فقیر بپردازید و اگر جنس و موجود باشد، باید عین آن را به فقیر تحویل دهید.
یکی از اقوام، توان روزه گرفتن نداشت، ولی در ماه رمضان دو روز، روزه گرفت؛ آیا اشکال ندارد؟
اگر روزه برایش ضرر داشته است، یا حرجی بوده روزه صحیح نیست.