پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ (وصیت و ارث)

ارتباط با پایگاه
پیرزنی سال‌ها قبل فوت نموده و هیچ ورثه‌ای در هیچ یک از طبقات ارث، در قید حیات نیستند. چند قطعه زمین متعلق به وی در اختیار یکی از معتمدین قرار دارد. آیا می‌توان اراضی را فروخت و در راه خیر یا ساخت بنای مذهبی هزینه کرد؟
کسی که وارث ندارد، وارث او حاکم شرع است و اجازه حاکم شرع در امور مذکور لازم است.
اگر دختری بعد از دو سال نامزدی و پیش از آمدن به منزل شوهر فوت کند، اموال او به چه کسی می‌رسد؟
ورثۀ میّت در فرض سؤال، پدر و مادر و شوهر او می‌باشند که نصف کل اموال او به شوهر و بقیه به پدر و مادر میت به شرح ذیل می‌رسد:
اگر وارث میت فقط پدر و مادر او باشند، مال سه قسمت می‌شود؛ دو قسمت آن را پدر و یک قسمت را مادر می‌برد؛ ولی اگر میت دو برادر یا چهار خواهر یا یک برادر و دو خواهر داشته باشد که همۀ آنان پدری باشند؛ یعنی پدر آنان با پدر میت یکی باشد، خواه مادرشان هم با مادر میت یکی باشد یا نه، اگر چه تا میت پدر و مادر دارد، این‌ها ارث نمی‌برند؛ اما به واسطه بودن این‌ها، مادر شش یک مال را ارث می‌برد و بقیه به پدر می‌رسد.
دایی من مرحوم شد و فقط یک همسر داشت و بچه نداشت. مادر من قبل از دایی‌ام فوت کرده ما دو برادر و پنج خواهریم که اموال مرحوم به جز حق خانمش به ما می‌رسه. تقسیم اموال میت، بین ما خواهر و برادرها چگونه است؟
اگر مادر شما با برادرش تنها از طرف مادر (خواهرِ مادری) خواهر و برادر محسوب می‌شدند؛ اموال دایی شما بعد از کسر ارث همسرش، بین شما به صورت مساوی تقسیم می‌شود؛ یعنی هر برادری به اندازۀ هر خواهر، ارث می‌برد. اما اگر مادرتان، خواهر پدری و یا خواهر پدر و مادری دایی شما بوده، در این صورت بعد از کسر ارث همسرش (یک چهارم اموال)، اموال دایی، بین شما به ازاء هر برادر، دو برابر خواهر، تقسیم می‌شود که در این صورت باید اموال، نُه قسمت شود و به خواهرها یک قسمت و به برادرها دو قسمت داده شود.
اگر یکی از اعضای خانوادۀ زرتشتی، مسلمان شود، آیا همۀ ارث به فرد مسلمان شده می‌رسد؟
در صورتی که میّت، وارث مسلمان و وارث کافر داشته باشد، ارث به وارثِ مسلمان می‌رسد.
اگر میتی وصیت کرده باشد که از یک سوم اموالش برای او تعداد مشخصی نماز استیجاری خوانده شود، آیا صحیح است که ورثه برای او نماز استیجاری بدون مستحبات بگیرند تا پول کمتر از یک سوم اموال مصرف شود؟
ورثه می توانند به مقدار انجام واجبات، اجیر بگیرند.
مردی فوت نموده و فرزندی ندارد. منزل مسکونی وی بین همسر، دو برادر و دو خواهرِ پدری و مادری و دو برادرِ پدری اش چگونه تقسیم می شود؟
همسر میت در فرض سؤال یک چهارم از قیمت خانه را می برد، و دو بردار پدری که از مادر با میت جدا هستند ارث نمی برند. اما برادر و خواهر پدر و مادری خانه را بین خود تقسیم می کنند به طوری که هر برادر دو برابر خواهر ارث می برد.
آیا پسری که دارای اولاد است و زودتر از پدرش فوت می‌کند، بعد از فوت پدربزرگ به ورثۀ پسر چیزی ارث می‌رسد؟
چنانچه بعد از فوت پدر بزرگ، بعضی از اولاد او در قید حیات باشند، اولاد اولاد (پسری که زودتر از پدر فوت کرده است) ارث نمی‌برند.
برابر قانون مدنی اگر کسی فوت کند و فرزندی نداشته باشد، کلیۀ دارایی وی به پدر و مادر، برادر و خواهر ارث می‌رسد. فرد متوفی در زمان اصلاحات ارضی از دولت وقت، زمینی خریده و آباد کرده است. اگر وی یک یا چند برادر و یک خواهر ناتنی (مادری) داشته باشد، خواهر ناتنی یا فرزندان خواهر ناتنی با داشتن برادر یا فرزندان برادر، چقدر ارث می‌برند؟
امر زمین‌های اصلاحات ارضی تابع قوانین مجلس شورای اسلامی و مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌باشد. در هر حال اگر متوفی فرزندی نداشته باشد، ولی پدر و مادر یا یکی از آنها زنده باشد، ارث به پدر و مادر می‌رسد و برادر و خواهر، ارث نمی‌برند و اگر پدر و مادر و اجداد فوت شده و ورثه منحصر در خواهر و بردار متوفی باشد، چنانچه میت برادر و خواهر پدر و مادری، و یک خواهر مادری داشته باشد مال را شش قسمت می کنند، یک قسمت آن را به برادر یا خواهر مادری، و بقیه را به برادر و خواهر پدر و مادری می دهند.
پدر جانبازم بعد از فوت مادرم ازدواج کرد. بنا به دلائلی درخواست طلاق از همسرش نمود و به بنده وکالت تام داد تا مراحل طلاق را پیگیری کنم؛ که متأسفانه پدرم فوت کرد. اکنون دو برادر و دو خواهر هستیم که یکی از خواهرانم فوت کرده است. به خاطر کوتاهی و یا تأخیر در پیگیری طلاق، آیا دَینی بر عهده‌ام است؟
در فرض سؤال، دَینی بر عهدۀ شما نیست؛ در مورد تقسیم اموال یک هشتم اموال به همسرش تعلق می گیرد و ایشان از اموال منقول از خود آن اموال و از اموال غیر منقول (مانند زمین و ساختمان آن) از قیمت آن ارث می برد و باقی اموال بین فرزندانش تقسیم می شود و سهم هر پسر دو برابر دختر است و سهم الارث خواهری که بعد از پدر فوت شده در صورتی که ازدواج کرده و فرزند و شوهر دارد به آنها تعلق می گیرد.
پدری که به خاطر فقر مالی، نوزاد پسرش را فروخته است، در هنگام تقسیم ارث، هیچ گونه اطلاعی از او ندارند، که آیا زنده است یا از دنیا رفته. سهم الارث وی با داشتن برادر و خواهر چه حکمی پیدا می‌کند؟
تا به وجه شرعی فوت شخص، محرز نشود، تصرّف در اموال او جائز نیست؛ و تقسیم مال مشترک در حصّۀ شخص غائب، موکول به نظر حاکم شرع است.
مردی فوت شده و همسرش باردار است اما اطلاعی از جنسیت جنین خود ندارد. با استناد به تشخیص پزشک در بارداری، آیا می‌توان سهم الارث جنین احتمالی را منظور کرد؟
در فرض مذکور اگر وضعیت جنین روشن نباشد، در تقسیم ارث باید به مقدار سهم دو پسر کنار بگذارند؛ در اینصورت اگر بچه زنده به دنیا نیامد یا مثلاً یک پسر یا یک دختر به دنیا آمد، زیادی را ورثه بین خودشان تقسیم می کنند.
فردی مبلغی پول، به صورت امانت به من داده و وصیت می‌کند مبلغ مذکور را پس از فوت، خیرات کنم. آیا می‌توانم برای کمک به ساخت مسجد، معلولین، صدقه و یا...اقدام کنم؟ بهترین خیرات برای وی چیست؟
در فرض سؤال چنانچه مقدار مال وصیّت شده از ثلث اموال میّت بیشتر نباشد و مصرف به خصوصی تعیین نکرده باشد، صرف در مطلق خیرات مانع ندارد.
فرزندی که از ازدواج موقت به دنیا آمده، آیا ارث پدری به وی تعلق می‌گیرد؟
فرزندی که از ازدواج موقت به دنیا آمده، از پدر و مادر -هر دو- ارث می‌برد.
مادر بزرگ من صاحب مغازه‌ای بوده که همسر دوم ایشان به او هدیه داده است؛ این مغازه بعد از مرگش به فروش رسید؛ آیا پدرم - که از همسر اول مادربزرگم بوده - از این مغازه ارث می‌برد؟
اگر مادر بزرگ تان این مغازه را قبض کرده بوده، جزء اموال ایشان محسوب شده و با فوت ایشان به پدر شما هم ارث می‌رسد.
اگر پدر، اهل خمس نباشد، آیا ارث به جا مانده از او خمس دارد؟
به طور کلی ارث خمس ندارد؛ مگر آن که قبلاً متعلق خمس شده و پدر خمس آن را پرداخت نکرده باشد؛ که در این صورت باید ورثه ابتدا خمس آن را پرداخته و سپس ارث را تقسیم کنند.