پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ (احکام پزشکی)

ارتباط با پایگاه
مردی که در سنین کودکی ختنه نشده است، آیا واجب است در زمان بلوغ کشف عورت کرده و ختنه کند؟ آیا پزشک می تواند جهت ختنه به عورت وی نگاه کند؟
ختنه کردن بعد از بلوغ بر خود فرد واجب است، لذا در صورتی که خودش نمی تواند ختنه نماید در حدّ ضرورت مانعی ندارد و باید با مراجعه به پزشک هم جنس، انجام گیرد. ضمناً در صورتی که نگاه کردن با آینه ممکن باشد و نگاه کردن مستقیم و لمس، ضرورتی نداشته باشد، جایز نیست و در صورت امکان، لمس عورت باید با دستکش صورت بگیرد.
در طرح غربالگری، قبل از دمیده شدن روح در جنین، پزشک تشخیص داد که جنین ناقص الخلقه بوده و باید سقط شود؛ آیا سقط در فرض مذکور جایز است؟
ناقص الخلقه بودن جنین، مجوّز شرعی برای سقط جنین حتّی قبل از ولوج روح در آن محسوب نمی شود؛ البته اگر تشخیص بیماری در جنین قطعی بوده و داشتن و نگهداشتن چنین فرزندی موجب حرج باشد، در این صورت جایز است قبل از دمیده شدن روح، جنین را اسقاط کنند؛ ولی بنا بر احتیاط، دیه آن باید پرداخت شود.
حکم فریز کردن جنین چیست؟
فی نفسه اشکال ندارد.
بخاطر مشقت دسترسی به جسد غیر مسلمان و یا صرفه جویی در بودجه، آیا تشریح جسد مسلمان، جایز است؟ وصیت به تشریح جسد بعد از مرگ مغزی، چه حکمی دارد؟
در صورتی که نجات نفس محترمه یا دستیابی به تجارب علوم پزشکی که جامعه به آن محتاج است و یا شناسایی نوعی بیماری که حیات مردم را تهدید می کند، متوقف بر تشریح باشد، تشریح جسد میت جایز است و وصیت به این مطلب هم مانعی ندارد، مگر این که تشریح، موجب صدق عنوان مثله باشد و یا عرفاً هتک حرمت میت محسوب شود. در هر صورت لازم است، تا آنجا که استفاده از جسد غیر مسلمان امکان دارد، از جسد مسلمان استفاده نشود.
بخاطر مشکلات جسمی، اطباء توصیه نموده اند که باردار نشوم. آیا می توان جهت باردار نشدن عمل جراحی کرد؟
به طور کلی جلوگیری از بارداری، اگر با یک غرض عقلایی صورت بگیرد و ضرر قابل توجهی هم نداشته باشد و مستلزم نگاه و لمس حرام نباشد و نسبت به زنان، با اجازه شوهر باشد، فی نفسه اشکال ندارد.
آیا عمل جراحی زیبایی بینی که صرفاً برای زیبایی است و ضرورت پزشکی ندارد، جایز است؟
در فرض سؤال اگر دارای ضرر قابل ملاحظه‌ای نباشد و منجر به لمس نامحرم یا نگاه حرام نشود، فی نفسه اشکال ندارد.
برخی از افراد از نظر روحی و روانی دچار اختلال هویت بوده و تمایلات و روحیات جنس مخالف را از خودشان بروز می دهند. حکم تغییر جنسیت این گونه افراد چگونه است؟ آیا می توان پس از عمل جراحیِ تغییر جنسیت، با آنها ازدواج کرد؟
اگر از راه های علمی و عرفی اطمینان آور، ثابت شود که اعضا و اندام ظاهری، خلاف جنسیت واقعی است، در این صورت اقدام به تبدیل و تطبیق اعضای ظاهری با جنسیت واقعی فی نفسه جایز است، همچنین در صورتی که جنسیت واقعی ــ حتی با آزمایش های علمی ــ ثابت نشود و متقاضی تغییر، در وضیعت اضطرار شدید روحی باشد، جواز عمل مزبور فی نفسه بعید نیست و در غیر این دو صورت
تغییر جنسیت جایز نیست، و باید از آن توبه کند و اگر تشبه ظاهری به جنس مخالف پیدا کرده است، آن را برطرف نماید و احکام جنس اولیه خود را رعایت کند.
من باردار هستم در منطقه ما دکتر سونوگراف مرد و زن هست ولی دکتر من تأکید دارند برای تشخیص دقیق حتماً به دکتر سونوگراف مرد مراجعه کنم؛ چون قبلاً به دکتر خانم مراجعه کردم تشخیص دقیق ندادند؛ تکلیف چیست؟
اگر معاینه و درمان مستلزم لمس و نگاه حرام باشد، با امکان رجوع به متخصص همجنس، رجوع به غیر همجنس جایز نیست؛ مگر آن‌که انجام آن ضروری باشد و مراجعه به متخصص مماثل، کفایت از درمان نکند، در این صورت هم باید به قدر ضرورت اکتفا شود.
جهت باردار شدن گفته شده نگاه به عورت اگر «ضرورت» دارد، منظور از ضرورت چیست؟ آیا ازدیاد نسل شیعه جزء ضرورت بشمار می آید؟
در فرض سؤال، کشف عورت جایز نیست. و مراد از ضرورت در فرض سؤال این است که تشخیص بیماری و درمان آن متوقف بر لمس و نظر باشد و حدود ضرورت هم، بستگی به مقدار نیاز دارد.
بخاطر ضرورت و پیشگیری از بیماری های مخصوص زنان و دستگاه تناسلی و انجام تست پاپ اسمیر توسط پزشک زن، چه حکمی دارد؟
در هر حال لمس و نگاه به عورت دیگران ولو توسط پزشک هم جنس و نیز بر شخص، نشان دادن عورتش به دیگری جایز نیست و حرام است، بله، اگر برای تشخیص بیماری یا درمان ضروری باشد در حد ضرورت اشکال ندارد. و تشخیص ضرورت بر عهده مکلف است.
پسرم ختنه شده که پزشک تشخیص داده پوست آلت به طور کامل برداشته نشده و ختنه ناقص انجام شده است. آیا باید مجدداً ختنه شود؟ محدوده ختنه چگونه قابل تشخیص است؟
اگر بر روی حشفه هیچ مقداری از غلاف (پوست اطراف سر آلت) که قطع آن واجب است وجود نداشته باشد، کفایت می کند.
هنگام لیزر موهای زائد بدن نگاه به آلت تناسلی توسط پزشک زن، آیا جایز است؟
حرام است.
آیا زن می تواند به مرد آمپول تزریق کند؟
اگر دسترسی به مماثل (همجنس) دارند، مراجعه به غیر مماثل، اگر مستلزم نظر و لمس حرام باشد، جایز نیست.
اهداء اعضای بدن و اهداء بافت قابل پیوند میت (استخوان، پوست، غضروف) به بیماران ضایعه سوختگی و یا پیوند استخوان در اثر انحراف شکستگی و شدید، به بیماران نیازمند جایز است؟
استفاده از اعضای میّت برای پیوند به بدن شخص دیگر برای نجات جان او یا درمان بیماری وی اشکال ندارد؛ مگر در اعضایی که برداشتن آنها از بدن میّت، موجب صدق عنوان مثله باشد و یا عرفاً هتک حرمت میّت محسوب شود، که در این صورت جایز نیست.
کارمند و حامله ام و دارای کودک بیست هفته که مبتلا به دیسک کمر هستم. در صورت ادامه بارداری احتمال خطر سلامتی و جراحی دیسک کمر وجود دارد. آیا سقط جنین جایز است؟ میزان کفاره چقدر است و به چه کسی باید پرداخت شود؟
سقط جنین حتی در فرض مذکور شرعاً حرام است. ضمناً با توجه به اینکه 4 ماه جنین تمام شده است، دیه شخص کامل را دارد لذا اگر پسر باشد 1000 مثقال شرعی طلا و اگر دختر باشد 500 مثقال شرعی طلا به عهده کسی است که مباشر در سقط باشد و دیه به وارث جنین با رعایت طبقات ارث پرداخت می شود؛ همچنین کسی که سقط را انجام می دهد علاوه بر دیه، باید کفاره نیز بدهد و کفاره اش آن است که 60 روز روزه بگیرد (31 روز آن باید پشت سر هم باشد) و به 60 فقیر به هر کدام یک مد طعام که تقریبا 750 گرم گندم می باشد بپردازد.