پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ

ارتباط با پایگاه
در شهری که طول روز حدود بیست ساعت است و طلوع فجر ندارد، معیار اذان صبح برای نماز و روزه چیست؟
به طور کلی مکلف باید در مورد اوقات نمازهای یومیه و روزه، همان افق محل سکونت خود را رعایت کند؛ ولی اگر روزه گرفتن بر اثر طولانی بودن روز به خودی خود ـ حتی با ترک فعالیت و مراعات تغذیه ـ سختی فوق العاده داشته باشد، در این صورت بنا بر احتیاط روزه بگیرد و وقتی به سختی فوق العاده افتاد، افطار کند و قضای آن را بگیرد.
اما اگر حرجی بودن ادامۀ روزه به دلیل فعالیت مانند اشتغال به کار یا تحصیل و مطالعه باشد، در این صورت بنابر فتوا باید روزه بگیرد و هر گاه به سختی فوق العاده افتاد، افطار کند و قضای آن را بگیرد.
زمین ملکی در مجاورت زمین وقفی قرار دارد و هیچ کدام از این زمین‌ها راه ماشین رو ندارد. آیا می‌توان با اجازۀ متولیِ زمین وقفی، اقدام به احداث راهی برای این دو زمین نمود که بخشی از آن راه در زمین وقفی و بخشی دیگر در زمین ملکی قرار بگیرد؟
تغییر وقف به محل عبور و جاده جایز نیست؛ مگر آن که ضرورت الزام آوری آن را اقتضا کند و یا خود موقوفه برای انتفاع از آن نیاز به آن راه داشته باشد، ولی اجاره زمینی که وقف منفعت است برای توسعه راه عبور و مرور با رعایت مصلحت وقف اشکال ندارد.
1. آیا ریا، صِرف نیت است یا با خطورات ذهنی و گفتن نیز محقق می‎شود؟
2. اگر کسی روزه خود را به ریا باطل کند، آیا کفاره دارد؟
ج1. به طور کلی، ریا یعنی انجام دادن کار خیر و عبادت برای غیر خدا؛ و به منظور خودنمایی و کسب شأن و منزلت در بین مردم. و در غیر این صورت، ریا نیست. و تشخیص آن با مکلف است. و صِرف خطورات ذهنی و یا گفتن این که من روزه هستم، ریا نیست.
ج2. در فرض مذکور، فقط قضا دارد و کفاره ندارد.
من لاک ناخن را خیلی دوست دارم و یکی از دلایلی که نماز نمی‌خوانم این است که مجبورم لاک را پاک کنم. آیا وقتی لاک به ناخن زده ‎ایم، می‌توانیم وضو بگیریم؟ یا وضو باطل است؟ و آیا اگر نماز با لاک بخوانیم بهتر از این نیست که اصلاً نخوانیم؟
وجود لاک روی ناخن‌های دست، چون مانع از رسیدن آب است، وضو با آن صحیح نیست. البته در مسح پاها، اگر یکی از انگشت‌های پا (حتی انگشت کوچک) لاک نخورده باشد، می توانید روی آن انگشت را مسح کنید و وضو صحیح است. اما در غسل، اگر لاک روی ناخن دست یا پا باشد، چون مانع از رسیدن آب است، غسل صحیح نیست.
باید توجه داشت که نماز از مهمترین اعمال دینی است؛ اگر قبول درگاه خداوند عالم شود، عبادت های دیگر هم قبول می شود و اگر پذیرفته نشود، اعمال دیگر هم قبول نمی شود. پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:"کسی که به نماز اهمیت ندهد و آن را سبک شمارد، سزاوار عذاب آخرت است".
سال‎ها قبل یک جلد قرآن را بدون اجازه، از نمازخانه آموزش و پرورش منطقه دو تهران خارج کردم و بعد از مدتی به دلیل جا به جاییِ محل سکونت، در مسجدی قرار دادم. آیا دَینی بر گردنم هست؟ چه مبلغی و به کجا باید پرداخت کنم؟ آیا حتماً باید عین کتاب را به همان مکان برگردانم؟
در صورت امکان باید حتماََ همان قرآن را به همان نمازخانه برگردانید؛ اما اگر اصلاََ به آن قرآن دسترسی ندارید، مثل آن را تهیه کرده و در همان نمازخانه بگذارید.
اگر شخص به خوبی از عهده امر به معروف و نهی از منکر، بر نیاید، مثلاً به خوبی بیان نکند یا به خوبی دفاع نکند آیا تکلیف از او برداشته می شود؟
اگر چه تبیین صحیح منکر و معروف در این فریضه الهی، کار بسیار مطلوبی می باشد، ولیکن آن چیزی که به هنگام وقوع منکر واجب است آن است که انجام دهنده گناه را از آن گناه با تذکر لسانی باز بدارد و بیش از آن بر او واجب نیست، حتی اگر بداند که تنها موعظه و تقاضا اثر می‌گذارند نه امر و نهی، وجوب آنها بعید نیست. البته نسبت به موارد منکر و مراتب نهی از آن، مراحل دیگری وجود دارد که با مراجعه به کتب تفصیلی می توانید (در بخش مربوطه) ملاحظه نمایید.
1. در طی بارداری، حکم نزدیکی چیست؟
2. آیا زن می‌تواند در این ایام، از نزدیکی ممانعت کند؟
3. آیا مرد می‌تواند با وجود درخواست زن، از روابط زناشویی ممانعت کند؟
ج1و2) اگر نزدیکی برای جنین، ضرر نداشته باشد،اشکال ندارد. ضمناً زن نمی‌تواند در مقابل درخواست استمتاعات متعارف مرد، خودداری کند.
ج3) بر مرد واجب است حداقل چهار ماه یک بار، عمل زناشویی را انجام دهد و در صورتی که زن میل زیاد به رابطه زناشویی قبل از چهار ماه داشته باشد، به طوری که خوف آن باشد که به معصیت آلوده شود، بنا بر احتیاط واجب، مرد باید قبل از چهار ماه با او رابطه زناشویی داشته باشد یا او را طلاق دهد.
حکم شرکت در آزمون استخدامی مثل ارتش که مستلزم کشف عورت و نگاه و معاینه پزشک است، چه حکمی دارد؟
اگر استخدام ضرورت داشته باشد، اشکال ندارد ولکن کشف عورت در برابر دیگران جایز نیست، مگر آن که ضرورتی مثل رعایت قانون و یا معالجه، آن را اقتضا کند.
خانمی با مردی محرم شده بود و هیچکدام نمی‌دانند دخولی انجام شده است یا نه؛ الآن مدت محرمیت تمام شده است، تکلیف چیست؟ آیا اگر خانم بخواهد دوباره ازدواج کند باید عده نگه‌دارد؟
در فرض سؤال، عده واجب نیست.
ما ساکن شهر هستیم؛ در روستای پدری مان زمین کشاورزی داریم و آن را در اختیار کشاورزان قرار داده ایم تا در آن کشت کرده و در موقع برداشت، محصول آن را تقسیم کنیم. آیا زکات این محصول در همان روستا باید مصرف شود یا در شهر هم امکان‎پذیر است؟
در فرض سؤال، اگر زکات در روستا جدا می شود و در روستا مستحق وجود دارد، گرچه می توانید زکات را به شهر ببرید ولی مخارج بردن به شهر بر عهده خودتان است و اگر زکات تلف شود، ضامن هستید؛ مگر آن که با اجازه حاکم شرع برده باشید.
دست چپم شکسته است و تا آرنج، گج گرفته‌اند. بنده در هنگام وضو به نیت وضوی جبیره روی آن را دست می‌کشم. با توجه به اینکه دست راستم سالم است، اما نمی توانم آن را با دست چپ بشویم، چه تکلیفی دارم؟
دست راست را از آرنج، زیر شیر بگیرید و به طرف پایین بشویید و دست کشیدن لازم ندارد.
اگر در سجده متوجه شویم، رکوع را انجام نداده‌ایم، آیا نماز باطل است؟
اگر نمازگزار بعد از آن که پیشانی اش به زمین برسد، یادش بیاید که رکوع نکرده است، بنا بر احتیاط واجب باید بایستد و رکوع را به جا آورد، و نماز را تمام کند و دوباره بخواند.
===================================
حیدرنیا: جواب داده شده با نظر آقا مخالف است.
مسأله 232) اگر در حال سجدۀ اول یا بعد از آن و پیش از وارد شدن در سجدۀ دوم یادش بیاید که رکوع نکرده است، باید برخیزد و پس از ایستادن، رکوع کند و پس از آن، دو سجده را به جا آورد و نماز را تمام کند و بعد از نماز، بنابر احتیاط مستحب، دو سجدۀ سهو برای سجدۀ زیادی انجام دهد.
خواندن عمدی یا سهوی سوره سجده‌دار در نماز چه حکمی دارد؟
در نماز واجب، خواندن سوره‌های سجده جایز نیست و اگر عمداً و یا سهواً یکی از آن سوره‌ها را بخواند، تا به آیۀ سجده برسد، باید بنا بر احتیاط واجب سجدۀ تلاوت را به جا آورد و برخیزد و اگر سوره تمام نشده، آن را تمام کند و نماز را به آخر برساند و سپس نماز را اعاده کند. و اگر قبل از رسیدن به آیۀ سجده ملتفت شد، احتیاط واجب آن است که سوره را رها کند و سوره‌ دیگری بخواند و نماز را تمام کند و سپس نماز را اعاده نماید.
در بعضی از روشهای پختن غذا در کشور اندونزی، فقط به اندازه ریختن نمک، نیاز به پودر لاک صدف است؛ با توجه به این که گوشت صدف حرام است، آیا این لاک هم همان حکم را دارد؟
اگر به مقداری کم است که در غذا مستهلک می‌شود، اشکال ندارد و إلّا جایز نیست.
برخی از افراد در نماز جماعت، هنگام قنوت، نگین انگشتر خود را به سمت کف دست بر می گردانند؛ با توجه به اینکه این کار، وجه شرعی ندارد، آیا باید نهی از منکر کرد؟
در فرض مذکور گرداندن انگشتر، ضرری به صحت نماز نمی‌زند؛ لذا تذکر دادن، واجب نیست.