پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ

ارتباط با پایگاه
اگر حجاج در روز عید قربان در منا، بعد از رمی جمره عقبه، به دلیل کمبود وقت در قربانگاه، موفق به قربانی نشوند، تکلیف شرعی چیست؟
در فرض مذکور، به احتیاط واجب باید در همان روز عید، حلق و یا تقصیر را انجام دهند، ولی اعمال پنجگانه مکه را بعد از ذبح قربانی بجا آورند.
پارچه‌ای را خریداری کردم و خودم با آن، لباس دوختم که دوخت آن برایم هزینه‌ای نداشت. اکنون که سال خمسی‌ام است، می‌خواهم خمس آن را بپردازم. آیا خمس قیمت پارچۀ خریداری شده را باید بپردازم یا خمس ارزش لباسی که دوخته‌ام؟
اگر لباس را برای فروش و کسب درآمد دوخته‌اید و پارچه آن از درآمد کسب و کار تهیه شده، باید خمس ارزش لباس دوخته شده را بپردازید؛ ولی اگر برای استفادۀ خودتان باشد و یا برای هدیه به کسی که دادن آن عرفاً در شأن شما محسوب می شود، دوخته‌اید و تحویل او داده اید، خمس آن بر شما واجب نیست؛ مگر آن که قبلاً به پارچه یا پول آن، خمس تعلق گرفته باشد، که در این صورت باید خمس قیمت پارچه را با احتساب تورّم آن بپردازید.
1. با توجه به این که در ایام اربعین حسینی، ازدحام زوّار باعث محدویت‌های فراوانی برای سفر به کربلا می‌شود؛ اگر کسی در روزهای قبل از اربعین (20 صفر) زیارت کند و برگردد؛ یا مثلاً فردای اربعین به کربلا برسد؛ از ثواب زیارت اربعین و عمل به روایت امام حسن عسکری(ع) محروم می‌شود؟
2. در ایام اربیعن به علت ازدحام شدید، ورود به حرم حسینی(ع) و گاهی بین‌الحرمین بسیار دشوار و برای برخی ناممکن است و گاهی موجب اذیت دیگران می‌شود. در این شرایط، زائر چگونه باید زیارت اربعین را به‌جا آورد؟ آیا خواندن زیارت از محدودۀ اطراف حرم کافی است؟
ج1) انجام زیارت سید الشهداء علیه السلام در هر زمان مستحب و دارای ثواب عظیم است؛ ولی ثواب زیارت زمان خاص، مختص به انجام زیارت در همان زمان خاص است. البته انجام زیارت قبل یا بعد از آن موقع، به رجاء آن ثواب مخصوص، مانعی ندارد.
ج2) در فرض مذکور، کفایت می کند.
1. خانمی هستم چهل و پنج ساله، که برای فرزنددار شدن، می‌خواهم از تخمک اهدایی یک خانم دیگری استفاده کنم. از نظرشرعی چه حکمی دارد؟
2. آیا خانم اهدا کننده برای اهدای تخمک خود، باید از همسرش اجازه بگیرد؟
ج1) عمل مزبور فی نفسه اشکالی ندارد؛ ولی باید از مقدمات حرام از قبیل نگاه و لمس حرام و غیر آن‌ها اجتناب شود. به هر حال در صورتی که با این روش کودکی به دنیا بیاید، ملحق به صاحب نطفه و تخمک است. لذا باید احکام شرعی مربوط به نَسَب مراعات شود.
ج2) زن اهدا کننده، در این کار نیاز به اذن همسر ندارد؛ مگر این که موجب تضییع حق شوهر شود. در هر صورت برای خروج از منزل، نیاز به اذن شوهر دارد.
آیا مسافر، نماز را در کربلا باید کامل بخواند؟
حکم تخییر در حائر حسینی(علیه السلام) به زیر گنبد (تحت القبّه) و جایی که نزد قبر امام حسین (علیه السلام) صدق می کند، اختصاص دارد و بنابر احتیاط شامل رواق ها و صحن مطهر نمی شود.
بعد از فوت پدرم، حقوق بازنشستگی وی به حساب مادرم واریز می‌شود. مادرم نیز کارمند بوده و حقوق‌بگیر با دو واحد آپارتمان، که ماهیانه مبالغی را پس‌انداز می‌کند. پدرم وصیّت نامه‌ای ندارد، اما حج واجب بر عهده داشته است؛ ولی مادرم نسبت به حج پدرم اقدامی نمی‌کند. وظیفۀ من به عنوان فرزند چیست؟
در فرض سؤال مستمری جزو ما ترک میت نیست؛ در هر حال اگر یقین دارید پدرتان در زمان حیاتش، مستطیع بوده و حج بر او مستقر شده، باید از اموال پدر که به جا مانده، برایش نایب بگیرید و مادر حق ممانعت ندارد.
آیا بیع یا وقف یا قرض یا اجاره به صورت معاطاتی، صحیح است؟
معاطات در بیع و قرض و اجاره، صحیح است؛ همچنین در وقف برای جهات عام مثل مساجد، مقابر و وقفهایی که برای افراد یا عنوان خاصی نباشد، معاطات صحیح می‎باشد.
اگر کسی قادر به نزدیکی باشد، یعنی توانایی نعوظ دارد، ولی فقط بیضۀ چپ را دارد، آیا باید قبل از عقد، این موضوع را به زن بگوید؟
در فرض سؤال، اطلاع دادن لازم نیست؛ و اگر زن هم بعد از عقد بفهمد از موجبات فسخ عقد نیست.
1. آیا آموزش رقص بدون موسیقی برای کودکان اشکال دارد؟
2. آیا صِرف حضور در کلاس آموزش رقص «باله» و نگاه به کودکانی که می‌رقصند، اشکال دارد؟
ج1) کودک غیربالغ چه پسر و چه دختر تکلیفی ندارد؛ ولی سزاوار نیست افراد بالغ او را تشویق به رقص کنند.
ج2) نگاه کردن به رقص اگر مفسده داشته باشد مثلاً موجب تحریک شهوت شود یا مستلزم تایید مراکز تعلیم و ترویج رقص که با اهداف نظام اسلامی منافات دارد باشد جایز نیست.
اگر ورّاثِ میّت، هزینه دفن را نپردازند، تکلیف چیست؟
اگر میّت از خودش مالی دارد، هزینۀ دفن از اصل مال میت برداشته می شود. در صورت امتناع ورثه چنان چه امر به معروف اثری ندارد و با رجوع به حاکم شرع نتوان آن ها را الزام به پرداخت کرد یا میت از خودش مالی ندارد، بر مسلمانان واجب است با هزینه خود او را دفن کنند.
در مهمانسرای اداره و محل کارم، یک شب اقامت کردم و مسئول مهمانسرا هزینه‌ای دریافت نکرد؛ تکلیف چیست؟
مصرف نمودن اموال دولتی در غیر مواردی که اجازه داده شده، در حکم غصب است و موجب ضمان می باشد؛ مگر آن که با اجازه قانونی مقام مسئول بالاتر صورت بگیرد.
من خیلی اتفاقی در جریان یک خواستگاری قرار گرفتم؛ اطلاعاتی از دختر خانم دارم که چطور آدمی است و چه کارهایی انجام داده است. این دختر خانم، روابط نامشروع داشته ولی خانواده پسر در جریان نیستند. آیا صلاح است من این موضوع را به ایشان بگویم؟ شاید آن دختر توبه کرده و دیگر آدم قبل نیست. می‌ترسم از خدا از این که آبروی یک مسلمان را ببرم. از طرفی هم خانواده پسر اصلا در جریان نیستند و ممکن است این ازدواج آخرش بد باشد. آیا درست است اطلاع بدهم؟ یا حد اقل به مادر پسر یا مادر بزرگش بگویم؟
موارد مختلف است. مثلاً اگر اطلاع ندادن شما باعث مفسده و گرفتاری بزرگی برای پسر باشد، آگاه کردنشان واجب است، هرچند از شما مشورت نخواسته باشند؛ در غیر این صورت اگر مورد مشورت قرار نگرفته‌اید، تکلیفی ندارید و تشخیص موضوع با مکلف است.
بنده در گذشته با فردی آشنا بودم و سلام و احوال پرسی خوبی داشتیم. زمانی برای خرید با او به مغازه ای رفتم، فروشنده پول خُرد نداشت؛ لذا ایشان مبلغ خرید بنده را حساب کرد و چون مبلغ، ناچیز بود (ده هزار تومان) سخنی هم از باز پس گیری آن نگفت. با توجه به اینکه خود ایشان روابطش را با من بر هم زده است، آیا دَینی بر عهدۀ بنده است؟ اگر دینی باشد، باید مبلغ را به خود ایشان بدهم یا می توانم از طرف ایشان به صندوق صدقات بیندازم؟
در فرض مذکور اگر آن فرد مبلغ را به شما نبخشیده و از آن گذشت نکرده است، باید به خود ایشان بدهید - هر چند با وکالت دادن به دیگران یا به صورت ناشناس - و پرداخت آن مبلغ به صندوق صدقات کفایت نمی کند.
اگر حشره (پشه) وارد حلق روزه دار شود، آیا روزه باطل می شود؟
اگر سهواً یا بی اختیار فرو رفته باشد، اشکال ندارد.
بنده پیمانکار واحد متوفّیات (تغسیل و تکفین و ...) می باشم. مدتی قبل میتی که 10 روز از فوت ایشان در منزل گذشته بود و تازه جنازه پیدا شده بود را برای تکفین آوردند. به حدّی بدن متلاشی، سیاه شده و بوی تعفّن شدید می داد که قابلیّت شستن (تغسیل) را نداشت. جسد را در نایلون مخصوص این موارد گذاشته، و دو سر آن را گره زدیم، تا بتوان میت را تکفین کنیم و کفن نجس نشود. حالا سؤال اصلی اینجاست که آیا تیمم در این موارد جایز است؟ دوّم این که به دلیل شرایط بدن اگر امکان دست زدن برای تیمم وجود نداشته باشد؛ وظیفه ما چیست؟ آیا از روی پلاستیک باید تیمم می دادیم؟
اگر به هیچ وجه امکان تغسیل میّسر نبوده، غسل واجب نیست و نوبت به تیمم می رسد و اگر تیمّم هم اصلاً ممکن نباشد، وظیفه ای در خصوص غسل و تیمم ندارید.