پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ (نماز)

ارتباط با پایگاه
حکم نماز و عمل شخصی که بعد از قنوت نماز جماعت دست‌های خود را بر صورت می‌کشد، چیست؟
کشیدن دست بر صورت، بعد از قنوت نماز واجب مکروه است، ولی نماز صحیح است.
1. شرایط سجده واجب قرآن چیست؟
2. آیا الزاماً باید بر مهر باشد؟ حجاب و... لازم است؟
ج1) در هر یک از چهار سوره ی سجده (الم تنزیل)، فصّلت (حم سجده)، نجم و علق، یک آیه سجده واجب وجود دارد که اگر انسان آن­را بخواند یا به آن گوش دهد، باید پس از پایان آیه، فوراً سجده کند و اگر فراموش کند، هر وقت یادش آمد باید سجده را انجام دهد.
ج2) در سجده واجب قرآن باید بر چیزهایی سجده کند که در نماز می‌‌توان بر آنها سجده کرد، ولی دیگر شرایط سجده نماز، مانند رو به قبله بودن، با وضو بودن و داشتن حجاب و مانند آن لازم نیست.
بنده نمازهای فوت شده زیادی دارم که باید قضا کنم. آیا باید آن‌ها را بر نماز واجب روزانه مقدم کنم؟
به طور کلی کسی که نماز قضا دارد، می تواند نماز اداء را بخواند؛ ولی احتیاط واجب آن است که اگر فقط یک نماز قضا دارد، ابتدا نماز قضا را بخواند؛ به خصوص اگر نماز قضا مربوط به همان روز باشد.
از چه زمانی به بعد، نماز، قضا می‌شود؟
وقت نماز صبح از هنگام طلوع فجر (فجر صادق) تا طلوع آفتاب است.
وقت نماز ظهر از اول ظهر (زوال خورشید) است تا هنگامی که فقط به مقدار خواندن نماز عصر تا غروب آفتاب وقت مانده ­باشد.
وقت نماز عصر از هنگامی است که به اندازه خواندن نماز ظهر، از ابتدای ظهر گذشته باشد تا غروب آفتاب.
وقت نماز مغرب از هنگامی است که سرخی ایجاد شده در آسمان که (بعد از غروب آفتاب از طرف مشرق بالا می‌آید) از بین برود تا هنگامی که فقط به مقدار خواندن نماز عشا تا نیمه شب شرعی وقت ­مانده باشد.
وقت نماز عشا از هنگامی است که به مقدار خواندن نماز مغرب از اول وقت گذشته باشد تا نیمه شب.
در ضمن توجه داشته باشید اگر کسی از روی معصیت یا به واسطه عذری، نماز مغرب یا عشا را تا نیمه­ شب نخواند، بنا بر احتیاط واجب باید آن‌ها را تا قبل از اذان صبح، بدون نیّت ادا یا قضا (به قصد ما فی الذمه) به­ جا آورد.
کسی که برای نماز جماعت زنبیل می‌گذارد، آیا این حق برای او تا شروع نماز است یا تا وقتی که امام جماعت به رکوع می‌رود؟
حق اولویت در صورتی است که زیاد طولانی نباشد. بنابراین در وقت اقامه نماز اگر کسی که جا گرفته است خود را به محل نرساند که مستلزم تعطیل مکان شود؛ حقّی نسبت به آن ندارد و دیگری می‌تواند سجّاده یا رحل او را کنار گذاشته و جای او را بگیرد ولی موظّف است که سجاده و رحل را به صاحب آن برساند و اگر نرساند، ضامن است.
این که گفته می‌شود در سجده سهو بنا بر احتیاط باید "بسم الله و بالله السلام علیک ایها النبی و رحمة الله و برکاته" گفت، آیا این احتیاط، واجب است؟
این احتیاط، واجب است.
اگر نمازگزار پس از بلند کردن سر از سجده، در حالی که عرق پیشانی باعث خیس شدن مهر شده است، با دست، عرق روی مهر را خشک کند، کراهتی وجود دارد؟
کراهت ندارد؛ مگر اینکه با خشوع مطلوب در نماز، منافات داشته باشد که در این صورت مکروه است.
می‌دانم که می‌توان نماز شب فوت شده دیشب را امروز قضا کرد؛ اما آیا مثلاً کسی که 20 سال نماز شب نمی‌خوانده است، می‌تواند به قضای آن نماز شب‌ها اقدام کند؟
قضای نمازهای نافله شبانه روز، مستحب است و فرقی بین قضای نافله شب از جهت زمان ندارد؛ کسی که ‎نمی‌تواند آن‌ها را قضا نماید، برای او مستحب است که به مقدار توانایی، صدقه بدهد و ‎کمترین صدقه آن است که برای هر دو رکعت، یک مُدّ (حدود ده سیر برابر 750 گرم گندم مثلاً) صدقه ‎بدهد و اگر نتوانست، برای هر چهار رکعت، یک مدّ صدقه بپردازد و اگر نتوانست، یک مدّ ‎برای نمازهای مستحبی شب و یک مدّ برای نمازهای مستحبی روز صدقه بدهد.
آیا با خواندن ترجمه آیه سجده، سجده واجب می‌شود؟
در فرض مذکور سجده، واجب نمی‌شود.
اگر کسی به نمازگزار سلام دهد، چگونه باید جواب بدهد؟
انسان در حال نماز نباید به دیگری سلام کند ولی اگر کسی به او سلام کرد واجب است جواب او را بدهد و باید به گونه ای جواب دهد که کلمه سلام مقدم باشد؛ مانند اینکه بگوید: "سلام علیکم" یا "السلام علیکم" و نباید "علیکم السلام" بگوید.
اگر کسی هنگام اذان ظهر در وطنش باشد و نمازش را نخواند و به سفر برود و در سفر نمازش قضا شود، یا این که هنگام اذان در سفر باشد و از مسافرت برگردد و در حالی که وقت برای خواندن نماز دارد ولی نمازش قضا شود، وظیفه این شخص نسبت به تمام یا شکسته خواندن نماز قضا چیست؟
به طور کلی ملاک کامل یا شکسته بودن نماز، وقت فوت نماز است؛ بنا بر این اگر کسی در اول وقت نماز، حاضر و در آخر آن، مسافر بوده است، باید نماز را شکسته قضا کند و در صورتی که آخر وقت در وطن بوده است، باید به صورت تمام قضا نماید؛ هرچند احتیاط مستحب این است که به صورت جمع (هم شکسته و هم تمام) قضا کند.
آیا خواندن نماز وتیره در مسافرت، اشکال دارد؟
انجام نافله عشا (وتیره) در سفر با قصد رجاء و به امید ثواب، اشکال ندارد.
این که در رساله گفته شده" کسی که اذان و اقامه دیگری را شنیده، چه با او گفته باشد یا نه، در صورتی که بین آن اذان و اقامه و نمازی که می خواهد بخواند زیاد فاصله نشده باشد، می‌تواند برای نماز خود اذان و اقامه نگوید." اگر از تلویزیون یا رادیو بشنود هم این حکم جاری است، یا شامل آن نمی‌شود؟
اگر مستقیم پخش شود، حکم مذکور را دارد، ولی اگر از نوار و مانند آن پخش شود این حکم را ندارد.
خواستم نظرحضرت آقا را در مورد اولویت تعقیبات نمازهای واجب بدانم. آیا بلافاصله بعد اتمام نماز تسبیحات حضرت زهرا (س) بگویم یا سجده شکر بجا آورم یا عمل دیگری هست.
تعقیبات نماز که از جمله بهترین آنها تسبیحات حضرت زهرا (سلام الله علیها) است، باید بعد از فراغ از نماز واجب یا مستحب، متصل به نماز انجام شود به گونه ای که عرفاً تعقیبات آن نماز محسوب شود، و اگر بین نماز و تسبیحات حضرت زهرا (سلام الله علیها) تعقیبات دیگری مانند ذکر و دعا فاصله شود، اشکال ندارد.
آیا «وقت فضیلت» با «اول وقت» تفاوت دارد؟
وقت فضیلت نماز وسیع‌تر از اول وقت نماز است. مقصود از اول وقت نماز، ابتدای زمانی است که وقت نماز فرا می‌رسد.