همه
احکام بانوان
احکام سفر
احکام محتضر و اموات
احکام پزشکی
ازدواج و زناشویی
اعتکاف
اماکن مذهبی
امر به معروف و نهی از منکر
اموال پیدا شده و مجهول المالک، مظالم
تکلیف و تقلید
جهاد و دفاع
حج و عمره
حقوق
خمس
خوردنی ها و آشامیدنی‌ها
روزه
زکات
شکار و ذبح حیوانات
صدقات و تبرعات
طلاق و عده
طهارت و نجاست
غصب
قوانین و مقررات و اموال بیت المال
مسائل فرهنگی و اجتماعی
مسائل قضایی
معاملات و شغلها
نذر، قسم و عهد
نماز
نگاه، پوشش و معاشرت
ورزش، مسابقات و تفریحات
وصیت و ارث
وضو، غسل و تیمم
وقف، مساجد و قبرستان
ولایت فقیه
گناهان
موضوعات
پرسش و پاسخ (تکلیف و تقلید)
ارتباط با پایگاهتفاوت احتیاط واجب و احتیاط مستحب در چیست؟
در احتیاط واجب مقلد می‌تواند به مجتهد دیگر که احتیاط نکرده و فتوای صریح دارد، با رعایت ترتیب اعلمیت رجوع کند؛ ولی احتیاط مستحب، همراه با فتواست و مکلف باید یا به فتوا عمل کند و یا به احتیاط مستحب و نمی تواند مانند احتیاط واجب به مرجع تقلید دیگری رجوع کند؛ مگر آنکه فتوای مجتهد دیگر، نزدیکتر به احتیاط باشد.
با توجه به این که در احتیاط واجب می‌توان به مرجع اعلم بعدی رجوع کرد، اگر مرجع اصلی ما فتوی نداشته باشند، مثلاً بفرمایند اگر طبق این نظر عمل نشد بنابر احتیاط واجب عمل، باطل هست، حالا مرجع اعلم بعدی فتوا داشته و نظری مخالف یا متفاوت با نظر مرجع ما دارد، آیا می‌توان گاهی طبق نظر مرجع خود عمل کنیم و گاهی به فتوای مرجع اعلم بعد رجوع نماییم؟ یعنی بین دو نظر مخیر باشیم؟
اگر مرجعی در مسئله‌ای احتیاط واجب کرده باشد، مکلف می‌تواند در آن مسئله گاهی به احتیاط عمل کند و گاهی هم بر اساس فتوای مرجع اعلم بعدی که به او رجوع کرده است، عمل نماید.
اگر فقط یکی از نشانه های بلوغ در پسران دیده شود، آیا به سن بلوغ رسیده اند؟
علائم بلوغ عبارتند از:
1ـ روییدن موی خشن بر شرمگاه
2ـ خروج منی
3- کامل شدن 15 سال قمری در پسر (که تقریباً معادل 14 سال و 6 ماه و 18روز شمسی می‌باشد)؛ که اگر یکی از این علائم باشد، شرعاً بالغ شده و باید به وظایف شرعی خود عمل کند.
1ـ روییدن موی خشن بر شرمگاه
2ـ خروج منی
3- کامل شدن 15 سال قمری در پسر (که تقریباً معادل 14 سال و 6 ماه و 18روز شمسی می‌باشد)؛ که اگر یکی از این علائم باشد، شرعاً بالغ شده و باید به وظایف شرعی خود عمل کند.
منظور از مشکل بودن شناخت أعلم، چیست؟
منظور این است که از راه هایی که برای شناخت مجتهد أعلم گفته شده، تشخیص أعلم برای او ممکن نباشد، یا مشقّت زیاد داشته باشد. به هر حال، اگر شناختن أعلم مشکل باشد، به احتیاط واجب باید از کسی تقلید کند که گمان به أعلم بودن او دارد، بلکه اگر احتمال ضعیفی هم بدهد که کسی أعلم است، و بداند دیگری از او أعلم نیست، به احتیاط واجب باید از او تقلید نماید و اگر چند نفر در نظر او أعلم از دیگران، ولی با یکدیگر مساوی باشند، می تواند از یکی از آنان تقلید کند.
نشانه های بلوغ شرعی و تکلیف دختران چیست؟
علائم بلوغ عبارتند از: 1ـ روییدن موی خشن بر شرمگاه 2ـ خروج منی 3- کامل شدن نه سال قمری بنا بر مشهور در دختر (که تقریبا معادل 8 سال و 8 ماه و 23 روز شمسی می باشد)؛ که اگر یکی از این علائم باشد، شرعا بالغ شده و باید به وظایف شرعی خود عمل کند.
در موردی که فالاعلم مانند اعلم در مسأله ای احتیاط واجب دارد، آیا مقلد می تواند به مرجع سومی که نظر متفاوت دارد و فتوا داده است رجوع کند؟
با رعایت شرایط لازم در مرجع تقلید، رجوع به فتوای مجتهد فالاعلم بعدی (سوم)، اشکال ندارد.
1) در رساله آموزشی رهبر معظّم انقلاب آمده:
اعمال افرادی که تقلید نمی‌کنند، یا تقلید صحیح ندارند، در صورتی محکوم به صحّت است که:
الف. موافق احتیاط باشد.
ب. یا مطابق واقع باشد.
ج. یا مطابق با نظر مجتهدی باشد که وظیفه دارند از او تقلید کنند.
سؤال: منظور از مطابق با واقع بودن چیست؟ و آن را چگونه می توان تشخیص داد؟
2) در همین رساله در جواز عدول به غیر أعلم نوشته:
مواردی که عدول به غیر أعلم جایز است:
الف. ...
ب. در مسائلی که فتوای غیر أعلم، مخالف فتوای أعلم نباشد.
سؤال: منظور از مخالف نبودن چیست؟
اعمال افرادی که تقلید نمی‌کنند، یا تقلید صحیح ندارند، در صورتی محکوم به صحّت است که:
الف. موافق احتیاط باشد.
ب. یا مطابق واقع باشد.
ج. یا مطابق با نظر مجتهدی باشد که وظیفه دارند از او تقلید کنند.
سؤال: منظور از مطابق با واقع بودن چیست؟ و آن را چگونه می توان تشخیص داد؟
2) در همین رساله در جواز عدول به غیر أعلم نوشته:
مواردی که عدول به غیر أعلم جایز است:
الف. ...
ب. در مسائلی که فتوای غیر أعلم، مخالف فتوای أعلم نباشد.
سؤال: منظور از مخالف نبودن چیست؟
ج1) مراد از مطابق واقع بودن، یعنی یقین یا اطمینان پیدا کند که عمل او همانی است که در واقع شارع مقدّس از او خواسته است. (مانند احکام مسلّم و یقینی؛ مثلاََ دو رکعت بودن نماز صبح، وجوب روزه ماه رمضان، و مانند آن)؛ و تشخیص آن از هر راهی است که برای مکلف اطمینان آور باشد.
ج2) منظور از مخالف نبودنِ فتوای مرجع أعلم و غیر أعلم، یکی بودن فتوای هر دو مجتهد است، که مکلف به نیت تقلید غیر أعلم به آن عمل کند.
ج2) منظور از مخالف نبودنِ فتوای مرجع أعلم و غیر أعلم، یکی بودن فتوای هر دو مجتهد است، که مکلف به نیت تقلید غیر أعلم به آن عمل کند.
آیا عمل به پاسخهای شرعی، از دفاتری که شماره تلفن های سایت رهبر معظّم انقلاب و یا با نام دفاتر پاسخ به مسائل شرعی معظّم له از مراکز مخابراتی دریافت می شود، کفایت از وظیفه می کند؟
با توجه به این که در دفاتر معظم له افراد مورد اطمینان را برای پاسخگویی می گمارند، پاسخ ایشان برای مردم حجت است.
در مسئله ی تبعیض در تقلید این قضیه تا چه حد قابل تفکیک است؟ مثلاً در دو قسمت کلی عبادات و معاملات، هر کدام را از یک مجتهد تقلید کرد؛ یا نماز را از یک مرجع بزرگوار و بقیه مسائل را از دیگری؛ یا مثلاً فلان مسئله ی خاص را از یک مرجع و بقیه را از یک مرجع دیگر؟
مقلد می‌تواند هر قسمت از احکام شرعی را از مجتهدی که در آن قسمت تبحّر و مهارت بیشتری دارد تقلید کند. مثلاً عبادات را از مجتهدی و معاملات را از مجتهد دیگر تقلید نماید یا احکام فردی را از یکی و احکام اجتماعی و سیاسی و اقتصادی را از دیگری تقلید کند و اگر اعلمیت هر یک از مراجع در مسائلی که مکلف بنا دارد در آن مسائل از او تقلید کند محرز شود، بنا بر احتیاط واجب، تبعیض در تقلید (در صورت اختلاف فتوا) لازم است.
کسی در برخی مسائل، از مجتهدی تقلید و در برخی دیگر اصلا تقلید نمی کرده است؛ حال مرجع از دنیا می رود. آیا می توان در مسائلی که در زمان حیات مرجع، از وی تقلید نمی کرده، الان از او تقلید کند؟
اشکال ندارد.
کسی که به بلوغ شرعی نرسیده و مرتکب استمناء می شود، آیا دلیل بر بالغ شدن است؟
در فرض سؤال اگر از او منی خارج شود، هر چند با استمناء، بالغ است و باید تکالیف شرعی را انجام دهد.
ضمناً علائم بلوغ عبارتند از: 1ـ روییدن موی خشن بر شرمگاه 2ـ خروج منی 3- کامل شدن 15 سال قمری در پسر (که تقریباً معادل 14 سال و 6 ماه و 18روز شمسی می‌باشد)، که اگر یکی از این علائم باشد، شرعاً بالغ شده و باید به وظایف شرعی خود عمل کند.
ضمناً علائم بلوغ عبارتند از: 1ـ روییدن موی خشن بر شرمگاه 2ـ خروج منی 3- کامل شدن 15 سال قمری در پسر (که تقریباً معادل 14 سال و 6 ماه و 18روز شمسی می‌باشد)، که اگر یکی از این علائم باشد، شرعاً بالغ شده و باید به وظایف شرعی خود عمل کند.
جاهل قاصر و جاهل مقصّر به چه کسی گفته می شود؟
جاهل مقصّر به کسی گفته می شود که متوجه جهل خود است، و راه برای رفع جهالت او بدون این که حرجی باشد وجود دارد؛ ولی او در آموختن احکام کوتاهی می کند.
جاهل قاصر کسی است که اصلاً متوجه جهل خود نیست یا راهی برای این که بدون حرج، جهل خود را برطرف کند، ندارد.
جاهل قاصر کسی است که اصلاً متوجه جهل خود نیست یا راهی برای این که بدون حرج، جهل خود را برطرف کند، ندارد.
آیا سؤالی که از روحانی امام جماعت که مشهور به عدالت هست (چون به ایشان اقتدا می شود) پرسیده می‌شود و ایشان پاسخ می‌گویند حجت است؟
چنانچه مورد اطمینان باشد، حجت است.
تغییر مرجع از اعلم - در موضوعی خاص و یا برخی مسائل - به مرجع دیگر آیا جایز است؟
به طور کلی عدول از مجتهد زنده به مجتهد زنده دیگر بنابر احتیاط واجب جایز نیست، مگر این که مجتهد دوم اعلم یا محتمل الاعلمیه باشد.
اگر در شرایط خاص (مثلاً در اردوی جهادی در منطقه محروم که حتی آنتن موبایل هم وجود ندارد) به هیچ وجه دسترسی به حکم شرعی نباشد، تکلیف چیست؟
می‌توان صبر کرد تا فتوای مجتهد اعلم را به دست آورد، یا در صورت امکان به احتیاط عمل نمود و اگر احتیاط ممکن نیست، چنانچه از انجام عمل، محذوری لازم نیاید، می‌توان عمل را به جا آورد و در صورتی که پس از آن معلوم شود که مخالف نظر مجتهد بوده، دوباره آن را اعاده یا قضا نمود.