پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ (احکام پزشکی)

ارتباط با پایگاه
جهت انجام عمل جراحی ترمیم رباط صلیبی زانو، آیا می توان از رباط صلیبی میّت استفاده نمود؟
اگر با اجازه از میّت در دوران حیاتش و یا با اذن اولیای او بعد از مردنش باشد و جدا کردن این عضو از میّت، مُثله یا هتک حرمت محسوب نشود، اشکالی ندارد.
جنین هشت ماهه مبتلا به بیماری های متعدد، اگر متولد شود بخاطر مشکلات جسمی و روانی شدید، احتمال زنده ماندن وی بسیار کم است؛ سقط جنین با شرائط مذکور آیا جایز است؟
در فرض سؤال، سقط جنین جایز نیست و حرام است.
آیا برداشتن خال صورت، اشکال دارد؟
این کار فی نفسه اشکال ندارد.
بعد از شش سال از فرزنددار شدن ناامید شدم و پزشکان لقاح مصنوعی را تجویز کرده اند، آیا این عمل جایز است؟
این عمل فی نفسه حرام نیست، اما برای گرفتنِ منی از مرد و تخمک از زن و نیز دوباره در انتقالِ نطفه به رحم زن، باید از مقدماتِ حرام مثلِ استمناء و لمس و نظر حرام، پرهیز شود.
دانشجوی پزشکی هستم. برای کارورزی و معاینه بیماران مجبورم به آنها دست بزنم. تکلیف در مورد بیماران جنس مخالف چیست؟ منظور از «حدّ ضرورت» چیست؟
به مقدار ضروری برای کسب تجربه و آگاهی از نحوه درمان بیماران و نجات جان آنان، اشکال ندارد. و تشخیص ضرورت، موکول به نظر عرفی دانشجو با ملاحظه شرایط است.
خواهشمند است حکم شرعی اهدای عضو را اعلام فرمایید.
اگر اهدای عضو در زمان ممات باشد، استفاده از اعضای میت برای پیوند به بدن شخص دیگر برای نجات جان او یا درمان بیماری وی اشکال ندارد و وصیت به این مطالب هم مانعی ندارد مگر در اعضایی که برداشتن آنها از بدن میت، موجب صدق عنوان مثله باشد و یا عرفاً هتک حرمت میت محسوب شود و اگر در زمان حیات باشد، مبادرت مکلف در هنگام حیات، به فروش یا هدیه کردن کلیه یا هر عضو دیگری از بدن خود برای استفاده بیماران از آنها در صورتی که ضرر معتنابه برای او نداشته باشد اشکال ندارد.
بارداری به روش آی وی اف (IVF) آیا جایز است؟ تکلیف جنین های به وجود آمده چیست؟
فی نفسه اشکال ندارد ولی باید از مقدمات حرام از قبیل نگاه و لمس حرام و غیر آنها اجتناب شود، به هر حال در صورتی که با این روش کودکی به دنیا بیاید ملحق به صاحب نطفه و تخمک می باشد و الحاق او به صاحب رحم در صورتی که صاحب تخمک نباشد مشکل است، بنابر این باید در ترتیب آثار نسب، نسبت به وی احتیاط مراعات شود.
عمل آی یو آی (IUI) جهت فرزنددار شدن (یکی از روش های کمک باروری است که ممکن است به تنهایی یا به همراه تحریک تخمدان با دارو، برای درمان نازایی استفاده شود) آیا جایز است؟ آیا شوهر می تواند اسپرم را خودش بدون آمیزش بگیرد؟
عمل مذکور فی نفسه اشکال ندارد ولیکن استمنا جایز نیست، هر چند برای تشخیص قدرت وی بر بچه دار شدن باشد، مگر آن که ضرورتی ایجاب کند و یا معالجه متوقف بر آن باشد، در این صورت اشکال ندارد.
متخصصان پزشکی با آنجام آزمایش های مکرر به این نتیجه رسیده اند که جنین بنده به بیماری منگولیسم مبتلا است و نگهداری و پرستاری از چنین فرزندی بسیار سخت و دشوار خواهد بود. آیا سقط جنین جایز است؟ تا چند ماهگی می توان سقط جنین کرد؟
سقط جنین شرعاً حرام است و صرف بیماری مذکور، مجوّز شرعی برای سقط آن حتی قبل از ولوج روح نمی باشد؛ بله اگر تشخیص بیماری در جنین قطعی است و داشتن و نگهداشتن چنین فرزندی موجب حرج باشد، در این صورت جایز است قبل از دمیده شدن روح، جنین را اسقاط کنند، ولی بنابر احتیاط، دیه آن باید پرداخت شود.
جهت معالجه و سلامتی تولید مثل مردان، آیا پزشک می تواند بیضتین مرد را لمس و مشاهده کند؟
کشف عورت دیگران و نگاه کردن به آن و یا وادار کردن صاحب عورت به کشف عورت جایز نیست، مگر آن که ضرورتی مثل معالجه بیماری، آن را اقتضا کند و اگر نگاه کردن با آینه ممکن باشد و نگاه کردن مستقیم و لمس ضرورتی نداشته باشد، جایز نیست و در لمس ضروری هم در صورت امکان، لمس از روی لباس یا با دست کردن دستکش انجام شود. لذا در فرض سوال اگر نداشتن فرزند، او را دچار مشکلات حادی در زندگی می کند به گونه ای که قابل تحمل نباشد و راهی بجز معاینه مستقیم وجود نداشته باشد اشکال ندارد.
تا هفته چندم بارداری می توان سقط جنین کرد؟
از بین بردن نطفه بعد از استقرار آن در رحم، و همچنین سقط جنین در هیچ یک از مراحل بعدی جایز نیست.
مراجعه زنان به پزشک یا دندان پزشک مرد، چه حکمی دارد؟
اگر معالجه، مستلزم لمس و نگاه حرام باشد، با امکان رجوع به پزشک همجنس، رجوع به غیر همجنس جایز نیست، مگر در صورتی که مراجعه به پزشک مماثل حاذق و متخصّص غیرممکن و یا خیلی سخت باشد. و در صورت امکان، لمس باید از روی لباس یا با دست کردن دستکش به هنگام معالجه باشد.
مشغول ساخت پروتز (مفصل مصنوعی) مچ دست هستیم که کاربرد درمانی برای بیماران مبتلا به آرتروز مفصل را دارد؛ لذا نیاز به تست و آزمایش پروتز تولید شده بر روی جسد میت است. در فرآیند ارزیابی این پروتز در مچ دست اجساد کارگذاری شده و تست های پایداری لازم به عمل می آید. این اجساد توسط پزشکی قانونی و از افراد مجهول الهویه، در اختیار تیم پزشکی قرار می گیرد. آیا انجام چنین فرایندی بر روی اجساد جایز است؟
اگر نجات نفس محترمی یا دستیابی به اطلاعاتی راجع به بیماری ای که زندگی مردم را تهدید می کند، منوط به آن باشد، تشریح جسد میت اشکال ندارد؛ ولی واجب است تا حد امکان از جسد میت مسلمان استفاده نشود.
اگر پزشک در مقام ضرورت، ناچار به دیدن عورت بیمار شود، آیا جهت معالجه باید از آینه استفاده کند؟
در صورتی که نگاه کردن با آینه ممکن باشد و نگاه کردن مستقیم ضرورتی نداشته باشد، می بایست از این طریق، نگاه انجام گیرد.
1. فرزند متولد شده از اهدای جنین به زوجین نابارور، متعلق به کیست؟
2. به چه کسانی محرم است؟
3. از چه کسانی ارث می‌برد؟
4. نفقه و حضانت وی بر عهده کیست؟
ج1-3) کودک ملحق به صاحب اسپرم و تخمک است و الحاق او به صاحب رحم هم، مشکل است؛ بنا بر این باید در ترتیب آثار نسَب، مثل محرمیت و ارث، نسبت به وی احتیاط مراعات شود.
ج4) نفقه کودک شرعاً بر عهدۀ والدین واقعی او ـ صاحب اسپرم و تخمک ـ بوده و حضانت او نیز حق آنان است. پس از آنان، بر جدّ پدری واقعی او واجب است.