همه
احکام بانوان
احکام سفر
احکام محتضر و اموات
احکام پزشکی
ازدواج و زناشویی
اعتکاف
اماکن مذهبی
امر به معروف و نهی از منکر
اموال پیدا شده و مجهول المالک، مظالم
تکلیف و تقلید
جهاد و دفاع
حج و عمره
حقوق
خمس
خوردنی ها و آشامیدنیها
روزه
زکات
شکار و ذبح حیوانات
صدقات و تبرعات
طلاق و عده
طهارت و نجاست
غصب
قوانین و مقررات و اموال بیت المال
مسائل فرهنگی و اجتماعی
مسائل قضایی
معاملات و شغلها
نذر، قسم و عهد
نماز
نگاه، پوشش و معاشرت
ورزش، مسابقات و تفریحات
وصیت و ارث
وضو، غسل و تیمم
وقف، مساجد و قبرستان
ولایت فقیه
گناهان
موضوعات
پرسش و پاسخ (وصیت و ارث)
ارتباط با پایگاهعموی اینجانب فوت نموده است و هیچ فرزند و برادر یا خواهر در قید حیاتی ندارد. ما دو گروه برادر زادههای وی هستیم یک نفر از یک برادر مرحوم و 5 نفر از برادری دیگر (همۀ خواهر و برادرهای عموی فوق الذکر از یک پدر و مادر بودهاند و هیچ یک در قید حیات نیستند). وضعیت تقسیم ارث بین این یک برادر زاده با آن پنج نفر چگونه است؟ چنان که گفته شد، یک برادرزاده از یک پدر (از برادر مرحوم عمویم) و دیگر برادرزادهها از پدری دیگر (برادرِ مرحومِ عمویم) هستند.
بعد از پرداخت دیون و بدهی ها و وصایای مالی میت، سهم هر یک از برادرها - که در قید حیات نیستند- به برادرزاده ها میرسد، یعنی مال دو قسمت مساوی میشود، یک قسمت به آن یک نفر برادر زاده و قسمت دوم به آن 5 برادر زاده از پدری دیگر داده میشود که 5 برادر زاده بین خود به طوری تقسیم می کنند که به هر پسر دو برابر دختر برسد.
زن و شوهری که فرزند ندارند در صورت فوت یکی از طرفین، سهم اعلای زوجیت را از هم ارث میبرند و به محض ولادت اولین فرزند، سهم زوجیت از اعلی به ادنی تنزل مییابد. اکنون اگر این بچه بمیرد و بچه دیگری در کار نباشد آیا سهم زوجیت در صورت فوت یکی از طرفین، دوباره به سهم اعلی بر می گردد یا بر همان سهم ادنی باقی میماند؟
ملاک، بودن بچه در زمان فوت یکی از آن دو است؛ بنا بر این در فرض سؤال اگر مرد بمیرد سهم زن یک چهارم و اگر زن بمیرد سهم مرد یک دوم است.
اگر آقایی وصیت کند که از ثلث مال من ده سال برایم نماز و روزه بگیرید و مابقی خمس و سهم امام و رد مظالم بدهید و ثلث مالش به اندازه ده سال نماز و روزه بیشتر نباشد و چه بسا کمتر هم باشد مثلا به اندازه هشت سال باشد وظیفه نسبت به خمس و رد مظالم و کمبود نماز چیست؟
هر مقدار نماز و روزه که امکان دارد باید بپردازند و اگر مقداری نماز و روزه باقی مانده و یقین به قضای آن دارند، به عهده پسر بزرگ میت است (اگر پسر دارد) و نسبت به بقیه موارد تکلیفی ندارند، مگر این که بدانند خمس و رد مظالم بدهکار بوده که در این صورت باید قبل از تقسیم اموال بین ورثه، بدهی را از اصل مال بپردازند.
شخصی از دنیا میرود و ماترک ایشان که مبلغ 5 میلیون تومان بوده است ما بین 5 پسر او هر یک به مبلغ یک میلیون تومان تقسیم میگردد بعد از مدتی شخصی به عنوان طلبکار میگوید من مبلغ یک میلیون تومان از میت طلب داشتهام؛ یکی از برادران به اندازه سهم خودش مبلغ دویست هزار تومان را به طلبکار می پردازد اما طلبکار میگوید تو باید تمام مبلغ را خودت بدهی. آیا این شخص وظیفه دارد تمام مبلغ را بپردازد یا طلبکار باید به برادران دیگر رجوع کند؟
اگر طلبکار بودن آن شخص ثابت شود، وظیفه این پسر پرداخت بیش از دویست هزار تومان نیست و بقیه طلب را باید برادران دیگر بپردازند؛ البته اگر عین مال موجود است، تا زمانی که تمام بدهی پرداخت نشود تصرف در اموال میت برای هیچ یک از ورثه جایز نیست.
پدرم وصیت کرده، ثلث مالش در بانک قرار داده شود و تا زمانی که آخرین فرزند (برادر کوچک) صاحب کار و درآمد مستقل نشده، سود آن متعلق به ایشان باشد. حال اگر سود ثلث، بیشتر از درآمد برادر کوچکم باشد؛ آیا میتوان اضافی سود ثلث را به دیگری قرض داد؟
در فرض سؤال، باید طبق وصیت عمل شود و تا زمانی که برادر کوچک، صاحب کار و درآمد مستقل نشده است؛ همۀ سود ثلث، متعلق به اوست.
مردی یک میلیون دلار داشت که فوت شد. در حال حاضر مادر، همسر، ۲ دختر و یک برادر دارد، به هر فرد چقدر ارث میرسد؟
بعد از اداء دیون مالی میت (از جمله مهریه همسر) و نیز انجام وصایای نافذه میت، سهم ارث همسر میت یک هشتم است و باقیمانده را پنج قسمت نموده، یک پنجم به مادر و بقیه به صورت مساوی بین دو دختر تقسیم میگردد؛ در این مورد برادر سهمی از ارث ندارد.
پدرم قصد دارد مبلغی به عنوان سهم الارث بین فرزندان تقسیم کند؛ آیا امکان تقسیم تساوی ارث بین یک دختر و دو فرزند پسر وجود دارد؟
در ارث، سهم پسر دو برابر دختر است، اما مبلغ مذکور که در زمان حیات تقسیم میشود و فرزندان آن را تحویل میگیرند، ارث نیست بلکه هدیه است و هدیه دادن اموال به سه قسمت مساوی، اشکال ندارد.
جوانی به علت تصادف فوت کرده و مبلغی از بیمه پرداخت شده است. زمین وی نیز فروخته شده است. پدر و مادر وی قصد دارند به نیت باقیات الصالحات اموال وی را صرف ساخت مسجد، حسینیه و... نمایند. آیا می توان پول بیمه و زمین وی را در بانک سپرده گذاری کرده و از سود حاصله در امور خیر مصرف کنند؟
خیرات پول پرداختی از طرف بیمه و اموال باقی مانده از میت و همچنین سپرده گذاری آنها نزد بانک به قصد به کارگیری آن در یکی از معاملات حلال و دریافت سود، با رضایت صاحبان پول (ورثه) اشکال ندارد و موجب ثواب و اجر برای متوفی است. انشاءالله
چنانچه فردی از مذهب عامه از دنیا برود و مذهب همسر وی تشیع باشد، ترکه بر اساس کدام مذهب تقسیم میشود؟
اگر همسر و سایر وراث شیعه باشند، طبق مذهب شیعه عمل میشود و اگر تنها همسر شیعه است، در مواردی که طبق مذهب اهل سنت مال بیشتری به زن تعلق می گیرد، میتواند آن را دریافت کند.
اگر خواهری در زمان حیاتش از گرفتن سهم ارث خود امتناع ورزد و بگوید من سهم را نمیخواهم، آیا پس از مرگش فرزندان او حق ادعای ارث را دارند و میتوانند آن را از داییهای خود طلب نمایند؟ آیا اساساً ارثی به آن فرزندان تعلق میگیرد؟
اگر خواهر سهم ارث خود را بخشیده و یا صلح نموده باشد، وارثان او حق مطالبه ندارند و در غیر این دو صورت، می توانند مطالبه کنند.
هر فرد در زمان حیات میتواند اموال خود را به هر کس که بخواهد صلح نماید و بعد از فوت، تنها مجاز به اخراج ثلث اموال است و نمیتواند در وصیتنامه، یک یا چند نفر از ورثه را از تمام یا بخشی از میراث، محروم کند. چنانچه وصیت با هدف اخراج ثلث اموال تقریر نشود و موصی در مقام تقریر مالکیت یکی از وراث در کل ماترک در مقام انشاء بر آید، حکم شرعی وصیتنامه نسبت به سهم ورّاثی که موصی با واگذاری کل اموال خودش به یکی از ورثه، آنها را از ارث محروم نموده، چیست؟ آیا وصایت در اموال شناخته نمیشود و وصیت از اساس باطل است؟ یا این که فقط نسبت به مازاد بر ثلث ماترک باطل است؟
صحّت وصیّت مزبور فی الجمله مانعی ندارد، ولی فقط به مقدار ثلث مجموع ترکه نافذ است و در مقدار زائد بر آن، متوقف بر اجازه جمیع ورثه است؛ در نتیجه اگر از اجازه آن خودداری کردند، هر یک از آنان سهم الارث خود را از دو سوم ترکه می برند.
فردی سال 58 فوت شده است. وراث با قهر و غلبه هر کدام قسمتی از اموال را تصرف کرده اند. اکنون ورثه قصد تقسیم ارثیه را دارند. با گذشت 30 سال، تکلیف چیست؟
مجرد گذشت زمان، مانع تقسیم ارث بر اساس ضوابط شرعی نیست. بنا بر این نسبت به جبران حقوق از دست رفته در این مدت ورثه می توانند عین مال ارثی خود یا عوض آن را طلب کرده یا با یکدیگر مصالحه نمایند.
همسرم قبل از فوت پدرش فوت شده است. مادر همسرم اموال و املاکی که به نام خودش بوده بین فرزندان تقسیم کرده است. آیا سهمی به نوه (فرزندانم) می رسد؟
ارث در زمان حیات مادرِ همسر معنا ندارد، بلکه مالک در حال حیات می تواند هر گونه تصرفی (اعم از بخشیدن و یا فروختن) در ملک خود داشته باشد. بنا بر این اگر ایشان به فرزندان شما (نوه های خودش) چیزی نبخشیده باشد سهمی ندارند.
پدری اموالش را بین فرزندان تقسیم و سهم هر یک را مشخص نموده ولی تحویل آنها نداده است. اگر فرزند دختر، قبل از پدر فوت کند، سهم الارث وی چیست؟
در فرض سؤال سهم تعیین شده حکم هدیه دارد و تا زمانی که سهم هر یک به قبض خودشان یا وکیل و یا ولیّ آنها (در صورت محجور بودن) در نیامده است، ملکیت برای آنها حاصل نشده؛ لذا در فرض سؤال، سهم دختر ـ و باقی ورثه ـ در ملک پدر باقی است؛ پس در صورت فوت دختر قبل از پدر، سهمی که پدر برای دختر تعیین کرده بود، از اموال باقیمانده دختر محسوب نمی شود.
پس از فوت زوجه، وارث زوجه طلب مهریه نموده و زوج از پرداخت ممانعت کرده و فوت می کند؛ مهریه زوجه چه حکمی پیدا می کند؟ آیا به قیمت روز محاسبه می شود؟
مهریه باید از اصل اموال زوج جدا شود و طبق قانون ارث به ورثه زوجه پرداخت شود و اگر پول به عنوان مهریه بوده است، باید کاهش ارزش پول جبران شود.