پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ (روزه)

ارتباط با پایگاه
مجبور شدم در حال روزه، مقداری بنزین از باک خودرو با شیلنگ خارج کنم و شروع به مکیدن نمودم؛ ناخود آگاه و بی‎اختیار، مقداری بنزین وارد حلقم شد. آیا روزه باطل است؟
روزه در فرض مذکور صحیح است.
به خاطر ندانستن مسأله، چند روز، روزه مستحبی گرفتم؛ در حالی که روزه قضا بر عهده‎ام بوده است. حکم روزه هایی که گرفته‎ام چیست؟
کسی که روزه قضا یا روزه واجب دیگری دارد، نمی تواند روزه مستحبی بگیرد؛ بنا بر این روزه های گرفته شده صحیح نیستند؛ بله اگر فراموش کرده باشید که روزه قضا دارید و بعد از مغرب، یادتان بیاید، در این صورت، روزه مستحبی صحیح است؛ ولی در هر صورت، کفایت از روزه‎های قضا نمی‎کند.
در سحر ماه رمضان، وظیفه‎ام تیمم بدل از غسل بود. بعد از طلوع آفتاب، متوجه شدم تیمم، باطل بوده است. حکم نماز صبح و روزه چیست؟
هر چند تیمم باطل بوده باشد، ضرری به صحت روزه، وارد نمی شود. البته نماز صبح باطل و قضای آن واجب است.
در هنگام بازی و شنا سرم زیر آب رفت؛ آیا روزه ام باطل شده است؟
اگر عمداً تمام سر را در آب فرو برده اید، روزه تان بنا بر احتیاط واجب باطل و قضا و کفاره - افطار عمدی - دارد.
اما اگر فراموش کنید که روزه اید و سر را در آب فرو برده باشید، یا بی اختیار سر زیر آب رود روزه‌ باطل نمی‎شود اگرچه هرگاه یادتان آمد، باید فوراً سر را از آب بیرون آورید.
چند سال روزه قضا بر عهده دارم، که توان ادای قضای آنها را ندارم. تکلیف چیست؟
به هر حال قضای روزه ها ساقط نمی شود و با فرض عدم توانایی از انجام آن تا پایان عمر، باید وصیت کنید تا برای شما انجام دهند؛ مگر اینکه بدانید ولیّ شما (پسر بزرگتان) آنها را قضا می کند. علاوه بر آن، اگر تأخیر قضای روزه ماه رمضان تا اولین ماه رمضان بعدی بر اثر سهل‌ انگاری و بدون عذر شرعی باشد، کفاره تأخیر نیز واجب است و کفّاره تأخیر عبارت است از دادن یک مدّ طعام (تقریباً 750 گرم گندم یا نان یا برنج و مانند آن) به فقیر.
چرا در روزه واجب معیّنی مثل روزه ماه رمضان، اگر کسی از نیّت روزه برگردد، روزه باطل است؛ ولی چنانچه نیّت کند، مبطلی انجام دهد مادامی که آن را انجام ندهد، روزه باطل نمی‎‎شود؟
به طور کلی در روزه معین مثل ماه مبارک رمضان، استمرار نیت، شرط است. بنا بر این اگر روزه دار در بین روز از نیت روزه برگردد و قصد ادامه­ روزه نداشته باشد، روزه ‎اش باطل می‎شود و قصد دوباره برای ادامه روزه، فایده‎ای ندارد.
اما در جایی که نیت می کند، مبطلی را انجام دهد ولی انجام نمی دهد، در این صورت، بنابر احتیاط واجب باید روزه را تمام کند و بعداً قضای آن را بگیرد.
شخصی شب ماه رمضان جنب شد، قصد داشت سحر غسل انجام دهد. اما بعد از اذان صبح بیدار شد و به خیال اینکه روزه باطل شده است، افطار کرد؛ تکلیف چیست؟
در فرض سؤال، فقط قضا واجب است و کفاره ندارد.
آیا افطار روزه بعد از اذان ظهر، برای کسی که روزه برای او ضرر دارد، جایز است؟ آیا کفاره هم دارد؟
روزه‎دار در هر ساعتی از روز که یقین و یا خوف عقلایی به ضرر، پیدا کند، ادامه روزه برایش صحیح نیست و باید روزه را افطار کرده و بعداً قضا نماید البته اگر ضرر تا ماه رمضان آینده ادامه یابد، قضا ساقط است و فقط فدیه (یک مد طعام) بر او واجب می شود.
من در حال روزه، کمی غذا را در دهان ‎گذاشته و مزه کردم، ولی قورت ندادم؛ لذا وقتی دهانم را می‎شستم تا چیزی در دهانم باقی نماند، ناگهان آب اشتباهاً از حلقم پایین رفت. آیا روزه‎ام باطل است؟ کفاره دارد؟
روزه شما در فرض مذکور، بنا بر احتیاط واجب باطل است؛ ولی‌ کفاره ای به عهده شما نیست. همین که قضا نمایید، کفایت می‌کند.
اگر شخص روزه‎دار، در بین روزه، نیت کند که به سفر برود، آیا روزه باطل می‎شود؟
صِرف نیت مسافرت، روزه را باطل نمی‎کند. بله اگر نیت سفر، موجب تردید در ادامه داشتن روزه باشد، بنابر احتیاط واجب باید روزه را تمام کند و بعداً قضای آن را بگیرد. همچنین اگر روزه دار مسافرت کند، چنانچه این سفر بعد از ظهر باشد، باید روزه خود را نگه دارد؛ اما اگر پیش از ظهر مسافرت کند درصورتی که از شب قبل قصد سفر کرده باشد، روزه‌اش باطل است. ولی اگر در روز قصد سفر کرده است، بنابر احتیاط واجب باید روزه را بگیرد و پس از ماه رمضان هم آن را قضا کند.
در پاسخ به مسأله کفاره روزه میت، در بخشی از پاسخ آمده «کفّاره روزه که بر میت واجب است، اگر به نحو تخییری بوده، یعنی وی هم توانایی روزه گرفتن را داشته و هم اطعام را، در این صورت اگر بتوان آن را از تَرَکه میت خارج کرد، از آن برداشت می‎شود و در غیر این صورت بنا بر احتیاط، بر پسر بزرگتر واجب است که روزه را بگیرد.» آیا احتیاط مذکور، احتیاط مستحب است یا واجب؟
احتیاط مذکور واجب است.
کسی که غسل جنابت را تا بعد از اذان صبح، فراموش کند، روزه اش چه حکمی دارد؟
به طور کلی اگر در ماه رمضان، غسل جنابت را فراموش کند و با حالت جنابت صبح کند، روزه آن روز صحیح است ولی اگر این فراموشی چند روز طول بکشد باید روزه‌های ایام فراموشی را قضا کند البته نمازها در هر حال باطل است.
آیا بوییدن ادویه‎های تند که موجب عطسه می‎شود، (مثل فلفل) برای روزه اشکال دارد؟
اشکال ندارد ولی بوییدن گیاهان خوشبو کراهت دارد.
آیا نسبت دادن بدیهیات دین اسلام، به پیامبر و ائمه علیهم السلام دروغ و مبطل روزه است؟ (مثلاً گفته شود، پیامبر می‎فرماید: هر مؤمنی که قرآن بخواند...)
اگر به قصد نسبت دادنِ عین عبارت، به معصومین علیهم السلام باشد، و یقین داشته باشد که عین آن از معصوم صادر نشده، جایز نیست و روزه را هم بنا بر احتیاط واجب باطل می‎کند.
در حال روزه و به طور ناخواسته و بدون قصد، حرفی زدم که نسبت به ائمه (ع) دروغ محسوب می‎شود. در فرض مذکور، روزه چه حکمی دارد؟
در فرض سؤال اگر سخنی را با اعتقاد به اینکه راست است به ائمه نسبت داده اید، روزه باطل نمی شود.