پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ

ارتباط با پایگاه
آیا حقوق معوقه کارگر و یا کارمند که پس از مرگش پرداخت می شود، متعلق خمس است؟
خمس دارد.
آیا پولی را که بیمه طبق قرارداد و قانون به عنوان بیمه بیکاری و یا از کار افتادگی می­ پردازد، متعلق خمس است؟
خمس دارد.
آیا بیمه عمر که مثلاً شخص بیمه شده بیست سال در هر سال مبلغی معیّن به بیمه پرداخت می­ کند و سپس بیمه مبلغی معادل دویست برابر مبلغ سالیانه را به شخص می­ پردازد مشروعیت دارد؟ آیا مبلغ دریافتی متعلق خمس است؟
بیمه عمر اقسامی دارد در صورتی که معامله میان بیمه­ گر و بیمه ­گذار و برای زمان حیات باشد (بر فرض مشروعیت معامله) پول دریافتی خمس دارد.
فردی که کارمند دانشگاه است هزینه تحصیل فرزندش را به مدرسه می پردازد و محل کار او طبق وعده قبلی 80% آن هزینه را به ایشان عودت می دهد و یا فردی هزینه درمان خود را به بیمارستان پرداخت می کنند و شرکت بیمه 80% هزینه را طبق تعهدی که دارد به ایشان عودت می دهد. اگر فرد مذکور پولی را از دانشگاه یا بیمه دریافت نموده مصرف نکرده باشد و سال خمسی او به پایان برسد، آیا این پول خمس دارد؟
در فرض سؤال پولی که دانشگاه یا بیمه می پردازد از درآمد جدید نیست؛ بلکه کاهش دادن هزینه اوست؛ بنا بر این احکام خمس در آن جاری است.
آیا پرداخت خمس دیگران بدون اطلاع آنان موجب سقوط ذمه آنان می شود؟
بلی؛ کفایت می کند.
آیا پولی که مستأجر ناچار است برای اجاره خانه به موجر قرض (رهن) دهد، خمس دارد؟
اگر مستاجر توان پرداخت اجاره کامل را ندارد یا موجر نمی پذیرد، به مقدار پولی که برای اجاره مسکن مطابق شان، باید طبق قرارداد اجاره به موجر قرض داده شود، خمس نمی گیرد و احکام مؤونه را دارد.
کسی که از وجوه شرعی نظیر خمس و زکات ارتزاق می کند، اگر از آن خمس یا زکات اضافه آید که به قدر مخارج حج باشد، آیا با وجود سایر شرایط، مستطیع خواهد بود یا نه؟
اگر استحقاق دریافت را به وجه شرعی داشت و باقیمانده وافی به هزینۀ حج بود و سایر شرایط را هم دارا بود، مستطیع است.
آیا به یارانه ای که از طرف دولت به حساب افراد واریز می شود خمس تعلق می گیرد؟ در صورتی که آن پول در حساب افراد بماند و به آن سودی تعلق بگیرد، حکم خمس سود آن چگونه است؟
سود بانکی ولو در فرض سؤال خمس دارد؛ چون در واقع مضاربه است و طبق عقود اسلامی درآمد کسب محسوب می شود و خمس دارد؛ ولی اصل پول یارانه کسب نیست؛ لذا خمس ندارد.
کارمندان و کارگرانی که در زمان کار کردنشان براساس قراردادی اجباری ماهانه مبلغی را به بیمه پرداخت می ­کنند و دولت یا کار فرما نیز مبالغی را به بیمه می­ پردازند و پس از بازنشستگی حقوقی را از بیمه دریافت می کنند، آیا حقوق زمان بازنشستگی متعلق خمس است؟ در فرض سؤال قبل اگر کارگر اختیاراً خود را بیمه نماید، آیا حقوق زمان بازنشستگی متعلق خمس است؟
حقوق بازنشستگی درآمد کسب است و خمس دارد.
کسی که حساب سال ندارد و الآن می خواهد محاسبه کند، پول بازنشستگی موجب خمس می شود؟
پول بازنشستگی از درآمد سال دریافت محسوب شده و در زائد بر مؤنه آن سال خمس دارد.
قطعه زمینی از پدرم به ارث برده ام. آیا به پولی که از محصولات آن عایدم می شود، خمس و زکات تعلق می گیرد؟
عوائد ارث، حکم درآمد بین سال را دارد و اگر اضافه بیاید خمس دارد.
احتراماً به عرض می‌رساند، هم اکنون افرادی وام قرض الحسنه دریافت و هر ماهه قسطی از آن را می‌پردازند. مستدعی است حضرتعالی در فرض های ذیل نظر مبارک و شریف خود را از نظر تعلق خمس به وام بیان فرمایید.
1. کل وام دریافتی در بانک یا نزد صاحبخانه موجود است و هیچ یک از اقساط آن هنوز پرداخت نگردیده است.
2. کل وام دریافتی موجود است؛ اما قسمتی از اقساط آن پرداخت شده است.
3. قسمتی از وام خرج شده و بخشی از اقساط پرداخت شده است به طوری که قسم پرداخت شده کمتر از قسم خرج شده است.
ج 1-3. هر مبلغ از پول وام دریافتی که قسط آن تا پایان سال خمسی از درآمد کسب پرداخت شده و آن مبلغ در پایان سال موجود است خمس دارد و هر مقدار که در بین سال صرف احتیاجات زندگی شده و یا اقساط آن پرداخت نشده خمس ندارد.
1) آیا به پولی که همسر از حقوق خود به شوهرش می بخشد خمس تعلق می گیرد؟ اگر شوهر این خانم پولی را برای هزینه های شخصی به خانم بدهد، حکم چگونه است؟
2) در صورت عدم تعلق خمس و مخلوط شدن پول مذکور با اموال شوهر، شوهر در پایان سال خمسی چگونه می تواند خمس مازاد مال خود را حساب کند؟
1) اگر از درآمد بین سال و در حدّ شأن زن باشد خمس آن واجب نیست؛ ولی هر کاری برای فرار از خمس جایز نیست.
2) برای مصالحه به یکی از وکلای مجاز مقام معظم رهبری مراجعه نماید.
آیا ترقی قیمت سوقیه که پس از فروش از ربح سال محسوب می شود، شامل اموالی که بدون معاوضه مالک شده از قبیل ارث، مهریه و هبه هم می شود یا خیر؟
در مال موروث و موهوب و امثال آن اگر آن را سرمایه قرار داده باشد، ارتقاع قیمت سوقیه اش پس از فروش بنابر احتیاط باید خمس داده شود.
آیا به شهریه طلاب و کمک هزینه دانشجویی خمس تعلق می‌گیرد؟
خمس ندارد ولی زائد بر احتیاجات متعارف نباید از بیت المال دریافت نماید.