پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ (خمس)

ارتباط با پایگاه
قبل از سال خمسی مبلغی را از شخصی طلبکار بودم. پس از سال خمسی به میزان همان مبلغ به آن شخص بدهکار شدم و عملاً بین ما تهاتر رخ داد؛ با این وضع، آیا خمسی بر عهده من هست یا خیر؟
باید خمس پولی را که از درآمد سال، قرض داده اید را بپردازید، مگر اینکه تا چند روز بعد از سال خمسی، بابت مؤونه زندگی، بدهکارِ همان شخص شده و تهاتر انجام شده باشد.
اگر شخصی، برای استفادۀ حرام، حجم اینترنت بخرد، آیا باید خمس آن را بدهد؟
خمس مقداری که از درآمد بین سال، صرف حرام شده، واجب است و جزء مؤونه محسوب نمی شود.
قبل از سال خمسی، مبلغی را به فروشنده کولر گازی دادم، تا ایشان کولر بخرند. سال خمسی من گذشت و ایشان کولر را تحویل ندادند و گفتند در حال خرید هستم. تکلیف خمس من چه می‌شود؟ ضمناً به دلیل ضرورت، کولر لازم دارم و قصد پس گرفتن پول را نداشته و ندارم. اگر خمس تعلق بگیرد و بخواهم خمس بدهم، پولم به کولر نمی‌رسد. (البته پول دست ایشان است)
اگر تا چند روز بعد از سال خمسی کولر خریده شود یا تهیه آن موقوف بر پیش پرداخت پول آن باشد، پول پرداختی خمس ندارد.
شخصی ماشینی دارد که هم برای خود و خانواده‌اش استفاده می‌کند و هم با آن کار می‌کند؛ آیا به این ماشین، خمس تعلق می‌گیرد؟ اگر گاهی در ایام تعطیل با ماشین کار کند چه؟
اگر ماشین را به دو هدف خریداری کرده، باید خمس مقداری (درصدی) را که برای کار کردن خریده بپردازد، ولی اگر ماشین را برای مؤونۀ خود تهیه کرده است ولی گاهی از آن درآمدی هم کسب می کند، خمس ندارد.
اگر کسی هدیه را به قصد تجارت نگهداری کند و سال خمسی‌اش فرا رسد، در حالی که قیمتش ترقی کرده، ولی او قصد فروش ندارد، نسبت به خمس آن چه وظیفه‌ای دارد؟
به طور کلی هبه و پول فروش آن‌ خمس ندارد؛ هر چند قیمت آنها افزایش یافته باشد، مگر اینکه نگهداری آن به قصد تجارت و زیاد شدن قیمت باشد که در این صورت، پس از فروش بنابر احتیاط واجب ارزش افزودة آن پس از کسر مقدار تورم، از درآمد سال حساب می‌شود که در صورت موجود بودن آن در پایان سال خمسی، خمس آن باید داده شود.
در اوایل ازدواج، همسرم با تصوّر این که مازاد بر درآمد ندارد، سال خمسی نداشت؛ اما الآن مصالحه و تعیین سال خمسی کرده است. آیا اعمالی نظیر عمره، نماز و عباداتی که در آن ایام انجام داده ایم، صحیح است؟
بله، صحیح است.
شخصی پشت بام منزلی که خود و خانواده‌اش در آن سکونت دارند را به دیگری بفروشد، تا خریدار در آن قسمت برای خود خانه‌ای بنا کند؛ آیا به پول حاصل از فروش پشت بام مذکور، خمس تعلق می گیرد؟ در صورت گذشت یک سال چطور؟
اگر بعد از سال خمسی که منزل مذکور، مؤونه شده بفروشد، خمس ندارد؛ ولی اگر قبل از آن باشد و تا چند روز بعد از سال خمسی باقی بماند، متعلق خمس است.
مبلغی از سهم سادات را اجازه گرفته‌ام به مستحق بدهم؛ آیا جایز است با آن پول، وسیله‌ای برای جهیزیه مستمند سید تهیه کنم یا باید پول را به ایشان بدهم؟
باید پول را تحویل ایشان بدهید. البته می‌توانید با کسب اجازه از سید فقیر، سهم سادات را از طرف او قبول کنید و با اجازه او کالایی را برایش بخرید و تحویل دهید.
برای محاسبه خمس مغازه دار فرمودید: در روز معینی که سال خمسی ایشان است، تمام اجناس و موجودی نقدی را جمع بزند و از سرمایه اصلی که مخمس است کم کند، چنانچه سرمایه مازاد داشت خمس آن را بپردازد؛ حال اگر اجناس مغازه و موجودی نقدی را از سرمایه اصلی کسر کرده و مازاد نیامد، وضعیت محاسبه خمس چگونه است؟ برای محاسبه خمس سال بعد آیا باید مجدداً موجودی نقدی و اجناس مغازه را از همان سرمایه اصلی سال قبل کم کنم یا سرمایه امسال؟
در فرض سؤال که چیزی اضافه بر سرمایه سال قبل ندارید، خمس واجب نیست؛ ضمناً برای محاسبۀ خمس سال بعد باید موجودی نقدی و اجناس مغازه که امسال (سال دوم) دارید را با لحاظ کسر تورم، از موجودی سال سوم کم کنید و خمس اضافۀ آنرا بپردازید.
آیا می‌توان در مالی که صد در صد مطمئن هستیم به آن خمس تعلق گرفته، تصرف کرد؟ مثلاً در مهمانی‌ها آیا می‌توان از آن مال استفاده کرد؟
در فرض سؤال استفاده از اموال صاحب خانه برای مهمان، اشکال ندارد.
آیا به پولی که در ایام مرخّصی زایمان به کارمند داده می‌شود، خمس تعلق می‌گیرد؟
در فرض سؤال چنانچه تا چند روز بعد از سال خمسی باقی بماند، خمس دارد.
شخصی که قصد تعیین سال خمسی دارد، در چه زمانی باید یک بیستم مال خود را تخمیس کند؟
سال خمسی تعیینی نیست؛ بلکه با اولین درآمد هر مکلفی، سال خمسی او شروع می شود. کسانی که سال خمسی نداشته‌اند و یا بیش از یک سال، خمس نداده‌اند و اموال آن‌ها نسبت به تعلق خمس، مشکوک شده است، باید در اموال مشکوک، با حاکم شرع، مصالحه کنند که باید به نماینده معظم له رجوع و کسب تکلیف نماید.
یکی از نزدیکان که اهل نماز و روزه است، در پرداخت خمس سهل انگار است؛ می‌خواهم خمس او را به طور تقریبی محاسبه و بدون این که خبردار شود، بپردازم. آیا این عمل تأثیر مثبتی در برائت ذمۀ وی دارد یا خیر؟
اشکال ندارد و بریء الذمه می‌شود.
آیا هارد کامپیوتر نیز خمس دارد؟ مثلا اگر ۱۰۰۰ گیگ باشد بنده فقط توانسته ام ۱۰۰ گیگ آن را مصرف کنم!
اگر مورد نیاز و متناسب با شأن عرفی شما باشد، و از درآمد بین سال خمسی خریده اید، خمس ندارد.
تمام درآمد خود را قبل از سال خمسی خرج می‌کنم، فقط مقداری از آن باقی می‌ماند و به عنوان پس‌انداز من حساب می‌شود. اگر این مقدار پس انداز جزء مؤونه باشد، آیا خمس دارد؟ به طور کلی تا چه مقدار پس انداز، جزء مؤونه می‌تواند باشد؟
پس انداز مقداری پول برای نیازهای احتمالی، چنانچه با دادن خمس، نیازهای مزبور برطرف نمی شود، خمس ندارد.