در هر صورت اگر خوف حاصل شده، منشاء عقلائی داشته و احتمال آن قابل توجه بوده، فقط قضا دارد.

کسی که بیماری ای دارد که زیاد تشنه می شود و نمی تواند تشنگی را تحمل کند یا تحمل تشنگی برای او مشقت دارد، روزه بر او واجب نیست. البته در صورت دوم (مشقت) باید برای هر روز یک مدّ طعام به فقیر بپردازد و بنابر احتیاط واجب در صورت اوّل نیز این فدیه را بدهد و چنانچه بعد از ماه رمضان بتواند روزه بگیرد، بنابر احتیاط مستحب قضای روزه ها را بگیرد.

به طور کلی دخترانی که تازه به سن بلوغ می رسند واجب است روزه بگیرند و ترک آن به صرف دشواری، ضعف جسمانی و مانند آن جایز نیست، مگر آنکه روزه برای آنها ضرر داشته یا تحمل آن با مشقت زیادی همراه باشد که در اینصورت می تواند روزه را افطار کند و سپس قضای آن را بگیرد و کفاره ندارد.

در فرض سؤال که به صورت عمدی نبوده است، روزه صحیح است.

اگر عمدی نباشد، روزه باطل نیست.

اگر اطمینان به ضرر یا خوف ضرری که ناشی از منشأ عقلائی باشد پیدا نکرده اید واجب است روزه تان را بگیرید و به صرف احتمال مذکور جایز نیست روزه را بخورید.

تنقیه یا اماله با چیز روان، اگر چه از روی ناچاری و برای معالجه و یا جهل به مسأله باشد، روزه را باطل می‌کند ولی استفاده از شیاف جامد، اشکال ندارد و روزه را باطل نمی‌کند.

اگر شخصی بداند عملی مبطل و حرام است و آن را در حال روزه انجام دهد در حکم افطار عمدی است و کفاره افطار عمدی روزه ماه رمضان برای هر روز عبارت است از دو ماه روزه یا اطعام شصت فقیر و یا دادن شصت مدّ طعام به شصت مسکین که سهم هر کدام یک مدّ طعام (تقریباً 750 گرم گندم یا نان مثلاً) است و کفّاره جمع بر او واجب نمی شود لکن احتیاط مستحب آن است که کفّاره جمع بپردازد. ولی اگر مبطل بودن را نداند ولیکن علم به حرمت داشته باشد و در روز ماه مبارک انجام دهد در این صورت بنابر احتیاط واجب باید کفاره بدهد.

پیرمرد و پیرزنی که گرفتن روزه برایشان مشقت دارد، گرفتن روزه بر آنان واجب نیست و باید برای هر روز یک مد طعام (مانند گندم، جو، برنج) به فقیر فدیه بدهند و اگر اصلاً توانایی روزه گرفتن ندارند، بنابر احتیاط باید فدیه بدهند و در هر دو صورت چنانچه پس از ماه رمضان بتوانند روزه بگیرند، بنابر احتیاط مستحب قضای روزه ها را بگیرند.

روزۀ مذکور، مستحب است و وقت نیت روزۀ مستحبی تا قبل از غروب است. بنا بر این اگر کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشید، می توانید تا قبل از غروب، بعد از ورود به مدینه قصد روزه نمایید.

در فرض سوال نسبت به نمازهایی که در حال جنابت خوانده اید باید آنها را قضا کنید و نسبت به روزه اگر نمی دانستید که استمنا مبطل روزه است و نمی دانستید که موجب جنابت می شود اگر در حال روزه استمنا کرده اید باید قضای آنرا بجا آورید و کفاره ندارد و نسبت به روزه های بعد اگر علم به جنابت نداشتید و بدون غسل جنابت روزه گرفته اید روزه ها صحیح است و قضا و کفاره ندارد و اگر جنابت را می دانستید و جاهل به وجوب غسل بودید، باید قضای روزه را به جا آورید، ولی کفاره ندارد.
در ضمن نمازهایی را که یقین دارید در حالت جنابت خوانده اید باید قضا کنید و نسبت به موارد مشکوک وظیفه ای ندارید

از زمانی که یقین به بلوغ و تکلیف دارید، چنانچه نماز یا روزه بجا نیاورده اید باید قضا کنید و چنانچه به مقدار آن شک دارید، همان حداقلی که یقین دارید از شما فوت شده است را باید قضا کنید و با توجه به اینکه یقین به تکلیف نداشته اید، کفاره عمد بر عهده شما نمی باشد؛ البته اگر قضای روزه ها یکسال بدون عذر تأخیر افتاده است، کفاره تاخیر* واجب است.
...........................
* به ازاء هر روز یک مد طعام یعنی 750 گرم نان یا گندم یا برنج و مانند اینها به فقیر پرداخت شود.

در فرض سؤال اگر چنین فردی پیش از ظهر به وطنش برسد یا به جایی برسد که می خواهد ده روز در آنجا بماند، چنانچه کاری که روزه را باطل می کند انجام نداده باشد، روزه اش صحیح است.

قسم دروغ، هر چند گناه است و باید توبه کند؛ لکن موجب بطلان روزه نیست. بله، دروغ بستن به خدا و پیامبران و معصومین علیهم السلام بنابر احتیاط، موجب باطل شدن روزه می‌شود، هر چند بعداً توبه کند و بگوید که دروغ بسته است.

برخی از روزه های حرام عبارت است از:
1. روزه عید فطر؛
2. روزه عید قربان؛
3. روزه روزی که نمی دانند آخر شعبان است یا اول ماه رمضان به نیت ماه رمضان؛
4. روزه مستحب زن در صورت از بین رفتن حق شوهر؛
5. روزه کسی که روزه برای او ضرر دارد؛
6. روزه مسافر، مگر مواردی که استثنا شده است.