همه
احکام بانوان
احکام سفر
احکام محتضر و اموات
احکام پزشکی
ازدواج و زناشویی
اعتکاف
اماکن مذهبی
امر به معروف و نهی از منکر
اموال پیدا شده و مجهول المالک، مظالم
تکلیف و تقلید
جهاد و دفاع
حج و عمره
حقوق
خمس
خوردنی ها و آشامیدنی‌ها
روزه
زکات
شکار و ذبح حیوانات
صدقات و تبرعات
طلاق و عده
طهارت و نجاست
غصب
قوانین و مقررات و اموال بیت المال
مسائل فرهنگی و اجتماعی
مسائل قضایی
معاملات و شغلها
نذر، قسم و عهد
نماز
نگاه، پوشش و معاشرت
ورزش، مسابقات و تفریحات
وصیت و ارث
وضو، غسل و تیمم
وقف، مساجد و قبرستان
ولایت فقیه
گناهان
موضوعات
پرسش و پاسخ (خمس)
ارتباط با پایگاهآیا به حقوق دانشجویان دانشگاه‌های بورسیه مثل تربیت معلم و علوم قضایی، خمس تعلق می‌گیرد؟
کمک هزینۀ تحصیلی که به دانشجویان پرداخت می‌شود، خمس ندارد؛ ولی کسانی که بورسیه شوند و از دوران دانشجویی حقوق بگیرند، به حقوق آن‌ها چنانچه تا چند روز بعد از سال خمسی در مؤونۀ زندگی مصرف نشود، خمس تعلق می‌گیرد.
اگر شخص سیدی خرجی خود را بالفعل ندارد* آیا می تواند سهم سادات بگیرد؟
*مثلا زمین به ارث رسیده ولی هنوز جدا نشده و با دیگر وراث شریک است و معلوم نیست کی به فروش برسد و یا این که پول به دیگران قرض داده (چه قبلاً که نیازمند نبوده و چه حال که نیازمند است) و الآن خودش ندارد و یا فعلاً پولش نزد شخص دیگری است.
*مثلا زمین به ارث رسیده ولی هنوز جدا نشده و با دیگر وراث شریک است و معلوم نیست کی به فروش برسد و یا این که پول به دیگران قرض داده (چه قبلاً که نیازمند نبوده و چه حال که نیازمند است) و الآن خودش ندارد و یا فعلاً پولش نزد شخص دیگری است.
در صورتی که نتواند از ملک، مخارج سالانه را تأمین کند یا وجه قرض داده شده به راحتی قابل وصول نباشد و شخص سید قادر به تأمین نیازهای متعارف سالانه نباشد، می تواند سهم ساداتی که از طرف ولی امر خمس اجازه داده شده است را دریافت کند.
اینجانب مالک یک واحد آپارتمان می باشم که با توجه به مسائل خانوادگی امکان استقرار در آن برایم میسر نمی باشد؛ لذا آن محل را اجاره داده و با بخشی از مبلغ دریافتی واحدی را اجاره نموده ام؛ آیا با توجه به مطالب فوق به آن واحد، خمس تعلق می گیرد؟
اگر آپارتمان را برای سکونت تهیه کرده اید و مورد احتیاج فعلی شماست، هرچند فعلاً به دلیل عدم امکان سکونت اجاره داده اید، خمس به آن تعلق نمی گیرد.
هر روز مبلغی را به عنوان صدقه برای سلامتی امام زمان کنار می‌گذارم؛ وقتی این مبالغ جمع شد، یک گوسفند با همین نیت قربانی می‌کنم در سر رسید سال خمسی، آیا به این مبالغ جمع‌شده نیز خمس تعلق می‌گیرد؟
به طور کلی صدقه و انفاق از مخارج سال انفاق محسوب می‌شود؛ بنا بر این در فرض سؤال مادامی که مبالغ مذکور به دست فقیر یا وکیل او نرسیده از ملک شما خارج نشده است و چنانچه از درآمد کسب‌تان باشد و تا چند روز بعد از سال خمسی آن را به فقیر یا وکیل او نرسانده باشید، مشمول خمس است.
اگر پولی را قرض دهیم و ندانیم قرض گیرنده پس می دهد یا خیر و اگر ندهد نیز پیگیر نخواهیم شد؛ در این صورت مال قرض داده شده خمس دارد؟
به طور کلی قرض‌دهنده اگر مال قرضی را از درآمد سالیانه کارش و قبل از پرداخت خمس آن قرض داده است در صورتی که بتواند تا آخر سال، قرضش را از بدهکار بگیرد، واجب است که هنگام رسیدن سال خمسی اش خمس آن را بپردازد و اگر نتواند قرض خود را تا پایان سال بگیرد، فعلاً پرداخت خمس آن واجب نیست؛ لیکن هر وقت آن را وصول کرد، باید خمس آن را بدهد.
منزلی از پدرمان به ارث بردیم. به جای فروش و تقسیم همۀ آن، اقدام به فروش بخشی از آن، جهت ساخت و تقسیم بین ورّاث کردیم. آیا اکنون خمس به آن تعلق می‌گیرد و در صورت مثبت بودن پاسخ، مبنای محاسبۀ خمس چگونه است؟ لازم به ذکر است هیچ یک از ورّاث پیش از این، منزل شخصی و یا موجودی نقدی برای سرمایه‌گذاری در این ملک نداشته‌اند.
ارث و پول فروش آن خمس ندارد، هر چند قیمت آن افزایش یافته باشد؛ مگر آن که نگهداری یا ساخت آن به قصد تجارت و زیاد شدن قیمت باشد که در این صورت، پس از فروش (و کسر مقدار تورم در پایان سال خمسی)، بنابر احتیاط واجب باید خمس ارزش افزودۀ آن پرداخت شود.
معنای "احوط" در این حکم چیست؟
«هبه و هدیه خمس ندارد؛ هرچند احوط این است که اگر از مخارج سال، زیاد بیاید، خمس آن پرداخت شود.»
«هبه و هدیه خمس ندارد؛ هرچند احوط این است که اگر از مخارج سال، زیاد بیاید، خمس آن پرداخت شود.»
منظور احتیاط استحبابی است.
قبل از رسیدن سال خمسی، قصد داشتم یک کیسه برنج به خواهرم هدیه بدهم. به ایشان هم گفتم که بیاید و آن را ببرد؛ ولی چون وسلیه نقلیه نداشت، نیامد و من هم وسیله نداشتم که برای ایشان ببرم. برنج پیش من ماند تا سال خمسی‌ام فرا رسید و بعد از مدتی، همان برنج را خودم بردم به ایشان دادم؛ قصد بنده فرار از خمس نبوده؛ آیا به این یک کیسه برنج، خمس تعلق می‌گیرد؟
اگر برنج را با درآمد بین سال تهیه کرده اید و تا چند روز بعد از سال خمسی به خواهرتان تحویل نداده اید، خمس دارد.
اگر سال خمسی موجر نزدیک باشد، آیا وی می تواند از مستأجر بخواهد بر خلاف رویه هر ماهه، دو روز مبلغ وجه الاجاره را دیرتر بدهد تا موعد سال خمسی موجر بگذرد و خمس به آن تعلق نگیرد؟
چنین درخواستی موجب عدم تعلق خمس نمی شود.
بلیط هواپیمایی را برای مشهد تهیه کردم ولی قبل از رفتن به مشهد، سال خمسی ام فرا رسید؛ آیا باید خمس بلیط را پرداخت کنم؟
اگر زمان مسافرت به صورتی باشد که عرفاً لازم است بلیط آن زودتر تهیه شود، خمس ندارد.
شخصی سال‌های آخر عمرش مریض بوده و مبلغ 25 میلیون تومان پس انداز داشته است؛ بعد از فوت او 19 میلیون تومان خرج کفن و دفن ایشان شد؛ آیا تمام پول ایشان هنگام فوت متعلق خمس است یا فقط باقی‌مانده پول بعد از کفن و دفن؟
اگر برای تجهیز میت از ترکه او هزینه شود، ادای خمس آنچه هزینه شده است، واجب نیست.
اگر کسی خمس خود را از روی ریا بپردازد، آیا برئ الذمه می‌شود یا خیر؟
اداء خمس هر چند بدون قصد قربت باشد، موجب برائت ذمه می شود.
بنده برای شخص فوت شده‌ای، نماز استیجاری می خوانم. آیا به پول دریافتی بابت آن، خمس تعلق می‌گیرد؟
پول نمازهای خوانده شده، اگر تا چند روز بعد از سال خمسی، صرف در مؤونه نشده باشد، خمس دارد.
من در یک شرکت خصوصی بازرگانی کار می‌کنم، که در زمینه صادرات و خرید و فروش سنگ، فعالیت دارد. از نظر خمس، چون پولهای شرکت در گردش است و نزدیک به یک تا دو میلیون بیشتر در حساب باقی نمی ماند، آیا خمس به کل سرمایه در گردش اموال شرکت، تعلق می گیرد یا فقط به این مقدار تعلق می گیرد؟ آیا مسئول هیأت اداری، می تواند خمس آن را بپردازد؟
درآمدی که صَرف سرمایه گذاری در شرکت شده است، خمس دارد و هر یک از اعضا نسبت به سهم خود از مجموع دارایی شرکت باید خمس بدهند و انجام این کار توسط مسئول هیأت اداری، متوقف بر کسب اجازه و وکالت از سهام‌داران شرکت است.
مبنای اموال و نقدینگی که از سال گذشته خمسی باقی مانده، چیست؟ اصل آن پول است یا موجودی؟ و در اموال نیز اصل مال سال قبل یا موجودی؟ مثلاً فروشگاهی سال گذشته صد حلقه لاستیک ماشین به ارزش پنجاه میلیون داشته و امسال هشتاد لاستیک به ارزش پنجاه میلیون دارد، ولی نود درصد لاستیکهای سال گذشته، فروش رفته و جایگزین شده است. در مورد موجودی نقدی نیز، سال گذشته ده میلیون داشته و خمس آن را داده و الآن نیز ده میلیون دارد؛ ولی آن پول پارسال نیست یا آن پول، کاملاً مصرف شده و یا معلوم نیست.
با فرض این که پول موجود، حاصل خرید و فروش کالا (لاستیکها) است، مجموع کالاها و پول مخمّس سال قبل - به اضافه مقداری که به جهت تنزّل ارزش پول از ارزش آن‌ها کاسته شده - از مجموع قیمت کالاها و پول موجود فعلی کم می شود، آنچه اضافه بود، مشمول خمس است و تغییر کالا و یا پول، مشکلی ایجاد نمی کند.