پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ (احکام سفر)

ارتباط با پایگاه
آیا رفتن به اندازه حد ترخص، برای روزه نگرفتن کفایت می‌کند؟
انسان به صرف رفتن به اندازۀ حد ترخص* حکم مسافر را پیدا نمی‌کند و برای افطار روزه کافی نیست؛ بلکه باید از شب قبل، قصد مسافرت به مقدار حداقل بیست و نیم کیلومتر قبل از اذان ظهر را داشته باشد که در اینصورت می تواند بعد از حد ترخص روزه را افطار نماید. ولی اگر در روز قصد سفر کرده است، بنابر احتیاط واجب باید روزه بگیرد و پس از ماه رمضان هم آن را قضا کند.
یک سال است که هر شنبه به شهر محل کارم مسافرت می‌کنم و پنج شنبه به وطن بر می گردم. نیت من این است که این سفرها هر هفته باشد، اگر به شکل پیش‌بینی نشده‌ای، اقامت در محل کار یا وطن بیش از ده روز شد، آیا می‌توانم یک سفر غیر‌کاری در آن ده روز انجام دهم تا نظم سفرم به هم نخورد و بر اوّلین سفر بعدی، حکم مسافر برقرار نشود؟
اشکال ندارد.
مسافر در برگشت از سفر اگر قبل از ظهر به جایی برسد که صدای اذان شهرش (بدون بلندگو) شنیده می شود، آیا روزه اش صحیح است؟ آیا اذان وسط شهر ملاک است یا اذان پشت بام آخرین خانه های ورودی شهر؟
نسبت به روزه می‌بایست وارد شهر شود و رسیدن به حدّ ترخص* کافی نیست، اما با رسیدن به حد ترخص وطن، نماز تمام است.
------------------------
* منظور از حد ترخص مکانی است که در آنجا اذان شهر شنیده نمی شود و مقصود اذانی است که بدون بلندگو، هر چند از آخر شهر، شنیده شود.
بنده در شهری غیر از محل زندگی ام مشغول به کار هستم. اگر مدت ده روز در یک مکان متوقف شوم، فتوای آقا این است که در سفر دوم نماز کامل و روزه صحیح است. سوال این است که تعریف سفر اول و دوم چیست؟ آیا هر طی مسیری از محل کار به وطن یا از وطن به محل کار یک سفر حساب می شود یا تعریف دیگری دارد؟ چون اگر اینطور باشد هرگاه بعد از توقف در محل کار، از محل کار به وطن سفر کنیم، این می شود سفر اول و وقتی برمی گردیم می شود سفر دوم و نماز و روزه کامل است. ولی اگر ده روز در وطن متوقف باشیم، وقتی سر کار می آییم می شود سفر اول، وقتی به وطن برگردیم می شود سفر دوم و وقتی دوباره سرکار می آییم می شود سفر سوم! در حالی که فتوا گفته در سفر دوم نماز کامل است. خواهش می کنم تعریف سفر را بصورت شفاف با توجه به موارد فوق مشخص فرمایید.
مسافری که از وطن یا محل اقامت ده روز خارج می شود، اگر یک مقصد داشته باشد، مجموع رفت و برگشت او یک سفر محسوب می شود، ولی اگر چند مقصد داشته باشد، سفرِ اول با رسیدن به مقصد اول تمام می‌شود و از هنگامی که به سمت مقصد دوم حرکت می کند، در صورتی که قصد پیمودن مسافت شرعی را داشته باشد، سفر دوم محسوب می شود و نماز تمام است.
1. کسی که شغلش رانندگی و مسافرت به شهرهای مختلف است، اما اکنون ماشین را فروخته و مدتی است جهت خرید ماشین جدید، به شهرهای مختلف سفر می‌کند؛ حکم نماز و روزه‌اش چیست؟
2. بعد از خرید ماشین، از چه وقتی کثیرالسفر محسوب می‌شود؟
ج1) سفرهایی که برای خرید ماشین می‌رود، حکم سفر شخصی را دارد و نمازش شکسته است و روزه‌اش صحیح نیست.
ج2) پس از خرید ماشین، با شروع اولین سفر شغلی، نمازش تمام و روزه‌اش صحیح است؛ البته اگر سفرهای شغلی او ادامه شغل و سفرهای شغلی قبلی محسوب می شود، در صورتی که ده روز در یک مکان، توقف داشته، در اولین سفر شغلی بعد از ده روز، نمازش شکسته است و روزه‌اش صحیح نیست و از سفر دوم به بعد نمازش تمام است.
کسی که بین وطن اول و دومش سفر می کند، آیا در گرفتن روزه محدودیت دارد؟ یعنی باید بعد از اذان ظهر حرکت کند یا خیر؟
اگر شغل فرد مذکور سفر یا در سفر نباشد و فاصلۀ دو وطن بیش از مسافت شرعی باشد، برای صحّت روزه باید هنگام اذان ظهر، در یکی از دو وطن باشد.
من در خارج از کشور زندگی می کنم و اینجا مردم از دوچرخه هم استفاده می کنند و جاده دوچرخه رو با جاده ماشین رو متفاوت است و طول آن یکسان نیست. چطور باید مسافت را حساب کرد؟
ملاک همان راهی است که می پیمایید؛ یعنی اگر راه دوچرخه رو را بپیمایید باید همان راه را محاسبه کنید، هر چند مسیر ماشین رو کمتر از آن باشد.
//

من در سال بین دو سه ماه به خارج از کشور، رفت و آمد دارم و در آن جا محل ثابتی ندارم. البته در یک شهر بیشتر از مابقی شهرها مستقر هستم؛ ولی تا به حال ده روز تمام در یک شهر مستقر نبوده ام.
امسال هم در ماه مبارک، مسافر هستم و بیست روز در کشور مقصد هستم؛ ولی قطعاً ده روز در یک شهر نخواهم بود. روزه برای من چه حکمی دارد؟
اگر سفرهای شما شغلی است و برای سال های متمادی وضعیت کاری شما به صورت مذکور است، نمازتان تمام و روزه صحیح است.
-----
-اگر فقط امسال بخواهد حداقل سه ماه طبق فرض سؤال به مسافرت برود چی؟-
-----
بیکی افین:

پاسخ پیشنهادی:
اگر سفرهای شما شغلی است و برای سال های متمادی وضعیت کاری شما به صورت مذکور است، یا این که یک سال به مدت سه ماه به صورت متوالی ولو این که روزهای تعطیل و جمعه را سفر نمی روید، نمازتان تمام و روزه صحیح است.

//دهباشی:
با توجه به
استفتاء از اقا:
76. اینجانب ساکن بندرعباس می‌باشم. شغلم به‌ نحوی است که ۱۵ روز در منزل و یک ماه با لنج در سفر دریایی هستم. با توجه به اینکه میان سفرهای شغلی من بیش از ۱۰ روز فاصله‌ می شود حکم نماز من در سفرهای شغلی چگونه است؟

پاسخ: در فرض مذکور که سفر شغلی، بعد از ده روز توقف در یک مکان است نماز شکسته می شود.


و نیز:

استفتاء (ج105/2) کد 1051674 (سفرهای اقماری )
شغلم به گونه ای است که دو هفته ماموریت می روم (کار ما در بیابانهای اطراف اصفهان است و گاهی می شود که در وسط این دو هفته برای کارهای ضروری به داخل شهر می رویم و برمی گردیم و گاهی هم اتفاق می افتد که تمام دوهفته را یا حداقل ده روز را در همان بیابان می مانیم) و دو هفته بعد مرخصی داریم یعنی در اختیار خودمان هستیم ومحل سکونت ما ملارد می باشد و در این دو هفته احتمال دارد به مسافرت شخصی هم برویم.
دو هفته دیگر سر کار می رویم که محل کارمان تهران یا کرج است(که فعلا مشخص نیست کدام است) یعنی بصورت اداری از ساعت ۷ صبح تا ۲ بعدازضهر در آنجاییم وقابل ذکر است که مسافت محل سکونت ما با تهران و کرج متفاوت است
و تا حداقل دو سال شغل بنده به این صورت است که دو هفته ماموریت، دو هفته مرخصی، و دو هفته کار اداری، بصورت تکراری ادامه دارد.
و اینجانب این روال را به تازگی آغاز کرده ام ، و الان در مرخصی اولین ماموریت بسر می برم. حکم این شرایط را بفرمایید
حال ممکن است در آن ۴ هفته ای که در ماموریت نیستم روزهای مرخصی و کار اداری ترتیب نداشته باشد مثلا در یک هفته یک روز در میان سر کار بروم، حکم نماز و روزه در این مورد چگونه است؟ و اگر ممکن است بفرمایید که در این گونه مسایل ملاک ها چیست؟

نظر جلسه پژوهشی105:
در سفرهای شغلی نماز تمام است؛ البته اگر حداقل ده روز در یک مکان توقف داشته باشید در اولین سفر پس از آن نماز شما شکسته است و پس از آن در سفرهای شغلی نماز شما کامل است. اما در صورتی که اولین سفر بعد از ده روز توقف، سفر غیر شغلی باشد، در اولین سفر شغلی پس از آن بنابر احتیاط واجب نماز را جمع- هم شکسته و هم تمام – بخوانید.

پاسخ پیشنهادی:
اگر سفرهای شما شغلی است و برای سال های متمادی وضعیت کاری شما به صورت مذکور است، یا این که یک سال به مدت سه ماه به صورت متوالی در غیر تعطیلات سفر شغلی دارید، در این سفرها نمازتان تمام و روزه صحیح است؛ البته اگر حداقل ده روز در یک مکان توقف داشته باشید در اولین سفر پس از آن نماز شما شکسته است و پس از آن در سفرهای شغلی نماز شما کامل است. اما در صورتی که اولین سفر بعد از ده روز توقف، سفر غیر شغلی باشد، در اولین سفر شغلی پس از آن بنابر احتیاط واجب نماز را جمع - هم شکسته و هم تمام – بخوانید.
هرگاه مسافر در محلّی توقّف کند ولی نمی داند مدّت توقّف او چند روز است، باید نماز را شکسته بخواند؛ امّا بعد از گذشتن سی روز باید نماز را تمام بخواند، اگر چه مقدار کمی بعد از آن در آنجا بماند. حال اگر یک ماه از ماههای قمری بماند که کمتر از سی روز باشد نیز کافی است؟
اگر ابتدای تردید، روز اول ماه قمری باشد و ماه 29 روز باشد، باید تا روز بیست‌ونهم نماز را قصر بخواند و در روز سی‌ام (اول ماه بعد) بنابر احتیاط واجب، بین قصر و تمام جمع کند و از روز سی‌ و یکم تمام بخواند.
فاصله محل سکونت با ورودی شهر محل کارم، کمتر از بیست کیلومتر و تا محل دقیق کار بیش از سی کیلومتر است. آیا ملاک مسافت شرعی، فاصله تا محل کار است یا تا ورودی شهر محل کار؟
اگر قصد رفتن به مکان خاص و مستقلی در کنار شهر را ندارد، برای تعیین مسافت شرعی از آخر شهر مبدأ تا اول شهر مقصد محاسبه می شود و حرکت کردن درون شهر جزء مسافت نیست.
فرزند تا چه زمانی باید از وطن پدر تبعیت کند و آیا این تبعیت واجب است؟
به طور کلی تبعیت در وطن نیز همانند خود وطن، امری عرفی است؛ یعنی در نظر عرف فرزندی که با پدر و مادر یا یکی از آن دو زندگی می کند تابع آنها محسوب می شود و وطن آنها، وطن او نیز می باشد. ضمناً تبعیت در وطن، در مورد وطنِ اتخاذی است، نه وطن اصلی. بنابراین اگر به عنوان مثال فردی در ابتدای زندگی در مکانی رشد و نمو کرده و دوران کودکی و نوجوانی را در آنجا گذارنده، آنجا وطن اصلی او است، خواه وطن والدینش باشد یا نباشد.
در مورد سفر برای شغل که فرموده‌اید "در صورت اقامت ده روز در یک محل در بین سفرهای شغلی فقط در سفر اول بعد از اقامت ده روز نمازش قصر است".
بفرمائید: اگر این اقامت ده روز بدون قصد اقامت بود، آیا این ماندن کافی است یا باید همراهش قصد اقامت هم داشته باشد؟
در فرض سؤال همین که بماند کافی است و نیازی به قصد ده روز نمی باشد.
فردی بدون قصد سفر به مکانی می رود و بعد از توقف متوجه می شود که 50 کیلومتر از شهر خود دور شده است. اگر در همان نقطه ای که توقف کرده است بخواهد نماز بخواند،‌ نماز را کامل بخواند یا شکسته؟
در فرض مرقوم اگر از اول قصد رفتن به مکان معینی را داشته - هر چند نمی دانسته که آن مکان بیش از مسافت شرعی است -، در مکانی که توقف کرده است نمازش قصر است؛ اما اگر از اول قصد مکان معینی که در واقع بیش از مسافت شرعی است را نداشته و هنگام خروج نمی دانسته چند فرسخ از شهر دور خواهد شد مثل کسی که برای پیدا کردن گمشده ای خارج می شود و نمی داند چه مقدار باید برود، باید نماز را تمام بخواند؛ ولی در مسیر برگشت چنانچه تا وطنش یا جایی که می خواهد ده روز در آنجا بماند، هشت فرسخ یا بیشتر باشد، باید نماز را قصر بخواند، همچنین اگر بین راه متوجه ‌شود که باید حداقل چهار فرسخ دیگر برود و با مسیر برگشتش، هشت فرسخ می شود، از همانجا نمازش قصر است.
کسی که شغلش رانندگی است و از شهرش به نیت کار و تفریح -هر دو- حرکت می کند و بعد از رسیدن به مقصد، کمتر از 10 روز به نیت تفریح می ماند. تکلیف روزه و نمازش در این صورت چیست؟
کسی که شغلش سفر است، اگر در ضمن سفر شغلی، کار شخصی، مانند تفریح انجام دهد، ـ چه غرض اصلی، کار شخصی باشد، و بردن مسافر تبعی، یا به عکس و یا هر دو غرض مساوی باشد ـ نماز تمام است.
با توجه به استفتاء ذیل، من تا به حال، این نمازها را شکسته می خواندم. تکلیفم چیست؟
س: برای مسافری که قصد اقامت ده روز در غیر از وطن را دارد، نماز خواندن بین حدّ ترخّص و محل اقامت، در رفت و برگشت چگونه است؟
ج: در فرض سؤال باید احتیاطاً نماز را جمع بخواند (هم شکسته و هم تمام) و در غیر این صورت نماز را تا رسیدن به محل اقامت به تأخیر اندازد.
در فرض مذکور، احتیاطاً قضای نمازها را به صورت تمام، بخوانید؛ البته اگر با مراعات شرایط به مرجعی رجوع کنید که فتوا دارد، می توانید بر طبق فتوای ایشان عمل نمایید.