پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ (قوانین و مقررات و اموال بیت المال)

ارتباط با پایگاه
آیا پیروی از تمام قوانین جمهوری اسلامی لازم است؟
مخالفت با قوانین و مقررات و دستورات دولت اسلامی که به طور مستقیم توسط مجلس شورای اسلامی وضع شده و مورد تأیید شورای نگهبان قرار گرفته اند و یا با استناد به اجازه قانونی نهادهای مربوطه وضع شده اند، برای هیچ کس جایز نیست.
وسیله ای از اداره را گم کردم و طبق وظیفه ضامن بوده و خسارت آن را به اداره پرداخت کردم و بعد از مدتی وسیله پیدا شد. تکلیف وسیله و خسارت پرداخت شده چیست؟
وسیله را به اداره تحویل دهید و مبلغ پرداختی را دریافت نمایید.
چنانچه شخصی نیاز به استفاده از تلفن اداره جهت انجام امور شخصی داشته باشد و مسئول مربوطه نیز با وی هماهنگ باشد، حکم شرعی آن چیست؟
به طور کلی استفاده کارمندان از امکانات بیت المال در ساعات رسمی کار به مقدار متعارفی که مورد ضرورت و نیاز است و شرایط کاری بیانگر اذن به کارمندان در این مقدار از استفاده است، اشکال ندارد و همچنین استفاده از امکانات بیت المال با اذن کسی که از نظر شرعی و قانونی حق اذن دارد، بدون اشکال است. در نتیجه اگر تصرّفات شخصی انسان در بیت المال به یکی از دو صورت مذکور باشد، چیزی در این رابطه به عهده او نیست، ولی اگر از اموال بیت المال استفاده غیر متعارف کند و یا بدون اذن کسی که حق اذن دارد، بیشتر از مقدار متعارف استفاده نماید، ضامن آن است و باید عین آن را اگر موجود باشد به بیت المال برگرداند و اگر تلف شده باشد، باید عوض آن را بدهد؛ همچنین باید اجرة المثل استفاده از آن را هم در صورتی که اجرت داشته باشد به بیت المال بپردازد.
اگر احتمال داده شود مکانی انبار احتکار مواد غذایی است، آیا تحقیق و گزارش دادن جایز است؟
در فرض مذکور که یقین به کار خلاف قانون و حرام ندارید، تجسس در آن جایز نیست و وظیفه ای ندارید.
قصد دارم مالی که از بیت المال ضایع کرده‌ام را برگردانم. برای جبران کاهش ریالی باید چگونه و بر اساس چه معیاری مبلغ را تعیین کنم؟ مثلاً با پول طلا مقایسه کنم، با ارزی مثل دلار، یا غیره.
تشخیص مقدار دقیق تورم، موکول است به عرف متخصص؛ در مواردی که مقدار آن معلوم نشود، می‌توانید طبق شاخص بانک مرکزی محاسبه نمایید.
گروه علمی دانش آموزان و دانشجویان با واحد علمی بسیج همکاری می کند. آیا با اجازه مسئول حوزه پژوهشی حوزه مقاوت بسیج، استفاده از بودجه بخش علمی برای انجام پروژه های علمی و تحقیقاتی گروه از جمله خرید ابزار و قطعات جایز است؟
استفاده از اموال بیت المال باید در چارچوب مقررات مربوطه و یا با اذن مسئولی باشد که شرعاً و قانوناً چنین حقی دارد. در غیر این صورت جایز نیست و موجب ضمان است.
آیا استفاده از سهمیه کنکور برای فرزندان جانباز و آزاده، قانونی و جایز است؟ آیا تضییع حقوق دیگران نیست؟ آیا درآمد حاصل از آن در آینده حلال است؟
ملاک در این گونه امور، قانون و مقررات مربوطه است و اگر طبق قوانین و مقررات باشد، اشکال ندارد.
طبق قانون کار، مشمول بیمه بیکاری تأمین اجتماعی شدم. بعد از سه ماه در شهر دیگر مشغول به کار شدم و حدود 18 ماه بیمه بیکاری را نیز دریافت می‌کردم. بعد از مدتی متوجه اشتباه شده و قصد برگردان مبلغ دریافتی را کردم؛ ولی مسئولین می‌گویند چنین قانونی در این مورد وجود ندارد؛ آیا دریافت بیمه بیکاری در حین داشتن کار، شرعاً حرام است؟ قصد جبران خسارت را دارم. تکلیف چیست؟
به طور کلی این گونه امور، تابع قوانین و مقررات مربوطه است. لذا اگر آن چه که از اموال بیت المال نزد شماست، از اموال دولتی مختص به اداره خاصی از اداره های دولتی باشد باید در صورت امکان به همان اداره برگردانید و الّا باید به خزانه عمومی دولت تحویل بدهید.
جهت تکثیر گل و گیاه، از شاخه درختان داخل اداره، سطح شهر، میادین، بلوارها و... استفاده می‌کنم؛ آیا اشکال دارد؟
این گونه امور تابع قوانین و مقررات مربوطه است. بنا بر این جواز تصرّف در آن ها هم متوقف بر اذن فرد مسئولی است که حق تصرّف در این امور را دارد.
از برق مشترک کوچه، جهت برق مورد نیاز برای ساختن یک خانه استفاده شده است. آیا رد مظالم کافی است؟ چه مقدار و به کجا باید پرداخت شود؟
در فرض سؤال باید قیمت برق مصرفی، طبق مقررات به اداره برق پرداخت شود.
آیا استفاده از کارت متروی معلولین که رایگان و در اختیار ایشان است، با اذن و رضایت ایشان اشکال دارد؟
این گونه امور تابع قوانین و مقررات مربوطه است و استفاده نمودن در غیر مواردی که اجازه داده شده، در حکم غصب است و موجب ضمان می باشد.
در محل کار اداری، گاهی ارباب رجوعی نداریم و احیاناً کار موظفی نیست، آیا چرت زدن و استراحت کوتاه مدت در شرائط مذکور، اشکال دارد؟
اقدام به انجام کارها و امور شخصی در اثناء کار و در محل کار، تابع مقررات و اجازه قانونی مسئول مربوطه است.
رفتن به خدمت سربازی، آیا واجب است؟
باید مطابق قانون نظام وظیفه عمل شود.
حدود دو سال پیش در شرکتی زیر مجموعه وزارت نفت استخدام شدم. در فرم ثبت نام، سؤالی درباره سابقه بیماری و بستری شدن بود که بنده خلاف آن را نوشتم. چنانچه واقعیت را بازگو کنم امکان اخراج و بی‌کار شدن می‌رود. الآن عذاب وجدان گرفته‌ام؛ تکلیف من چیست؟
دروغ در هر صورت حرام است و به خاطر دروغ گفتن توبه و استغفار لازم است؛ اما اگر اطلاعات فرم مذکور جزء ارکان نبوده و صرفاً از شروط باشد و شما تخصص و مهارت لازم را برای کاری که برای آن استخدام شده‌اید، دارید و مطابق مقررات و بر اساس توانایی در انجام وظایف محوّله به شما حقوق می‌دهند، حقوق دریافتی، حرام نیست.
آیا راننده می تواند در ساعات خلوت روز یا شب، بدون ضایع شدن حقی از رانندگان و عابر پیاده، از چراغ قرمز عبور کند؟
به طور کلی مقررات الزامی راهنمایی و رانندگی باید مراعات شود و تخلف از آن جایز نیست.