پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

موضوعات

پرسش و پاسخ (امر به معروف و نهی از منکر)

ارتباط با پایگاه
در مواردی که مسئولین دولت اسلامی جلو فساد را نگیرند، آیا مردم خود می توانند رأساً جلو فساد را بگیرند؟
اقدام خود سرانه افراد در کارهائی که وظیفۀ قانونی قوای انتظامی و قوه قضائیه است جایز نیست؛ ولی در حدّ امر به معروف و نهی از منکر با مراعات شروط آن اشکال ندارد.
وظیفه ما، در برخورد با انحرافات و مسائل خلاف شرع (فساد و بدحجابی) که در جامعه گسترش یافته چیست؟ آیا وقتی حکومت با این گونه مسائل برخورد نمی کند تکلیف مردم نیز ساقط می شود؟
در هر صورت وظیفۀ آحاد مسلمین در موارد مقتضی تذکر و نصیحت و امر به معروف و نهی از منکر با مراعات شروط مقرره است.
اگر در نهی از منکر با سرسختی مفسدین روبرو شدند وظیفه چیست؟
در صورت عدم احتمال تأثیر نهی از منکر واجب نیست و تعقیب و پیگیری به عهدۀ مسئولین ذیربط است.
وظیفه ما در قبال بدحجابی و مفاسدی که در جامعه اسلامی بدور از چشم نیروهای انتظامی و یا در ملأ عام گاهی دیده می شود چیست؟
در فرض احتمال تأثیر، نهی از منکر با مراعات شروط شرعی آن لازم است.
گاه از منازل نوارهای موسیقی شنیده می شود که معلوم نیست مورد تأیید می باشد یا نه و با صدای بلند آن مؤمنین را آزار می دهند، وظیفه چیست؟
تعرض به داخل خانه مردم جایز نیست؛ اما نهی از منکر در صورت تشخیص موضوع و وجود شرایط، بدون تعرض به داخل منزل، لازم است.
با توجه به اینکه فتوای حضرت امام (ره) در مورد مراتب امر به معروف و نهی از منکر این است که مکلفین، همه مراتب آن را مستقلاً و بدون اجازه حاکم شرع می توانند انجام دهند، الا مرتبه جرح و قتل را که ایشان منوط به اجازه فرموده اند، بنابراین فتوای مرتبۀ ضرب هم بدون اجازه جایز است و اتفاقاً در وصیت نامه، ایشان تصریح کرده اند که اگر مسئولین جلوگیری نکردند از فساد و منکرات بر همۀ جوانان حزب اللهی جلوگیری واجب است که این وجوب جلوگیری، ظاهر است در همۀ مراتبی که بر مکلف جایز است. اینک با توجه به این فتوی، آیا حضرتعالی مرتبه یدی (ضرب) را منوط به حاکم شرع و مربوط به دولت اسلامی می دانید یا معتقد هستیدکه مکلفین بدون اجازه می توانند این مرتبه را هم انجام دهند؟
مراتبی که نیاز به خشونت و ایراد ضرب دارد موقوف بر استجازه از مقامات ذی صلاح و موکول به مسئولین ذی ربط انتظامی یا قضایی است.
آیا در نهی از منکر، فقط یک بار تذکر دادن برای فرد عادی رفع تکلیف می شود؟
اگر در تکرار تذکّر احتمال تأثیر بدهند، تکرار واجب است.
وظیفه ما در مقابل رانندگانی که از نوار موسیقی استفاده می کنند چیست؟ و اگر با تذکر خاموش نکردند ما چه وظیفه ای داریم؟
غیر از امر به معروف و نهی از منکر با حفظ مراتب و شرایط آن چیزی بر شما نیست.
آیا امر به مستحبات و نهی از مکروهات، مستحب است؟
بله، مستحب است.
1. اگر شخصی منکری را ببیند و مسئله بین مراجع اختلافی باشد و شک کند مرجع این شخص هم این کار را منکر می داند یا نه، در این صورت نهی از منکر یا ارشاد جاهل واجب است یا خیر؟
2. اگر در نهی از منکر، هم احتمال ضررهایی برای مال یا آبروی شخص عاصی یا خودش بدهد و هم احتمال تاثیر بدهد، در اینصورت آیا نهی از منکر تنها در صورتی که فایده نهی کردن بیشتر از ضررها باشد، باید نهی کند یا در هر صورت واجب است؟
ج1) در فرض سؤال اگر احتمال دهد عمل مزبور، نزد کسی که مرتکب آن شده یا ترک کرده است، جایز است، نهی او از منکر واجب نیست.
ج2) اگر احتمال ضرر برای خودش قابل توجه باشد، نهی از منکر واجب نیست، مگر این که منکر از امور بسیار مهم باشد.
اگر کسی را دیدیم که مثلاً اشتباه وضو گرفت یا به رکوع نماز جماعت نرسید، اما نمازش را به جماعت ادامه داد، آیا واجب است به او تذکر دهیم؟
چنانچه جهل او به اجزاء و شرایطی باشد که اخلال به آنها از روی جهل، به صحت نماز ضرر نزند، آگاه کردن او واجب نیست، ولی اگر از اجزاء و شرایطی است که اخلال به آنها هر چند از روی جهل، موجب بطلان نماز و لزوم اعاده شود، مثل وضو، غسل، وقت، رکوع و سجود، در این صورت باید حکم صحیح را به او بگویید.
آیا نگاه کردن به زمین هنگام دیدن افراد نامحرم و صورت‌های آرایش کرده، امر به معروف قلبی است؟
اگر این کار در فرض سؤال، نمایانگر نارضایتی فرد نسبت به معاصی باشد و دلالت بر درخواست ترک معصیت می‌کند، از مراتب نهی از منکر است.
بنده جوانی ۱۷ ساله و طلبه هستم؛ در شهر ما مکان‌های تفریحی وجود دارد که در آنجا وضعیت حجاب اصلاً خوب نیست و بی بند و باری در آنجا زیاد است. آیا جایز هست که بنده در اینگونه مکان ها حضور پیدا کنم؟
موارد مختلف است؛ چنانچه حضور در مکانهای مزبور مفسده خاصی نداشته باشد و ترس افتادن در حرام نباشد، رفتن به آنجا فی نفسه اشکال ندارد؛ هر چند با وجود شرایط، باید امر به معروف و نهی از منکر کرد.
در امر به معروف و نهی از منکر، اگر کسی در آن واحد، هم احتمال تأثیر بدهد و هم احتمال تأثیر خلاف بدهد، آیا امر و نهی واجب است؟
اگر هر دو احتمال قابل توجه و عقلایی باشد، امر یا نهی واجب نیست؛ در ضمن توجه داشته باشید، مقصود از احتمال خلاف این است که احتمال بدهد امر یا نهی او اثر عکس داشته باشد و مخاطب، بیشتر مرتکب گناه بشود.
آیا در مورد تراشیدن ریش با تیغ، می‌توان به دیگران تذکر داد؟ با توجه به اینکه از میان مراجع زنده، برخی حکم به مکروه بودن زدن ریش با تیغ می‌دهند با این وجود، آیا باید به افراد تذکر بدهیم؟
اگر احتمال بدهید که عذر شرعی در انجام عمل مذکور دارد (از جمله تقلید از کسی که آن را حرام نمی‌داند)، نباید تذکر بدهید.